Ebeveynler, dijital tehlikelere karşı nasıl önlem alacak?

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Bilişim Hukuku Derneği Başkanı Kürşat Ergün, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ülkede Discord ve benzeri çevrim içi iletişim platformlarıyla ilgili düzenleyici birtakım hükümler olduğunu söyledi.

Bu uygulamaların hukukta “ÅŸebekeler üstü hizmet” olarak Elektronik HaberleÅŸme Kanunu kapsamında düzenlendiÄŸini aktaran Ergün, “Discord gibi firmalar Türkiye’de, tıpkı GSM operatörlerinde olduÄŸu gibi Bilgi Teknolojileri ve Ä°letiÅŸim Kurumuna (BTK) baÅŸvurmak suretiyle lisans almak mecburiyetindeler. Lisans iÅŸleminin ardından da Türkiye’de bir ÅŸirket açıp, merkezi yurt dışında neresi olursa olsun Türkiye’de bunun üzerinden faaliyete geçmek ve yaptıkları faaliyetlerle ilgili BTK tarafından denetleme kapsamına girmek durumundalar. Gerek mahkemeler gerekse idari birimlerden gelen talepleri yanıtlamak mecburiyetindeler.” bilgisini verdi.

Yasa olmasına raÄŸmen henüz uygulama yönetmeliÄŸi hazırlanmadığına dikkati çeken Ergün, “EÄŸer bu yönetmelik hazırlanırsa tıpkı GSM operatörleri nasıl Türkiye’de faaliyet gösterip Türk kanunlarına uygun ÅŸekilde hareket ediyorlarsa, bu firmalar da Türk kanunlarına uygun ÅŸekilde hareket etmek mecburiyetindeler.” diye konuÅŸtu.

Avukat Ergün, özellikle son günlerde gündeme gelen Discord ile Telegram gibi iletişim ve grup oluşturma platformlarındaki paylaşımların dikkati çekici olduğunu vurgulayarak, buralarda terörizmi, silah kaçakçılığını, uyuşturucu ticaretini, satanizmi özendirecek, algı oluşturacak, çocukların ve gençlerin beynini yıkayacak organizasyonların bulunduğunu bildirdi.

BTK’nin bu platformlara iliÅŸkin iÅŸlem gerçekleÅŸtirebilmesi için konunun kendisine iletilmesi gerektiÄŸinin altını çizen Ergün, “BTK, resen bu iÅŸlemleri gerçekleÅŸtiremiyor. BTK’nin ‘Ä°hbar Web’ isimli bir hattı mevcut. 7/24 kiÅŸilerin girip online ÅŸekilde bu tür ortamlarda yer alan hukuksuzlukları, suçla alakalı durumları bildirebilecekleri bir yer burası. Bu tür ÅŸikayetler geldikten sonra BTK bununla alakalı adli ve idari iÅŸlem tesis edebiliyor.” ifadelerini kullandı.

“Satanist gruplar çocuklar ve gençler üzerinde etkin olabiliyor”

KürÅŸat Ergün, ABD’de “önleyici hizmet” adı altındaki emniyet birimlerinin bu platformlara kendilerini kamufle ederek dahil olduklarını, ilgili kiÅŸiler hakkında iÅŸlem gerçekleÅŸtirebildiklerini anlattı.

“Bizim emniyetimiz, özellikle siber suçlarla mücadele yapılanması da benzer ÅŸekilde faaliyet yürütüyor ancak bu alanın daha da geniÅŸletilmesi lazım.” diyen Ergün, bu tür tespitlerin benzeri yöntemlerle oluÅŸturulabileceÄŸine deÄŸindi.

Ergün, önlenmediÄŸi takdirde bu gruplar nedeniyle birçok gencin olumsuz yapılar oluÅŸturmaya çalışan illegal çevrelerin eline düşeceÄŸine iÅŸaret ederek, “Gerek terör örgütlerine eleman istihdamı ve adam devÅŸirme açısından Discord gibi mesajlaÅŸma platformlarını sıklıkla kullanılmakla birlikte benzeri ÅŸekilde satanist gruplar da çocuklarımız ve gençlerimiz üzerinde etkin olabiliyor.” bilgisini verdi.

Oyun platformlarındaki çocuklara yönelik tehlikelere de değinen Ergün, şöyle devam etti:

“ÇocuÄŸumuzun oyun oynadığını düşünüyoruz halbuki oyun grubundaki tanımadığı kiÅŸilerle iletiÅŸim haline geçebiliyor. Bazı pedofili, suça yatkın ve kriminal tiplerin, yaÅŸlarını küçük göstermek suretiyle özellikle çocukları hedef alıp bu oyunlara girdiÄŸini biliyoruz. Buradan çocuklara yönelik yazılı ve sözlü birtakım taciz içerikli hatta onları kandırmaya yönelik giriÅŸimlerde bulunabiliyorlar. Burada aile denetimi ön plana çıkıyor. Çünkü çocuÄŸun yanında devlet olmaz, en yakınında aile vardır. Aile bunları fark edebilir ve kontrol mekanizması geliÅŸtirmesi gerekiyor. Aileler çocuklarının hangi platformlarda kimlerle görüştüğünü, sosyal medya aÄŸlarında kimlerle iletiÅŸim kurduÄŸunu denetlemeli. Böyle bir durumla karşılaşıldığında adli birimlere, BTK’ye bu durum iletilmeli ki devlet otoritesi devreye girsin, bu mecralarda hangi yasa dışı faaliyetlerin yürütüldüğüne dair bir inceleme gerçekleÅŸtirilsin.”

Ergün, bunların önemli bir kısmının katalog suçlar kapsamında yer aldığına dikkati çekerek, “Bu katalog suçları kapsamında yargı ya da idari mercilerden talep gittiÄŸi zaman bu kiÅŸilere yönelik IP bilgilerini elde edebilirsiniz. Bu platformlara mahkemeler ya da idari merciler tarafından gönderilecek ihtarlar, Instagram örneÄŸinde olduÄŸu gibi, bu grupların otomatik olarak kapatılmasını saÄŸlayabilir. Platformlar içerisinde suç iÅŸleyen kiÅŸilerle ilgili IP bilgilerin verilmesi noktasında baskı yapılması lazım. Bu baskıya uymuyorlar, IP bilgilerini vermiyorlar ve grupları kapatmıyorlarsa Türkiye’deki faaliyetlerinin askıya alınması lazım.” ifadelerini kullandı.

“Ãœcretsiz olduÄŸu için cazip geliyor”

Uzman klinik psikolog Dilara Boztepe ise Discord gibi uygulamaların çocuklar ve gençler üzerinde yararlarının yanında ciddi zararları bulunduğunu söyledi.

Bunların sesli, yazılı ve görüntülü iletiÅŸim imkanı sunan, oyun ve diziler hakkında tartışma grupları oluÅŸturmaya olanak tanıyan ücretsiz bir mesajlaÅŸma ve sosyalleÅŸme platformu olduÄŸunu aktaran Boztepe, “Ãœcretsiz olması, bu tür uygulamaların çocuk ve gençler tarafından daha cazip hale gelmesine neden oluyor. Kullanımı basit olan bu platformlar psikolojik olarak çocukları dezavantajlı bir duruma sokuyor.” dedi.

Boztepe, bu platformlara giriÅŸ ÅŸartının 18 yaÅŸ ile üstü olarak belirlenmesine raÄŸmen çocukların doÄŸum tarihlerini deÄŸiÅŸtirip kolayca buraya eriÅŸim saÄŸladıklarına dikkati çekerek, “Bu tür uygulamalarda kiÅŸisel verilerin çalınabileceÄŸi, zorbalık, pornografik içerikler ve intihar düşünceleri gibi tehlikelerin çocuk ve gençler için büyük riskler taşıdığı unutulmamalıdır.” diye konuÅŸtu.

Yaşı büyük bazı kişilerin kendilerini küçük yaşlarda gösterip, buradakilerle iletişim kurduğunu anlatan Boztepe, ebeveynlerin çocuklarının hangi uygulamalara girdiğini, telefon veya bilgisayarlarındaki uygulamaların niteliğini ve amacını takip etmesi gerektiğini vurguladı.

“Ailelerin çocukları bu tür uygulamalarla geç tanıştırması lazım”

Boztepe, bu uygulamalarla yayılan bazı tehlikeli durumlar ÅŸikayet edildiÄŸinde sunucuların kapatılabildiÄŸinin altını çizerek, “Fakat bunlar belirli bir süre sonra tekrar açılabiliyor. Bu nedenle, bu platformları ÅŸikayet etmek uzun vadede bir çözüm sunmuyor. Çocukların bu tür uygulamalardan belli bir yaÅŸa gelene kadar uzak durması gerekiyor. Ailelerin çocukları veya gençleri bu tür uygulamalarla geç tanıştırması lazım. Ödev ve ders haricinde çocuklara 1,5 saatlik kullanım izni verilmesi öneriliyor ancak bu durum, ailelerin çocukların hangi sitelere ve platformlara girdiÄŸini bilmesi ÅŸartıyla mümkün olmalı.” tavsiyesinde bulundu.