22 Kasım 2024 itibariyle Covid-19 ile mücadelede aşılanan sayısı kişiye ulaştı.
Önemli merkez bankalarının, enflasyonla mücadele kapsamında yaklaşık son 2 yıldır sürdürdüğü şahin para politikaların sonuna gelindiğine ilişkin beklentiler güçlü kalmaya devam etse de faiz indirimlerine piyasa tahminlerinden daha geç başlanacağına dair artan endişeler risk iştahını olumsuz etkiliyor.
Geçen hafta ABD’de açıklanan verilerin, iÅŸ gücü piyasasında sıkı duruÅŸun devam ettiÄŸine iÅŸaret etmesi, Fed’in gelecek dönem politika adımlarına yönelik fiyatlamaları zorlaÅŸtırıyor.
Ãœlkede açıklanan verilere göre, ADP özel sektör istihdamı, geçen yılın aralık ayında 164 bin kiÅŸiyle piyasa beklentilerinin üzerinde artış kaydetti. Ãœcret artışındaki yavaÅŸlama ise eylül 2022’den bu yana sürerken, yıllık ücret geçen yılın son ayında yüzde 5,4 arttı.
ABD’de ilk kez iÅŸsizlik maaşı baÅŸvurusunda bulunanların sayısı da 30 Aralık ile biten haftada 202 bine gerileyerek piyasa beklentilerinin altında gerçekleÅŸti.
JOLTS açık iÅŸ sayısı, geçen yıl kasımda 8 milyon 790 bine inerek mart 2021’den bu yana en düşük seviyesini kaydetti.
ABD’de tarım dışı istihdam, geçen yılın aralık ayında 216 bin kiÅŸi artarak beklentilerin üzerinde gerçekleÅŸirken, iÅŸsizlik oranı deÄŸiÅŸim göstermeyerek yüzde 3,7 oldu. Fed’in dikkatle izlediÄŸi ortalama saatlik kazanç ise yüzde 0,4 ile beklentilerin üzerinde arttı.
Analistler, JOLTS verilerinin iÅŸ gücü piyasasında soÄŸuma sinyali vermesine karşın beklenenden fazla artan tarım dışı istihdam ve ADP özel sektör istihdamı ile tahminlerden daha fazla gerileyen iÅŸsizlik maaşı baÅŸvurularının ABD’de iÅŸ gücü piyasasındaki güçlü duruÅŸun sürdüğüne iÅŸaret ettiÄŸini dile getirdi.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen ise istihdam verilerinin açıklanmasının ardından verdiÄŸi röportajda, ABD ekonomisinin ÅŸu anda “yumuÅŸak iniÅŸ” yolunda olduÄŸunu bildirdi.
Yıl başında, para piyasalarında Fed’in mart toplantısında faiz indirimlerine baÅŸlama ihtimali yüzde 85 ile fiyatlanırken, söz konusu verilerin ardında bu ihtimal yüzde 70’e geriledi.
Öte yandan, geçen hafta başında açıklanan Federal Açık Piyasa Komitesinin (FOMC) geçen yılın son toplantısına ait tutanaklarında, banka yetkililerinin politika faizinin zirvede veya zirveye yakın olduÄŸunu ve 2024’te faiz indirimlerine baÅŸlanılacağını düşündüğünü ancak enflasyon açıkça düşene kadar para politikasının bir süre daha kısıtlayıcı kalmasının uygun olacağı görüşünde olduÄŸunu ortaya koydu.
Tutanakların yanı sıra Fed yetkililerinin sözle yönlendirmeleri de takip edilirken Richmond Fed BaÅŸkanı Thomas Barkin, enflasyonda ilerleme kaydedildiÄŸini ancak daha fazla sıkılaÅŸma olasılığının da devam ettiÄŸini yineledi. Barkin, ABD ekonomisinde “yumuÅŸak iniÅŸin” daha olası göründüğünü ancak kesin olmadığını kaydetti.
Fed’in faiz indirimlerine beklentilerden daha geç baÅŸlayabileceÄŸine yönelik ihtimallerin güçlenmesi tahvil piyasalarında satış baskısına neden olurken, ABD 10 yıllık tahvil faizi bu hafta 12 baz puan artışla yüzde 4,10’a çıktı.
Dolar endeksi, üst üste üç haftalık düşüş serisini geçen hafta yüzde 1,1’lik artışla 102,4 seviyesinde sonlandırırken, altının ons fiyatı da üç haftalık yükseliÅŸ serisini yüzde 0,9 azalış göstererek 2 bin 45 dolardan bitirdi.
Orta DoÄŸu’da gerilimin geçen hafta artması, petrol fiyatlarını yukarı yönlü desteklerken, Brent petrolün varil fiyatı haftayı yüzde 2,5 yükseliÅŸle 78,8 dolardan tamamladı.
Hafta içinde Ä°ran’ın, ülkede meydana gelen iki patlamanın da sorumlusunun Ä°srail olduÄŸunu belirtmesine karşın Ä°srail Ordusu Sözcüsü Daniel Hagari, düzenlediÄŸi basın toplantısında, bir gazetecinin Ä°srail’in Ä°ran’da meydana gelen saldırılarla alakasının bulunup bulmadığına iliÅŸkin sorusuna, “Bu konuda yorum yapmayacağım.” ÅŸeklinde cevap vermesi dikkati çekti.
Fed’in faizleri ne zaman indirmeye baÅŸlayacağına yönelik artan belirsizlik risk iÅŸtahını törpülerken, gelecek hafta gözler ABD’nin enflasyon verilerine çevrildi.
Analistler, ABD Tüketici Fiyat Endeksi (TÃœFE) verilerinin piyasalarda oynaklığı artırabileceÄŸini ifade ederek, söz konusu veriden Fed’in gelecek dönemde atacağı adımlara iliÅŸkin sinyallerin alınabileceÄŸini belirtti.
Ãœlkede geçen hafta açıklanan verilere göre, hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) Aralık 2023’te 0,6 puan artışla 51,4’e çıkarken, bileÅŸik PMI aynı dönemde 0,2 puan artarak 50,9’a yükseldi.
Tedarik Yönetim Enstitüsünün (ISM) imalat sanayi PMI ise geçen yıl aralıkta 47,4 ile beklentileri aştı. Söz konusu dönemde yaşanan yükselişe rağmen endeks, imalat sektöründeki daralmanın sürdüğünü gösterdi.
ABD’de ISM hizmet sektörü PMI’ın, geçen yıl aralıkta aylık bazda 2,1 puan azalışla 50,6’ya gerileyerek piyasa beklentilerinin altında kalarak, ABD ekonomisinde ağırlığı fazla olan hizmet sektörüne iliÅŸkin olumsuz sinyal vermesi ülkenin ekonomik aktivitesine dair soru iÅŸareti oluÅŸturdu.
Öte yandan, ABD’nin kamu borcu ise 2023 yılında 2,6 trilyon dolarlık artışla 34 trilyon dolara ulaşırken, dün açıklanan verilere göre, ABD’de imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) aralıkta 48,2’den 47,9’a revize edildi.
ABD’de fabrika sipariÅŸleri, geçen yıl kasımda yüzde 2,6 ile piyasa beklentilerinin üzerinde artış kaydetti.
Öte yandan, dün uluslararası kredi derecelendirme kuruluÅŸu Fitch Ratings’ten yapılan “Kuzey Amerika Sektörler Arası Görünüm 2024” raporuna iliÅŸkin açıklamada, görünümün kötüleÅŸmesinde keskin bir ÅŸekilde yavaÅŸlayan ekonomik büyüme, yüksek iÅŸsizlik ve devam eden sıkı finansman koÅŸullarının etkili olduÄŸunu aktarıldı.
ABD’nin ekonomik büyümesinin 2023’te yüzde 2,4 ile beklenenden iyi gerçekleÅŸtiÄŸine iÅŸaret edilen açıklamada, büyümenin 2024’te yüzde 1,2’ye gerileyeceÄŸinin, 2025’te ise sığ bir toparlanma olacağının tahmin edildiÄŸi kaydedildi.
Söz konusu haftayı New York borsasında, Nasdaq endeksi yüzde 3,25, S&P 500 endeksi yüzde 1,52 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,59 azalışla tamamladı.
8 Ocak ile başlayan haftanın veri takviminde, salı dış ticaret açığı, çarşamba toptan satışlar, perşembe enflasyon ve haftalık işsizlik maaşı başvurular, cuma ÜFE verileri takip edilecek.
Avrupa borsaları, bölge genelinde açıklanan öncü verilerin enflasyonun yavaşlamadığına işaret etmesinin ardından Avrupa Merkez Bankasının (ECB) faiz indirimine öngörülenden daha geç başlayabileceğine ilişkin endişelerin artması risk iştahını olumsuz etkiledi.
Analistler, ECB’nin ne zaman faiz indirimlerine baÅŸlayacağına yönelik belirsizliklerin sürdüğünü kaydederek, bölge genelinde geçen hafta açıklanan verilerin ekonomik aktiviteye iliÅŸkin olumsuz sinyaller vermeye devam ettiÄŸini de dile getirdi.
Ä°ngiltere’de imalat sanayi PMI 46,2 ile beklentilerin altında kalırken, söz konusu veri böylece 17 ay daralma göstermiÅŸ oldu.
Almanya’da 43,3 ve Avro Bölgesi’nde 44,4 olarak açıklanan imalat sanayi PMI, beklentileri aÅŸsa da 50 sınırının altında olmaya devam etti.
Öte yandan, dün Almanya’da açıklanan verilere göre, iÅŸsizlik oranı deÄŸiÅŸim göstermeyerek yüzde 5,9’da kaldı.
Almanya’da açıklanan öncü verilere göre, yıllık TÃœFE Aralık 2023’te, enerji yardım önlemlerinden kaynaklanan baz etkiler ile yüzde 3,7’ye yükselirken, Avro Bölgesi’nde yıllık enflasyon yüzde 2,9’a çıktı.
Ayrıca, üç haftalık yükseliş serisini geçen hafta sonlandıran avro/dolar paritesi, yüzde 0,9 azalışla 1,0940 seviyesinden haftayı tamamladı.
Söz konusu geliÅŸmelerle geçen hafta Almanya’da DAX endeksi de yüzde 0,94, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,62 ve Ä°ngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,56 deÄŸer kaybederken, Ä°talya’da MIB 30 endeksi yüzde 0,29 artış kaydetti.
Gelecek hafta, pazartesi günü Almanya’da fabrika sipariÅŸleri, salı günü Almanya’da sanayi üretimi ve Avro Bölgesi’nde iÅŸsizlik oranı, cuma günü Ä°ngiltere’de sanayi üretimi ve büyüme verileri takip edilecek.
Asya tarafında, geçen hafta Japonya’da yaÅŸanan depremler gündemin odağında bulunurken, küresel piyasalardaki düşük risk iÅŸtahı da bölge genelinde etkili oldu.
Geçen hafta, tatil nedeniyle 2 gün işlem gerçekleşen Japonya pay piyasalarında dalgalı seyir öne çıkarken, Japonya Merkez Bankasının (BoJ) depremlerden dolayı negatif faiz politikasını sonlandırmakta zorlanacağına ilişkin beklentilerin artmasıyla Japon yeni dolar karşısında değer kaybetti.
Dolar/yen paritesi yüzde 2,6 artışla Haziran 2022’den bu yana en güçlü haftalık yükseliÅŸini gerçekleÅŸtirerek, geçen haftayı 144,7 seviyesinden tamamladı.
Hafta başında, Çin Devlet BaÅŸkanı Åži Cinping’in ülke ekonomisinin içinde bulunduÄŸu olumsuzluklara iÅŸaret eden konuÅŸması dikkati çekerken, Güney Kore’de ana muhalefetteki Demokratik Parti lideri Lee Jae-myung, Busan’da bir inÅŸaat alanını ziyareti sırasında boynundan bıçaklanarak saldırıya uÄŸradı.
Öte yandan, geçen hafta bölge genelinde açıklanan veriler de karışık sinyaller vermeye devam etti. Çin’de aralık ayında imalat sanayi PMI 49,0 ve hizmet sektörü PMI 50,4 ile beklentilerin altında kalırken, bileÅŸik PMI 50,3 oldu. Ãœlkede, Caixin imalat sanayi PMI 50,8 ve Caixin hizmet sektörü PMI 52,9 ile tahminlerin üzerinde gerçekleÅŸti.
Japonya’da ise imalat sanayi PMI aralıkta 47,9 ile öngörüleri aÅŸarken, aynı dönemde hizmet sektörü PMI 51,5 ile beklentilerin altında kaldı.
Söz konusu geliÅŸmelerle haftalık bazda Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,26, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 2,90, Çin’de Åžanghay bileÅŸik endeksi yüzde 1,54 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 3 geriledi.
8 Ocak ile baÅŸlayan haftanın veri takviminde, salı Japonya’da enflasyon, cuma ise Japonya’da ödemeler dengesi ve dış ticaret açığı, Çin’de enflasyon verileri yatırımcıların odağında olacak.
Yurt içinde, geçen hafta yükseliÅŸ ağırlıklı bir seyir izleyen BIST 100 endeksi, haftayı yüzde 2,12 artışla 7.628,73 puandan tamamlarken, gelecek hafta yoÄŸun veri gündeminin yanı sıra uluslararası kredi derecelendirme kuruluÅŸu Moody’s’in cuma akÅŸamı açıklaması beklenen Türkiye deÄŸerlendirme raporu yatırımcıların odağına yerleÅŸti.
Ayrıca, gelecek hafta, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB), “Yatırımcı Günleri”nin ilkini 11 Ocak PerÅŸembe günü JPMorgan’ın New York’taki merkezinde gerçekleÅŸtirileceÄŸi toplantı takip edilecek. Toplantıda, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet ÅžimÅŸek ile TCMB BaÅŸkanı Dr. Hafize Gaye Erkan’ın yatırımcılarla buluÅŸacak.
Öte yandan dün, ABD’li yatırım yönetimi ÅŸirketi PIMCO Genel Müdürü ve GeliÅŸmekte Olan Piyasalar Küresel BaÅŸkanı Pramol Dhawan, harcamaları dizginlemek ve enflasyonu kontrol altına almak amacıyla mali koÅŸulların sıkılaÅŸtırılması nedeniyle baÅŸta yerel para cinsinden varlıklar olmak üzere Türk varlıkları konusunda olumlu olduklarını ifade etti.
Dhawan, “Ayrıca aralık ayında merkez bankası döviz rezervlerinin yeniden artırılmasında da önemli ilerleme kaydedildiÄŸini ve bunun bizim ve diÄŸer yatırımcıların temel endiÅŸelerinden birini giderdiÄŸini görüyoruz.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.
ABD’nin önemli yatırım bankalarından Goldman Sachs da Türk lirasında reel deÄŸer kazanç sinyali verirken, TCMB’nin net rezervlerinin bu yıl pozitife dönmesini beklediÄŸini bildirdi.
Bankanın “2024 için 10 CEEMEA sorusu” baÅŸlıklı raporunda, “Türk lirası tahminlerden daha mı az deÄŸer kaybedecek?” sorusuna “evet” yanıtı verildi.
DiÄŸer taraftan, Müstakil Sanayici ve Ä°ÅŸadamları DerneÄŸinin (MÃœSÄ°AD) düzenlediÄŸi “2023 Yılı DeÄŸerlendirmesi ve 2024 Yılı Beklentileri” konulu toplantıda konuÅŸan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet ÅžimÅŸek, Türkiye’nin not görünümünde iyileÅŸmenin baÅŸladığını ve not artışının da olacağına inandıklarını belirterek, ÅŸunları kaydetti:
“(Ä°ÅŸ dünyasına) Mal ve hizmetlerde muazzam teÅŸvikler getirdik, devam edeceÄŸiz. EÄŸer ihracat yapmıyorsanız, lütfen ‘2024 ve sonrasında ihracat yapacağız’ diye planlama yapın. Çünkü sizi destekleyeceÄŸiz. Rekabet gücünüzü, istihdamı ve çalışanları desteklemek için 2024 yılında 630 milyar liradan fazla bir gelirden vazgeçeceÄŸiz.”
TCMB’nin Banka Kredileri EÄŸilim Anketi’ne göre ise 2023’ün son çeyreÄŸinde bankaların genel olarak iÅŸletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartlardaki sıkılaÅŸma seyri sona ererken, 2024 yılının birinci çeyreÄŸi için bankaların beklentisi, bu standartların gevÅŸemeye baÅŸlayacağı yönünde oldu.
Geçen hafta yurt içinde açıklanan verilere göre, TÃœFE, Aralık 2023’te aylık bazda yüzde 2,93 ve yıllık bazda yüzde 64,77 artış gösterdi.
Yurt dışında yerleşik kişiler, son 9 haftada hem Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) hem de hisse senedinde alım tarafında yer alırken, bu dönemde yaklaşık 1 milyar 942 milyon dolarlık net hisse senedi alımı gerçekleştirdi. Böylece geçen sene hisse senetlerindeki toplam alım ise yaklaşık 1 milyar 389 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.
Söz konusu geliÅŸmelerle birlikte dolar/TL, haftayı bir önceki kapanışın yüzde 1,3 üzerinde 29,7430’dan tamamladı.
Analistler, BIST 100 endeksinde teknik açıdan 7.700 ve 7.800 seviyelerinin direnç konumunda olduğunu belirterek, 7.600 ve 7.500 puanın ise destek olarak öne çıkabileceğini kaydetti.
Gelecek hafta yurt içi veri gündeminde, salı iÅŸsizlik oranı ve sanayi üretimi, cuma ödemeler dengesi ve Moody’s’in beklenen Türkiye deÄŸerlendirme raporu takip edilecek.
AA Finans Ödemeler Dengesi Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, cari iÅŸlemler hesabının kasım ayında 1 milyar 369 milyon dolar açık vermesini bekliyor.
AA
Türkiye’nin otomotiv ihracatını 6 il sırtladı
Kemal Kılıçdaroğlu bugün hakim karşısına çıkıyor
İçki ve sigara satılan her yere kamera konulacak
Fatih Altaylı ile Ä°smail Saymaz’a soruÅŸturma
Motorine zam bekleniyor
Silecek kaldırmaya hapis cezası
Yangında matematik öğretmeni yaşamını yitirdi
UludaÄŸ’da 1000 liraya satılan çorbaya ceza
Bursa ve Balıkesir’de sağanak ve lodos etkili oluyor
Gemlik’te huzur operasyonu
Merkez Bankası faiz kararını açıkladı
Kemal Kılıçdaroğlu bugün hakim karşısına çıkıyor
İçki ve sigara satılan her yere kamera konulacak
Fatih Altaylı ile Ä°smail Saymaz’a soruÅŸturma
Motorine zam bekleniyor
Silecek kaldırmaya hapis cezası
Yangında matematik öğretmeni yaşamını yitirdi
UludaÄŸ’da 1000 liraya satılan çorbaya ceza
Bursa ve Balıkesir’de sağanak ve lodos etkili oluyor
Gemlik’te huzur operasyonu
Merkez Bankası faiz kararını açıkladı