Borsaya yatırımda ilk adım: BYF’ler ve hisse yoÄŸun fonlar

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Son dönemde hisse senedi piyasasına artan ilgiyle birlikte borsa ile yeni tanışan yatırımcılar için, manipülatörlerin yönlendirmeleri en önemli risklerden birini oluÅŸturuyor.

Borsa Ä°stanbul yeni yatırımcıların maÄŸduriyet yaÅŸamaması için sosyal medya mecralarından bilgilendirme videoları paylaşımında bulunurken, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) da konuya iliÅŸkin titizlikle çalışmaya devam ediyor.

Twitter üzerinden, “Hisse senedi bir tasarruf aracıdır”, “Devre kesici nedir?”, “VÄ°OP nedir?”, “Kotasyon nedir?” gibi paylaşımlarla finansal okuryazarlığı artırmayı amaçlayan Borsa Ä°stanbul, aynı zamanda borsada yaÅŸanan olaÄŸandışı fiyat ve miktar hareketlerinde maÄŸduriyetlerin önüne geçmek amacıyla SPK ile yakın iÅŸbirliÄŸiyle çalışıyor.

SPK tarafından ise son dönemde Facebook, Twitter gibi sosyal medya mecraları ile Whatsapp, Telegram gibi iletiÅŸim sistemlerinde oluÅŸturulan üyelik bazlı gruplar üzerinden, bazı kiÅŸilerce yatırımcıların yönlendirilerek maÄŸdur edilmeye yönelik eylemlerin sürdüÄŸü belirtilmiÅŸti.

Bu tür maÄŸduriyetlerin önüne geçilmesi için tedbirleri daha da sıkılaÅŸtırdıklarını vurgulayan SPK BaÅŸkanı Ali Fuat TaÅŸkesenlioÄŸlu, “2020 yılının ilk beÅŸ ayında, 92 kiÅŸi hakkında iÅŸlem yasağı tedbiri uygulandı. 43 kiÅŸi hakkında Cumhuriyet BaÅŸsavcılığı’na suç duyurusunda bulunulurken, 62 kiÅŸiye 37 milyon 685 bin 12,93 TL tutarında idari para cezası tesis edildi.” açıklamasında bulunmuÅŸtu.

Hisse yatırımının ciddi bir araÅŸtırma ve profesyonellik gerektirdiÄŸine dikkati çeken analistler, düÅŸen faizler nedeniyle borsaya akın eden yatırımcıların olası büyük zararlardan korunmak için yetkilendirilmiÅŸ kiÅŸi ve kurumlardan destek alması gerektiÄŸini vurguladı. 

BYF’ler manipülatörlerden korunmak için en uygun araçlardan biri

Borsa Ä°stanbul ve SPK’nın borsada yeni yatırımcıların karşılaÅŸabileceÄŸi maÄŸduriyetlerin önüne geçmek adına üst üste tedbirler alırken analistler de yeni yatırımcıların, risklerin farkında olmaları ve kendilerine uygun yatırım araçlarını tercih etmelerinin önemine dikkati çekiyor.

Analistler, borsa ile yeni tanışan yatırımcılar için hisse seçimindeki zorluklar nedeniyle Borsa Yatırım Fonları (BYF) ve hisse yoÄŸun yatırım fonlarının en uygun araçlar olacağını belirtiyor.

Borsada hisse senedi gibi alınıp satılabilen ve genellikle bir endeksi takip eden BYF’ler, hem borsanın yüksek getiri potansiyelinden uzak kalmamayı hem de manipülatörlerin tuzaklarına düÅŸmemeyi saÄŸlayan en önemli yatırım araçları arasında gösteriliyor.

Hisse senedi yoÄŸun yatırım fonları ise, fon toplam deÄŸerinin en az yüzde 80’i uzman portföy yöneticileri tarafından seçilmiÅŸ hisse senedi yatırımlarından oluÅŸuyor. Hisse senedi yoÄŸun fonların getirileri ve özellikleri, Türkiye Elektronik Fon Dağıtım Platformu (TEFAS) üzerinden anlık olarak karşılaÅŸtırılarak, alınıp satılabiliyor.

BYF tercih eden yatırımcı sayısı bir ayda yüzde 41 arttı

Dünyada 1990’larda kullanılmaya baÅŸlayan BYF’ler, düÅŸük maliyetleri, kolay alınıp satılmaları ve yüksek likidite gibi sebeplerle zamanla yatırımcılar tarafından en çok tercih edilen yatırım araçlarından biri oldu.

En bilinen BYF’lerden olan ve S&P 500 endeksini takip eden SPDR, IVV ve VOO gibi BYF’lerin varlıkları 100 milyar dolarlarla ifade edilirken, dünya genelinde BYF’lerin varlıkları Haziran 2020 itibarıyla 6,3 trilyon doları geçmiÅŸ bulunuyor.

Türkiye’de BYF’lerin tarihi ise 2005’te QNB Finansbank’ın Dow Jones Ä°stanbul A Tipi Borsa Yatırım Fonu ile baÅŸlarken, devam eden süreçte borsada iÅŸlem gören BYF sayısı 8’e yükseldi.

Son yıllarda BYF’lere yerli yatırımcı sayısında ve yatırım miktarında düzenli artış eÄŸilimi gözlemlenirken, geçen hafta itibarıyla BYF’lere yapılan yatırım 2 milyar 60 milyon liraya yaklaÅŸtı. Bu fonlara yatırım yapan yerli yatırımcı sayısı ise mayıs sonuna göre yüzde 41 artarak, 5 bin 586’dan 7 bin 894’e yükseldi.

BYF’ler altın yatırımı için de önemli kolaylık saÄŸlarken, altına yatırım yapmak isteyenler borsada iÅŸlem gören GLDTR ve ZGOLD fonlarını satın alarak altını saklama maliyetinden ve doÄŸrudan altın alım ve satımında karşılaşılan geniÅŸ alım-satım aralığı riskinden de kurtulmuÅŸ oluyor.

Dünya Altın Konseyi (WGC) Ocak-Mayıs dönemini ele aldığı raporunda yükselen altın fiyatlarıyla birlikte altın bazlı yatırım fonlarının yönetimi altında bulunan altının deÄŸerinin 195 milyar dolarla tarihi zirveye ulaÅŸtığını belirtmiÅŸti. 

Helal BYF çalışmaları sürüyor

Konuya iliÅŸkin AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Ziraat Portföy Genel Müdürü Tankut Taner Çelik, “BYF’ler kısaca Borsa Ä°stanbul’un oluÅŸturduÄŸu BIST 100 gibi endekslerin hisselendirilmiÅŸ hali ve BYF’lerle endeksler hisse senedi gibi alınıp satılabiliyor.” sözlerini kullandı.

Ancak Türkiye’de bu araçların kullanımının henüz emekleme döneminde bile bulunmadığını kaydeden Çelik, Türkiye’de BYF’lerin varlıklarının 1,8-2 milyar liraya tekabül ettiÄŸini belirtti.

Çelik, BYF’lerin tamamında piyasaca yapıcısının bulunduÄŸuna dikkati çekerek, böylece BYF’lerde yüksek likidite imkanının saÄŸlandığına ve arbitraj ihtimalinin ortadan kaldırıldığına dikkati çekti.

BYF’lere yatırım yapılması halinde ÅŸirketlerin temettü ödemelerinden de faydalanıldığını belirten Çelik, ÅŸunları kaydetti:

“BYF’leri satın aldığınızda hisseleri de satın almış olduÄŸunuz için temettü gelirinden de faydalanmış oluyorsunuz. BYF’lerin takip ettiÄŸi ÅŸey getiri endeksleridir ve getiri endeksleri de temettüleri içerir. Ama mesela Vadeli Ä°ÅŸlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VÄ°OP) iÅŸlem yaptığınız da endeks hesaplamaları fiyat endeksi üzerinden yapıldığı için siz temettüden faydalanamazsınız. Yalnız BYF’lerde temettü dağıtılmak yerine fiyat üzerinden yansıtılıyor, böylece fonun deÄŸeri artıyor. Bu durumun ÅŸöyle bir avantajı var ki; yatırımcı temettü aldığında yüzde 15 stopaj verirken, yatırım fonları bu tutarı ödemiyor, böylece yatırımcıya bir baÅŸka fayda saÄŸlanmış oluyor.”

Temmuzda üç tane daha BYF fonunu halka arz edeceklerini kaydeden Çelik, Ziraat Portföy olarak yıl sonuna kadar da 10 adet BYF’ye ulaÅŸmayı hedeflediklerini ifade etti.

Dini hassasiyetlerden dolayı BYF’lere ilgi göstermeyen yatırımcılar için de bir çalışmalarının bulunduÄŸunu ifade eden Çelik, Ä°slami koÅŸulları karşılayan Katılım endekslerinin bulunduÄŸunu ve bu endeksleri takip edecek bir fon üzerinde çalıştıklarını belirtti.

Çelik, herhangi bir banka hissesinin veya gelirinin önemli bir kısmını faizden elde eden ÅŸirketlerin Ä°slami yatırım kriterlerine göre yatırıma uygun olmadığını kaydederek, “Dolayısıyla bizim bunu yapabilmemiz için sırf Ä°slami kurallara uygun ÅŸirketlerden oluÅŸturmamız gerekiyor. Bunun için takip etmemiz gereken endeksler, katılım endeksleri. Veya katılım endekslerine uygun oluÅŸturulmuÅŸ daha dar kapsamlı 10-15 hisseli yeni bir endeks oluÅŸturmakla mümkün. Bunun için çalışmalarımız sürüyor.” dedi.