“Çin’in stratejisi tepki çekiyor”
Çin 2019’un sonunda başladığı Covid ile kapanarak mücadele etme stratejisine hız kesmeden devam ediyor. Tüm dünya yavaş yavaş Covid önlemlerini gevşetirken Çin’in en önemli ticaret ve finans merkezlerinden olan Şangay’da bir ay kadar süren kapanmanın yavaş yavaş gevşemesi bekleniyor. Ama maalesef bu kapanma ve ileride yaşanabilecek kapanma ihtimalleri tedarik zincirini tehdit ediyor.
Şangay Limanı Çin ve tabii ki dünya ticareti için oldukça önemli. Çin’in toplam ticaretinin yaklaşık %10’unu bu limandan gerçekleştiriliyor. Kapanmalar ve riskli olarak görülen personelin karantina altına alınması bu limanların işleyişini yavaşlatıyor. Ancak liman zar zor da olsa işlemeye devam ediyor. Asıl sıkıntı ise malların limanlara taşınması sırasında kullanılan tır taşımacılığında.
Tır şoförleri negatif PCR sonucu olmadan şehir değiştiremiyorlar. Limanlara mal aktaramıyorlar. Birçok tır şoförü bu nedenle şehir girişlerinde beklemek ve hatta TIR’larda uyumak zorunda kalıyor. Haliyle bu da hem taşıma süresini uzatıyor hem de maliyetli hale getiriyor.
Bu bölgede tedarikçileri bulunan Tayvan elektronik firmaları ve Alman otomotiv firmaları tedarik sorunları nedeniyle üretimde sıkıntılar yaşadıklarını belirttiler. Özellikle Kunshan bölgesi mobil telefon, bilgisayar ve otomobillerde kullanılan elektronik parçalarının üretim üssü. Bu bölgede yaşanan kapanma bu şirketleri olumsuz etkiledi. Apple ve Tesla gibi şirketler üretimlerine ara vermek zorunda kaldılar.
Nomura’nın yaptığı araştırmaya göre kapanan bölgelerin toplam üretimdeki payı %40. Bu hem Çin ekonomisini hem de tedarikçileri bu bölgede bulunan diğer üreticileri etkiliyor. Dahası Çin’de yaşanan kapanmalar sonucunda talep de azalıyor. Çin otoritelerinin büyüme beklentisi %5.5 civarında. Ancak buna ulaşılması neredeyse imkânsıza yakın. Geçen hafta ING tahminlerini aşağı yönlü revize etti. %4.8’den %4.6’ya düşürdü. Çin’in yavaşlaması tüm dünyayı etkileyecek kuşkusuz.
Çin’in bu stratejisi tepki çekiyor
Çin’in uyguladığı strateji sadece kendi ekonomisini değil dünya ekonomisini de etkiliyor. Bu yüzden de uluslararası düzeyde tepki çekiyor. IMF Başkanı Georgieva, Çin’in uyguladığı bu politikayı değiştirmesi gerektiğini vurguladı. Benzer şekilde Japon Merkez Bankası Başkanı küresel arzdaki sıkışıklıktan Çin’i sorumlu tutuyor.
Çin’in sıfır Covid politikası ülke içinde de huzursuzluklara neden oluyor. Negatif PCR sonucu olmayanlar rutin kontrolleri için hastanelere gidemiyorlar. Hasta olan yakınlarını ziyaret edemiyorlar. Hamile kadınlar kontrollerini aksatmak zorunda kalıyorlar. Dahası kapanan bölgelerde gıdaya erişim de zorlaşıyor. Her ne kadar Çin otoriteleri çıkıp halkı rahatlatmaya çalışsalar da halk gıda bulamamaktan endişe ediyor.
Çin bu politikayı neden ısrarla uyguluyor?
Çin anakarasında yaşlı nüfusu oldukça fazlalaştı. Her ne kadar aşılamalar yaygınlaşsa da Çin’in aşılarının koruyuculuğu düşük. Biontech’in koruyuculuğu %95 civarında iken Sİnovac’ın koruyuculuğu sadece %51. Üstelik yeni varyantlarda koruyuculuk daha da düşük. Çin ise ısrarla mRNA aşılarının yaygın kullanıma izin vermiyor. Pfizer’ın tabletine izin vermiş olmasına rağmen.
Çin bu aşılara izin vermeyerek, stratejik bir ticaret politikasını kendi aşı endüstrisini geliştirmek için uyguluyor. Kendi geliştirdiği bir mRNA aşı adayı var: ARCoVax. Bu aşının da diğer mRNA aşıları gibi etkinliğinin %80 ile %95 arasında olacağı tahmin ediliyor. Ancak aşı daha Faz 1 aşamasında. Aşının ticari kullanıma geçmesi biraz zaman alacak. Diğer mRNA aşılarının ithalatına izin verirse halk önemli ölçüde bağışıklık kazanacak ve diğer ülkeler gibi daha esnek Covid’le mücadele politikaları uygulayabilecek. Ancak yabancı aşıların girmesi, ARCoVax’ın ticarileşmesini engelleyebilir. Bu nedenle Çin diğer mRNA aşılarına onay vermekten kaçınıyor. Pandeminin yayılmasını engellemek için ise bu kadar katı tedbirlerle yoluna devam ediyor.
Kısaca, Çin aşı endüstrisini geliştirmeye niyetli. Belki de aşı savaşlarında Batı’ya kaybetmiş olmanın verdiği bir hırs olabilir. Tepki alsa da uzun vadede bu endüstrinin hayati olduğunu düşündüğü için bu endüstriyi korumak istiyor. Hastalığın yayılmasını da bu ağır sıfır Covid politikaları ile önlemeye çalışıyor.
Bu da bize sanayileşme politikalarının Çin’in kalkınmasındaki önemi açısından bir ipucu veriyor…
News