Ä°malat sanayi geriledi

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen Ä°stanbul Sanayi Odası (Ä°SO) Türkiye Ä°malat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Eylül 2021 dönemi sonuçları açıklandı. EÅŸik deÄŸer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileÅŸmeye iÅŸaret ettiÄŸi anket sonuçlarına göre, aÄŸustosta 54,1 olarak ölçülen manÅŸet PMI, eylülde 52,5’e gerilemesine raÄŸmen sektörün faaliyet koÅŸullarında aylık bazda güçlü bir iyileÅŸmeye iÅŸaret etti. Faaliyet koÅŸullarındaki iyileÅŸme trendi, üretim ve yeni sipariÅŸlerde devam eden büyümeye baÄŸlı olarak dördüncü aya ulaÅŸtı. Ancak eylül ayındaki artışlar önceki aya göre yavaÅŸ gerçekleÅŸti.

Toplam iÅŸ hacminde devam eden büyüme, yeni ihracat sipariÅŸlerinin yine belirgin ÅŸekilde artmasından destek buldu. Yeni sipariÅŸlerdeki iyileÅŸme ve kapasite artırmaya yönelik çabalar, firmaların istihdam düzeyini eylül ayında da güçlü bir ÅŸekilde yükseltmesini saÄŸladı. Buna raÄŸmen, yeni sipariÅŸlerde süregelen büyümenin etkisiyle, birikmiÅŸ iÅŸler Temmuz 2020’den beri ilk kez artış gösterdi. Ä°malatçılar, üretim gereksinimlerindeki yükseliÅŸe baÄŸlı olarak satın alma faaliyetlerini de geniÅŸletti ve girdi stokları üst üste ikinci ay arttı. Ayrıca, firmaların tedarik zincirlerindeki kesintilerden korunmak için güvenlik stoku oluÅŸturmaları, üretim öncesi stoklarda 2017’nin sonlarından bu yana gözlenen en hızlı artışa yol açtı. Üçüncü çeyrek sonunda tedarik zincirlerindeki aksaklıkların hafiflediÄŸine yönelik bazı iÅŸaretler dikkat çekti. Ham madde yetersizliÄŸi ve ürün ithalatındaki gecikmeler, tedarikçilerin teslimat sürelerinin daha da artmasında rol oynadı. Öte yandan, tedarikçi performansındaki bozulma son bir yılın en ılımlı düzeyinde kaydedildi. Girdi maliyetleri keskin bir ÅŸekilde yükselmeye devam etti. Firmalar, arz kısıtlarına baÄŸlı olarak ham madde fiyatlarındaki artışların sürdüğünü bildirdi. Döviz kuru geliÅŸmeleri de girdi maliyetlerini yükselten bir diÄŸer faktör oldu. Girdi maliyetlerindeki yükseliÅŸ aÄŸustos ayındakine çok yakın bir oranda gerçekleÅŸti. Buna baÄŸlı olarak, imalatçılar satış fiyatlarını hızlı bir ÅŸekilde yükseltmeyi sürdürdü ve nihai ürün enflasyonu eylülde hafif bir artış kaydetti.

Harker: Operasyonel kapasite üzerinde baskı oluşmaya başladı

İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket verileri hakkında değerlendirmede bulunan IHS Markit Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi:

“Türk imalatçıları, son dönemde üretim ve yeni sipariÅŸlerde gözlenen toparlanmayı sürdürebildi ve her iki gösterge de eylül ayında artış kaydetti. Hatta yeni sipariÅŸlerde süregelen artışlar, firmaların yeni personel alımını sürdürmesine raÄŸmen operasyonel kapasite üzerinde baskı oluÅŸturmaya baÅŸladı. Tedarik zincirlerindeki aksamaların yılın baÅŸlarındaki kadar belirgin olmadığına iliÅŸkin bazı iÅŸaretler dikkat çekti. Yine de firmalar girdi temin etmeye çalışırken daha uzun teslimat süreleri ve keskin fiyat artışlarıyla mücadele etmek zorunda kaldı. Bu sorunlara karşı önlem alma çabalarının sonucunda girdi stokları 2017 sonundan beri en yüksek oranda arttı. Bu geliÅŸme, önümüzdeki aylarda firmaların iÅŸ yükünün üstesinden gelmesine bir miktar yardımcı olacaktır.”

Sektörlerin çoğu üretimini artırdı

İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI eylül verilerine göre, özellikle ihracat pazarlarında olmak üzere talebin iyileştiğine yönelik işaretler arttı ve anket kapsamında takip edilen sektörlerin çoğu üretim artışı kaydetti. Girdi maliyetleri, tedarik zincirlerinde devam eden aksamaların da etkisiyle yine genele yayılı artışlar gösterdi.

Üretimde son dönemde gözlenen güçlü toparlanmanın devam ettiği giyim ve deri ürünleri sektörü, tüm sektörler içerisinde en hızlı üretim artışını kaydetti. Ana metaller ve tekstilde de güçlü artışlar gerçekleşti. Öte yandan, metalik olmayan mineral ürünler sektöründe üretim yavaşlamaya devam ederken gıda ürünleri ile kara ve deniz taşıtları sektörlerinde ise büyümenin duraksadığı görüldü.

Sektörlerin çoğunda yeni siparişler arttı. Üretimde olduğu gibi, yeni siparişlerde de en hızlı büyüyen sektör giyim ve deri ürünleri oldu. Son anketin genel sonuçlarından birisi, uluslararası talepteki iyileşmenin toplam yeni siparişleri desteklemesi oldu. Kara ve deniz taşıtları sektörü istisna olmak üzere, dokuz sektörde yeni ihracat siparişleri yükseldi.

Ana metaller ile makine ve metal ürünler sektörleri, üçüncü çeyrek sonunda istihdam artışına öncülük etti. Kapasite artışları, çoğu sektörde firmaların iş yüklerini genel anlamda yönetebilmelerini sağladı. Birikmiş işler yalnızca kimyasallar, plastik ve kauçuk sektöründe arttı.

Tedarik zincirlerindeki aksamalar faaliyetleri olumsuz etkilemeye devam etti. Takip edilen sektörlerin tümünde teslimat süreleri arttı. En uzun gecikmeler makine ve metal ürünler sektöründe gözlendi.

Arz tarafında yaşanan zorluklar enflasyonist baskıların artmasına katkı yaptı ve girdi maliyetleri enflasyonu genel olarak yüksek düzeyde kaldı. En hızlı artış metalik olmayan mineral ürünler sektöründe gerçekleşirken bu sektörü kimyasal, plastik ve kauçuk ürünler yakından takip etti. On sektörün tümünde satış fiyatları artış kaydederken en hızlı artış metalik olmayan mineral ürünler sektöründe yaşandı. Girdi stoklarının artış ve azalış gösterdiği sektör sayısının aynı olması, stok biriktirme yönünde kimi çabalar olduğuna işaret etti. Öte yandan, makine ve metal ürünleri ile ana metaller sektörlerinde stoklar uzun süreli düşüşün ardından yatay seyretti.