Yıl sonu enflasyonu yüzde 12’lik tahminlerin altında kalabilir

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Enflasyonun kasımda aylık yüzde 0,38 ile piyasa öngörülerinden daha az artış kaydetmesinin ardından, ekonomistler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) son Enflasyon Raporu ile 2020-2022 Yeni Ekonomi Programı’nda yıl sonu için belirtilen yüzde 12’lik enflasyon tahmininin altında kalınabileceÄŸine iÅŸaret etti.

Türkiye Ä°statistik Kurumu (TÜÄ°K) tarafından açıklanan verilere göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) kasımda aylık yüzde 0,38 ve yıllık yüzde 10,56 artış kaydetti.

AA Finans tarafından gerçekleÅŸtirilen enflasyon beklenti anketine katılan ekonomistler, kasımda TÜFE’nin yüzde 0,75 artacağını öngörüyordu.

Beklentilerden düÅŸük gelen kasım ayı verileri, TCMB’nin yılın son Enflasyon Raporu ile 2020-2022 Yeni Ekonomi Programı’nda yıl sonu için belirtilen yüzde 12’lik enflasyon hedefinin altında kalınabileceÄŸini ortaya koydu.

AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, enflasyonun kasımda yükselmesinde, geçen yılki vergi indirimlerinin mobilya ve ev aletleri gibi gruplarda yarattığı baz etkisi ve iÅŸlenmiÅŸ gıda fiyatlarında gözlenen yükseliÅŸin etkili olduÄŸunu söyledi.

Meyve-sebze hariç diÄŸer iÅŸlenmemiÅŸ ve iÅŸlenmiÅŸ gıda fiyatlarındaki artışın gıda enflasyonunu yukarı çektiÄŸine iÅŸaret eden Bürümcekçi, enerji grubunda ise yüzde 0,55 ile geçen yılın üzerinde bir yükseliÅŸ izlendiÄŸini kaydetti.

Bürümcekçi, kurlara hassas olan gruplarda sınırlı artış veya geri çekilme yaÅŸandığına dikkati çekerek, “Giyim fiyatları mevsimlik artışının yüzde 2,7’yle geçen yılki artışın üzerinde olması da enflasyonu yukarı çekti. Böylece, yıllık TÜFE önceki ay bulunduÄŸu yüzde 8,55 seviyesinden yüzde 10,56’ya çıktı.” dedi.

Gıda enflasyonunun iÅŸlenmiÅŸ gıda fiyatları kaynaklı yükseldiÄŸini aktaran Bürümcekçi, ÅŸunları ifade etti:

“TÜÄ°K’in hesaplamasına göre geçen yıl kasım ayında iÅŸlenmemiÅŸ gıda fiyatları aylık yüzde 1,95 azalırken bu yıl yüzde 0,68 düÅŸüÅŸ gösterdi. Dolayısıyla iÅŸlenmemiÅŸ gıda yıllık enflasyonu yüzde 3’ten yüzde 4,3’e yükselirken, iÅŸlenmiÅŸ gıda fiyatları yıllık artışı yüzde 13,1’e çıktı. Böylece, gıda fiyatlarının yıllık artış hızı yüzde 8,9’a yükselirken, yüzde 10 düzeyindeki Enflasyon Raporu gıda fiyatı yeni varsayımının altında kaldı. Endeks tarihindeki ortalama yıllık artışı yüzde 10 civarında olan gıda fiyatlarının 2019’daki seyri enflasyonun Merkez Bankasının yüzde 12 olarak revize ettiÄŸi yıl sonu tahmininden sapma konusunda önemli belirleyicilerinden biri olacaktır.”

“TCMB yılı son bir indirimle kapatıp, beklemeye geçmeli”

Haluk Bürümcekçi, manÅŸet enflasyonda baz etkisinin yılın son ayda da aleyhte bulunduÄŸunu belirterek, ÅŸunları kaydetti:

“Önümüzdeki dönem seyri açısından gıda fiyatlarının belirsizliÄŸi ve oynaklığı dışında, ham petrol ve diÄŸer emtia fiyatlarının görünümü, döviz kuru hareketleri ve kamu fiyat/vergi ayarlamaları enflasyon üzerindeki risklerin yönünü belirleyecektir. Kısa vadede, geçen yıl aralık ayında görülen negatif enflasyon gerçekleÅŸmesinin oluÅŸturduÄŸu baz etkisi yukarı yönde etkide bulunacaktır. Buna ek olarak, son dönemdeki kur artışı ile yıllık bazda kur sepeti deÄŸiÅŸiminin yüzde 6,5 civarına yükselmesi enflasyonu aÅŸağı yönde bastıran bir etkinin zayıfladığına iÅŸaret etmektedir. Dolayısıyla son günlerdeki deÄŸer kaybının bir kur atağına dönüÅŸmediÄŸi ve sürpriz bir vergi artışının gözlenmediÄŸi durumda yıllık enflasyonun aralıkta geçen yılın oluÅŸturduÄŸu aleyhte baz etkisi nedeniyle bir miktar daha yükselerek yılı yüzde 11,0-11,5 aralığında bitirmesi olası duruyor.”

TCMB’nin yılı son bir indirimle kapatıp, beklemeye geçmesi gerektiÄŸini vurgulayan Bürümcekçi, “Kasım gerçekleÅŸmesi ile bankanın aralıkta ÅŸartların izin verdiÄŸi boyutta 150-20 baz puanlık bir indirim yapması kesin görünmektedir, ancak sonrasında enflasyonun en azından ilk çeyrek boyunca yıl sonu seviyelerinin biraz üzerinde seyretme ihtimali nedeniyle faiz indirimlerine bir süre ara verilmesinin gereÄŸi olduÄŸunu düÅŸünmekteyiz. Dolayısıyla aralık toplantısında bu yönde bir sinyal verilip verilmeyeceÄŸi önemli olacaktır.” deÄŸerlendirmesini yaptı.

“Beklentilerin altında kalan enflasyonda sebze ve meyve fiyatları etkili”

Deniz Yatırım Stratejisti Orkun Gödek de manÅŸet enflasyonun ay bazında yüzde 0,89 olan beklentilerinin gerisinde kaldığını, yıllık enflasyonun ise yüzde 10,56’ya yükseldiÄŸini söyledi.

Veri dönemi içerisinde çekirdek C endeksinin aylık yüzde 0,51, yıllık deÄŸiÅŸimde ise yüzde 9,25 arttığını aktaran Gödek, “2019’da oluÅŸan ortalama enflasyon yüzde 15,79’a geriledi ve 2018 rakamı olan yüzde 16,22’nin aÅŸağısına gelmiÅŸ oldu. Kasım ayında Üretici Fiyat Endeksi ise yüzde eksi 0,08 ile 3 ay sonra ilk kez negatif performans sergiledi. Yıllık deÄŸiÅŸim oranı ise yüzde 1,70’den yüzde 4,26’ya yükseldi.” diye konuÅŸtu.

Gödek, enflasyonun beklentilerin gerisinde kalmasında sebze ve meyve fiyatlarının etkili olduÄŸuna deÄŸinerek, ÅŸunları kaydetti:

“Çekirdek alt kalemlerden taze meyve ve sebze aylık bazda yüzde eksi 3,39, iÅŸlenmemiÅŸ gıda ise yüzde eksi 0,68 ile zayıf performans sergiledi. Öte yandan, enerji yüzde 0,55, iÅŸlenmiÅŸ gıda yüzde 1, enerji ve gıda dışı mallar yüzde 0,59 yükselerek çekirdek taraftaki artışa katkıda bulundu. Hesaplamalarımıza göre, aylık enflasyona en yüksek katkı mevsimsel etkinin de desteÄŸiyle 0,19 puanla giyim ve ayakkabı kaleminden geldi. DiÄŸer yandan çeÅŸitli mal ve hizmetler eksi 0,02 puan, lokanta ve oteller ise eksi 0,01 puanla düÅŸürücü yönde katkı saÄŸladı. Hizmet grubunun bazı önemli alt kalemlerine baktığımızda ulaÅŸtırma yüzde eksi 0,51 aylık deÄŸiÅŸimle Kasım 2018’den bu yana, lokanta ve oteller grubu yüzde eksi 0,15 ile 2005’ten bu yana açıklanan seride, çeÅŸitli mal ve hizmetler ise Åžubat 2019’dan bu yana ilk kez eksi yönde performans sergiledi.”

Orkun Gödek, açıklanan ve beklentilerin gerisinde kalan kasım enflasyonunun 2003-2017 dönemindeki yüzde 0,96’lık kasım ayı ortalamasının ve 10 yıllık ortalaması olan yüzde 0,48’in gerisinde kaldığına dikkati çekti.

Altın hariç dayanıklı mallar grubu kalemindeki yükseliÅŸin sınırlı kalması ve çekirdek C endeksindeki yükseliÅŸin ocak-ekim ortalama deÄŸiÅŸiminin gerisinde bulunmasının, düÅŸük talep etkisinin fiyatlar üzerindeki baskı durumunu sürdürdüÄŸünü belirten Gödek, “Kullandığımız modelimiz 2019 sonu için TÜFE’nin yüzde 12’nin hemen aÅŸağısında oluÅŸacağını iÅŸaret etse de riskleri aÅŸağı yönlü gördüÄŸümüzü belirtmek isteriz. Bu da ekstra bir maliyet yönlü ÅŸok yaÅŸanmaması durumunda yıl sonu YEP hedefi olan yüzde 12’nin ulaşılabilirliÄŸini oldukça yüksek kılmakta.” deÄŸerlendirmesini yaptı.

AA