Dolardaki hızlı yükselişin bize maliyeti ne olacak?

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

Son günlerde dolar önüne hangi para birimi çıksa adeta deviriyor. Pound 40 yıl önceki seviyesine indi, Euro paritenin altını gördü, Yen’deki değer kaybını önlemek için BoJ müdahale ediyor.

Dolardaki bu hızlı yükseliş nereden geliyor?

FED faiz artışlarına devam edecek. Dolayısıyla faizler daha da yükselecek. Diğer Merkez Bankaları ise FED’i yakalamaya çalışıyorlar. Tabii kendi iç sorunları da var.

İngiltere’de Liz Truss arz yanlı ekonomi uygulamakta kararlı. Maliye Bakanı Kwarteng geçtiğimiz Cuma günü vergi indirim paketi açıkladı. Bu vergi indirimlerinin bütçeye maliyeti oldukça yüklü olacak. İngiltere’nin 72.4 milyar dolar borçlanması gerekecek. Üstelik artan bu faiz oranlarında bu borcun maliyeti de daha fazla olacak. Kamu borcunun GSYH içindeki oranı %80. Bu oranın %95’lere çıkması bekleniyor. Pound’dan kaçışın ana sebebi de borcun sürdürülebilirliği konusunda kaygılar. İngiltere’de enflasyonun %9.9 olduğunu da unutmamak gerek. Bu harcamalar enflasyonu körükleyecek kuşkusuz.

Euro’da ise faiz artırım süreci daha geç başladı. FED’in biraz gerisinde kalması Euro’yu zayıflattı. Avrupa’nın kendine özgü başka problemleri de var kuşkusuz. Rusya’nın Avrupa’ya gaz akışını kesmesi Avrupa’da işleri daha karmaşık hale getirdi. Resesyon Avrupa için daha yakın. Haliyle Euro daki değer kaybı da şaşırtıcı değil.

Peki bunun bize etkisi ne olur? 

Dolardaki hızlı yükselişin bize maliyeti de olacak tabii. Sonuçta ithalatımızın önemli bir oranı dolarla. İthalatımızın %70’e yakını dolar cinsinden. Euro’nun payı ise çok düşük, %28. Dolar hızla yükseliyor. Dolar yükselişi ile birlikte bizim ithalatımızı kısmamız da mümkün değil. Keza ithalatımızın %80’i ara malı ve ham maddeden oluşuyor. Yani bu malların fiyatları esnek değil. Kur ne kadar yükselse, bu malların TL karşılığı artsa da bu malları almaktan vazgeçemiyoruz.

İhracatımızda ise durum daha farklı. Euro ve doların payları eşit. Yani euro ve dolardaki paritenin altına düşüş bizi etkileyecek. Euro kazancımızın değeri o kadar hızlı artmazken, dolar ödemelerimiz ise hızla artacak.

Pound da değer kaybediyor. Bunun bize etkisi tabii ki daha sınırlı ama bir etkisi de var. İhracatımızın %3’ü pound cinsinden. İngiltere bizim en önemli üçüncü ihracat partnerimiz. Pound’daki değer kaybından daha çok İngiltere’de işlerin daha da kötüye gitmesi ve konuşulan bir IMF senaryosu bizi daha çok etkileyebilir. İngiltere’den kaynaklı talep düşüşü otomotiv başta olmak üzere temel ihraç sektörlerimizi etkileyecektir.

Kısaca en önemli ticaret partnerlerimizi önümüzdeki yıl zor bir süreç bekliyor. Bunun bize etkileri de mutlaka olacaktır. İhraç pazarlarımızı çeşitlendirmekte fayda var.