Açık arazide yıldırımdan nasıl korunacağız?

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Kars’ta bu yıl ÅŸiddetli yağışlarla, yıldırım düşmesi olayları da yaÅŸandı. Merkeze baÄŸlı Davul köyünde 23 Mayıs’ta 14 yaşındaki T.A. yıldırım isabet etmesi sonucu yaÅŸamını yitirirken, Çorak köyünde 30 Haziran’da yaÅŸanan olayda 10 büyükbaÅŸ hayvan telef oldu.

Akbaba, Kars’ta yaÅŸanan sıra dışı hava olaylarının küresel ısınmanın yansıması olduÄŸunu söyledi.

“Kentte yaÄŸmurun çok yaÄŸmasıyla beraber ÅŸimÅŸek ve yıldırım olaylarında yoÄŸun artış söz konusu.” diyen Akbaba, yere deÄŸen yıldırımın, canlı ve cansız organizmalara zarar verebilecek enerjiye sahip olduÄŸunu anlattı.

Bulut ile yer arasındaki gerilimin 10 ile 100 milyon volt arasına kadar çıkabildiÄŸine dikkati çeken Akbaba, “Bu çok büyük bir gerilim, hava direncini kırdığı anda enerji en kısa yoldan topraÄŸa kendisini boÅŸaltmak istiyor. Yarattığı akım 30 bin amper civarında, sıcaklık da 30 bin derece. GüneÅŸin dış yüzey sıcaklığı 5-6 bin santigrat dereceyken, yıldırımla beraber gelen ısı 30 bin santigrat derece ve oldukça yoÄŸun bir enerji akışı söz konusu.” ifadelerini kullandı.

Akbaba, şöyle devam etti:

“Bu olayların oluÅŸumu, özellikle mayıs ve eylül arasında sıcak ve soÄŸuk hava cephelerinin bir arada olduÄŸu, karşılaÅŸtığı ve sürtündüğü dönemlerde meydana geliyor. Ãœlkemiz özelinde, bölgesel olarak aslında ÅŸanslı bir bölgedeyiz. DoÄŸu Anadolu, İç Anadolu ve GüneydoÄŸu Anadolu Bölgesi’nde yıldırım çarpmaları istatistiksel olarak düşük oranda gerçekleÅŸmektedir. Yıldırım ve ÅŸimÅŸek olaylarının en yoÄŸun olduÄŸu bölgeler, MuÄŸla kıyıları, Antalya kıyıları, Ä°skenderun Körfezi’dir. Dünyada ise en yoÄŸun yıldırım ve ÅŸimÅŸek çarpması olayının gerçekleÅŸtiÄŸi yer Venezuela bölgesidir. Bu yıl bölgemiz ve ilimiz açısından özel bir durum var ve bu hava olayları yoÄŸunlaÅŸtı.”

Bir kiÅŸiye bir yıl içinde yıldırım isabet etme olasılığının 600 binde 1 olduÄŸunu vurgulayan Akbaba, “Dünyada bir yılda 2 bin 400 ila 6 bin kiÅŸi yıldırım yüzünden hayatını kaybediyor. Ãœlkemizde de bu, istatiksel olarak yılda 90-100 kiÅŸi arasındadır. Bu nedenle yıldırım, korunması, önlem alınması gereken bir doÄŸa olayıdır.” diye konuÅŸtu.

Ä°nsanların doÄŸayla iliÅŸkisinde yarar ve zararın birlikte var olduÄŸunu dile getiren Akbaba, “Yıldırım olayını zararlı bir iliÅŸki olarak algılayabiliriz. Bu olayı da deprem gibi önleme imkanımız yok fakat korunma imkanımız var. Açık alanlar, kıyı kesimleri, ırmak yakınları, daÄŸlık alanlar, metal çit yakınları, tren rayları, elektrik hatlarının altı yıldırım açısından riskli bölgelerdir. Bu bölgelerden uzak durmak gerekir. Meslek grubu olarak da çobanlar, çiftçiler, doÄŸa yürüyüşü, bisiklet yürüyüşü yapanlar, kampçılar, olta ve tekne balıkçılığı yapan kiÅŸilere yıldırım çarpma riski daha yüksektir.” dedi.

– “Kesinlikle yere uzanmıyoruz”

Akbaba, yıldırım isabet etmesine karşı alınabilecek önlemleri de şöyle sıraladı:

“YoÄŸun yaÄŸmurlu havalarda yıldırım düşme olasılığı artmaktadır ama kapalı havalarda da bu olay olabilir. Korunmak için ilk önce hava durumuna göre bir konumlama ve zamanlama yapmak zorundayız. Ä°kincisi, paratoner kullanımı yıldırımın enerjisini çevreye en az hasar verecek ÅŸekilde topraÄŸa aktaran bir sistemdir. Binalarımızda paratoner kullanmalıyız. Kapalı alanlarda yapmamız gereken ilk ÅŸey, kapı ve pencereleri kapatmamızdır. Su tesisatları ve metal borulardan uzak durmalıyız. Bunun yanında bulaşık yıkamamalıyız, suyla teması azaltmalıyız. Banyo, ütü yapmamamız lazım, kapalı alanda olsak bile telefonla konuÅŸmamamız lazım.

Açık alanlar korunması daha zor alanlardır. Ä°lk yapacağımız ÅŸey, kapalı bir alana geçme ÅŸansının olup olmadığına bakmaktır. Kapalı binaya ya da araca girebiliriz. Ama araca girdiÄŸimiz zaman metal aksana dokunmamamız gerekiyor. Bu iki imkan da yoksa çömelme hareketi yapmamız gerekiyor. Çömelme hareketini yaparken parmak uçlarında duracağız. Çünkü yerle teması azaltmamız gerekiyor, başımızı kollarımızın arasına alarak çömeleceÄŸiz. Ormanlık alanda da en kısa aÄŸacın yanında durmalıyız. Açık arazide yapmamız gereken daha alçak yerlerde konumlanmak, çökme ve kapanma pozisyonu almak ve yerle teması kesmektir. Kesinlikle yere uzanmıyoruz çünkü uzandığımızda yıldırım için temas yüzeyimiz artmış oluyor, bu durum da zarar ihtimalini artıran unsurlardan birdir. Sel baskını tehlikesi yoksa maÄŸaralara ve dere yataklarına da girilebilir.”

AA