Küresel piyasalar merkez bankaları haftasını rekorla kapattı

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Hafta boyunca dünya genelinde önemli merkez bankalarının faiz kararları gündemin odağında oldu. Bazı merkez bankaları politika faizini beklentiler doÄŸrultusunda sabit bırakırken, bazıları ise “sürpriz” kararlar aldı.

ABD Merkez Bankası (Fed), politika faizini beklentiler dahilinde değiştirmeyerek 23 yılın en yüksek seviyesi yüzde 5,25-5,50 aralığında bırakırken, bankanın projeksiyonunda senenin geri kalanında 3 faiz indirimi yapabileceğine yönelik tahminini koruması, pay piyasalarında risk iştahını destekleyen ana etken oldu.

Fed BaÅŸkanı Jerome Powell da faiz kararı sonrası düzenlediÄŸi basın toplantısında, mevcut sıkılaÅŸtırma döngüsünde Fed’in politika faizinin muhtemelen zirvede olduÄŸuna iÅŸaret ederek, ekonominin genel olarak beklendiÄŸi gibi seyretmesi halinde bu yılın bir noktasında faiz indirimine baÅŸlamanın muhtemelen uygun olacağını öngördüklerini yineledi.

Bu geliÅŸmelerle artan risk iÅŸtahı, New York borsasında haftalık bazda rekor kapanışa neden olurken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi de yaklaşık 8 baz puan gerileyerek haftayı yüzde 4,20’den tamamladı.

Öte yandan, Fed’in faizi sabit bırakmasının ardından sert düşen dolar endeksi, Ä°sviçre Merkez Bankasının (SNB) “sürpriz” faiz indirimine gitmesinin ardından, Fed’in diÄŸer büyük merkez bankalarından daha geç faiz indirimlerine baÅŸlayabileceÄŸi endiÅŸesiyle yükseliÅŸe geçti. Böylece dolar endeksi haftayı yüzde 0,9 artışla 104,4 seviyesinden kapattı.

Fed’in yıl sonuna kadar 3 faiz indirimi yapabileceÄŸine dair tahminini koruması, altının ons fiyatının 2 bin 222,8 dolarla zirve tazelemesine yol açarken, SNB’nin faiz indiriminin ardından güçlenen dolar talebi altın fiyatını aÅŸağı yönlü baskıladı. Altının ons fiyatı, haftayı yüzde 0,2 artışla 2 bin 160 dolardan tamamladı.

Para piyasalarında, Fed’in ilk faiz indirimine gitme ihtimali mayıs toplantısında yüzde 13 ve haziran toplantısında yüzde 75 ile fiyatlanıyor.

Analistler, gelecek hafta ABD’de açıklanacak büyüme verilerinin bu fiyatlamalar üzerinde deÄŸiÅŸikliÄŸe sebep olabileceÄŸini belirterek, ülkede Gayri Safi Yurt içi Hasılanın (GSYH) 4. çeyrekte yüzde 3,2 artmasının beklendiÄŸini ifade etti.

Öte yandan, jeopolitik riskler petrol fiyatları üzerinde etkili olmaya devam ederken, hafta başında Ukrayna’nın Rusya’nın petrol rafinerilerine düzenlediÄŸi saldırılar, Brent petrolün varil fiyatının 87,1 dolara kadar çıkmasına yol açtı.

Böylece Ekim 2023’ten bu yana en yüksek seviyesini test eden Brent petrolün varil fiyatı, hafta içinde arz endiÅŸelerinin hafiflemesi ve doların yeniden deÄŸer kazanmasının da etkisiyle haftayı yüzde 0,2 artışla 85 dolardan tamamladı.

New York borsası rekor tazeledi

New York borsasında öne çıkan endeksler, en güçlü haftalık kapanışlarını gerçekleştirirken, aynı zamanda zirve seviyelerini de yeniledi.

ABD ekonomisinin “yumuÅŸak iniÅŸ” yapabileceÄŸi ve beklentilerden güçlü gelen ülke enflasyonuna karşın Fed’in yıl sonuna kadar 3 faiz indirimi yapabileceÄŸi tahminini korumasıyla artan risk iÅŸtahı, ABD pay piyasalarında etkili oldu.

Geçen hafta ABD’de açıklanan veriler, ülkede ekonomik aktivitenin güçlü kaldığına iÅŸaret etmeyi sürdürüyor.

ABD’de yapımına baÅŸlanan yeni konut sayısı, ÅŸubatta yüzde 10,7 artışla 1 milyon 521 bine çıkarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleÅŸti. Ãœlkede verilen inÅŸaat izni sayısı da ÅŸubatta aylık bazda yüzde 1,9 artarak 1 milyon 518 bine yükseldi.

Ä°malat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), martta aylık 0,3 puan artarak 52,5 ile 21 ayın en yüksek seviyesine çıktı. Piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleÅŸen endeks, imalat sektöründeki geniÅŸlemeye iÅŸaret etti. ABD’de hizmet sektörü PMI ise martta geçen aya göre 0,6 puan azalışla 51,7 deÄŸerine indi.

Ãœlkede Philadelphia Fed Ä°malat Endeksi, martta 3,2’ye gerilemesine raÄŸmen art arda ikinci ayda pozitif deÄŸer alarak sektörde geniÅŸlemenin sürdüğünü gösterdi. ABD’de cari iÅŸlemler açığı ise geçen yıl yüzde 15,7 azalışla 818,8 milyar dolara geriledi.

ABD’de ikinci el konut satışları, ÅŸubatta yüzde 9,5 artışla beklentilerin üzerinde gerçekleÅŸirken, son bir yılın en yüksek artışı kaydedildi.

Öte yandan, yapay zeka ve teknoloji alanındaki geliÅŸmeler de piyasaların yönü üzerinde etkili olmayı sürdürürken, ABD’li çip üreticisi Nvidia, geçen hafta “Blackwell” adlı yeni nesil çip mimarisiyle yeni yapay zeka çipini tanıttı.

Åžirketin GPU Teknoloji Konferansı’nda (GTC) Nvidia Ãœst Yöneticisi (CEO) Jensen Huang ile Mali Ä°ÅŸler Direktörü (CFO) Colette Kress, yatırımcıların sorularını yanıtladı. Kress, ÅŸirketin yeni yapay zeka çipinin yıl sonunda piyasaya çıkacağını düşündüğünü dile getirdi. Huang da yaklaşık 250 milyar dolarlık veri merkezi pazarının peÅŸinde olduklarını ifade etti.

Şirketin hisse fiyatı, haftayı yaklaşık yüzde 7,3 artışla 942,9 dolardan tamamlayarak tüm zamanların en yüksek haftalık kapanışını gerçekleştirdi.

Bu gelişmelerle New York borsasında Nasdaq endeksi yüzde 2,9 artışla 16.429 puandan, S&P 500 endeksi yüzde 2,3 yükselişle 5.234 puandan ve Dow Jones endeksi yüzde 2 değer kazancıyla 39.476 puandan haftayı tamamladı. Endeksler böylece tüm zamanların en yüksek haftalık kapanışlarını gerçekleştirirken, aynı zamanda da yeni zirvelerini test etmiş oldu.

25 Mart ile başlayan haftada, pazartesi yeni konut satışları, salı dayanıklı mal siparişleri ve CB tüketici güven endeksi, perşembe büyüme ve Michigan Tüketici Güven Endeksi, cuma kişisel gelir ve harcamalar takip edilecek.

Almanya’da DAX 40 endeksinden tarihi kapanış

Avrupa pay piyasalarında, geçen hafta Almanya’da DAX 40 endeksi tarihinin en yüksek haftalık kapanışını gerçekleÅŸtirirken, Ä°ngiltere’de FTSE 100 endeksi son bir yılın ve Ä°talya’da MIB 30 endeksi de Mayıs 2008’den bu yana en iyi haftalık kapanış seviyesini kaydetti.

Geçen hafta, bölge merkez bankalarının faiz kararları yatırımcıların odağında bulunurken, Ä°ngiltere Merkez Bankası (BoE), politika faizini beklentilere paralel ÅŸekilde yüzde 5,25’te sabit tuttu.

Bankadan yapılan açıklamada, Para Politikası Kurulunun geçen sonbahardan beri, enflasyonun yüzde 2 hedefinin üzerinde yerleşik hale gelme riski ortadan kalkana kadar, para politikasının uzun süre boyunca kısıtlayıcı olması gerektiği kanısına vardığı aktarıldı.

BoE BaÅŸkanı Andrew Bailey, karara iliÅŸkin deÄŸerlendirmesinde, “Henüz faizi indirebilecek bir noktada deÄŸiliz ama iÅŸler doÄŸru yönde ilerliyor.” ifadesini kullandı.

SNB’nin ise beklenmeyen ÅŸekilde politika faizini 25 baz puan düşürerek yüzde 1,50’ye indirmesi piyasalarda oynaklığın artmasına neden oldu. Beklentiler bankanın politika faizini yüzde 1,75 seviyesinde sabit tutacağı yönündeydi. Böylece sürpriz faiz indirimi, SNB’nin 9 yılda yaptığı ilk faiz indirimi oldu.

SNB, Kovid-19 salgını sonrası enflasyonist baskıya karşı koymak için parasal sıkılaştırmalara giden gelişmiş ülkelerde faizleri düşüren ilk merkez bankası olurken, bankadan yapılan açıklamada, iş gücü piyasasındaki zayıflamanın gelecek dönemde daha da hızlanabileceği vurgulandı.

Bu kararın ardından yüzde 1,6 artışla haftayı 0,8974 seviyesinden tamamlayan dolar/Ä°sviçre frangı paritesi, böylece Kasım 2023’ten bu yana en yüksek seviyesine çıktı.

Öte yandan, Avrupa Merkez Bankası (ECB) BaÅŸkanı Christine Lagarde, ECB’nin muhtemelen Haziran 2024’te ilk faiz indirimine karar vermek için yeterli güvenceye sahip olacağını aktararak, “Ä°lk faiz indiriminden sonra faizlerin izleyeceÄŸi yolu önceden taahhüt edemiyoruz.” dedi.

Analistler, haftaya takip edilecek yoğun veri gündeminin pay piyasalarında oynaklığı artırabileceğini belirterek, merkez bankaları yetkililerinin sözle yönlendirmelerinin de yatırımcıların odağında bulunduğunu söyledi.

Ukrayna-Rusya Savaşı’na iliÅŸkin geliÅŸmeler yakından takip edilirken, Rusya Devlet BaÅŸkanlığı seçimini, sandık çıkış anketine göre oyların yüzde 87,8’ini alan Vladimir Putin kazandı.

Bu geliÅŸmelerle Almanya’da geçen haftayı DAX 40 endeksi yüzde 1,5 artışla 18.206 puandan tamamlayarak, tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı. Ä°ngiltere’de FTSE 100 endeksi de yüzde 2,6 deÄŸer kazancıyla 7.931 puanla yaklaşık son 1 yılın en güçlü haftalık kapanışını gerçekleÅŸtirirken, Ä°talya’da MIB 30 endeksi, yüzde 1,2 primle 34.344 puandan haftayı tamamlayıp Mayıs 2008’den bu yana en yüksek kapanışını yaptı. Fransa’da CAC 40 endeksi ise yüzde 0,2 azalış kaydetti.

Gelecek hafta, çarÅŸamba günü Avro Bölgesi’nde tüketici ve ekonomik güven endeksi, perÅŸembe Ä°ngiltere’de büyüme ve Almanya’da iÅŸsizlik oranı verileri yatırımcıların odağına yerleÅŸti.

BoJ, 17 yıl sonra negatif faiz politikasını sonlandırdı

Asya pay piyasalarında geçen hafta karışık seyir hakim olurken, Japonya’da Nikkei 225 endeksi Japonya Merkez Bankasının (BoJ) negatif faiz politikasına son verdiÄŸi haftayı rekorla kapattı.

BoJ, geçen hafta büyük ÅŸirketlerdeki önemli ücret artışlarının ardından 17 yıl sonra ilk kez faiz artırarak, 2016’da baÅŸladığı negatif faiz politikasına son verdi. Böylece BoJ, dünyanın önde gelen merkez bankaları arasında negatif faiz politikasını terk eden son banka oldu.

Banka, kısa vadeli faiz oranlarının yüzde eksi 0,1’den yüzde 0 ila yüzde 0,1 aralığına yükseltirken, 10 yıllık Japon devlet tahvillerine iliÅŸkin getiri eÄŸrisi kontrolünü de sona erdirdi. BoJ, tahvil alımlarını sürdüreceÄŸini, ÅŸirket tahvili ve benzeri varlıklarda alımların ise 1 yıl içinde sona ereceÄŸini duyurdu.

Japonya’da 33 yılın en yüksek seviyesindeki ücret artışları, BoJ’a negatif faiz politikasını sonlandırmak için hareket alanı saÄŸlayacağına yönelik beklentileri artırmıştı. Ãœlkede enflasyonun ocakta yıllık yüzde 2,2’ye çıkması da bankanın ultra gevÅŸek para politikasına son verebileceÄŸine iliÅŸkin görüşlerin artmasına neden olmuÅŸtu.

Öte yandan, Japonya’da geçen hafta açıklanan verilere göre, ocakta sanayi üretimi yüzde 7,5 ve kapasite kullanımı yüzde 0,1 geriledi. Ãœlkede dış ticaret açığı 379,4 milyar yen olurken, imalat sanayi PMI 48,2’ye, hizmet sektörü PMI 54,9’a çıktı.

Çin tarafında ise Çin Merkez Bankası (PBoC) hafta içinde kısa dönemli kredi faizlerini yüzde 3,45’te sabit bıraktı.

Öte yandan, dolar/yen paritesinin haftayı yüzde 1,6 artışla 151,4 seviyesinden tamamlayarak zirvesine yakın seyretmesi dikkati çekti.

Analistler, gelecek hafta özellikle Japonya’da açıklanacak makroekonomik verilerin pay piyasalarında oynaklığı artırabileceÄŸini ifade etti.

Bu geliÅŸmelerin ardından Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 5,6 artışla 40.888 puandan haftayı tamamlayarak tüm zamanların en yüksek haftalık kapanışını gerçekleÅŸtirdi. Güney Kore’de Kospi endeksi de yüzde 3,1 deÄŸer kazancıyla 2.749 puana çıkarak, Ocak 2022’den bu yana en yüksek haftalık kapanışını yaptı.

Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,3 ve Çin’de Åžanghay bileÅŸik endeksi yüzde 0,2 azalış kaydetti.

25 Mart ile baÅŸlayan haftada salı günü Çin’de sanayi karları, cuma günü Japonya’da Tokyo TÃœFE, iÅŸsizlik oranı, perakende satışlar ve sanayi üretimi verileri takip edilecek.

TCMB’den sürpriz faiz artırım kararı

Yurt içinde Borsa Ä°stanbul’da BIST 100 endeksi haftayı yüzde 3,20 deÄŸer kazancıyla 9.111,50 puandan tamamlarken, bu yükseliÅŸte Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) 500 baz puanlık faiz artırımının ardından bankacılık sektörlerindeki alışlar etkili oldu.

TCMB Para Politikası Kurulu (PPK), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 500 baz puan artırarak yüzde 45’ten 50’ye çıkardı.

PPK karar metninde, “Kurul, ayrıca operasyonel çerçevede deÄŸiÅŸikliÄŸe giderek Merkez Bankası gecelik vadede borçlanma ve borç verme oranlarının bir hafta vadeli repo ihale faiz oranına kıyasla -/+ 300 baz puanlık bir marj ile belirlenmesine karar vermiÅŸtir.” ifadesi kullanılmıştı. Dünkü faiz kararı öncesi gecelik vadede borçlanma ve borç verme oranları, bir hafta vadeli repo ihale faiz oranına kıyasla -/+ 150 baz puanlık bir marjla belirleniyordu.

Uzmanlar ve yabancı yatırım kuruluÅŸları, TCMB’nin aldığı “sürpriz” faiz kararı ve PPK metninin, bankanın enflasyonla mücadelede ne kadar ciddi ve kararlı olduÄŸunu gösterdiÄŸini vurguladı.

ABD’li yatırım bankası Goldman Sachs, Türkiye’ye iliÅŸkin raporunda, “TCMB’nin söz konusu faiz kararının, bankanın fiyat istikrarını saÄŸlamaya dair kararlılığı ve geleneksel politikalara bütünüyle geçiÅŸe yönelik güvenilirliÄŸini artırabileceÄŸini düşünüyoruz. Faiz artırımının yerel seçimlere iki haftadan az bir süre kala yapılması sinyal etkisini daha da güçlendirdi.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

TCMB’nin anketinde yıl sonu enflasyon beklentisinde görülen artışın büyük ölçüde geriye dönük bakışı yansıttığı belirtilen raporda, “Enflasyon beklentilerinin yükselmediÄŸini düşünüyoruz. Söz konusu kararın yeni bir sıkılaÅŸma döngüsünün baÅŸlangıcı olduÄŸunu düşünmüyoruz. Bu adım, TL’de deÄŸer kaybı beklentilerinin önüne geçebilmek ve enflasyon beklentilerini düşürmek amacıyla atıldı.” ifadeleri kullanıldı.

Merkezi Ä°ngiltere’de bulunan çok uluslu yatırım bankası HSBC de müşterilerine gönderdiÄŸi raporda, TCMB’nin beklenmeyen faiz artırım kararıyla ilgili, “YaklaÅŸan seçimlere raÄŸmen para politikasının kararlılıkla sıkılaÅŸtırılması cesaret verici ve olumlu.” deÄŸerlendirmesinde bulunuldu.

Alman bankası Deutsche Bank da Türkiye ile ilgili yayımladığı raporda, yaklaşık 10 gün önce uzun TL carry trade pozisyonlarını karla kapattıklarını anımsatarak, TCMB’nin dünkü faiz kararının ardından yeniden TL’de uzun pozisyon almaya iliÅŸkin güvenli hissettiklerini aktardı.

Yapılan son faiz artışının rezervler üzerindeki baskıları gevÅŸeteceÄŸi öngörülen raporda, Türkiye’nin dezenflasyon hedeflerinin gitgide daha gerçekçi göründüğünün altı çizildi.

Bu geliÅŸmelerin ardından dolar/TL, haftayı bir önceki kapanışın yüzde 0,3 altında 32,0219’dan tamamladı. Böylece dolar kuru, AÄŸustos 2023’ten bu yana ilk kez haftalık bazda negatif kapanış gerçekleÅŸtirmiÅŸ oldu.

Gelecek hafta, perşembe PPK toplantı özeti, ekonomik güven endeksi ile haftalık para ve banka istatistikleri, cuma günü de dış ticaret dengesi verileri takip edilecek.

Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.300 ve 9.450 seviyelerinin direnç konumda olduğunu, 9.000 ve 8.900 puanın ise destek olarak öne çıktığını kaydetti.

AA