01 Kasım 2024 itibariyle Covid-19 ile mücadelede aşılanan sayısı kişiye ulaştı.
Sıcak hava corona virüsün etkisini azaltır mı? Uzmanlara göre çok ufak da olsa sıcağın pozitif bir etkisi olacak ancak aslolan meske ve sosyal mesafe. Salgınla mücadele veren Türkiye’de bu hafta Kuzey Afrika üzerinden gelen sıcak havanın etkisinde. Sıcaklıklar bir anda 30 derecenin üzerine çıktı. Birçok sıcakla virüsün etkisinin azalacağını düÅŸünüyor. ‘Sıcak virüsü öldürür mü’ sorusunu Bilim Kurulu üyeleri ve uzmanlara sorduk. Uzmanlar Türkiye’de birçok vatandaşın merak ettiÄŸi soruyu Milliyet için yanıtladı.
‘Sıcaklık zayıflatır’
Prof. Dr. Levent Yamanel (Bilim Kurulu Üyesi): “Koronavirüs, sıcaÄŸa ve ultraviyole ışınlarına duyarlı olduÄŸu için yaz aylarında vakaların daha da azalacağını tahmin ediyoruz ve ümit ediyoruz. Ama tabi önlemleri gevÅŸetmememiz gerekiyor. Ayrıca güneÅŸin altında 1-2 saat duran bir insan ile yarım saat duran bir insan arasında virüse maruz derecesi deÄŸiÅŸmez. ‘Virüs insan üzerinden sıcaklık sayesinde öldü’ gibi birÅŸey olamaz. Sadece yüzeylerde kalıcı olmasını engeller. Sıcaklık virüsün dışarıda tutunma süresini azaltır. Virüsü öldürmez, sadece zayıflatır. Tabi bütün bunlarla birlikte önlemlerin gevÅŸetilmemesi. Yoksa vaka sayısı tekrar yükselebilir. Sıcak havaya raÄŸmen maskeler ve sosyal mesafeye de dikkat edilmeli.”
‘Yüzde 90’a etki etmez’
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan (Enfeksiyon Hastalıkları DerneÄŸi BaÅŸkanı): “Virüs açıkta bir yerdeyken, sıcaklık bunun yaÅŸama ÅŸansını etkileyebilir. Fakat pandemide yayılımın yüzde 90’ı direkt solunum yoluyla. Yüzde 90 bulaÅŸa havanın sıcaklığının hiçbir etkisi olmaz. Sadece ÅŸu düÅŸünülebilir. Geriye kalan yüzde 10’da mesela masanıza oturan birinin öksürmesi konuÅŸması aÄŸzından çıkan damlacıklar, sıcaklığın etkisiyle ne kadar yok olur bilmiyoruz. Ama bu oldukça sıcaÄŸa oldukça dayanıklı bir virüs. DiÄŸer koronavirüslerden farklı. Ultraviyole ışığı ve sıcaklık derecesi, virüsü çok büyük bir etkilemez. Sıcaklığın yüksek olduÄŸu ülkelerde ciddi artış var. Ekvador, Katar, Brezilya ve Suudi Arabistan’da vakalar çoÄŸalıyor. Bu bulgular virüsün yaz aylarında hafifleyebileceÄŸini ancak, bunun sıcaklıkla ilgisi olmayacağını, alınacak tedbirlerle baÄŸlı olabileceÄŸini gösteriyor.”
‘Güneyde vakalar daha az’
Prof. Dr. Osman Erk (Ä°stanbul Tıp Fakültesi Ä°ç Hastalıkları Anabilim Dalı ÖÄŸretim Üyesi): “Sıcaklık arttıkça, nem azaldıkça ve ultraviyole ışınları ile birlikte bu virüsün aktivitesinde bir azalma bekliyoruz. Åžu anda Kuzey Yarım Küre yaza girerken, Güney Yarım Küre kışa giriyor. Güney Yarı Küre’de tabi vakalar olmakla birlikte Kuzey Yarı Küre’ye göre çok daha az. Genel olarak sıcak yerlerde tutunamadığını görüyoruz. Virüsün ultraviyole ışınları ve sıcaklıkla aktivitesinde bir azalma olmasını beklemek akıllı bir tutum olur. Ayrıca D vitami var. Vücudun bağışıklık sistemini kuvvetlendirici etkisi var. 30 derecelik bir güneÅŸte yüzeylerde koronavirüsün tutunma düzeyi ile 20 derece arasındaki tutunma farkı olur.”
‘Tedbir bitirir sıcaklık deÄŸil’
Prof. Dr. Serhat Ünal (Bilim Kurulu Üyesi): “Solunum yolu enfeksiyon mevsimi nezle, grip gibi hastalıklar Eylül-Ekim’de baÅŸlar, Kasım-Aralık ve Ocak’ta akarak devam eder. Neden kış aylarında olur? Bu havanın ısısından ziyade, kış aylarında kapalı alanlara giriyoruz. Kapalı alanda sıkı yaÅŸam olunca, bir virüs diÄŸerine daha kolay bulaşıyor. Havalar ısınınca kapalı alanlardan çıkıyoruz. AVM’lere gireceÄŸimize piknik alanlarına gidiyoruz. Ä°nsanların sıkışıklığı azalıyor. Bu sıkışıklık azalınca yaz aylarında sık görülme olasılığı azalıyor. Kovid-19’da bir solunum yolu enfeksiyonu olduÄŸu için kış aylarında sık, yaz aylarında daha az olur diye konuÅŸuluyor. Ama bunun esas sebebi ısının deÄŸiÅŸmesi deÄŸil, sıkışık yaÅŸamın azalması. Biz zaten Mart ayından beri koronavirüs için bu tedbirleri alıyoruz. O yüzden Haziran ayına doÄŸru giderken sıcaklık dolayısıyla deÄŸil, bu tedbirlerden dolayı azalma devam edecek. Sıcağın kovid-19’la çoÄŸalma veya bulaÅŸma hızının artması ya da azalmasına etkisi diye bir beklentimiz yok. ‘Koronavirüs sıcakta ölüyor’ diye konuÅŸuluyor böyle bir ÅŸey yok. Ölmesi için 60-65 derecelere çıkmak lazım. Sıcak ülkelerde ölecek olsa Brezilya’da vaka sayısı bu kadar yüksek olmazdı. Mesafeli yaÅŸam ve el hijyenine dikkat ederek biz azaltacağız. Koronavirüsün bulaÅŸtığı bir yerde sıcaklığın onu orada tutunma süresini azalttığını söyleyemeyiz. Virüse, ultraviyole ve sıcaktan belki çok az bir miktar etkisi olabilir ancak yayılmasına mani olacak ÅŸekilde deÄŸil.”
’30 derecede bulaşıcılığını kaybediyor’
Her ÅŸey yolunda giderse, yeni tip corona virüsün (SARS-CoV-2), grip virüsü gibi davranması olasılık dahilinde. Bahar aylarıyla birlikte artan sıcaklıkların kovid-19’un yayılmasını ve patojenleri (hastalık oluÅŸturan mikropları) azaltması bekleniyor. Böylelikle mevcut salgının her yıl yaÅŸanan nezle salgınları gibi kış aylarından sonra sona ermesi beklentisi yaygın. Ancak uzmanlara göre SARS-CoV-2’ın grip virüsü gibi hareket edeceÄŸini kesin olarak söyleyebilmek için henüz erken.
Virüsün sıcak havalarda bulaşıcı etkisinin de düÅŸük olacağı olasılıklar dahilinde. Rusya Ä°nsan SaÄŸlığı ve Tüketiciyi Koruma Kurumu’nun (Rospotrebnadzor) gerçekleÅŸtirdiÄŸi son araÅŸtırmaya göre, Kovid-19’un sıcak sevmediÄŸini ve 30 derece üzerindeki hava sıcaklığında bulaşıcı aktivitesini neredeyse tamamen kaybediyor. Ayrıca güneÅŸ ışınları ile düÅŸük nem oranının da virüsün bozulmasına neden olduÄŸunun tespit edildiÄŸi araÅŸtırmada virüsün 70 derece üzerindeki sıcaklıklarda tamamen etkisiz hale geldiÄŸi vurgulandı.
SaÄŸlık Bakanı Koca’dan 65 yaÅŸ üstü vatandaÅŸlara uyarı
Stopaj oranları artırıldı
KDV iade tutarı 50 bin TL’ye çıkarıldı
CHP’den kayyum eylemi
ABD’den 14 Türk ÅŸirketine Rusya yaptırımı
Türk-İş açlık sınırı 20 bin liranın üzerine çıktı
Bursa’da FETÖ’nün ‘gaybubet evlerinde’ operasyon
Salgının nedeni: Taze doğranmış soğanlar
Emekli maaş zammı ne kadar olacak?
Rusya, Türkiye’den tereyağı ithalatına baÅŸladı
Esenyurt Belediyesi’ne görevlendirildi
Stopaj oranları artırıldı
KDV iade tutarı 50 bin TL’ye çıkarıldı
CHP’den kayyum eylemi
ABD’den 14 Türk ÅŸirketine Rusya yaptırımı
Türk-İş açlık sınırı 20 bin liranın üzerine çıktı
Bursa’da FETÖ’nün ‘gaybubet evlerinde’ operasyon
Salgının nedeni: Taze doğranmış soğanlar
Emekli maaş zammı ne kadar olacak?
Rusya, Türkiye’den tereyağı ithalatına baÅŸladı
Esenyurt Belediyesi’ne görevlendirildi