TBMM’NÄ°N 100. YILI KUTLU OLSUN!

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

TBMM’NÄ°N 100. YILI KUTLU OLSUN!

Erzurum ve Sivas kongrelerinde Osmanlı Mebuslar Meclisi’nin bir an evvel açılması ve hükümeti denetlemesi istenmiÅŸti. 12 Ocak 1920 günü açılan Osmanlı Mebuslar Meclisi’ne çok sayıda Kuvayı Milliye yanlısı mebus seçilmiÅŸti. 28 Ocak 1920 günü yapılan gizli toplantıda Misak-ı Milli Kabul edildi. Sonra basına ve dünya parlamentolarına duyuruldu. Ä°stanbul’da alınan bu cesur kararlar, iÅŸgal kuvvetlerinin büyük tepki göstermesine neden oldu. 16 Mart günü Ä°stanbul resmen iÅŸgal ve ilhak edildi. Askerlerimiz ÅŸehit edildi. Aydın, yazar, vatansever subaylar vb. tutuklandı. Erkan-ı Harbiye-i Umumiye (Genelkurmay BaÅŸkanlığı) basılarak, denetim altına alındı. 18 Aralık günü ise Osmanlı Mebuslar Meclisi Ä°ngiliz silahlı güçleri tarafından basılarak Rauf (Orbay) ve Kara vasıf (Karakol) beyleri tutukladılar. Bütün bu geliÅŸmeleri Ä°stanbul telgrafçılarının fedâkarlığı ile an be an öÄŸrenen Mustafa Kemal PaÅŸa 19 Mart bildirisinin yayımlayarak, Ankara’da olaÄŸanüstü yetkilere sahip bir meclisin açılacağını, misilleme olarak Anadolu’daki Ä°tilaf devletlerinin görevli subaylarının tutuklanacağını vb. duyurdu.

19 Mart bildirisinin yayımlanması ardından düÄŸmeye basan iÅŸgal kuvvetleri ve Damat Ferit Hükümeti meclisin açılmasına engel olmak için Åžeyhülislam fetvaları, Ä°slam Teali Cemiyeti bildirileri ile Ankara’da açılacak meclisi asi ve dinsiz ilan ettiler. Bu çaÄŸrılara karşı isyanlar baÅŸlatıldı. Ankara’nın etrafı adeta ateÅŸ çemberine döndü. Bir yılı aÅŸkın adeta iç savaÅŸ yaÅŸandı. Ä°syanları önlemek için Kuvayı Milliye’den destek istendi. Bu nedenle Yunan ordusunun önü açılarak ilerlemelerine fırsat verildi.

Dinsizlikle itham edilen TBMM’de 49 din uleması mebus vardı. Mehmet Akif Ersoy Burdur mebusu olarak bulunuyordu. Bu itham karşısında TBMM tarihte görülmemiÅŸ bir ÅŸekilde dini törenlerle açıldı. Hacı Bayram Camisinde cuma namazı kılındıktan sonra, meclis önünde dualar edildi, kurbanlar kesildi.

Ankara’da açılacak olan Büyük Millet Meclisi için TaÅŸhan mevkiindeki (bugünkü Ulus) Ä°ttihat ve Terakki Cemiyeti Kulübü binası tahsis edildi. Ancak henüz kullanıma hazır deÄŸildi. Damı kiremitlerle kaplanmamıştı. O sırada Ulucanlar’da yapılmakta olan Maarif Ä°lk Mektebi’nin kiremitleri bu binaya getirildi. Bu da yetmeyince Ankaralılar evlerinin damlarını örten kiremitleri kendi elleriyle binanın bulunduÄŸu yere taşıdılar. Genel Kurul Salonu’nda oturulacak sıralar ise baÅŸka bir okuldan getirildi.

Ankaralı marangozlar omuzlarında tahtalar ve kalaslar, ellerinde keserleri ile Meclise gelerek bir kürsü yaptılar. Kürsüde riyaset makamı, kâtiplere ve konuÅŸmacılara mahsus yerleri yaptılar. Kürsü tamamlanınca, marangozlara emeklerine karşılık olan gündelikleri verilmek istenildiÄŸi zaman hepsi birden: “Biz buraya paralı iÅŸçi gelmedik, meclisimizi kurmaÄŸa geldik, para istemiyoruz. Hakkımız helal olsun” diyerek yüksek birer vatanseverlik örneÄŸi gösterdiler.”

MeÅŸhur hattatlardan Hulusi Efendi’nin yazdığı “Hâkimiyet Milletindir” levhası riyaset makamının üstüne asıldı. (Osmanlı Meclisi’inde “PadiÅŸahım çok YaÅŸa” sözü yer alıyordu. EgemenliÄŸi kim temsil ediyorsa meclislerde riyaset makamı üstünde o yazar)

GiriÅŸ kapısının tam karşısındaki oda, namaz kılmak için mescit haline getirildi. DiÄŸer odalar meclis baÅŸkanlığı ve komisyonlar için ayrıldı. Mebusların su içmeleri için koridora üç küp konuldu ve üzerlerine maÅŸrapa bırakıldı.

O sırada Ankara’da elektrik olmadığından, kahvelerin birinden kenarları avizeli, büyük bir petrol lambası getirilerek meclisin tavanına asıldı. Gece çalışmaları bu sayede sürdürüldü. Petrol lambalarının yeterli olmadığı zamanlarda mumlar yakıldı.

Milletvekillerine hâkim olan gerçek yurtseverlik duygusu, yokluÄŸa göÄŸüs germeyi kolaylaÅŸtırıyordu. Cephedeki askerin siperlerde uyuduÄŸunu bilen mebuslar tahta sıralar üzerinde uyumayı bile lüks buluyorlardı.

Koca salonu iki odun sobası ile ısıtmaya çalışıyorlardı. Bir gün bile üÅŸümekten ÅŸikâyetçi olmadılar. Meclis zabıtları için bakkallardan temin edilen kağıtları kullandılar. Ankara’ya ilk gelen milletvekilleri, altları ahır ve kıraathane, üst katlarında odalar bulunan hanlara yerleÅŸti. Daha sonra gelenler barınma sorunu ile karşılaÅŸtılar.

Åžehirde tek lokanta, tek otel yoktu. Ankara Muallim Mektebi koÄŸuÅŸa dönüÅŸtürüldü. Karyolalar yetmeyince yere yataklar serildi. Milletvekilleri kendi aralarında bir tabldot yönetimi kurarak yemek ihtiyaçlarını karşıladılar. Yemekler adam başına 48-55 kuruÅŸa mal oluyordu. Gecikmeli gelen bazı milletvekilleri, koÄŸuÅŸ düzeni kuruluncaya kadar, meclis binası karşısındaki çayırlıkta sabahladıklarını anılarında anlatmaktadırlar.

Tacettin dergâhında kalan Mehmet Akif Bey (Ersoy), ÅŸimdiki Hamamönü’ndeki dergâhtan Ulus’taki meclise yaz, kış -paltosuz olarak- yürümek zorunda kaldı.

Ä°lk yıl mebuslara maaÅŸ verilmedi. Maddi imkânı olmayanlar, masraflarını memleketlerinde toplanan paralarla karşıladı.

Polatlı’dan gelen top sesleri arasında toplantılarını yapan, Türk Ä°stiklal Savaşı’nı sevk ve idare eden Birinci Dönem TBMM’de, bu Gazi Meclis’te görev yapan yüce gönüllü, vefakâr ve cefakâr milletvekillerimizi rahmetle ve ÅŸükranla anıyoruz.

——

23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı Kutlamaları ve Andımız

TBMM, 23 Nisan 1920 günü Hacı Bayram Camisinde Cuma namazı kılındıktan sonra dualarla açıldı. EgemenliÄŸin millete ait olduÄŸunun ilan edildiÄŸi o gün, “Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı” olarak kutlanmaktadır.

Himaye-i Eftal Cemiyeti (Çocuk Esirgeme Kurumu) 1921’de kurulduktan sonra önemli hizmetler verdiÄŸi gibi 23 nisanların çocuk bayramı olarak kutlanmasına da öncülük etmiÅŸtir.

Çocuk Bayramı, daha önceleri bir gün olarak kutlanırken; Himaye-i Eftal Cemiyeti 1929 yılında, toplumun ilgisini çocuklar üzerinde artırmak amacıyla bir hafta olarak kutlanması giriÅŸiminde bulunmuÅŸtur. 23 Nisan 1929’da coÅŸkuyla kutlanan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı Haftası, kamuoyunda derin yankı uyandırmıştır.

23 Nisan kutlamalarına büyük ilgi gösteren Mustafa Kemal, cemiyet yöneticilerini ve çocukları Çankaya KöÅŸkünde kabul ederek bayramlarını kutlardı.

Millî EÄŸitim Bakanı Dr.ReÅŸit Galip Bey, 1933 yılının 23 Nisan kutlamalarına katılmak üzere evinden çıkarken, kızlarının bayramını kutladıktan sonra onlara bir ÅŸeyler söylerken ünlü “Andımız” ortaya çıktı. Törende yaptığı konuÅŸmada bu andı çocuklara ödev olarak verdi.

“Türküm, doÄŸruyum, çalışkanım. Yasam küçüklerimi korumak, büyüklerimi saymak, yurdumu, budunumu özümden çok sevmektir.

Ülküm yükselmek, ileri gitmektir. Varlığım Türk varlığına armaÄŸan olsun!”

 Sonraki yıllarda “budunumu” yerine “milletimi” denildi ve sonuna ekleme yapılarak ÅŸu ÅŸekli aldı:

Türküm, doÄŸruyum, çalışkanım.

Yasam küçüklerimi korumak, büyüklerimi saymak, yurdumu, milletimi özümden çok sevmektir.

Ülküm yükselmek, ileri gitmektir.

Ey büyük Atatürk,

Açtığın yolda, gösterdiÄŸin hedefe, durmadan yürüyeceÄŸime and içerim.

Varlığım Türk varlığına armaÄŸan olsun!

 Bu sözler onlarca yıl Türk çocuklarının aÄŸzında gururla tekrarlandı.

23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı Kutlu Olsun!

Millî Mücadele döneminde en büyük teÅŸkilatlanma, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılmasıyla saÄŸlanmıştır.

Kaynak: (Alptekin MüderrisoÄŸlu, KurtuluÅŸ Savaşının Mali Kaynakları, Atam, Ankara 1990.;Enver Behnan Åžapolyo, Mustafa Kemal ve Birinci Büyük Millet Meclisi Tarihçesi, Ülkemiz Yay.1, Ankara, 1969.; Cemil Sönmez, 23 Nisan 1920’den Bugünlere, MEB.,Ä°st., 1999; Yunus Nadi,  TBMM’nin Ä°lk günleri(1),Birinci TBMM(2), Sel Yay., 1955)