AFAD 10 yaşında

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Ülkede afet ve acil durumların öncesinde gerekli tedbirlerin alınması, bu durumlar yaÅŸandığında etkin müdahale edilebilmesi ve sonrasında iyileÅŸtirme çalışmalarının yapılması amacıyla kurulan Afet ve Acil Durum Yönetimi BaÅŸkanlığı (AFAD) 10’uncu yılını kutluyor.

AA muhabirinin AFAD’dan aldığı bilgiye göre, Türkiye’de doÄŸal afetlere iliÅŸkin politikalar, ilk olarak 1939’da meydana gelen Erzincan Depremi sonrası geliÅŸtirilmeye baÅŸlandı.

1959’da çıkarılan 7269 sayılı “Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun” ile konuyla ilgili ilk kapsamlı yasal düzenleme yapıldı.

Afetlerle ilgili yasal düzenlemeler, 1988’de devletin tüm imkanlarının afet bölgesine en hızlı ÅŸekilde ulaÅŸmasını ve afetzede vatandaÅŸlara ilk müdahalenin en etkin ÅŸekilde yapılmasını saÄŸlamak amacıyla çıkarılan “Afetlere Ä°liÅŸkin Acil Yardım TeÅŸkilatı ve Planlama Esaslarına Dair Yönetmelik” ile devam etti.

Afet yönetimi Marmara Depremi ile deÄŸiÅŸti

Türkiye’de afet yönetimi ve koordinasyonunda dönüm noktası ise 17 AÄŸustos 1999’da meydana gelen Marmara Depremi oldu.

Büyük can kaybına ve geniÅŸ çaplı hasara neden olan deprem, Türkiye’de afet yönetiminin gözden geçirilmesi zorunluluÄŸunu acı bir ÅŸekilde gösterdi.

EÅŸ güdüm saÄŸlanması gereken kurumların afetlerle ilgili yetki ve sorumluluklarının yeniden tanımlanması ihtiyacı, afet ve acil durumlarda yetki ve koordinasyonun tek elde toplanmasını zorunlu hale getirdi.

Bu doÄŸrultuda, afetlerle ilgili görev yapmak üzere deÄŸiÅŸik tarihlerde kurulan Ä°çiÅŸleri Bakanlığına baÄŸlı Sivil Savunma Genel MüdürlüÄŸü, dönemin Bayındırlık ve Ä°skan Bakanlığına baÄŸlı Afet Ä°ÅŸleri Genel MüdürlüÄŸü ve dönemin BaÅŸbakanlığına baÄŸlı Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel MüdürlüÄŸü kapatıldı.

BaÅŸbakanlığa baÄŸlı Afet ve Acil Durum Yönetimi BaÅŸkanlığının kurulmasıyla afet yönetimi ve koordinasyonuna iliÅŸkin yetki ve sorumluluklar tek çatı altında toplandı.

17 Aralık 2009’da fiilen faaliyetlerine baÅŸlayan AFAD, CumhurbaÅŸkanlığı Hükümet Sistemi ile ilgili yapılan düzenlemeler sonucu 15 Temmuz 2018’de yayımlanan CumhurbaÅŸkanlığı Kararnamesi ile Ä°çiÅŸleri Bakanlığına baÄŸlandı.

“BütünleÅŸik Afet Yönetimi Sistemi”

Türkiye’de, AFAD’ın kurulmasıyla afet yönetim modelinde “kriz yönetimi”nden “risk yönetimi” anlayışına geçildi.

“BütünleÅŸik Afet Yönetimi Sistemi” olarak adlandırılan bu model, afet ve acil durumların sebep olduÄŸu zararların önlenmesi için tehlike ve risklerin önceden tespiti, afet olmadan önce meydana gelebilecek zararları önleyecek veya en aza indirecek önlemlerin alınması, etkin müdahale ve koordinasyonun saÄŸlanması ve afet sonrası iyileÅŸtirme çalışmalarının bir bütünlük içerisinde yürütülmesini öngörüyor.

Afet ve acil durumlara iliÅŸkin tek yetkili kurum olan AFAD, afet ve acil durumun niteliÄŸi ve büyüklüÄŸüne göre DışiÅŸleri, SaÄŸlık, UlaÅŸtırma ve Altyapı gibi ilgili bakanlıklar ve Genelkurmay BaÅŸkanlığının yanı sıra sivil toplum kuruluÅŸlarıyla da iÅŸ birliÄŸi içinde çalışıyor.

AFAD, ulusal alandaki çalışmalarının yanı sıra afet ve acil durumların yaÅŸandığı birçok ülkenin de yardımına koÅŸuyor. Bu ülkelerde arama kurtarma çalışmalarına katılan AFAD ekipleri, aynı zamanda ihtiyaca göre insani yardım çalışmaları da gerçekleÅŸtiriyor.

Bu yıl 2 bin 679 olayda vatandaşın yardımına koştular

AFAD, 81 ilde doÄŸrudan valiliklere baÄŸlı Ä°l Afet ve Acil Durum Müdürlükleri ile 11 ildeki Afet ve Acil Durum Arama ve Kurtarma Birlik Müdürlükleri aracılığıyla afetlerin önlenmesi ve zararlarının azaltılması, afetlere müdahale edilmesi ve afet sonrası iyileÅŸtirme çalışmalarını 7 gün 24 saat esasına göre sürdürüyor.

Ülke genelinde bu yıl AFAD ekipleri, 2 bin 679 olaya müdahale etti. Olayların 2 bin 397’si acil durum, 282’si ise afet olarak kayıtlara geçti.

Ekiplerin müdahale ettiÄŸi olaylar arasında kayıp kiÅŸilerin aranması, mahsur kalma, ulaşım kazası, KBRN (kimyasal, biyolojik, radyolojik, nükleer tehditler), hayvan kurtarma olayları öne çıktı.

Bu olaylarda 4 bin 631 kişi sağ kurtarıldı, 603 kişinin ise cansız bedenine ulaşıldı.

58 ülkeye 4,5 milyar liralık insani yardım

AFAD, arama kurtarma faaliyetlerinin yanı sıra savaÅŸ, kuraklık ve açlık gibi nedenlerle zor koÅŸulların yaÅŸandığı ülkelerin yardımına da koÅŸtu.

Bu kapsamda AFAD aracılığıyla son 10 yılda 58 ülkeye 4,5 milyar lira tutarında insani yardım gönderildi.

AFAD ekiplerinin en çok insani yardım ulaÅŸtırdığı ülkeler Suriye, Somali, Filistin, Pakistan ve BangladeÅŸ oldu.

Türkiye, AFAD koordinasyonunda yürüttüÄŸü insani yardım faaliyetlerinden dolayı uluslararası raporlarda adından “en çok yardım yapan ülke” olarak bahsettirdi.

10 yıllık proje ve faaliyetler

AFAD’ın afetlere hazırlık çalışmalarının ilk sırasında deprem yer aldı. Depreme karşı güvenli yaÅŸam alanlarının oluÅŸturulması amacıyla “Türkiye Bina Deprem YönetmeliÄŸi” güncellendi.

Yönetmelikle yüksek katlı yapıların anlık olarak izlenmesini saÄŸlayacak “Yapı SaÄŸlığı Ä°zleme Sistemi” uygulamaya hazır hale getirildi.

Özellikle deprem zararını azaltacak, hastane gibi kritik tesisler öncelikli olmak üzere sismik izolatörlerin kullanılması kuralı koyuldu. Böylece 100 yatak ve üzeri saÄŸlık tesislerinde izolatör kullanımı zorunlu oldu.

“Türkiye Deprem Tehlike Haritası” güncellenerek yeniden yayımlandı. e-devlet üzerinden vatandaÅŸların eriÅŸimine sunulan haritayla bir yerin deprem tehlikesi koordinat bazlı olarak hızla öÄŸrenilebilir hale geldi.

Ayrıca belediyelerce belirlenen 16 bin 643 afet ve acil durum toplanma alanı, AFAD tarafından dijital ortama aktarıldı. e-devlete yüklenen bu veriler, vatandaÅŸların eriÅŸimine açıldı. Bu alanlara ulaÅŸmak için vatandaÅŸlar bugüne kadar yaklaşık 5 milyon kez sorgulama yaptı.

12 milyon kiÅŸi “Temel Afet Bilinci” eÄŸitimi aldı

“Afete Hazır Türkiye” kampanyasının baÅŸlatıldığı 2013’ten bu yana 9 milyondan fazlası öÄŸrenci olmak üzere yaklaşık 12 milyon vatandaÅŸa “Temel Afet Bilinci” eÄŸitimi verildi.

Afetin tüm aÅŸamalarını dijital ortamda yönetmek ve kaynakları verimli ÅŸekilde kullanmak için Afet Yönetimi ve Karar Destek Sistemi (AYDES) geliÅŸtirildi.

Afet yönetiminde ihtiyaç duyulan tüm veri, bilgi ve kaynakların ortak veri tabanında toplandığı sistem, ilgili kurumların kullanımına da açıldı.

AYDES’in lojistik altyapısı olarak 26 ilde AFAD Bölgesel Lojistik Merkezi ve 51 ilde AFAD Lojistik Destek Deposu kuruldu.

Deprem gözlem istasyonu sayısı 1100’e ulaÅŸtı

Ülke genelinde 1100 deprem gözlem istasyonu bulunan AFAD, ülkenin en büyük, Avrupa’nın ise ikinci büyük deprem gözlem ağına sahip merkezi haline geldi.

“Ulusal Deprem AraÅŸtırma Programı” (UDAP) kapsamında hazırlanan 40 projeye 7,5 milyon liranın üzerinde kaynak aktarıldı. Programdan, 219 araÅŸtırmacı ile 52 bursiyer faydalandı.

Dünyada teknoloji ve yöntem açısından ikinci örnek olan Kuzey Anadolu Fayı Jeofizik Sondaj Gözlemevi (GONAF) projesi kapsamında Marmara Denizi’ndeki Adalar segmenti boyunca 300 metre derinlikte 7 adet derin kuyu sismik istasyonu kuruldu.

Ä°yileÅŸtirme çalışmaları kapsamında, 1582’si geçen yıl Adıyaman, Artvin’in Arhavi ilçesi, Trabzon’un Dernekpazarı ilçesi ve Çanakkale’nin Ayvacık ilçesinde olmak üzere 2003-2018 arası 93 bin 123 afet konutunun inÅŸa edilmesi saÄŸlandı.

Ülke genelinde deprem, çığ, kaya düÅŸmesi ve heyelan tehlikelerinin tek bir haritada gösterildiÄŸi “BütünleÅŸik Afet Tehlike Haritaları Projesi” tamamlandı. Bu sistemden saÄŸlanan verilerle “Afet Risk Azaltma Sistemi” (ARAS) projesi devreye alındı. ARAS ile istatistiki analizler ve afetsellik indeksleri kullanılarak deprem, heyelan, kaya düÅŸmesi ve çığ afetlerinin risk deÄŸerlendirmesi yapma imkan ve kabiliyeti kazanıldı.

Toplumda afetler olmadan önlem alma anlayışını geliÅŸtirmek için insana temas eden projeler de hazırlayan AFAD, bu doÄŸrultuda haziran ayında gelecek bir yılı “Afetlere Hazırlık Yılı” olarak ilan etti.

47 binden fazla kiÅŸi gönüllü oldu

Afetlere hazırlıkta zihinsel dönüÅŸümü hedefleyen bir süreci iÅŸaret eden “Afetlere Hazırlık Yılı” kapsamında, “Gönüllülük Sistemi”, “Akreditasyon Sistemi”, “Tatbikatlar”, “Türkiye Afet Risklerinin Azaltılması Platformu” ve “Afet Risk Azaltma Sistemi” (ARAS) projeleri hayata geçirildi.

“Gönüllülük Sistemi”ne bugüne kadar 47 bini aÅŸkın kiÅŸi kayıt oldu.

“Akreditasyon Sistemi” ile afet yönetiminde görev almak isteyen bireyler ile özel sektör ve sivil toplum kuruluÅŸlarının ekipleri standartlar doÄŸrultusunda yetkilendirildi.

Bu yıl yurt genelinde 75’i il, 13’ü bölgesel ve biri ulusal düzeyde 89 tatbikat gerçekleÅŸtirildi.

ARAS kapsamında, 309 teknik personel tarafından araziden toplanan 33 bin 495 heyelan, 4 bin 544 kaya düÅŸmesi, 836 çığ olayı envanterinden alınan 9 farklı istatiksel verilerle “Duyarlılık ve Tehlike Haritaları” oluÅŸturuldu. 

AA