Aşık Veysel’in vefatının üzerinden 51 yıl geçti

“TOPRAK” ADLI UNUTULMAZ ESERÄ°NÄ°, ÇİFTELER KÖY ENSTÄ°TÃœSÃœ’NDEYKEN YAZDI”

Ankara’da Ãœlkü mecmuasını çıkaran Ahmet Kutsi Tecer’le görüşen Veysel’e burada Ä°smail Hakkı Tonguç ve Ferit OÄŸuz Bayır tarafından köy enstitülerinde ders vermesi teklif edildi. Aşık Veysel hiç düşünmeden teklifi kabul etti. Halk ozanı, 1941’de Adapazarı Arifiye Köy Enstitüsü, 1942’de HasanoÄŸlan Köy Enstitüsü, 1943’te EskiÅŸehir Çifteler Köy Enstitüsü, 1944’te Kastamonu Gölköy Enstitüsü, 1945’te Yıldızeli Pamukpınar Köy Enstitüsü, 1946’da ise Samsun Ladik Akpınar Köy Enstitüsü’nde çalıştı.

ÅžatıroÄŸlu, “Toprak” adlı unutulmaz eserini, Çifteler Köy Enstitüsü’ndeyken kaleme aldı ve türkü olarak besteledi. Balıkesir, Erzurum, Malatya, Kırklareli ve Adana’da da köy enstitülerinde konserler veren sanatçı, böylece binlerce gence baÄŸlama dinletti.

ÇiftçiliÄŸin yanında bahçe iÅŸleriyle de uÄŸraÅŸan Aşık Veysel, köydeki ilk meyve aÄŸaçlarını yetiÅŸtirerek, köylülere de örnek oldu. 1950’den sonra ünü tüm Türkiye’ye yayılan usta ozan için 13 Mayıs 1952’de bir jübile yapıldı. Halkın salonu tıklım tıklım doldurduÄŸu jübilede Ahmet Kutsi Tencer, Bedri Rahmi EyüboÄŸlu, Eflatun Cem Güney ve Behçet Kemal ÇaÄŸlar birer konuÅŸma yaptı.

Aşık Veysel ÅžatıroÄŸlu, 1950’de senaryosunu EyüboÄŸlu’nun yazdığı, Metin Erksan’ın yönettiÄŸi “Karanlık Dünya” adlı filmin son bölümünde rol aldı. Sivas’ta 30 Ekim 1964’te 2. Sivas Aşıklar Bayramı’na yarışmacı olarak katılan ÅžatıroÄŸlu, 28-30 Ekim 1967’de gerçekleÅŸen 2. Konya Aşıklar Bayramı’nda da jüri üyesi oldu. Uzun yıllar çeÅŸitli vesilelerle düzenlenen programlara katılan Aşık Veysel, son konserini 1971’de NevÅŸehir’in HacıbektaÅŸ ilçesinde gerçekleÅŸtirdi.

“Birbirinizle, konu komÅŸuyla iyi geçinin, dirliÄŸiniz, düzeniniz bozulmasın”, “Kürt’ü Türk’ü ne Çerkez’i/ Hep Adem’in oÄŸlu, kızı/ Beraberce ÅŸehit, gazi/ Yanlış var mı ve neresi” dizeleriyle birlik ve beraberliÄŸe vurgu yapan ünlü halk ozanı, ÅŸiirlerinde yaÅŸama sevinciyle hüznü, iyimserlikle umutsuzluÄŸu iÅŸledi. Yunus Emre’den etkilenen ozan, Türk edebiyatının ve saz ÅŸiiri geleneÄŸinin büyük ustalarından biri olarak hafızalara kazındı.

Türkiye Büyük Millet Meclisi, anadil ve milli birliÄŸe yaptığı hizmetlerden ötürü 1965’te özel bir kanunla halk ozanına 500 lira aylık baÄŸladı. Aşık Veysel, akciÄŸer kanseri nedeniyle 21 Mart 1973’te Sivrialan’da hayatını kaybetti, vasiyeti üzerine köyüne defnedildi. Sanatçının evi Kültür ve Turizm Bakanlığınca müze olarak düzenlendi.

ESERLERİYLE TÜRK MÜZİĞİNDE İZ BIRAKTI

Çocukken iki gözünü de kaybetmesine rağmen şiirlerine yansıttığı vatanseverlik, hoşgörü, yaşama sevinci, sevgi, birlik ve beraberlik mesajlarıyla hem kendi dünyasını aydınlatan hem de bugünlere ışık tutan halk ozanı, hafızalara kazınan eserler bıraktı.

Eserlerinde “Veysel”, “Sefil Veysel” ve “Veysel Åžatır” gibi mahlaslar kullanan Aşık Veysel, bir ÅŸiiri hariç, bütün ÅŸiirlerini dörtlüklerle aktardı. “Sazımdan Sesler” ile “Dostlar Beni Hatırlasın” adlı ÅŸiir kitapları bulunan ozanın tüm eserleri, 1984’te “Bütün Åžiirleri” adlı kitapla okuyucuya sunuldu.

“Uzun Ä°nce Bir Yoldayım”, “Dostlar Beni Hatırlasın”, “GüzelliÄŸin On Par Etmez”, “Atatürk’e Ağıt”, “Beni Hor Görme”, “BeÅŸ Günlük Dünya”, “Derdimi Dökersem Derin Dereye”, “Kahpe Felek” ve “Kara Toprak” adlı eserlere imza atan sanatçı, Türkçeyi yalın kullanımıyla dikkati çekti. Ozanın eserleri pek çok sanatçı tarafından tekrar yorumlanırken birçok yabancı sanatçının da dikkatini çekti. ABD’li elektrogitar virtüözü Joe Satriani, 2008’de çıkardığı albümde “Aşık Veysel” isimli, kendi bestelediÄŸi enstrümantal bir esere yer verdi.

Aşık Veysel, 2022’de “vefa” kategorisinde CumhurbaÅŸkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülüne’ne layık görüldü. Aralık 2022’de yayımlanan CumhurbaÅŸkanlığı genelgesi ile vefatının 50. yılı nedeniyle 2023 yılı Türkiye’de “Aşık Veysel Yılı” olarak kutlandı.