Dünya yarından itibaren gelecek yılın kaynaklarını tüketmeye başlayacak

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Her yıl dünyanın doÄŸal kaynaklarını ve insanların kullanımlarını ölçerek o yıla ait “Dünya Limit Aşımı Günü“nü hesaplayan Küresel Ayak Ä°zi Ağı (GFN), 2022 yılına ait doÄŸal kaynakların 28 Temmuz itibarıyla bitip 29 Temmuz’dan itibaren gelecek yıla borçlanılmaya baÅŸlanacağını duyurdu.

Dünyanın sunduğu 1 yıllık doğal kaynakların tüketildiği gün anlamına gelen Limit Aşımı Günü, dünyanın üretebileceği kaynaklarla insanların tüketimlerine bağlı olarak her yıl değişiklik gösteriyor.

AA muhabirinin GFN verilerinden derlediÄŸi bilgilere göre, dünyanın doÄŸal kaynakları ve insanların kaynak tüketimi 1961’den itibaren hesaplanırken, insanlık ilk kez 1971 yılında dünyanın üretebildiÄŸinden fazlasını tüketti. Ä°lk Limit Aşım Günü o yıl 25 Aralık tarihinde gözlemlendi.

Kovid-19 salgını sürecindeki kısıtlamalarla doğal kaynak kullanımının azaldığı 2020 yılı haricinde, hemen her yıl Limit Aşım Günü daha erken bir güne tekabül etti. Şimdiye kadar yapılan limit aşımları nedeniyle insanlık geleceğe toplam 19 yıllık ekolojik kaynak borçlandı.

1,75 gezegenlik tüketim

Bu yıl kayıtlara Limit Aşım Günü olarak geçen 28 Temmuz, ÅŸimdiye dek kaydedilenler arasında en erken tarih oldu. Dünyanın bir yıllık kaynaklarının en hızla sona erdiÄŸi yıl olan 2022’de doÄŸal kaynaklar 156 gün erkenden tükendi.

GFN’nin, BirleÅŸmiÅŸ Milletler istatistiklerine dayandırdığı veriler, insanların 2022 yılında ekosistemlerin yenileyebileceÄŸinden tam yüzde 75 daha fazla doÄŸal kaynak kullanmış olacağını ortaya koyuyor. Buna göre insanlar bu yıl 1 deÄŸil 1,75 gezegen varmış gibi bir tüketim gerçekleÅŸtirmiÅŸ olacak.

Türkiye’nin limit aşım günü 22 Haziran

Biyokapasite, yani doğal kaynaklar açısından en zengin ülkelerin başında sırasıyla 1,8 milyar global hektar (gha) ile Brezilya, 1,3 milyar gha ile Çin, 1,1 milyar gha ile ABD ve 979 milyon gha ile Rusya geliyor. Ancak bu ülkelerdeki limit aşım günleri de yıl bitmeden önceki tarihlere tekabül ediyor.

Brezilya’nın limit aşım günü 12 AÄŸustos, Çin’in 6 Åžubat, ABD’nin 13 Mart olarak belirlendi.

107 milyon gha’lık biyokapasitesiyle dünya ülkeleri arasında 19. sırada yer alan Türkiye’nin limit aşım günü ise 22 Haziran oldu.

Tüm ülkeler arasında biyokapasite açısından en fakir ülkelerin başında, 24,4 bin gha ile Güney Pasifik ülkelerinden Cook Adaları gelirken, onu, 53,4 bin gha ile Barbados ve 58,3 gha ile Saint Lucia olmak üzere iki Karayip adası takip ediyor.

Toplam 185 ülkeden yalnızca 51 ülkenin biyokapasite rezervi mevcutken, geriye kalan 134 ülke kaynak kıtlığıyla karşı karşıya. Dünya nüfusunun yüzde 72’sini oluÅŸturan bu ülkeler, ürettikleri doÄŸal kaynaktan daha fazlasını tüketiyor.

Gidişatı tersine çevirmek mümkün

DoÄŸal Hayatı Koruma Vakfından (WWF) yapılan açıklamada, küçük deÄŸiÅŸikliklerle Limit Aşım Günü’nün ertelenebileceÄŸi belirtildi. Alınabilecek en etkili önlemlerden birinin otomobil kullanımını azaltmak olduÄŸu vurgulanan açıklamada “Otomobil kullanımı kaynaklı karbon ayak izi yüzde 50 azaltılıp, bu mesafenin üçte biri toplu taşıma, kalanı da yürüyerek veya bisikletle katedilirse Dünya Limit Aşım Günü 13 gün ötelenebilir.” deÄŸerlendirmesinde bulunuldu.

Dünyada gıda israfı yarı yarıya azaltılırsa Limit Aşım Günü’nün 13 gün daha ileri kaydırılabileceÄŸi belirtilen açıklamada, ÅŸunlar kaydedildi:

“Aşırı sıcaklıklar ve buna baÄŸlı artan orman yangınlarıyla mücadele ettiÄŸimiz bu dönemde kaybettiÄŸimiz ormanları geri kazanarak da bu gidiÅŸatı yavaÅŸlatabiliriz. Tüm dünyada 350 milyon hektar orman alanı geri kazanılırsa bu tarihi 8 gün erteleyebiliriz. Bu da geri kazanılacak her 45 milyon hektar orman alanı ile Limit Aşım tarihinin 1 gün ötelenebileceÄŸi anlamına geliyor.”

Açıklamada görüşlerine yer verilen WWF Türkiye Genel Müdürü Aslı Pasinli de “Ãœlkemizde bir yandan kuraklık, öte yandan sellerle yoÄŸun bir ÅŸekilde hissetmeye baÅŸladığımız iklim krizi, yetkililerin hızlı ve kararlı adımlar atmasını gerektiriyor.” yorumunu yaptı.

AA