BAÄžIÅžIKLIK SÄ°STEMÄ° NASIL DESTEKLENMELÄ°?

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Son günlerde hepimiz covid-19 salgını ile yatıp onunla kalkıyoruz. Gündemde ÅŸimdi de aşılar var ve sık sık bu konudan bahsediliyor.  Ancak bağışıklık sistemi güçlü olmazsa Covid-19 ile savaÅŸmak kolay olmayacağını biliyoruz. Tıp doktorları ve bilim adamları bağışıklık sisteminin güçlü tutulmasını ÅŸiddetle öneriyorlar. Magazin basın veya dijital medyada yalan yanlış pek çok haber dolaşıyor. Yetkin kiÅŸiler yerine her aklına gelen çeÅŸitli önerilerde bulunuyor ve tarifeler yazıyor.

İşin doğrusu nedir ve bunu nasıl yapabiliriz?

Bu noktada vücudun bağışıklık sistemini destekleyen antioksidanlardan söz etmeliyiz. Antioksidanlar saÄŸlığımıza nasıl fayda saÄŸlayabilir? Antioksidanlar tanım olarak, serbest radikallerin hücrelere verdiÄŸi zararı önleyebilen veya yavaÅŸlatan maddeler olarak biliniyor. Bir diÄŸer tanımlama ile vücudun çevresel ve diÄŸer baskılara tepki olarak ürettiÄŸi kararsız moleküller diyebiliriz. Bunların kısmı endojen yani vücutta yapılırken, diÄŸer bir kısmı vücut dışından alınır yani eksojen dir.Serbest Radikal nedir?Vücut besinleri iÅŸlerken ve çevreye tepki verirken hücreler tarafından üretilen atık maddelerdir. Bu atık maddeler hücrelere ve vücut iÅŸlevine zarar verebilir. Serbest radikaller ayrıca reaktif oksijen türleri (ROS) olarak da bilinir.Vücut serbest radikalleri verimli bir ÅŸekilde iÅŸleyemez ve yok edemezse ‘’oksidatif stres’’ ortaya çıkar.

Oksidatif stres: kalp hastalığı, kanser, artrit, felç, solunum hastalıkları, immün yetmezlik, amfizm, Parkinson hastalığı ve diÄŸer enflamatuar veya iskemik durumlara neden olabilir.

Bu baÄŸlamda, antioksidanların oksidatif stres olarak bilinen serbest radikallerin neden olduÄŸu hücre hasarına karşı koruma saÄŸladığı düÅŸünülüyor.

Oksidatif strese neden olabilecek faaliyetler ve süreçler ÅŸunlardır:

• Mitokondriyal (hücre içi) aktivite
• Aşırı egzersiz
• Ä°ltihaplanma ve yaralanmaya baÄŸlı doku travması
• Belirli gıdaların, özellikle rafine edilmiÅŸ ve iÅŸlenmiÅŸ gıdaların, trans yaÄŸların, yapay tatlandırıcıların ve belirli boyaların ve katkı maddelerinin tüketimi
• Sigara içmek
• Çevre kirliliÄŸi, böcek ilacı ve ilaç gibi kimyasallara maruz kalma
• Radyasyon
• Kemoterapi
• Endüstriyel çözücüler
• Ozon

Antioksidan aslında bir maddenin adı deÄŸildir, daha çok bir dizi maddenin neler yapabileceÄŸini açıklar. Vücuda dışından alınacak antioksidan örnekleri ÅŸunlardır:

1. Vitamin A, C, E, Beta-karoten, likopen, lutein, selenyum, manganez, zeaksantin
2. Flavonoidler, flavonlar, kateÅŸinler, polifenoller ve fitoöstrojenler.

Her antioksidan farklı bir iÅŸleve sahiptir ve bir baÅŸkasıyla deÄŸiÅŸtirilemez. Bu nedenle çeÅŸitliliÄŸi ve renkleri farklı diyetlere gereksinme vardır. Bulundukları besinlerle birlikte kullanılması önemlidir.  Biyo yararlılığını arttırıcı elemanları kullanabilir. Suplement dediÄŸimiz ilaç benzerleri aynı etkiyi gösterememektedir.

Antioksidanlar hangi besinlerde bulunur?

En iyi antioksidan kaynakları bitki bazlı gıdalardır, özellikle meyve ve sebzeler zengin kaynaklardır. Antioksidan bakımından özellikle yüksek olan yiyecekler genellikle “süper gıda” veya “iÅŸlevsel gıda” olarak adlandırılır.

A Vitamini: Süt ürünleri, yumurta ve karaciÄŸer

C Vitamini: ÇoÄŸu meyve ve sebze, özellikle meyveler, portakallar ve biber

E Vitamini: Fındık, badem, ceviz, ayçiçeÄŸi gibi yaÄŸlı tohumlar ve bitkisel yaÄŸlar ile yeÅŸil yapraklı sebzelerde

Beta-karoten: Havuç, bezelye, ıspanak ve Trabzon hurması gibi parlak turuncu renkli meyve ve sebzelerde

Likopen: Domates ve karpuz dahil pembe ve kırmızı meyve ve sebzeler

Lutein: YeÅŸil, yapraklı sebzeler, mısır ve portakal

Selenyum: Pirinç, mısır, buÄŸday ve diÄŸer tam tahılların yanı sıra fındık, yumurta, peynir ve baklagiller de bulunur.

İyi antioksidan kaynakları olduğuna inanılan diğer yiyecekler de şunlardır:

• Patlıcan
• Sarımsak ve soÄŸan
• Lahana ve karnabahar
• Kuru fasulye veya barbunya fasulyesi gibi baklagiller
• YeÅŸil ve siyah çaylar
• Kırmızı / siyah üzüm
• Nar
• Bitter çikolata

Sonuç olarak saÄŸlıklı beslenmeyi esas alarak elimizdeki kaynakları iyi deÄŸerlendirirsek bağışıklık sistemimiz için iyilik yapmış oluruz.