“Cumhurbaşkanı’nın rektör ataması anayasaya aykırı”

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Anayasa Mahkemesi (AYM), üniversite rektörlerinin Cumhurbaşkanı tarafından atanmasına ilişkin düzenlemeyi Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti. Mahkeme,  rektör atamalarının kanun hükmünde kararname ile yapılamayacağına işaret ederek, yeni bir düzenleme için bugünden itibaren bir yıl süre tanıdı.

12 AY SONRA YÜRÜRLÜĞE GİRECEK

CHP’nin 703 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin (KHK) bazı maddelerinin iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle açtığı davaya ilişkin Anayasa Mahkemesi’nin gerekçeli kararı, Resmi Gazete’de yayımlandı.

Anayasa Mahkemesi, rektör atamalarına ilişkin KHK hükmünün iptaline karar verdi ve iptal kararın bugünden itibaren 12 ay sonra yürürlüğe girmesine de karar verdi. Mahkemenin iptal gerekçesinde, şu değerlendirme yapıldı:

YAPILAN ATAMALAR GEÇERLİ

– Dava konusu kuralla YÖK’ün rektör atama sürecinde; devlet üniversiteleri yönünden aday gösterme, vakıf üniversiteleri yönünden mütevelli heyetinin teklifine olumlu görüş verme şeklindeki rolüne son verilmek suretiyle rektör atama usulü değiştirilmiş ayrıca atanma şartları, görev süresi gibi rektör atanmasına ilişkin hükümler madde metninden çıkarılmıştır.

Devlet üniversitelerine rektör atanma şartlarında değişiklik öngören kural, Anayasa’nın İkinci Kısmı’nın Dördüncü Bölümü’nde yer alan kamu hizmetlerine girme hakkına ilişkin düzenleme içerdiğinden Anayasa’nın mülga 91. maddesi uyarınca KHK ile düzenlenemeyecek yasak alanda kalmaktadır.

Bu karar doğrultusunda yasama organının yeni bir yasal düzenleme yapması gerekiyor. Cumhurbaşkanı’nın iptal edilen hükme dayanarak yaptığı atamalar geçerliliğini koruyacak.

112’YE ASILSIZ İHBARA VERİLEN CEZAYA İPTAL 

Öte yandan düzenlemenin tümünün iptal edilmesi istemini reddeden Yüksek Mahkeme, düzenlemede yer alan bazı hükümlerin ise iptalini kararlaştırdı.

Buna göre, AYM, “Büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçe kaymakamlıklarında ayrıca dernekler birimi oluşturulamayacağı” yönündeki düzenlemeyi, Anayasa’da yapılan değişikliklere uyum sağlamak amacı taşımadığından iptal etti.

– Yüksek Mahkeme, 112 Acil Çağrı Merkezi’ni arayarak asılsız ihbarda bulunanlara valilikler tarafından 250 lira ceza verilmesi, eylemin tekrarlanması halinde cezanın iki katı kadar uygulanması düzenlemesinin de iptaline karar verdi. Düzenlemenin KHK ile düzenlenemeyecek konular kapsamında olduğunu tespit eden AYM, iptal kararının 12 ay sonra yürürlüğe girmesini kararlaştırdı.

– Milli Mayın Faaliyet Merkezi Başkanlığınca mayın faaliyetlerine ilişkin yapılacak mal ve hizmet alımlarına ilişkin düzenleme ve bu kapsamdaki her türlü araç, makine, teçhizat ve mayın aramak üzere eğitilmiş hayvanların alımında gümrük vergilerinden muafiyet getiren düzenleme de KHK ile düzenlenemeyecek konular kapsamında olduğu gerekçesiyle Anayasa’ya aykırı bulundu.

– “Cumhurbaşkanınca atanan İdari İşler Başkanlığı personeli hakkında kamu görevine atanma için yaş haddini 65 yaş olarak düzenleyen 5434 sayılı Kanun’un 40. maddesinin uygulanmayacağı”na ilişkin düzenleme de iptal edildi.

Anayasa’nın 70. maddesinde, her vatandaşın kamu hizmetlerine girme hakkına sahip olduğu, hizmete alınmada görevin gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayrım gözetilemeyeceğinin kurala bağlandığı anlatılan gerekçede, kamu hizmetine girme hakkına ilişkin KHK ile düzenleme yapılmasının mümkün olmadığı vurgulandı.

Cumhurbaşkanı tarafından atanan İdari İşler Başkanlığı personeli için belirtilen yaş sınırını ortadan kaldıran kuralın, kamu hizmetlerine girme hakkına ilişkin bir düzenleme öngördüğünden Anayasa’nın mülga 91. maddesi uyarınca KHK ile düzenlenemeyecek yasak alan içinde kaldığı belirtildi.

TRT GENEL MÜDÜRÜ’NÜN MAAŞ DÜZENLEMESİ İPTAL

– TRT Genel Müdürüne en yüksek devlet memuru aylık ve sözleşme ücreti ödenmesine ilişkin düzenleme, 9 ay sonra yürürlüğe girmek üzere iptal edildi. Mali ve sosyal haklara ilişkin düzenlemelerin, Anayasa’da yer alan “mülkiyet hakkına ilişkin” olduğu ifade edilen kararda, bu konuda KHK ile düzenleneme yapılamayacağı kaydedildi.

– Subayların terfiye hak kazanabilmek için her rütbede beklenecek sürelerinin Cumhurbaşkanı tarafından uzatılabilmesi ve kısaltılabilmesine ilişkin düzenleme de KHK çıkarma yetkisinin amaç ve kapsamı içinde değerlendirilmeyerek, 12 ay sonra yürürlüğe girmek üzere iptal edildi.

– Yüksek Mahkeme, “vali yardımcılarının en az 6 yıl kaymakamlık görevinde bulunmuş ve bu hizmetin 2 yılını Doğuda geçirmiş olanlardan atanabileceği”ne ilişkin düzenleme ile “Valilerin İçişleri Bakanlığının inhası, Bakanlar Kurulunun kararı ve Cumhurbaşkanı’nın tasdiki ile tayin olunacağı” yönündeki düzenlemenin, 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile yürürlükten kaldırılmasını da Anayasa’ya aykırı buldu.

Gerekçede, kuralların, Anayasa’da yapılan değişikliklere uyum sağlamak amacı taşımadığından Anayasa’nın mülga 91. maddesi uyarınca verilen KHK çıkarma yetkisinin amaç ve kapsamı içinde değerlendirilemeyeceği bildirildi.