“Afganistan’a her türlü desteÄŸi vermeye hazırız”

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Bosna Hersek ve Karadağ ziyareti sonrası uçakta gazetecilerle sohbet etti.

Bosna Hersek ve KaradaÄŸ’a gerçekleÅŸtirdiÄŸi ziyaretler çerçevesinde temaslarını tamamladığını, ziyaretinin ilk durağı olan Saraybosna’da Bosna Hersek Devlet BaÅŸkanlığı Konseyi üyeleriyle bir araya geldiÄŸini dile getiren ErdoÄŸan, Bosna Hersek’teki temaslarında gerek ikili, gerek bölgesel, gerek küresel konuları ve her alandaki iÅŸ birliÄŸini daha da ilerletmek için birlikte atabilecek adımları konuÅŸtuklarını aktardı.@

Saraybosna-Belgrad otoyolu baÅŸta olmak üzere muhtelif alanlardaki mevcut projelerde gelinen aÅŸamayı deÄŸerlendirme fırsatı bulduklarını ifade eden ErdoÄŸan, “Ãœlkelerimizin yararı ve Bosna Hersek’in kalkınma gayretlerinin desteklenmesi adına hayata geçirebileceÄŸimiz yeni iÅŸ birliÄŸi alanları üzerinde fikir teatisinde bulunduk. GüncellenmiÅŸ Serbest Ticaret AnlaÅŸmasının 1 AÄŸustos 2021 itibarıyla yürürlüğe girmesi, gerek ticaretimizin gerek Bosna Hersek’teki yatırımlarımızın artmasına katkı saÄŸlayacaktır.” diye konuÅŸtu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Zeljko Komşic, Konsey Üyeleri Şefik Caferovic ve Milorad Dodik ile gerçekleştirdikleri ikili ve heyetler arası görüşmelerin iki ülke arasındaki ilişkiler ve iş birliği bakımından hayırlara vesile olmasını temenni etti.

“Balkanlara bu yakın ilgimiz bundan sonra da devam edecektir”

Erdoğan, ziyaretinin Karadağ bölümünde de gerek Cumhurbaşkanı Milo Cukanoviç gerek Başbakan Zdravko Krivokapiç ile samimi ve verimli görüşmeler yaptıklarını, aynı zamanda Parlamento Başkanı Aleksa Beçiç ile de ikili ve heyetler arası görüşme gerçekleştirdiklerini anlattı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Karadağ ziyaretine ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu:

“Dost ve müttefik KaradaÄŸ ile sürekli geliÅŸen iliÅŸkilerimizin daha da ilerlemesi için birlikte atabileceÄŸimiz adımları deÄŸerlendirdik. Her anlamda çok dostane iliÅŸkiler sürdürdüğümüz KaradaÄŸ’daki temaslarımda aynı anlayışın KaradaÄŸlı dostlarımızca da paylaşıldığını görmekten memnuniyet duydum. DiÄŸer yandan KaradaÄŸ tarafında özellikle oradaki Türk yatırımlarının artmasını arzu eden güçlü bir irade olduÄŸunu gözlemlemek bizleri sevindirdi.”

Ziyareti sırasında KaradaÄŸ’daki akraba toplulukların temsilcileri ve Ä°slam BirliÄŸi BaÅŸkanı ile de bir araya geldiÄŸini ifade eden ErdoÄŸan, “Elbette KaradaÄŸ’ın çok kültürlü yapısının uyum ve barış içinde muhafazası, bu toplulukların huzur ve refahı bizim için önemlidir. KaradaÄŸ’daki görüşmelerimde muhataplarıma bu düşüncemizi de aktardım.” dedi.

Ziyareti boyunca gösterdikleri misafirperverlik için her iki ülke makamlarına, tüm dost ve kardeşlere şükranlarını sunan Erdoğan, şöyle konuştu:

“Bosna Hersek ve KaradaÄŸ ziyaretlerimiz, buralarda yaptığımız programlar, Balkan bölgesine yönelik kapsamlı ve çok yönlü iliÅŸkilerimizin güçlendirilmesi için yürüttüğümüz politikanın son halkasını oluÅŸturuyor. Bosna Hersek Devlet BaÅŸkanlığı Konseyi ile bu yıl üçüncü kez bir araya geldik. Bu yakın temasları özellikle süreklilik ve takip açısından da önemsiyorum. Balkanlara bu yakın ilgimiz bundan sonra da devam edecektir. Bosna Hersek’in barış ve istikrarı tüm Balkanların barış ve istikrarı için hayati öneme haizdir. Bu yüzden buradaki geliÅŸmeleri yakından takip ediyoruz ve Bosna Hersek’e siyasi, ekonomik, kültürel, askeri, bölgesel ve diÄŸer konularda yardımcı oluyoruz. Bosna Hersek’in iç siyasi sorunlarını ülkenin toprak bütünlüğü ve siyasi birliÄŸi çerçevesinde çözmesini arzu ediyoruz.

BoÅŸnak, Hırvat, Sırp, tüm Bosna Hersekli muhataplarla yakın temaslarımızı sürdüreceÄŸiz. Bosna Hersek ile ticaret hacmimizi 1 milyar avroya çıkartmayı planlıyoruz. Bunun için ilave adımlar atıyoruz. Bu noktada Saraybosna-Belgrad otobanının tamamlanmasını çok önemsiyorum. Bu otoban Balkanların barış yolu projesi olacak ve tüm bölgenin kalkınmasına, barış ve istikrarına katkı saÄŸlayacak. Sava nehrinin üzerindeki köprü de 2022’nin sonunda tamamlanacak. Temelini bizler liderler olarak beraber atmıştık. Bunlara Bosna Hersek’in ekonomik kalkınmasını saÄŸlayacak projeler olarak bakıyoruz.”

“Buralardaki geliÅŸmelere bigane kalmamız elbette düşünülemez”

ErdoÄŸan, “Bosna Hersek’te Aliya Ä°zzetbegoviç merhumu anmamak olmaz. Nitekim uçaktan iner inmez merhumun kabrini ziyarete gittik, orada duamızı yaptık.” dedi ve Bosna savaşında ÅŸehit edilen kardeÅŸleri de rahmetle ve hüzünle andıklarını aktardı.

“Bizim tüm çabamız, dileÄŸimiz ve duamız bir daha böyle acıların asla yaÅŸanmamasıdır. Bu yüzden de Balkanlardan Afrika’ya, Kafkaslardan Orta Asya’ya kadar her yerde etkin ve çok yönlü diplomasiye devam edeceÄŸiz.” diyen ErdoÄŸan, sözlerini şöyle sürdürdü:

“KaradaÄŸ’a gerçekleÅŸtirdiÄŸim ilk resmi ziyaretten son derece memnun ayrıldım. KaradaÄŸ CumhurbaÅŸkanı Cukanoviç ile Antalya’da bir araya gelmiÅŸtik. Bu ziyaretim sırasında da ikili iliÅŸkilerimizi, bölgesel konuları ve birlikte atabileceÄŸimiz adımları ele aldık. KaradaÄŸ’ın NATO üyeliÄŸini destekledik ve bunun olumlu neticelerini görüyoruz. Ayrıca KaradaÄŸ ile 250 milyon avroluk ticaret hedefine ulaÅŸmak için yol haritamızı ele aldık.

Türkiye’de 150-200 bin kadar KaradaÄŸ kökenli vatandaşımız bulunuyor ve ülkelerimiz arasında güçlü baÄŸlar mevcut. Balkanlarla olan derin tarihi ve kültürel baÄŸlarımızı ve bölgenin jeostratejik önemini dikkate aldığımızda, bizim buralardaki geliÅŸmelere bigane kalmamız elbette düşünülemez. Biz hem Balkanlardaki tarihi mirasımıza sahip çıkacağız hem de güncel geliÅŸmeler ışığında bölgenin barış, istikrar ve kalkınmasına katkı sunmaya devam edeceÄŸiz.”

“Afganistan süratle toparlanmalıdır”

Erdoğan, değerlendirmelerinin ardından basın mensuplarının sorularını da yanıtladı.

Bir basın mensubunun “Afganistan’da güvenlik ve istikrarın saÄŸlanmasında Türkiye’nin yeni kurulacak hükümete nasıl bir desteÄŸi olabilir? Bu minvalde Afganistan’ın güvenliÄŸinin sadece Afgan halkı açısından deÄŸil, komÅŸu ülkeleri açısından da son derece önemli olduÄŸu göz önünde bulundurulduÄŸunda, Türkiye’nin öncülüğünde Afganistan’ın komÅŸuları olan Pakistan, Türkmenistan, Özbekistan ve Tacikistan’ın da dahil olduÄŸu bir süreç iÅŸletilebilir mi?” sorusu üzerine ErdoÄŸan, ÅŸu anda henüz Afganistan’da bir hükümetin kurulmadığını ve ne gibi bir getirisi götürüsü olacağının belli olmadığını vurguladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle konuştu:

“Taliban’ın açıklamaları ılımlı ama 20 yıl öncesinin açıklamalarıyla, ÅŸimdiki açıklamalar acaba örtüşüyor mu? Buna baktığımız zaman burada tabii tereddütler söz konusu. Burada süreci ÅŸu anda bizim hassasiyetle izlememiz lazım. Ä°ÅŸte bakın hiç umulmadık anda 200’e yakın insan öldü. Ölenlerin içinde Taliban mensupları da var. Edinilen istihbarata göre, tamamıyla DEAÅž Horasan deniliyor. Biz burada süreci dikkatle takip etmeliyiz. Bir defa kesinlikle Taliban’ın devlet olma veya devlet yönetme noktasındaki duruÅŸu nedir, bunu göreceÄŸiz.

Biz 20 yıldır Afganistan’a gerek altyapı gerek üstyapı ile ilgili olsun, her türlü desteÄŸi verdik. Ama gel gör ki, mesela Afganistan’ın kuzeyinde Taliban çok ciddi hasarlar verdi. Mesela ÅŸu anda kendisi de bir Türk olan Dostum tehdit altında olduÄŸu için Afganistan’dan çıkmak zorunda kaldı. Åžimdi bunlar tabii düşündürücü. Yarın baÅŸka ne olur ne olmaz bunları bilemeyiz. Aynı ÅŸekilde Afganistan’ın komÅŸusu durumunda olan ülkeler, Azerbaycan’dan baÅŸlamak suretiyle, burada Türkmenistan, öbür tarafta Kırgızistan, Kazakistan, Tacikistan hep birlikte Taliban’ın atacağı olumlu adımlara belki ortak olmak isterler.

Biz de bu noktada yardımcı olmak isteriz. Türkiye Cumhuriyeti’nin belli bir birikimi var, belli bir altyapısı var. Bu birikim ve altyapıyla yardımcı olmak isteriz. Ama yardımcı olabilmek için de kapıların bir açılması lazım. Onun için de ÅŸu anda bizim istihbaratımızın Taliban muhataplarıyla görüşmeleri oluyor. Bunun dışında güneyde bazı ülkelerde bir araya gelmek suretiyle görüşmeler oluyor. Hepsinden öte iÅŸte ÅŸimdi Doktor Abdullah Abdullah ve Hamid Karzai oralarda bir araya geliyorlar. Onların verdiÄŸi sinyaller de bizim için çok çok önemli. Türkiye olarak bizim derdimiz ÅŸu; Afganistan süratle toparlanmalıdır. Artık Afgan halkı bu kadar yükü çekemez. Ortada 40 milyona yakın bir nüfus var. Devasa bir ülke var. Biz Afganistan’ın birliÄŸine, beraberliÄŸine her türlü desteÄŸi vermeye hazırız. Yeter ki Afganistan tarafından da bu anlamda o yaklaşımı görelim.”

“Libya gibi bir anlaÅŸma yapmak mümkün deÄŸil diyemem”

CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan, bir basın mensubunun “Dün Türkiye’nin teknik heyet dışında sivil ve askeri bütün unsurlarını Afganistan’dan çektiÄŸini söylediniz. Buraya Libya benzeri bir anlaÅŸma ile dönme ihtimali var mı? Åžimdiden bunu konuÅŸmak erken mi? ‘Taliban’ın Kabil Havalimanı’nın iÅŸletilmesi noktasında bize teklifleri var. Bu konuda henüz verilmiÅŸ bir kararımız yok’ dediniz. Hangi ÅŸartlar altında bunu kabul ederiz. AnlaÅŸma saÄŸlanırsa Somali benzeri bir iÅŸletme durumu mu olur? Türkiye Afganistan krizinde ne tür bir rol oynayabilir?” sorusu üzerine, “Libya gibi bir anlaÅŸma yapmak mümkün deÄŸil diyemem. Aynı tür bir anlaÅŸmayı yaparız. Yeter ki aynı ÅŸekilde karşımızda bir muhatap bulalım. EÄŸer aynı ÅŸekilde bir muhatap karşımızda olursa niye öyle bir anlaÅŸma yapmayalım? Bizim derdimiz problem çözmek.” diye konuÅŸtu.

“Ancak Türkiye’de bazı kesimlerin Taliban’ın muhatap alınmaması konusunda görüşleri var.” deÄŸerlendirmesi üzerine ErdoÄŸan, şöyle konuÅŸtu:

“Bizi bazı kesimler ilgilendirmez. Biz kendi irademize bakacağız. Biz ne düşünüyoruz, ne yapacağız ona bakarız. Türkiye’nin bu bazı kesimler dediÄŸiniz muhalefeti, ana muhalefeti hiçbir ÅŸekilde çözüm odaklı çalışmadı ki… Ama biz çözüm odaklı çalışıyoruz. ‘Taliban’la aynı masaya oturulmasın’ diyorlar. Bir defa aynı masaya oturmadan hiçbir yerde siz bir çözüm üretemezsiniz. Mesela Dodik, ‘Biz niçin üçüncü bir ülkeyi kalkıp da aramıza sokalım? ErdoÄŸan var, ErdoÄŸan’ı davet edelim. Türkiye var, Türkiye’yi davet edelim. Onlarla biz bu iÅŸi yapalım’ diye basın toplantısında açık açık söyledi. Ortada bu tür ÅŸeyler de var. Ama bu konuda Türkiye’nin muhalefeti, ana muhalefeti böyle bir yaklaşımın içerisine girmedi, girmez. Ama bizim bu noktada özgüvenimiz var. Özgüvenimizle beraber eÄŸer Türkiye’ye böyle bir ÅŸey gelirse, biz de deÄŸerlendirmelerimizi yaparız. DeÄŸerlendirmelerimizi yaptıktan sonra da böyle bir iÅŸe girmemiz gerekirse gireriz, girmememiz gerekirse girmeyiz.

Biliyorsunuz ilk etapta biz Afganistan’dan çıkmayı düşünmedik. NATO zirvesinde de bunları Biden ile konuÅŸtuk ama Biden’a biz 3 tane teklif getirdik. Dedik ki, bir defa idari ve mali noktada bize destek olacaksınız. Ä°ki, diplomatik destek vereceksiniz. Üç, lojistik destek vereceksiniz. EÄŸer bunlar verilirse biz burada kalabiliriz. Havaalanı meselesinde de Taliban ne diyor, ‘GüvenliÄŸi bize verin ama iÅŸletmeyi siz alın.’ Nasıl güvenliÄŸi size veririz? GüvenliÄŸi siz aldınız, ondan sonra orada yine kan gövdeyi götürürse biz bunu dünyaya nasıl izah edeceÄŸiz? Bu kolay bir iÅŸ deÄŸil. Ä°ÅŸte bunlar konuÅŸuldu, hemen ertesi gün 200’e yakın kiÅŸi öldü.”

“Onlar da görmüştür belki” deÄŸerlendirmesi üzerine ErdoÄŸan, “Belki… Ama bütün bunların riski var. Biz ÅŸimdi önceki gece itibarıyla elhamdülillah bütün oradaki ekibimizi aldık; asker, sivil döndük. Böylece Afganistan’dan ekibimizi çıkarmış olduk.” dedi.

“Büyükelçilik personelimizin güvenliÄŸi önceliÄŸimizdir”

BüyükelçiliÄŸin çalışmalarının sorulması üzerine ErdoÄŸan, büyükelçiliÄŸin, iki haftadır çalışmalarını geçici olarak Kabil Havaalanında yürüttüğünü belirterek, “Önceki gün yeniden ÅŸehir merkezindeki büyükelçilik binamıza döndüler ve faaliyetlerine buradan devam ediyorlar. Åžu anki planımız bu ÅŸekilde diplomatik varlığımızın sürdürülmesi yönünde. Planlarımızı güvenlik durumuyla ilgili geliÅŸmelere göre sürekli güncelliyoruz. Tüm ihtimallere karşı gerekli alternatif planlarımızı hazır tutuyoruz. Personelimizin güvenliÄŸi önceliÄŸimizdir.” ifadelerini kullandı.

“Burada da tabii Taliban’ın kadınlara bakışı bana göre 20 yıl öncesi gibi olmayacaktır”

ErdoÄŸan, bir basın mensubunun Müslüman kadınların tecrübelerini Afgan kadınlarla paylaÅŸabilmesi için önerisini sorması üzerine ErdoÄŸan, “Afgan kadınlarıyla alakalı olarak, biz ülkemizdeki kadınları nasıl görüyorsak Afganistan’daki kadınların aynı hakları yaÅŸaması noktasında elimizden gelen bütün gayretle adımlarımızı atarız.” dedi.

Ancak Afganistan’ın ÅŸartlarıyla Türkiye’nin ÅŸartlarının aynı ÅŸekilde deÄŸerlendirilemeyeceÄŸini ifade eden ErdoÄŸan, ÅŸunları kaydetti:

“Orada ÅŸu anda belli bir süreç var ve bu sürecin bir akıp gitmesi lazım ki saÄŸlıklı bir ortam ortaya çıksın. Zaman zaman Afganistan’dan parlamentodan gelen kadın parlamenterler oldu. Onlarla da görüşürdüm. Onlar da kendi kadınlarının duruÅŸunu anlattıkları zaman belli bir ilerleme kaydettiklerini söylerlerdi. Örnek olarak da bizim kadınlarımızı gösterirlerdi. Åžimdi burada da tabii Taliban’ın kadınlara bakışı bana göre 20 yıl öncesi gibi olmayacaktır. Onlar bu konuda da bir deÄŸiÅŸikliÄŸi muhakkak göreceklerdir. Bunların bulunduÄŸu yerde direnmelerinin de herhalde anlamı olmayacaktır. Ve bütün bu görüşmelerde, geliÅŸmelerde, yine az önce söylediÄŸim gibi, bizden istedikleri bir destek olması halinde biz her türlü desteÄŸi Afganistan’a veririz ki bu reformist bir yaklaşımdır. Bu reformist yaklaşımda da yine Afganistan böyle bir talepte bulunursa biz bu talebi de yerine getiririz.”

“DEAÅž’a karşı dünyada kararlı mücadele eden tek ülke vardır, o da Türkiye’dir”

Bir gazetecinin eski ABD BaÅŸkanı Donald Trump’ın DEAÅž’ın Horasan grubuna iliÅŸkin “DEAÅž’ın yüzde 100’ünü devirdim. Suriye’de, Irak’ta devirdik. Åžimdi yeni bir DEAÅž var.” açıklamasıyla ilgili görüşünü sorması üzerine ErdoÄŸan, “DoÄŸrusu ben bu açıklamayı hiç doÄŸru bulmuyorum. Böyle bir ÅŸey kesinlikle söz konusu deÄŸil.” dedi.

Trump ile ikili özel görüşmelerinin olduğunu dile getiren Erdoğan, şöyle konuştu:

“Ama bir defa Amerika, DEAŞ’ı bitirmemiÅŸtir. DEAÅž’a karşı da hiç böyle ciddi ve kararlı bir mücadele vermemiÅŸtir. DEAÅž’a karşı dünyada kararlı mücadele eden tek ülke vardır, o da Türkiye’dir. Bu mücadeleyi biz ülkemizde verdik, veriyoruz, ÅŸu anda hala veriyoruz. Irak’ta verdik, veriyoruz. Suriye’de verdik, veriyoruz. Acaba onlar dünyanın neresinde DEAÅž ile mücadele vermiÅŸler? EÄŸer bunları bitirmiÅŸ olsalardı Irak’takileri bitirirlerdi; Irak’ta bile halledemediler. Bu mücadele ÅŸu anda hala devam ediyor. Temennim odur ki ÅŸu anda Biden yönetimi Amerika’nın bıraktığı yerden, böyle bir yaklaşımı devam ettirsin ve DEAÅž Horasan’ı halletsinler. Çünkü artık önümüzde ÅŸimdi DEAÅž Horasan diye bir ÅŸey çıktı. Onlarla bu mücadeleyi sürdürelim. Biz de onlarla beraber adım atarız.”

“Kendi içlerinde bu kararı vermeleri bizim böyle bir adımı atmamız için yeterlidir”

ErdoÄŸan, bir gazetecinin “Bosna Hersek’te BM’nin eski Yüksek Temsilcisi Valentin Ä°nzko’nun Srebrenitsa Soykırımı’nın inkarını suç sayan kararı ile baÅŸlayan gerilime raÄŸmen Bosna Hersek Devlet BaÅŸkanlığı Konseyi’nin üç üyesi, zat-ı devletlerinin ziyareti vesilesiyle bir araya geldiler. Hem Sırp lider Milorad Dodik’in hem de Hırvat lider Jelko KomÅŸiç’in Türkiye’nin bölgede huzur ve barışın garantörü olduÄŸu ÅŸeklindeki beyanları dikkate alındığında ülkemizin Bosna’da bundan sonra üstleneceÄŸi rol ne olacaktır?” sorusu üzerine, ÅŸu deÄŸerlendirmede bulundu:

“Bosna’da eÄŸer bu üçlü kendi arasında bir birliktelik saÄŸlar ve ‘Biz Türkiye’ye böyle bir görevi vermek istiyoruz, bizim iÅŸimize kimse karışmasın, sadece Türkiye burada bizim adımıza bir ara buluculuk yapsın.’ derlerse biz o zaman bu iÅŸe gireriz. Ama Bosna Hersek Devlet BaÅŸkanlığı Konsey üyelerinin bu kararı vermesi lazım. Kendi içlerinde bu kararı vermeleri bizim böyle bir adımı atmamız için yeterlidir. Kendilerine söyledim zaten. ‘EÄŸer böyle bir karar verecek olursanız biz de deÄŸerlendirmelerimizi yaparız. Bir yerlerden talimat bekleyerek deÄŸil, siz üçlü olarak bu kararı verin. Ondan sonra da sizin aldığınız karar üzerine bu adımı hayırlısıyla atarız.’ dedim.”

“Bölgemizde yeni, yapıcı yaklaşımlara ihtiyaç var”

Ermenistan BaÅŸbakanı Nikol PaÅŸinyan’ın Türk kamuoyundan bazı olumlu sinyaller aldıklarını belirterek, “Bu sinyalleri deÄŸerlendireceÄŸiz.” ÅŸeklindeki açıklaması sorulan ErdoÄŸan, Ermenistan’da kurulan yeni hükümetin bölge için hayırlı olmasını temenni etti.

ErdoÄŸan, “Bölgemizde yeni, yapıcı yaklaşımlara ihtiyaç var. Görüş ve beklenti farklılıkları bulunsa da birbirinin toprak bütünlüğü ve egemenliÄŸine saygı dahil, güven temelinde iyi komÅŸuluk iliÅŸkileri geliÅŸtirmek için samimi bir çaba göstermek, sorumlu bir hareket tarzı olacaktır. ” dedi.

Yakın tarihin husumet kaynağı olmaması, sürdürülebilir barış ve birlikte yaÅŸama için yapıcı adımlar atılması gerektiÄŸine iÅŸaret eden ErdoÄŸan, “Tek taraflı suçlamalar yerine ileri bakan, gerçekçi yaklaşımlar hakim olmalıdır. Bu yönde ilerlemeye hazır olduÄŸunu beyan eden bir Ermenistan hükümeti ile iliÅŸkilerimizi kademeli olarak normalleÅŸtirmek için çalışabiliriz. Artık barış ve istikrarı kalıcı hale getirip ekonomik kalkınma ve bölgesel iÅŸ birliÄŸi ÅŸartlarını saÄŸlamalıyız.” diye konuÅŸtu.

Benzer anlayışla, Azerbaycan’ın da kapsamlı bir barış anlaÅŸması için Ermenistan ile müzakereler baÅŸlatmayı önerdiÄŸini aktaran ErdoÄŸan, ÅŸunları kaydetti:

“9 Kasım 2020 tarihli üçlü deklarasyonda mutabık kalındığı üzere tüm bölgenin birbirine baÄŸlanması suretiyle, güney Kafkasya’yı dönüştürecek yeni fırsatlar doÄŸacaktır. Bu tarihi fırsatı iyi kullanmak isteyen tüm taraflarla çalışmaya hazırız. 5’li ya da 6’lı bir platform önerimiz ortada. Bu platformun içinde Türkiye, Azerbaycan, Rusya, Ä°ran ve Ermenistan var. Hatta biz dedik ki bunun içerisine Gürcistan’ı da koyalım. EÄŸer bu platform bu ÅŸekilde kabul edilmiÅŸ olsa öyle zannediyorum ki bölge çok daha rahatlayacak. Çünkü bölgede demir yollarının, otoyolların yapılması gerekiyor. Bu platform olduÄŸu takdirde bu yollar, gönülleri de birbirine baÄŸlayacaktır. Böyle bir adımın atılmasıyla da bölgedeki sıkıntıları aÅŸmış oluruz diye düşündük. Sayın Putin’le bunları görüştüğümüzde mutabık kaldık. Aynı ÅŸekilde Ä°lham Aliyev’le mutabık kaldık. Bu arada Ä°ran’da CumhurbaÅŸkanı deÄŸiÅŸikliÄŸi oldu. Ä°ran’ın yeni CumhurbaÅŸkanı Sayın Reisi ile de bunu konuÅŸabiliriz. Sonra yeniden bu platformun hayata geçirilmesi için adımlarımızı atarız.”

“Rusya ile bizim gerek S-400 konusu olsun gerek savunma sanayine yönelik olsun, birçok adımımız var”

“Rus yetkililerden ikinci paket S-400 alımıyla ilgili ilerleme saÄŸlandığı açıklaması geldi. Ä°kinci paket alım söz konusu mu?” sorusu üzerine ErdoÄŸan, “Rusya ile ilgili, ikinci paketin alımı vesaire, bu konularda bizim herhangi bir tereddüdümüz yok. Rusya ile bizim gerek S-400 konusu olsun gerek savunma sanayine yönelik olsun, birçok adımımız var. Hatta daha deÄŸiÅŸik bir alternatifi söyleyeyim. Mesela bu yangınlarda onlardan gelen Ilyushin uçaklarını kullandık. Son telefon konuÅŸmamızda da bu konuyu görüştük. Rusya seyahatimde de bütün bunların hepsini tekrar ele alacağız.” ifadelerini kullandı.

ErdoÄŸan, Ä°srail ile iliÅŸkilerin iyileÅŸtirilmesiyle ilgili iÅŸleyen herhangi bir sürecin bulunup bulunmadığına iliÅŸkin soruya karşılık, “Biz Ä°srail ile ilgili durumları zaten Sayın CumhurbaÅŸkanı’yla görüşerek gözden geçirmiÅŸ bulunuyoruz. Yeter ki baÅŸbakan ve diÄŸer bakanlarda bir sıkıntı olmasın. EÄŸer bu BM Genel Kurulunda Sayın CumhurbaÅŸkanı orada olursa belki onunla orada da bir görüşmemiz olabilir.” yanıtını verdi.

Bir basın mensubunun “28 Åžubat davasında bazı eski generallerin hapis cezaları infaz ediliyor. Söylentiler oldu sizin affedebileceÄŸinize yönelik, bu hususta ne düşünüyorsunuz?” sorusu üzerine ErdoÄŸan, “Yargı kararını verdi. Bu karar sonrasında bizim kapımızı çalan olmadı.” dedi.

Yeni anayasa çalışmaları

Yeni anayasa önerilerine iliÅŸkin muhalefet partilerinden beklentilerinin sorulması üzerine ErdoÄŸan, “Muhalefet partilerinden herhangi bir beklentimiz yok. Çünkü biz zaten herhangi bir adımı atmadan muhalefet partileri kapısını kapattı. CHP’si de Ä°P’i de hepsi kapılarını kapattı. O zaman biz hangisine bu yaptığımız çalışmayı, taslağımızı takdim edeceÄŸiz? Biz ÅŸimdi taslağımıza son halini verdikten sonra ben Cumhur Ä°ttifakı’nda Devlet Bey’e takdim edeceÄŸim. Devlet Bey de ekibiyle gözden geçirecek, ondan sonra çalışmaya devam edeceÄŸiz.” bilgisini verdi.

Seçim barajına iliÅŸkin soru üzerine de ErdoÄŸan, “Barajla ilgili olarak ÅŸu anda belirgin hale gelen aslında 7 ama bu konuda Cumhur Ä°ttifakı olarak MHP’li arkadaÅŸlarımızın nihai kararını bizim arkadaÅŸlarımız henüz almış deÄŸiller. Ancak 7 netleÅŸmiÅŸ vaziyette. MHP de 7’ye olumlu bakıyor. Bunun altında bir ÅŸey olur mu, olmaz mı, henüz önümüze gelmiÅŸ deÄŸil. Öyle bir ÅŸey olursa o da tabii konuÅŸulabilir ama ÅŸimdilik böyle bir ÅŸey yok.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

“Adeta yalan fabrikası gibi çalışıyorlar”

Bir gazetecinin AK Parti’nin yalan terörüyle ilgili çalışmalarına iliÅŸkin sorusu üzerine ErdoÄŸan, Türkiye’nin “yalan terörü” olarak ifade ettiÄŸi saldırılara çok sık maruz kaldığını, FETÖ, PKK ve diÄŸer terör örgütlerinin her mecrada türlü yalanlarla ülkeyi hedef aldıklarını belirterek, ÅŸunları kaydetti:

“CHP ve Bay Kemal baÅŸta olmak üzere muhalefet partileri de bu yalanlara çok teÅŸne. Adeta yalan fabrikası gibi çalışıyorlar. Dijital terör deseniz, o da sürekli iÅŸ başında. Bunlara karşı yasal düzenlemelerimiz elbette oldu ama çok daha güçlü adımlar atmamız kaçınılmaz. Yalan terörüyle mücadele etmekte kararlıyız. ArkadaÅŸlarımız Türkiye’deki verinin Türkiye’de kalacağı, vatandaÅŸlarımızın kiÅŸilik haklarını, verilerini koruyacak gerek geleneksel gerek yeni iletiÅŸim mecralarındaki itibarsızlaÅŸtırma, karalama, yalan ve iftira kampanyalarına karşı duracak yeni bir yasa çalışması için teknik bir çalışma yürütüyorlar. En kısa zamanda hazırlıklar tamamlanacak. Meclis açılır açılmaz bu konu Meclisimizin gündemine getirilecektir.”

Bu konunun Türkiye ve demokrasi için önemine işaret eden Erdoğan, hem bireysel hak ve özgürlükleri koruyacak hem de millete, devlete yönelecek sistematik dezenformasyon ve yalan terörüne karşı milli güvenliği koruyacak bir yasal zeminin ortaya konmasına katkı vereceklerini söyledi.

ErdoÄŸan, “Tabii sadece yalan olayı da deÄŸil. Twitter gibi sosyal medya platformlarının burada sadece kuru kuruya bir ofis açmasını kastetmiyoruz. Gelecekler, burada personeliyle, her ÅŸeyiyle bulunacaklar ve herhangi bir ihlal durumunda cezası da verildiÄŸi zaman bu cezaları da tahsil edilecek. Åžu an itibarıyla bakıyorsunuz Twitter’ın, Facebook’un, hiçbirisinin herhangi bir yanlış iÅŸ yaptıkları zaman muhatap alınabilecek bir özellikleri yok. Biz bunlarla uÄŸraÅŸamayız. Bedel ödeyecekler. BaÅŸka çaresi yok bu iÅŸlerin.” dedi.

“Çocuklarımız mümkün olduÄŸunca ellerindeki o cep telefonlarından uzak kalsınlar”

Yeni eÄŸitim ve öğretim dönemi öncesinde öğrenciler, veliler ve öğretmenlere tavsiyelerinin sorulması üzerine ErdoÄŸan, çocukların okuldan, öğretmenden bu kadar uzak kalmış olmalarının belli bir rehaveti ister istemez meydana getirdiÄŸini, 6 Eylül’den itibaren yeni sürecin baÅŸlayacağını belirtti.

ErdoÄŸan, “Ben inanıyorum ki bu yeni süreçte artık yavrularımız hem kitaplarına hem bilgisayarlarına kavuÅŸacaklar. Tüm bunlarla beraber tavsiyem ÅŸu, çocuklarımız mümkün olduÄŸunca ellerindeki o cep telefonlarından uzak kalsınlar. Çünkü bu onlarda bağımlılık oluÅŸturabiliyor. Zaten uzmanlar da bunun sıkıntısına dikkat çekiyorlar, bundan uzak kalmalarını tavsiye ediyorlar.” ifadelerini kullandı.

“Tavsiyem tabii ki vatandaşımızın, halkımızın kesinlikle aşı konusunda özellikle hassasiyet göstermesi”

Yerli aşı TURKOVAC’ın Faz-3 aÅŸamasına geldiÄŸinin hatırlatılarak aşı olmakta tereddüt eden vatandaÅŸlara tavsiyelerinin sorulması üzerine CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan, şöyle konuÅŸtu:

“Benim tavsiyem tabii ki vatandaşımızın, halkımızın kesinlikle aşı konusunda özellikle hassasiyet göstermesi, aşı olması, olmayanlara da tavsiye etmesi, onların da aşı olmalarını saÄŸlamasıdır. Çünkü biz aşıyı ne kadar yaygınlaÅŸtırırsak o zaman ben inanıyorum ki bir an önce vaka sayısı da vefat sayısı da azalacaktır. Bilim bunu söylüyor. Tabii yaklaşımımız aşıda zorlama olmaması, bunun gönüllülük esasına göre yapılmasıdır.”

“Muhalefetin hesapları daha farklıydı, bunlar çok daha düşük rakamlar planlıyorlardı”

Bir gazetecinin, Türkiye’de ekonomik verilerin hızlı toparlanmaya baÅŸladığını ve IMF’nin Türkiye’ye de 6,3 milyar dolarlık çekim hakkı tahsis ettiÄŸini anımsatması ve “Bu, muhalefet tarafından çarpıtılarak sanki bir stand-by anlaÅŸması imzalanmış gibi lanse edilmeye çalışıldı. Muhalefetin bu konudaki tavrını nasıl deÄŸerlendiriyorsunuz?” sorusu üzerine ErdoÄŸan, “Muhalefetin zaten bütün iÅŸi bu. Bu, tüm üye ülkelerin kullanımına açılmış bir kaynak. Bununla beraber rezerv miktarımız Allah nasip ederse yıl sonu itibarıyla 115 milyar doları yakalayacak. Fazlası olacak, azı olmayacak. Tabii muhalefetin hesapları daha farklıydı, bunlar çok daha düşük rakamlar planlıyorlardı, bunların hesapları tutmadı. Åžimdi 115 milyar doların üzerine çıkacak olması bunlara dert oldu. Bu dert bunları geriyor. Öyle de olsa böyle de olsa inÅŸallah biz 115 milyar doların üzerine böylece çıkmış olacağız.” dedi.

“Afetlere raÄŸmen biz kalkıp da ‘Halimiz ne olacak?’ demiyoruz”

Türkiye’de yakın zamanda yaÅŸanan afetlere iÅŸaret eden ErdoÄŸan, “Afetlere raÄŸmen biz kalkıp da ‘Halimiz ne olacak?’ demiyoruz, hamdolsun. Ama bakıyorsun Bay Kemal hala saçmalıyor. Kalkıyor, ikide bir ‘AFAD’a para vermeyin, yok ÅŸunu ÅŸuraya vermeyin, buraya bunu vermeyin.’ diyor. Niye rahatsız oluyorsun bundan? AFAD, devletin bir kurumu. Buraya vatandaÅŸ gelip resmi olarak para veriyorsa bu seni niye rahatsız ediyor? AFAD’a gelen paralar, konut yapımından tut da altyapıya, üstyapıya varıncaya kadar buralarda kullanılıyor. Åžu an itibarıyla bizim bir defa hemen süratle yapılmakta olan evlerimiz var. Bunları TOKÄ° olarak yapıyoruz ve yıl sonuna kadar da inÅŸallah biz bir yılda bu konutları yapacağız. Bunlar devam ediyor.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

AFAD’ın vatandaşın telef olmuÅŸ hayvanlarının yerine yenilerini teslim ettiÄŸini belirten ErdoÄŸan, ÅŸunları kaydetti:

“Arıları, kanatlı hayvanları, vesaire hemen teslim ediyor. Benim o vatandaşım bekleyemez ki. Vatandaşım bunlar anında kendisine geldiÄŸi zaman huzur buluyor ve devletine güveniyor, inanıyor. Bir taraftan da ÅŸu anda birçok yerde altyapı sıkıntılarını hızlı bir ÅŸekilde gideriyoruz. Mesela esnafımıza belli oranda parasal destekler verildi. Ä°lk etapta 50 milyon destek toplu olarak verildi. Valilerimiz tespitleri yaptılar, sonra da bunların hepsi valilerimiz tarafından esnaflarımıza dağıtıldı. Ama muhalefetteki bu hazımsızlık çok kötü bir ÅŸey.”

AA