Borsalar 2019’da rekora doymadı

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Dünya çapında geçen yıl yaÅŸanan belirsizlikler ve risk algısını artıran risklere raÄŸmen pay piyasalarında rekor üstüne rekor kırılırken, majör endekslerde ortalama yüzde 20’nin üzerinde artış yaÅŸandı.

ABD ile Çin arasındaki ticaret geliÅŸmeleri, Brexit kördüÄŸümü, Suriye ve Ä°ran kaynaklı jeopolitik riskler, ABD BaÅŸkanı Donald Trump’ın çıkışları ve korumacılık eÄŸiliminin küresel büyümeyi yavaÅŸlatacağına dair endiÅŸeler, 2019’da yatırımcı kararlarında belirleyici oldu.

Bu geliÅŸmelerle küresel ekonomiye yönelik risklerin artması ve enflasyonun hedeflerden uzak seyretmesi sonucu, 2019’da önde gelen merkez bankalarının normalleÅŸme adımlarını sonlandırarak gevÅŸek politikalara dönüÅŸünü beraberinde getirdi.

Bu kapsamda ABD Merkez Bankası (Fed), 2019’a iki faiz artırımı yapacağı beklentileriyle baÅŸlamasına karşın, toplamda 3 kez 25’er baz puanlık faiz indirimine gitti ve faiz oranını yüzde 1,50-1,75 bandına çekti.

DiÄŸer taraftan gerek Ä°ngiltere, gerek Ä°talya gerekse Ä°spanya’daki siyasi belirsizlikler karşısında Avrupa Merkez Bankası (ECB), mevduat faizini yüzde eksi 0,40’tan yüzde eksi 0,50’ye düÅŸürerek kasım itibarıyla aylık 20 milyar avroluk varlık alım programına baÅŸladı.

Tüm bunlar geliÅŸmiÅŸ ülkelerin para politikalarında destekleyici tutumunu sürdüreceÄŸi beklentilerini artırırken, önde gelen dünya borsalarında ortalama yüzde 20’nin üzerinde yükseliÅŸ yaÅŸandı.

ABD’de piyasalar

ABD’de pay piyasalarında geçen yıl tarihin en yüksek seviyeleri test edilirken, New York borsasında iÅŸlem gören üç endeks de rekor üstüne rekor kırdı.

Küresel çapta jeopolitik riskler ve ticaret savaşının baÅŸ aktörü konumundaki ABD’de, aralık ayında iÅŸsizlik 50 yılın en düÅŸüÄŸüne inerken, Trump’ın faizlerin düÅŸürmesi gerektiÄŸi söylemleri ve ticaret müzakerelerinin baskısıyla Fed, 11 yılın ardından üç kez faiz indirimine gitti.

ABD, Çin ve AB üçgeninde ticaret savaşı endiÅŸelerini artıran geliÅŸmeler, Ä°ran’la yaÅŸanan gerilim ve Trump’ın azil süreci geçen yıl Amerikan borsalarında takip edilen temel geliÅŸmeler olarak öne çıktı.

Söz konusu riskler yaÅŸanırken makroekonomik göstergelerde bozulma yaÅŸanmaması ve güçlü verilerin gelmeye devam etmesi, ABD ekonomisine güveni artırdı. Yıl sonuna doÄŸru ticaret müzakereleri kapsamında Çin ile birinci fazda anlaşılması da S&P 500, Nasdaq ve Dow Jones endekslerinde rekorlar kırılmasını beraberinde getirdi.

Tüm bu geliÅŸmelerle S&P 500 endeksi 2019’da yüzde 28,9 artarak 3.230,78 puandan, Nasdaq endeksi yüzde 35,2 deÄŸer kazanarak 8.972,60 puandan, Dow Jones endeksi ise yüzde 22,3 yükselerek 28.538,44 puandan kapandı.

Her üç endeksin de yıl içinde en yüksek seviyeyi aralık ayında görmesi dikkati çekti.

Avrupa’da piyasalar

Avrupa tarafında 2019, siyasi belirsizlikler ve resesyon endiÅŸelerinin gölgesinde geçti. Brexit belirsizliÄŸi bölgeyi en fazla yıpratan mesele oldu.

ABD’nin Çin ile Avrupa’yı “büyük kur manipülasyon oyunu” oynamakla suçlamasının ardından Airbus’a saÄŸlanan yasa dışı desteklemelerden ötürü AB’nin 7,5 milyar dolarlık ürününe ilave gümrük vergileri uygulaması, otomotiv sektörünün yavaÅŸlaması, makroekonomik verilerin düÅŸük gelmesi ve Ä°spanya’daki siyasi kriz Avrupa tarafında yılın öne çıkan geliÅŸmelerini oluÅŸturdu.

Avrupa ekonomisinin lokomotifi olarak nitelendirilen Almanya’da sanayi üretiminin beklentileri karşılayamaması ve büyümenin ikinci çeyrekte zayıflaması ekonomik yavaÅŸlama sinyallerini beraberinde getirdi. Alman ekonomisinin iç talebin katkısıyla üçüncü çeyrekte büyümesi ise teknik olarak resesyondan çıkmasını saÄŸladı.

Ä°ngiltere’de Therasa May, Brexit referandumunun ardından istifa eden David Cameron’dan sonra Brexit sürecinin kurbanı ikinci baÅŸbakan oldu. May’den sonra görevi devralan Brexit yanlısı Boris Johnson hükümetinin, aralıkta gerçekleÅŸtirilen erken seçimin de galibi olmasıyla süreci nihayete erdirme yolunda büyük bir ÅŸans elde edildi. Johnson hükümeti, Ä°ngiltere’nin AB’den 31 Ocak’ta ayrılmasını hedefliyor.

Yıla 1,15 seviyelerinden baÅŸlayan avro/dolar paritesi ekimde 1,09 sınırına kadar gerilemesine karşın eski ECB BaÅŸkanı Mario Draghi’nin geniÅŸlemeci politikalar sinyali, Brexit kanadı ve küresel geliÅŸmelerin etkisiyle yıl sonunda yeniden 1,12 seviyelerine yerleÅŸerek yaklaşık yüzde 2 deÄŸer kaybetti. Sterlin/dolar paritesi ise yıla 1,27 seviyelerinden baÅŸlarken, söz konusu geliÅŸmelerin etkisiyle aralık ayında 1,35 seviyesine kadar yükselerek yaklaşık bir buçuk yılın zirvesini gördü. Parite, yılı 1,33 seviyesinden kapatarak yaklaşık yüzde 4 deÄŸer kazandı.

Yıl sonuna doÄŸru siyasi belirsizliklerin azalması, ABD ve Çin arasında bir anlaÅŸmaya varılması Avrupa piyasalarını da desteklerken, endekslerde yeni rekorlar kırıldı.

Almanya’da DAX 30 yüzde 25,5 artarak 13.249,01 puandan, Ä°ngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 12,1 yükselerek 7.542,14 puandan, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 26,4 deÄŸer kazanarak 5.978,05 puandan kapandı. Stoxx Europe 600 endeksi ise 2019 sonunda bir önceki yıla kıyasla yüzde 23,3 yükselerek 415,84 puana ulaÅŸtı.

Asya’da piyasalar

Ticaret savaşının aktörlerinden Çin’de piyasalar genel olarak 2019’da pozitif bir yıl geçirse de ABD ile yaÅŸanan ticaret gerilimi nedeniyle 2018’deki yüzde 24,6’lık kaybını telafi edemedi.

Halihazırda tüketim odaklı büyüme modelini deÄŸiÅŸtirmeye çalışan Çin hükümetinin ABD’nin yaptırımları ile ticarette rekabet üstünlüÄŸünü kaybetmesi, 2018’de ülke ekonomisinin yıpranmasına neden olmuÅŸtu.

Bu yıl kamunun teÅŸvikleri ve merkez bankasının 7 kez zorunlu karşılıklarda indirim yaparak sisteme likidite enjekte etmesi sayesinde toparlanan piyasalarda, yatırımcıların küresel piyasalardaki pozitif havayı Asya’ya da yansıtması sonucu Åžanghay bileÅŸik endeksi 2019’da yüzde 22,3 artarak yılı 3.050,12 puandan tamamladı.

Japonya tarafında, küresel geliÅŸmelerden kaynaklı risklerden kaçan yatırımcıların güvenli liman alımlarıyla yene talep arttı. Bu durum Japonya’da Nikkei 225 endeksinin yükseliÅŸini sınırladı. Buna karşın Japonya’da Nikkei 225 endeksi, 2018’deki kayıplarının telafi etti ve 2019’u yüzde 18,2 primle 23.656,62 puandan kapattı.

Dolar/yen paritesi ise 2019’da 112 seviyelerine kadar yükselse de yıl sonunda 108,7 seviyelerine geriledi.

Bu geliÅŸmelerle 2019’da Hindistan’da Sensex endeksi yüzde 15 artarak 41.464,61 puandan kapanış gerçekleÅŸtirdi.

Türkiye’de ise küresel çapta yaÅŸanan risk algısındaki artışın ekonomi yönetiminin aldığı tedbir ve saÄŸlanan teÅŸviklerle sınırlandığı görülürken, Borsa Ä°stanbul’da BIST 100 endeksi yılı yüzde 25,4’lük artışla 114.425,00 puandan kapattı.

AA