AVM’lerle ilgili yeni genelge

Ä°çiÅŸleri Bakanlığı, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedbirleri kapsamında faaliyetlerine ara verilen ve yeniden kapılarını açan alışveriÅŸ merkezlerinin (AVM) çalışma usullerini 11 Mayıs’ta 81 il valiliÄŸine gönderdiÄŸi genelgeyle belirledi.

SaÄŸlık Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığı ile yapılan deÄŸerlendirmeler sonucunda belirlenen usul ve esasları içeren genelgeye göre, AVM’ler 10.00-22.00 saatlerinde faaliyet yürütebilecek, çalışanlar ve müÅŸteriler maske takmak zorunda olacak. Çalışanların kirlenen veya nemlenen maskeleri deÄŸiÅŸtirilecek. Maske kuralına uymayanlar AVM’lere alınmayacak.

AVM’lerdeki güvenlik görevlileri maskeyle birlikte gözlük ya da “siperlik” adı verilen yüz koruyuculardan kullanacak. AVM’lere giriÅŸlerde vatandaÅŸların, çalışanların ateÅŸleri ölçülecek, ateÅŸi 38 dereceden yüksek olanlar saÄŸlık kuruluÅŸlarına yönlendirilecek.

MüÅŸterilerin en kısa sürede alışveriÅŸ yapıp AVM’yi terk etmeleri esas olacak. MüÅŸteriler, AVM’de en fazla 3 saat kalabilecek.

Sosyal mesafe kuralına uymak zorunda olacak müÅŸterilere AVM’de uzun süre kalmamalarına yönelik uyarılarda bulunulacak.

AVM’lerin oturma, bekleme, dinlenme amaçlı kullanılan ortak alanlarının yanı sıra restoran, lokanta ile yeme-içme alanlarında bulunan tüm sandalye, koltuk ve masalar kaldırılacak.

Bakanlığın 21 Mart’taki genelgesi kapsamında AVM içindeki lokanta ve restoranlar “al götür” veya “paket” servis ÅŸeklinde hizmet verebilecek.

AVM’lerdeki “yeme-içme” katlarında sipariÅŸlerini bekleyen müÅŸteriler için bir metre aralıklarla sosyal mesafe uyarı iÅŸaretleri çizilecek. Danışma, iÅŸ yeri giriÅŸi, ödeme noktası gibi yerlerde de birer metre aralıklarla sosyal mesafe uyarı iÅŸaretleri yer alacak.

Oyun alanı/merkezi, internet kafe, ganyan bayi, kafe, sinema, spor merkezi, hamam, sauna gibi iÅŸletmeler ve iÅŸ yerlerine yönelik kısıtlama tedbirlerinin uygulanmasına devam edilmesi nedeniyle AVM’lerdeki söz konusu iÅŸ yerlerinin faaliyetlerine izin verilmeyecek.

AVM’lerde konser ve gösteri gibi toplu etkinliklerin yapılmasına müsaade edilmeyecek, berber, kuaför ve güzellik salonları belirlenen kurallar çerçevesinde hizmet sunacak.

Asansörler sadece özel gereksinimi olan bireyler tarafından kullanılabilecek, asansör içinde sosyal mesafeyi korumak amacıyla kiÅŸilerin durması gereken alanlar, aralarında en az bir metre mesafe olacak ÅŸekilde yer iÅŸaretleriyle belirlenecek.

MüÅŸterilerin yönlerini bulma ve bulundukları lokasyondan bina içindeki baÅŸka bir yere (maÄŸaza, otopark, bebek bakım odası, danışma, asansör vb.) nasıl gidecekleri konusunda rehber görevi üstlenen dokunmatik dijital yönlendirme sistemleri kapalı olacak.

AVM’lerde oto yıkama hizmeti ile vale hizmeti geçici süreyle verilmeyecek, mescitler ise SaÄŸlık Bakanlığınca belirlenecek takvime kadar kullanılmayacak.

AVM ve iÅŸ yerlerine alınacak müÅŸteri sayıları

AVM’lerin toplam inÅŸaat alanından müÅŸteri kabul edilmeyen alanlar çıkarıldıktan sonra aktif müÅŸteri/ziyaretçi kabul edilebilecek alanlarına aynı anda 10 metrekareye bir kiÅŸi olacak ÅŸekilde müÅŸteri alınabilecek.

AVM’lerdeki iÅŸ yerleri, toplam satış alanına müÅŸteri ve çalışanlar dahil 8 metrekareye bir kiÅŸi düÅŸecek ÅŸekilde müÅŸteri kabul edebilecek.

Belediye imar müdürlükleri tarafından AVM’lerin onaylı mimari projeleri esas alınarak AVM’nin aktif kullanım alanında aynı anda bulunabilecek müÅŸteri sayısı ile her bir iÅŸ yeri için aynı anda bulunabilecek kiÅŸi sayısı belirlenerek resmi yazıyla AVM yönetimine tebliÄŸ edilecek.

AVM yönetimince, AVM’ye aynı anda kabul edilebilecek toplam müÅŸteri sayısı, herkes tarafından görülebilecek ÅŸekilde belirlenen yerlere asılacak ve AVM’lerin internet sayfalarında da bu bilgiye yer verilecek. AVM içindeki iÅŸ yerlerinin giriÅŸine de o iÅŸ yeri için aynı anda kabul edilebilecek müÅŸteri sayısını gösteren pankart, afiÅŸ veya tabela yerleÅŸtirilecek.

AVM yönetimince, aynı anda içeride bulunabilecek müÅŸteri sayısı esas alınarak AVM’ye giriÅŸ-çıkışı yönetecek sistem kurulacak, içerideki müÅŸteri sayısı maksimuma ulaÅŸtığında kesinlikle müÅŸteri/ziyaretçi kabul edilmeyecek. Ayrıca, giriÅŸ kapılarında oluÅŸabilecek olası yoÄŸunluÄŸu önleyebilmek adına sosyal mesafeyi belirten ve en az birer metre aralıklarla herkes tarafından görülebilecek ÅŸekilde zemin iÅŸaretlemesi yapılacak.

AVM’ye giriÅŸ-çıkışlarda müÅŸterilerin karşılıklı temasını engellemek için tedbir alınacak, müÅŸterilerin mümkün olduÄŸunca tek yönden giriÅŸ, tek yönden çıkış yapması saÄŸlanacak, bu amaçla yer iÅŸaretlemeleri ile yönlendirme yapılacak.

Temizlik ve hijyen tedbirleri

KiÅŸisel hijyen ile temizlik kurallarını saÄŸlamak üzere AVM içisinde ve iÅŸ yerlerinin giriÅŸinde el antiseptiÄŸi bulundurulacak. Toksik etkileri nedeniyle dünyadaki saÄŸlık otoritelerinin kullanımını önermediÄŸi dezenfektan püskürtme sistemlerinin (dezenfektan tüneli vb. uygulamalar) AVM’lerde kullanımına izin verilmeyecek.

AVM giriÅŸinde bulunan döner kapılar ile içerideki yürüyen merdivenlerin bantları, kapı kolları, tırabzan ve asansör düÄŸmeleri gibi sık dokunulan yüzeyler üç saatte bir temizlenecek ve gerekli dezenfeksiyon iÅŸleminin yapılması saÄŸlanacak.

AVM’de bulunan ortak alanlar baÅŸta olmak üzere iÅŸ yerlerinin zeminleri günlük olarak su ve deterjanla temizlenecek, sık dokunulan yüzeylerin temizliÄŸine ayrıca dikkat edilecek. Bu kapsamda, dezenfeksiyon iÅŸlemi için gerekli dezenfektan maddelerinin kullanımı saÄŸlanacak. AVM’lerde bulunan lavabo ve tuvaletlerin temizliÄŸinde dezenfektan kullanılacak ve tuvaletlere uygun el yıkama ve maske kullanımına iliÅŸkin afiÅŸler asılacak.

El kurutma makinesi kullanımı yasaklanacak

AVM tuvaletlerinde bulunan el kurutma makinelerinin kullanımı yasaklanacak, bunların yerini tek kullanımlık kağıt havlu alacak. Tuvaletlerde sıvı sabun kullanılacak ve teması mümkün olduÄŸunca azaltabilmek adına muslukların, sıvı sabun ünitelerinin mümkünse fotoselli olması saÄŸlanacak.

Tuvaletlerin ana giriÅŸ-çıkış kapılarının elle temas etmeden açılabilmesi için gereken sistem en kısa zamanda kurulacak. Ä°ÅŸ yerlerinde bulunan bilgisayar klavyeleri, telefon ve diÄŸer cihaz yüzeyleri dezenfektan maddelerle silinerek gerekli dezenfeksiyon saÄŸlanacak.

Ä°ÅŸ yerlerinde müÅŸterilerin temas ettiÄŸi veya edeceÄŸi çalışma tezgahı ve ödeme terminali her müÅŸteriden sonra mutlaka temizlenecek, dezenfekte edilecek.

ATM’lerin yoÄŸun temas edilen yüzeyleri saat başı temizlenecek

AVM’lerin ortak kullanıma sunduÄŸu, hasta ve özel gereksinimi olan bireyler tarafından kullanılan tekerlekli sandalye gibi araçlar bireysel kullanım sonrası usulünce temizlenecek. AVM içinde bulunan çok sayıda müÅŸteri tarafından kullanılan ATM noktası alanlarına muhakkak el dezenfektanı konulacak, müÅŸterilerin ATM’lere temas etmeden el dezenfektanı kullanmaları konusunda uyarıcı afiÅŸler asılacak. Ayrıca ATM’lerin yoÄŸun temas edilen yüzeyleri her saat başı temizlenecek.

AVM’lerin havalandırma sistemlerinde kesinlikle iç ortam havası kullanılmayacak, havalandırma iÅŸlemi yüzde 100 dış ortam havası ile saÄŸlanacak. AVM’lerin giriÅŸ kapılarında bulunan hava perdeleri kesinlikle çalıştırılmayacak.

Merkezi havalandırma sistemleri dışında klima sistemleri kullanılmayacak. Havalandırma iÅŸlemi bina kullanımda deÄŸilken gece saatlerinde de sürdürülecek.

Havalandırma sisteminin filtrelerinin kontrolleri ve deÄŸiÅŸimleri düzenli yapılacak, filtre deÄŸiÅŸimi sırasında AVM personeli N95/FFP2 maske, eldiven ve yüz siperliÄŸi kullanacak, çıkarılan filtre çift kat poÅŸetlenmek suretiyle atılacak. Ayrıca klima santrallerinin normal temizlik periyotlarının kısaltılması da bu noktada önem taşıyacak, kirli hava çıkışının yapıldığı noktalarda insan geçiÅŸi engellenecek.

Ä°ÅŸ yerlerine yönelik önlemler

Ä°ÅŸ yeri giriÅŸinde ve kasalarda el antiseptiÄŸi bulundurulacak ve doluluk durumu belirli aralıklarla kontrol edilecek. Ä°ÅŸ yerinde belirlenen sayıda müÅŸteri olması halinde yeni müÅŸteri giriÅŸini engellemek üzere giriÅŸ kapısının her iki tarafından tutturularak asılabilecek nitelikte basit kırmızı renkli kordon/ÅŸerit, plastik duba gibi materyallerin iÅŸ yerlerinde bulundurulması saÄŸlanacak ya da iÅŸ yerlerince bu amaca hizmet edebilecek alternatif sistem kurulacak.

Ä°ÅŸ yeri dışında bekleyecek müÅŸterilerin, sosyal mesafe kuralını koruması adına aralarında en az bir metre mesafe olacak ÅŸekilde zemin iÅŸaretlemesinin yapılması saÄŸlanacak. AVM içinde bulunan iÅŸ yerleri kendi sektörleri ile ilgili yayımlanan, yayımlanacak kurallara da ayrıca uyacak. MüÅŸterilere deneme kabini içinde maskelerini çıkarmamaları gerektiÄŸi hatırlatılacak.

Deneme kabinlerinin kullanımı

Deneme kabinlerinin kullanılmaması esas olup ihtiyaç halinde her müÅŸteri en fazla 10 dakika deneme kabinini kullanabilecek ve müÅŸteri çıktıktan sonra kabin havalandırılacak, sık kullanılan yüzeyler uygun ÅŸekilde temizlenecek.

Gerekli havalandırmanın saÄŸlanması için ikiden fazla olan iÅŸ yerlerindeki deneme kabinleri, “bir dolu bir boÅŸ kabin” kullanımı saÄŸlanacak ÅŸekilde ve dönüÅŸümlü kullanılacak.

Denenen ürünlere ultraviyole ışını uygulanması iÅŸleminin, Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi ile Amerika BirleÅŸik Devletleri Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezlerince insan saÄŸlığına zararlı etkileri olması nedeniyle önerilmemesi göz önünde bulundurulacak ve iÅŸ yerlerinde bu iÅŸlem kesinlikle uygulanmayacak.

Aynı ürünün farklı kiÅŸilere temas etmesine mahal veren deneme amaçlı ürün tanıtımları (özellikle makyaj malzemeleri vb.) yapılmayacak, deneme amaçlı ürünlerin doÄŸrudan müÅŸteriler tarafından kullanılmasına izin verilmeyecek, bu ürünlerin yalnızca çalışanlar vasıtası ile kullanılması, denenmesi (deneme/tester parfüm vb.) saÄŸlanacak.

Kasa önünde sıra beklerken durulması gereken yerlere aralarında en az bir metre mesafe olacak ÅŸekilde yer iÅŸaretlemesi yapılacak. Ödemelerde müÅŸteriye kartla temassız ödeme yapabileceÄŸi hatırlatılarak mümkün olduÄŸunca nakit ödemeden kaçınılması saÄŸlanacak.

Çalışanlara yönelik tedbirler

AVM yönetimi tarafından 6331 sayılı Ä°ÅŸ SaÄŸlığı ve GüvenliÄŸi Kanunu ve ilgili mevzuat gereÄŸi alınması gereken tedbirlere ilave olarak, Kovid-19’un bulaÅŸma ÅŸekli, hızı, kronik rahatsızlığı olanlarda hastalığın etkileri gibi salgının tüm etkileri göz önüne alınarak risk altındaki çalışanların durumu, ilave kullanılacak malzeme, araç, gereç temini ve kullanım ÅŸekli ve sistematiÄŸi, Kovid-19 tedbir, denetim ve takip sorumluluÄŸundan doÄŸacak idari yapılanma, görevlendirme ihtiyacı gibi hususlara iliÅŸkin, içinde iÅŸ yeri hekimi, halk saÄŸlığı uzmanının da bulunacağı komisyon tarafından iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi yönünden risk tehdit deÄŸerlendirmesi yapılacak veya yaptırılacak.

Çalışan personelin ihtiyaç duyduÄŸu koruyucu malzeme, ekipmanlar iÅŸ yerleri tarafından saÄŸlanacak. Kovid-19 tanısı konan ya da temaslı olması nedeniyle takibe giren personelin
en az 14 gün çalıştırılmaması saÄŸlanacak. Çalışan personel içinde, ateÅŸ, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi hastalık semptomları olanlar ivedilikle ilgili saÄŸlık birimine yönlendirilecek.

AVM yönetimlerince, çalışan personelin tamamına Kovid-19’un bulaÅŸma ÅŸekli, etkileri, alınması gereken tedbirler, el hijyeni, uygun nitelikte tıbbi maske takılması, maskenin nemlenmesi ya da kirlenmesi halinde deÄŸiÅŸtirilmesi, yeni maskenin takılması esnasında ise el temizliÄŸine dikkat edilmesi konuları baÅŸta olmak üzere gerekli eÄŸitimler
verilecek.

Personelin dinlenme alanlarında da sosyal mesafenin korunması ve maske takılması kuralına riayet etmesi saÄŸlanacak. AVM ve iÅŸ yerlerinde görev yapan personelin yemekleri kumanya ÅŸeklinde dağıtılacak, kumanya sunumları tek kullanımlık malzemelerle yapılacak.

AVM yönetimlerince, salgınına karşı alınan tedbirlerine uyulup uyulmadığı takip edilecek, denetlenecek ve tespit edilen uygunsuzlukların giderilmesi saÄŸlanacak. Bu amaçla her AVM için “koronavirüs tedbirleri sorumlusu/sorumluları” belirlenecek. Koronavirüs sorumluları her saat başı iÅŸ yerlerinde alınması gereken ve alınacak tedbirleri denetleyecek, aksaklıkları giderecek ve varsa alınması gereken ilave tedbirler konusunda AVM yönetimini bilgilendirecek.

Koronavirüs sorumlusu/sorumluları tarafından alınan tedbirler (alınan hijyen ve temizlik tedbirlerinin kontrolü baÅŸta olmak üzere her tedbir alanına iliÅŸkin günlük denetim çizelgeleri ile) gerektiÄŸinde ibraz edilmek üzere günlük çizelgeler ile kayıt altına alınacak.

AVM’de görevli güvenlik, saÄŸlık ve temizlik personeline deÄŸiÅŸen yeni iÅŸ tanımları, koronavirüs kapsamında alınan tedbirler ve yapılması gerekenler hakkında teorik ve pratik eÄŸitimler verilecek.

AVM’lere denetim

Valiliklerce, halk saÄŸlığı uzmanı ve makine mühendisinin bulunacağı 5 kiÅŸilik komisyon oluÅŸturulacak ve bu komisyon tarafından AVM’lerin, Kovid-19’la mücadele kapsamında belirlenen kurallara riayet edip etmedikleri denetlenecek, bu denetim haftada en az bir kez yapılacak.

Valilikler ve kaymakamlıklar, AVM’lerin 11 Mayıs’tan sonra faaliyetlerini belirlenen kurallar ve SaÄŸlık Bakanlığının yazısıyla belirtilen tedbirlere göre sürdürmeleri için Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 27. ve 72. maddeleri uyarınca gerekli kararları alacak.

BaÅŸta denetimler olmak üzere uygulamanın belirtilen çerçevede eksiksiz ÅŸekilde yerine getirilmesi saÄŸlanacak. Tedbirlere uymayanlarla ilgili Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 282. maddesi gereÄŸince idari para cezası verilecek, aykırılığın durumuna göre Kanun’un ilgili maddeleri gereÄŸince iÅŸlem yapılacak, konusu suç teÅŸkil eden davranışlara iliÅŸkin de Türk Ceza Kanunu’nun 195. maddesi kapsamında gerekli adli iÅŸlem baÅŸlatılacak.

AA