Basın Yasası TBMM’de Kabul Edildi

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

“Dezenformasyonla mücadele düzenlemesi” olarak bilinen Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaÅŸtı.

GerçeÄŸe aykırı bir bilgiyi alenen yayan kimseye, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası getiren, Ä°nternet medyasını süreli yayın kapsamına alan düzenlemeleri de içeren ve ‘Dezenformasyonla Mücadele Yasası’ TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.

Muhalefet yasanın muÄŸlak ifadeler içerdiÄŸini belirtmiÅŸ, “Bu düzenlemeyle sosyal medyada haber beÄŸenenler bile hapse girebilir” eleÅŸtirilerinde bulunmuÅŸtu.

CHP, yasanın ErdoÄŸan tarafından onaylanması halinde AYM’ye gideceÄŸini duyurmuÅŸtu.

İNTERNET MEDYASINDA YAPILACAK DEĞİŞİKLİKLER

İnternet medyasında yapılması öngörülen değişiklikler de şöyle:

“Yayım durdurma müeyyidesi internet haber siteleri bakımından uygulanmayacak. İnternet haber sitesinin hükme uymaması halinde Cumhuriyet BaÅŸsavcılığı 2 hafta içinde eksikliÄŸin giderilmesini veya gerçeÄŸe aykırı bilgilerin düzeltilmesini internet haber sitesinden isteyecek.

İstemin 2 hafta içinde yerine getirilmemesi durumunda Cumhuriyet Başsavcılığı internet haber sitesi vasfının kazanılmadığının tespiti amacıyla asliye ceza mahkemesine başvuracak.

Mahkeme en geç 2 hafta içinde kararını verecek. Başvurunun kabul edilmesi halinde internet haber siteleri için sağlanabilecek resmi ilan ve reklam ile çalışanlarının basın kartına ilişkin hakları ortadan kalkacak.

İnternet haber sitesi için sağlanan hakların ortadan kaldırılması, bu kanun veya ilgili mevzuat uyarınca öngörülen yaptırımların uygulanmasına engel olmayacak. İnternet haber sitesinde yayımlanan içerikler, gerektiğinde talep eden Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edilmek üzere doğruluğu ve bütünlüğü sağlanmış şekilde 2 yıl süre ile muhafaza edilecek.

Yargı mercileri tarafından yayının soruşturma ve kovuşturma konusu olduğunun internet haber sitesine yazılı olarak bildirilmesi halinde, bu işlemlerin sonuçlandığının bildirilmesine kadar soruşturma ve kovuşturma konusu yayın kaydının saklanması zorunlu olacak. İnternet haber sitelerinde zarar gören kişinin düzeltme ve cevap yazısını sorumlu müdür, hiçbir düzeltme ve ekleme yapmaksızın, yazıyı aldığı tarihten itibaren en geç bir gün içinde, ilgili yayının yer aldığı sayfa ve sütunlarda, URL bağlantısı sağlanmak suretiyle aynı puntolarla ve aynı şekilde yayımlamak zorunda olacak.

Yayın hakkında verilen eriÅŸimin engellenmesi ve/veya içeriÄŸin çıkarılması kararının uygulanması ya da internet haber sitesi tarafından içeriÄŸin kendiliÄŸinden çıkarılması durumunda, düzeltme ve cevap metni ilgili yayının yapıldığı internet haber sitesinde ilk 24 saati ana sayfasında olmak üzere 1 hafta süreyle yayımlanacak.”

Basılmış eserler veya internet haber siteleri yoluyla işlenen veya bu kanunda öngörülen diğer suçlarla ilgili ceza davalarının bir muhakeme şartı olarak, günlük süreli yayınlar ve internet haber siteleri yönünden 4 ay, diğer basılmış eserler yönünden 6 ay içinde açılması zorunlu olacak. Bu süreler basılmış eserlerin Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edildiği tarihten, internet haber siteleri için ise habere ilişkin suç ihbarının yapıldığı tarihten başlayacak.

BASIN KARTI, KÄ°MLÄ°K BELGESÄ° SAYILACAK

Basın kartlarının düzenlemesinde de değişiklikler yapıldı. Bu kapsamda; basın kartı başvurusu İletişim Başkanlığına yapılacak, resmi nitelikte bir kimlik belgesi olarak kabul edilecek. Basın kartı talep edenlerde 18 yaşını bitirmiş olması, en az lise veya dengi bir eğitim kurumundan mezun olması, kısıtlı veya kamu hizmetlerinden yasaklı olmaması şartı aranacak. Kanunda basın kartı türlerinin de tanımı yapıldı.

Bu çerçevede;
Göreve Bağlı Basın Kartı: Bir medya kuruluşuna bağlı olarak çalışan Türk vatandaşı medya mensuplarına ve enformasyon görevlilerine verilen basın kartı.

Süreli Basın Kartı: Görev alanı Türkiye’yi kapsayan yabancı medya mensuplarına verilen basın kartı.

Geçici Basın Kartı: Görev alanı Türkiye’yi kapsamamakla beraber geçici bir süreyle Türkiye’ye haber amaçlı gelen yabancı medya mensuplarına verilen basın kartı.

Serbest Basın Kartı: Geçici bir süreyle çalışmayan veya yurt dışında serbest gazetecilik yapan medya mensuplarına verilen basın kartı.

Sürekli Basın Kartı: En az 18 yıl mesleki hizmeti bulunan medya mensupları ve enformasyon görevlilerine ömür boyu verilen basın kartını ifade edecek.

Basın Kartı: Türkiye’de faaliyet gösteren medya kuruluÅŸlarının Türk vatandaşı medya mensuplarına, süreli yayınların sahiplerine veya tüzel kiÅŸi temsilcileri ile radyo ve televizyonların yönetim kurulu baÅŸkanlarına, medya kuruluÅŸları adına hareket eden ve görev alanı Türkiye’yi kapsayan yabancı medya mensupları ile görev alanı Türkiye’yi kapsamamakla beraber geçici bir süreyle Türkiye’ye haber amaçlı gelen yabancı medya mensuplarına, yurt dışında yayın yapan medya kuruluÅŸlarının, Türk vatandaşı sahiplerine ve çalışanlarına, yurt dışında serbest gazetecilik yapan Türk vatandaşı medya mensuplarına, medya alanında hizmet veren kamu kurum ve kuruluÅŸlarında ve kamu kurum ve kuruluÅŸlarının yürüttükleri enformasyon hizmetlerinde çalışan kamu personeline, medya alanında faaliyet göstermeleri ÅŸartıyla sendikalar ile kamu yararına faaliyette bulunduÄŸu tespit edilen dernek ve vakıfların yöneticilerine verilebilecek.

Ayrıca, basın kartı talep edenlerin baÅŸvuruda bulunabilmesi için Türk Ceza Kanunu’nun 53’üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiÅŸ olsa bile; kasten iÅŸlenen bir suçtan dolayı 5 yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da ÅŸantaj, hırsızlık, sahtecilik, dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma, yalan tanıklık, yalan yere yemin, iftira, suç uydurma, müstehcenlik, fuhuÅŸ, hileli iflas, zimmet, irtikap, rüşvet, kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı deÄŸerlerini aklama suçları ile cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, kamu barışına karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin iÅŸleyiÅŸine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar, casusluk suçları ve terör suçlarından hüküm giymemiÅŸ olması gerekiyor.

Basın kartı talep eden süreli yayın sahipleri veya tüzel kiÅŸi temsilcileri ile radyo ve televizyonların yönetim kurulu baÅŸkanlarında, kamu kurum ve kuruluÅŸlarında basın kartı alabilecek çalışanlarda ve yabancı basın- yayın kuruluÅŸlarında çalışan Türk vatandaşı medya mensuplarından Basın Kartı talep edenlerde ‘Basın MesleÄŸinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun hükümlerine uygun sözleÅŸme yapmış olması ve mücbir sebepler dışında iÅŸten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalışması, medya faaliyeti dışında ticari faaliyette bulunmaması’ ÅŸartları aranmayacak.

Basın kartı talep eden yabancı medya mensuplarına, medya kuruluÅŸu tarafından görevlendirildiklerini belgelendirmeleri, Uluslararası Ä°ÅŸgücü Kanunu uyarınca çalışma izinlerinin olması, baÄŸlı bulundukları kuruluÅŸun idare merkezinin bulunduÄŸu ülkenin Türkiye’deki büyükelçilik, elçilik veya konsolosluklarından aldıkları takdim mektubunu ibraz etmeleri halinde, karşılıklılık esası da gözetilerek BaÅŸkanlıkça basın kartı verilebilecek.

BASIN KARTI KOMÄ°SYONU ÃœYE SAYISI

Basın Kartı Komisyonu 19 üyeden oluşacak. Komisyonda, Başkanlığı temsilen 3 üyenin yanı sıra işçi sendikası şeklinde faaliyet gösteren sendikalardan basın kartı sahibi üyesi en fazla olan sendika tarafından belirlenecek 2 üye ile iletişim fakültesi dekanları veya basın kartı sahibi gazeteciler arasından Başkanlıkça belirlenecek 3 üye de yer alacak. Üyelerin görev süresi 2 yıl olacak. Süresi dolan üyeler yeniden seçilebilecek.
Komisyon; başvuru sahibinin niteliklerini, mesleki çalışmalarını, eserlerini, ödüllerini değerlendirerek basın kartı taşıyıp taşımayacağına karar verecek.

YALAN HABER YAYANA 1 YILDAN 3 YILA KADAR HAPÄ°S CEZASI

Dezenformasyonla mücadele kapsamında, Türk Ceza Kanunu’nda yapılan deÄŸiÅŸiklikle; halk arasında endiÅŸe, korku veya panik yaratma saikiyle ülkenin iç ve dış güvenliÄŸi, kamu düzeni ve genel saÄŸlığı ile ilgili gerçeÄŸe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elveriÅŸli ÅŸekilde alenen yayın yapan kimseye, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilecek.

YÜRÜRLÜK TARİHİ DEĞİŞEN MADDELER

Teklifin görüşmeleri sırasında AK Parti’nin verdiÄŸi deÄŸiÅŸiklik önergesiyle, bazı maddelerin yürürlük tarihi deÄŸiÅŸti.

Bu kapsamda; düzenlemenin resmi ilan ve reklam verilebilecek internet haber sitelerinin de Basın Ä°lan Kurumunun internet siteleri üzerinden kamuoyuna duyurulmasını düzenleyen maddesi, internet haber sitelerinde yayınlanacak resmi ilan ve reklamların kapsam ve esaslarını düzenleyen maddesi, gazete ve dergiler için uygulanan müeyyidelerin internet haber sitelerine de uygulanmasını düzenleyen maddesi, vatandaÅŸların icra, ihale, tebligat ve personel alanlarına iliÅŸkin ilanlara tek merkezden kolayca ulaÅŸabildiÄŸi Basın Ä°lan Kurumu Ä°lan Portalı’nda da ücretsiz yayın yapılmasını düzenleyen maddesi, ihalelerin internet haber sitesinde duyurulmasını düzenleyen maddesi, internet haber sitelerinin cezai ve hukuki sorumluluklarıyla ilgili düzenleme ve internet haber siteleri çalışanlarının ‘Basın MesleÄŸinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun’ kapsamına alınmasını öngören maddesi 1 Nisan 2023’te, diÄŸer hükümleri ise yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.