AYM’den Canan Karatay kararı

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Yüksek Mahkemenin kararına göre, Karatay, 2014 ve 2015’te katıldığı 7 ayrı televizyon programında hamilelere ÅŸeker yükleme testi yapılmaması gerektiÄŸi yönünde ve yapan doktorları eleÅŸtiren açıklamalarda bulundu. Bunun özellikle anne karnındaki bebeklere zarar verdiÄŸini savunan Karatay, anne ve bebeklerin saÄŸlığına iliÅŸkin bilgilerin kendisine ait kitapta yer aldığını belirtti.

Söz konusu yayınlar üzerine Ä°stanbul Tabip Odası Onur Kurulu, Karatay hakkında disiplin soruÅŸturması baÅŸlattı. SoruÅŸturma sonunda Karatay’a 15 gün süreyle geçici olarak meslekten men cezası verildi. Türk Tabipler BirliÄŸi Yüksek Onur Kurulu da kararı onadı.

Karatay, ceza kararının iptali istemiyle açtığı davanın Ankara 12. İdare Mahkemesince, yaptığı istinaf başvurusunun da bölge idare mahkemesince reddedilmesi üzerine Anayasa Mahkemesine hak ihlali iddiasıyla bireysel başvuru yaptı.

BaÅŸvuruyu inceleyen Yüksek Mahkeme, Anayasa’nın 26’ncı maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğünün ihlal edildiÄŸine hükmetti. Ayrıca mahkeme, yeniden yargılama yapılmak üzere kararın Ankara 12. Ä°dare Mahkemesine gönderilmesini kararlaÅŸtırdı.

Kararın gerekçesinden

Anayasa Mahkemesinin kararında, Anayasa’nın 26’ncı maddesine göre herkesin ifade özgürlüğünün bulunduÄŸu, bunun ancak kanunda belirtilen ÅŸartlarda sınırlandırılabileceÄŸi, Karatay’ın açıklamaları nedeniyle cezalandırılmasının da ifade özgürlüğüne müdahale anlamı taşıdığı kaydedildi.

SaÄŸlık alanında yanlış bilgilerin yayılmasını önlemek için eylem planları geliÅŸtirme ve uygulamanın devletin pozitif yükümlülüklerinden olduÄŸuna iÅŸaret edilen kararda, “Hiç şüphesiz yanlış bilgilerin yönetilmesi de saÄŸlık politikalarının esaslı bir parçasını oluÅŸturmaktadır. Fakat bunu yaparken devlet, ifade özgürlüğüne de saygı göstermelidir.” denildi.

Karatay’ın, uzmanlık dışı bir konuda tıbbi deÄŸerlendirme yaptığı gerekçesiyle cezalandırıldığı, açılan davanın ise reddedildiÄŸi anımsatılan kararda, “BaÅŸvurucu bir kardiyoloji ve iç hastalıkları uzmanı olduÄŸu gibi genel olarak Türkiye’nin bilinen akademisyen ve bilim insanlarındandır. Bu kapsamda tıp alanında yaÅŸanan geliÅŸmelerin baÅŸvurucunun ilgi alanında olduÄŸunda kuÅŸku yoktur.” ifadeleri yer aldı.

Karatay’ın, gebelikte 24 ila 28’inci haftalar arası uygulanan ÅŸeker yükleme testinin anne ve çocuÄŸa zarar verdiÄŸi yönündeki görüşünü herkesin anlayabileceÄŸi bir dilde anlattığı belirtilen kararda, “BaÅŸvurucunun bazı ifadelerinin meslektaÅŸlarını eleÅŸtirdiÄŸi hatta abartıya kaçtığı kabul edilse bile bir bilim insanının yerine geçip belli bir durumda kullanılacak ifade ÅŸeklinin ne olacağını belirlemek yargı mercilerinin görevi olmamalıdır.” deÄŸerlendirmesi yapıldı.

“Ä°fade özgürlüğü, büyük ölçüde eleÅŸtiri özgürlüğünün güvence altına alınmasını hedeflemektedir.” ifadesine yer verilen kararda, birey ve toplum hayatı için hayati meselelerin tartışılması baÄŸlamında açıklanan ifadelerin sert olmasına ve polemik içermesine daha fazla tolerans gösterilmesi gerektiÄŸi, ayrıca ifade açıklamalara müdahalelerin, gerekçesi olarak kullanılmaması gerektiÄŸi bildirildi.

Kararda, Karatay’ın, ÅŸeker yükleme testine iliÅŸkin daha detaylı bilgilerin kitabında yer aldığını belirtmesinin reklam olarak kabul edilmesinin de “hekimlere reklam yasağı” ile ulaşılmak istenen amacın ötesine geçtiÄŸi, bunun, “ifade özgürlüğü alanının dolaylı olarak daraltılması” anlamını taşıdığı vurgulandı.

Bilim insanlarının ve akademisyenlerin her söylediklerinin mutlak doÄŸru kabul edilemeyeceÄŸi ancak alternatif bakışların herkes için daha doÄŸru düşünme imkanı yarattığının bir gerçek olduÄŸu belirtilen kararda, “BaÅŸvurucunun anne ve çocuk saÄŸlığı gibi oldukça kritik ve hassas kabul edilen bir meselede dahi en güçlü görüşlere bile karşı çıkabilmesi bireyler, toplum ve ülke için hayati derecede önemlidir.” denildi.

Anayasa Mahkemesinin kararında, mahkemelerin ret kararlarında, Karatay’ın açıklamalarının anne ve çocuk saÄŸlığı için oluÅŸturduÄŸu tehdidin somut olarak ortaya konulmadığı, baÅŸvuruya konu ifadelerin ayrıntılı ÅŸekilde incelenmesine de özen gösterilmediÄŸi belirtildi.

Karatay’ın cezalandırılmasının demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olmadığı aktarılan kararda, ÅŸunlar kaydedildi:

“BaÅŸvurunun bütün koÅŸulları göz önünde tutulduÄŸunda baÅŸvurucu hakkında 15 gün süreyle geçici olarak meslekten men gibi ağır bir disiplin cezası verilmesi ile Anayasa’nın 26. maddesinde koruma altında olan ifade özgürlüğüne yapılan müdahalenin daha ağır basan bir toplumsal ihtiyaca karşılık gelmediÄŸi gibi orantılı da olmadığı sonucuna varılmıştır. Açıklanan gerekçelerle baÅŸvuruya konu demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olmayan müdahalenin Anayasa’nın 26. maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğünü ihlal ettiÄŸine karar verilmesi gerekir.”