Marmara depremi tartışması

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Milliyetin haberine göre, Türkiye, Pazarcık–Sofalar arasındaki 7.7 ile Elbistan merkezli 7.5’lik depremlerin yaralarını sarmaya çalışırken, uzmanlardan da olası deprem risklerine yönelik faklı yorumlar gündeme getiriliyor. İstanbul’u etkilemesi beklenen büyük Marmara depremine karşı birçok farklı tez ileri sürülürken, uzmanlar arasındaki fikir ayrılıkları zaman zaman sert tartışmalara dönüyor.

KahramanmaraÅŸ’ta meydana gelen iki büyük depremin ardından deprem uzmanları arasında kavga baÅŸladı. Prof. Dr. Celal Åžengör, ile Prof. Dr. Ahmet Ercan arasında çıkan İstanbul depremi tartışmasında, Ercan, “Celal genellikle büyük deprem taraftarıdır. Celal, böyle halüsinasyonlar görür deprem üzerine. Sürekli olarak uçlarda durur” diye konuÅŸtu.

Prof. Dr. Naci Görür‘ün son Hatay depreminin ardından Adana‘yı iÅŸaret etmesi üzerine Prof. Dr. Cenk Yaltırak, Adana’da deprem olacağını söyleyenlerin bilimsel konuÅŸmadığını ifade ederek, “Sürekli deprem olan bir bölgede aynı ÅŸeyi defalarca söyleyip birinin tutması bilim olmuyor” dedi. VatandaÅŸlar ise olası büyük yıkım ve can kayıplarına karşı polemik ve tartışmaların yerine ortak aklın devreye alınmasından yana. Türkiye’nin önde gelen deprem bilimcilerine göre olası Marmara depremine iliÅŸkin tezler ise şöyle…

SÃœRESÄ° 2 DAKÄ°KA

Prof. Dr. Celal Åžengör, Marmara’da en az 7 büyüklüğünde deprem beklediklerini söylerken, “Depremin süresinin iki dakika olabileceÄŸini düşünüyoruz” diyor. Prof. Dr. Åžengör ayrıca, Ä°stanbul’u etkileyecek olası büyük Marmara depreminin ÅŸiddeti için “Åžiddeti 9’a çıkabilir” derken, “Fay Silivri’den Büyükçekmece’ye kadar kırılırsa korkulacak bir durum olmaz ancak kırılma Gebze açıklarına kadar uzanırsa 7.5 büyüklüğünde deprem üretir” tezini savunuyor.

7.6’YA ÇIKABÄ°LÄ°R

Prof. Dr. Naci Görür‘e göre Marmara EreÄŸlisi’nden Adalar’a kadar olan 79 kilometrelik fayda enerji birikimi söz konusu. Prof. Dr. Görür, kırılma ile bu fayda 7.2 büyüklüğünde deprem riski olduÄŸunu dile getirirken, “Depremin süresi 40-60 saniye. EÄŸer Marmara fay sistemi doÄŸudan batıya bir kerede kırılırsa, depremin büyüklüğü 7.6 olur” görüşünü savunuyor. Prof. Dr. Görür, ayrıca 1999’dan bu yana 24 yıl geçtiÄŸini ve 30 yıllık periyodun dolmak üzere olduÄŸunun altını da çiziyor.

MARMARA HATTI

Prof. Dr. Cenk Yaltırak, Marmara Denizi içinde 240 ile 510 yıl arası kırılmayan dört fay parçası bulunduÄŸunu vurgularken, “Bunlardan en riskli olanı ve kırılmasını öngördüğümüz fay hattı Osmangazi köprüsünün olduÄŸu yerden baÅŸlayıp, Ä°mralı Adası kuzeyine uzanan 110 kilometrelik 7.6 büyüklüğüne ulaÅŸma potansiyeli olan doÄŸu Marmara hattı. Bize göre kırılma tarihsel verilere göre 1509’da olduÄŸu gibi doÄŸu Marmara segmenti üzerinde olacak. Bu durumda, Marmara EreÄŸlisi ile Ä°zmit Körfezi arasındaki alanda, Ä°stanbul, Yalova, Bursa illerinde ağır hasarlar oluÅŸur” diyor.

BURSA VE YALOVA 

Prof. Dr. Åžerif Barış, Marmara Denizi’nde geçmiÅŸte yaÅŸanan depremlerin tamamının 7 ve üzeri büyüklükte olduÄŸunu düşünmediÄŸini dile getirirken, “6.7 veya 6.8’lik depremde kaos, kargaÅŸa, yıkım ve ölümlere sebebiyet verir. Her hafta depremi gündeme getirip, risk yüzde 64 demek doÄŸru bir söylem deÄŸil. Sürekli Ä°stanbul’a odaklı konuÅŸulması da üzücü. Güney Marmara’da, Bursa ve Yalova’yı çok ciddi etkileyecek faylar bulunuyor” görüşlerini sıralıyor.

Silivri-Adalar

Prof. Dr. Okan Tüysüz, Marmara Denizi içinde 250 yılda bir büyük deprem olduÄŸunu belirterek, “Ölçümler Marmara Denizindeki kuzey Anadolu fayı parçasının yılda ortalama 2 santim kadar hareket ettiÄŸini gösteriyor. Marmara 7 ve daha üzeri bir depreme gebedir. Bu deprem Marmara içerisindeki kuzey Anadolu fayından kaynaklanacaktır. Büyük olasılıkla da Silivri-Adalar arasında bir noktada meydana gelecektir. Bu depremin nerelerde ne kadar etkili olabileceÄŸi konusunda da yapılmış çok sayıda çalışma var” diye konuÅŸuyor.

Prof. Dr. Haluk EyidoÄŸan, Marmara Denizindeki ana fayın genel hareket özelliÄŸinin doÄŸu, batı doÄŸrultulu olmasını dile getirirken, “Ana fay hareket sırasında bazen çevresinde tali (ikincil) faylar oluÅŸturur. Ä°kincil faylar büyük deprem yaratmaz ama 5.7 gibi kuvvetli depremler yaratabilir. Bu ikincil faylar ana faya paralel olacağı gibi çeÅŸitli açılarda konuÅŸlanabilir. Ä°stanbul için büyük deprem riski çok yüksek” tezini gündeme getiriyor.

7.7 MÃœMKÃœN

Prof. Dr. Şükrü Ersoy, “Marmara’da, 7.7 büyüklüğünde deprem meydana gelmesi mümkün” diyen isimlerden. Ersoy, Marmara’da geçmiÅŸ tarihte büyük depremler olduÄŸunu sürekli yinelerken, “En büyük deprem de ‘küçük kıyamet’ denilen 1509 depremi. Yıkımları ve ölü sayıları fazla. Dolayısıyla bu deprem bir daha tekrarlanırsa, bu depremin 7.7 büyüklüğünde olacağı düşünülüyor” modelini savunuyor.

2045’TEN ÖNCE OLMAZ

Prof. Dr. Ahmet Ercan, İstanbul’u etkileyecek büyük depremin 2045’den önce olmayacağını öne sürerken, “Olası Ä°stanbul depreminin 2045 yılından önce olması ÅŸaşırtıcı olur” diyor. Ercan, “GeçmiÅŸte zamanı belli olan depremler hiçbir zaman belirlenen zamandan önce olmamış. Marmara’da beklenen hiçbir deprem beklenildiÄŸi yıldan daha önce olmuyor. Ya tam zamanında oluyor ya da gecikiyor” diye konuÅŸuyor.

6.5 Ä°HTÄ°MALÄ° %2

Prof. Dr. Åžener Üşümezsoy ise en radikal tespitleri dile getiren isimlerden. Ä°stanbul’da önümüzdeki yıllarda 6.5 ÅŸiddetinde bir depremin gerçekleÅŸme ihtimalinin yüzde 1-2 civarında olduÄŸunu belirten Prof. Dr. Üşümezsoy’a göre, “Büyük Ä°stanbul depremi fikrini ortaya atan kiÅŸinin ABD’li jeofizik uzmanı Ross Stein. Silivri-YeÅŸilköy arasındaki 50 kilometrelik kırılmayan fay büyük bir deprem üretemeyecek.”

TSUNAMÄ° RÄ°SKÄ°

Prof. Dr. Sinan Özener, Marmara Denizinde yaÅŸanacak olası büyük depremin ardından tsunami riskinin altını en çok çizen uzmanlardan. Prof. Dr. Özener, tarihsel süreçte 1509’daki depremin 7.4 büyüklüğünde olduÄŸunu dile getirirken, ÅŸu tezi savunuyor: “O tarihte meydana gelen büyük depremde Marmara Denizinde tsunami oluÅŸurken, Ä°stanbul’un kıyı bandında ciddi hasarlar yaÅŸandığını tespit etmiÅŸ durumdayız. 1766 depreminde de tsunami dalgaları özellikle Sarayburnu ve Karaköy kıyılarını bile olumsuz etkiledi.”

YAVAÅžLAYIP DURABÄ°LÄ°R

Prof. Dr. Ziyaddin Çakır, İstanbul’u etkileyen 1912 depreminin bittiÄŸi yerden baÅŸlayacak yeni bir kırığın doÄŸuya doÄŸru ilerlerken yavaÅŸlayıp durabileceÄŸini öne sürüyor. Prof. Dr. Çakır, “Marmara depreminin beklenenden daha küçük olma ihtimalini artırmaktadır” görüşünü dile getiriyor.