Basın Ahlak Esasları 28 yıl sonra değişti

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Basın İlan Kurumu, 18 Kasım 1994 tarihli ‘Basın Ahlak Esaslarına Dair Genel Kurul Kararı’nı değiştirdi. 27 Mayıs 2022 tarihli genel kurul kararı, bugünkü Resmi Gazete’de yayınlandı.

Kararla; resmi ilan ve reklam yayınıyla ilgili süreli yayınların basılı nüshalarında, resmi ilan yayınlayan gazetelerin kendilerine ait internet haber sitelerinde ve sosyal ağ hesaplarında uymaları gereken Basın Ahlak Esasları ve bu konuda kurum tarafından gerçekleştirilecek işlemlere ilişkin usul ve esaslar yeniden düzenlendi.

Yürürlüğe giren Basın Ahlak Esasları, çocuk haklarının korunması, kadın erkek eşitliği, kadına şiddet ve cinsiyet ayrımcılığı başta olmak üzere her türlü ayrımcılığın önlenmesini hedeflerken cevap ve düzeltme hakkı, içeriğin çıkarılması, erişimin engellenmesi, özel hayatın gizliliği, hakaret, sövme, iftira ve haksız isnat, haber kaynağının gizliliğinin korunması, milli ve toplumsal değerlere saygı gibi sıkça gündeme gelen konuları başlıklar halinde yeniden ele aldı. Doğruluğu teyit edilemeyen içerik ve dezenformasyona yönelik ihlallere de düzenlemede yer verildi.

Gazetelerin internet siteleri, basın ahlak esasları kapsamına alındı

Sadece resmi ilan yayınlayan gazetelerin değil, bu gazetelerin kendilerine ait internet haber sitelerinin ve sosyal ağ hesaplarının da Basın Ahlak Esasları’na uyması zorunluluğu getirildi. Kararda, “Süreli yayınların basılı nüshaları ile resmi ilan yayınlayan gazetelerin kendilerine ait internet haber siteleri ve sosyal ağ hesapları, Basın Ahlak Esasları’na uymak zorundadır.” denildi.

Kararda, “internet haber sitesi” tanımı da yapıldı. İnternet haber sitesi, “Resmi ilan yayınlayan gazetelerin ek gösterge hakkından yararlanmalarını sağlayan kendilerine ait haber siteleri” olarak tanımlandı. “Sosyal ağ hesabı” için de aynı tanımlama yapıldı.

‘Lekelenmeme hakkı’ basın ahlak esasları’na eklendi

1994 tarihli Basın Ahlak Esasları’nın “Anayasa ve Kanunlara Uygunluk” başlıklı bölümünde ayrıntılı değişiklikler yapıldı. Haber ve yorumlarda ‘suçsuzluk’ ilkesinin ihlal edilemeyeceğine ilişkin ilkeye, ‘lekelenmeme hakkı’ da eklendi.

Eski metinde yer almayan “Suçu ve suçluyu övecek, halkı kin veya düşmanlığa tahrik edecek yayın yapılamaz” ilkesi de yeni metne eklendi.

“Terörü özendirecek yayın yapılamaz” ilkesi, “Terör örgütleri, bunların üyeleri ve olaylar hakkında bilgi ve görsellere, bu örgütleri meşru gösterecek şekilde yer verilemez” şeklinde genişletildi.

‘Din istismarı’ ilkesi genişletildi

Eski metinde yer alan “Din istismar edilemez” ilkesi, yeni metinde “Din ve dini duygular yahut dinen kutsal sayılan değerler istismar edilemez ve kötüye kullanılamaz” şeklinde değiştirildi.

“Toplumun temeli olan aile yapısını bozmaya yönelik ve ailenin korunmasına aykırı yayın yapılamaz” ve “Türk toplumunun ortak milli ve manevi değerlerini zayıflatmaya yönelik yayın yapılamaz” ilkeleri de yeni metne eklendi.

“Kaynağını açıklayamaz” yerine “açıklamaya zorlanamaz” denildi

Eski metinde yer alan “Gazeteci, kaynaklarının gizliliğini korur, kendisine verilen sırları ve kaynağını açıklayamaz” ifadesi ile yer alan ilke, “kaynağını açıklamaya zorlanamaz” olarak değiştirildi.

Şikayet başvuruları 60 gün içinde yapılabilecek

Basın Ahlak Esaslarına aykırılık iddiasına dair başvuruların, yayın tarihinden itibaren 60 gün içinde yapılması gerekecek. Yönetim Kurulu’nun resen harekete geçeceği durumlarda da önceden olduğu gibi bu süre geçerli olacak. İnternet haber siteleri ve sosyal ağ hesaplarıyla ilgili yapılacak başvuruların süre yönünden hesaplanmasında ise ilk yayın tarihi esas alınacak. Şikayetler, BİK internet siteleri üzerinden elektronik başvuru yoluyla da yapılabilecek.

Yönetim kurulunun “Basın Ahlak Esasları”na yönelik kararları, önceden olduğu gibi 10 gün içinde yargıya taşınabilecek. Yeni düzenleme 216 sayılı Kararın yürürlüğe girdiği 6 Temmuz 2022 tarihi sonrasında işlenmiş fiiller hakkında uygulanabilecek. (AA-ANKA)