Türkiye’de finansal piyasaların ilk çeyrekte jeopolitik riskler ve dış geliÅŸmeler kaynaklı hareket ettiÄŸi görülürken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) repo ihaleleri ve zorunlu karşılıklar üzerinden attığı adımlar, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) para politikasındaki deÄŸiÅŸiklik iÅŸareti ve swap piyasasındaki geliÅŸmeler yakından takip edildi.
Geçen yıldan devralınan ticaret savaşına dair endiÅŸelerin 2019’da da finansal piyasaların odağında kaldığı görülürken, ABD ve Çin’in restleÅŸme ile anlaÅŸma arasında gidip gelen tutarsız tutumları yıl boyunca pay piyasalarına negatif yansıdı.
Küresel ekonomiye yönelik risklerin artması ve enflasyonun hedeflerden uzak seyretmesi, 2019’da önde gelen merkez bankalarının normalleÅŸme adımlarını sonlandırarak gevÅŸek politikalara dönüÅŸünü beraberinde getirdi. Bu kapsamda Fed’in 2019’da iki faiz artırımı yapacağı beklentilerinin fiyatlandığı piyasalarda, söz konusu beklentiler bankanın “faiz artırımları konusunda sabırlı olacağız” mesajı ile ocak ayından itibaren sıfıra indi.
Yılın ilk ayından itibaren Suriye’nin kuzeyindeki geliÅŸmeler, ABD-Çin ticaret müzakerelerine yönelik belirsizlikler, küresel ekonomiye yönelik kaygılar ve Brexit çıkmazı pay piyasalarına yön veren temel geliÅŸmeler olarak öne çıktı.
Dünya Bankası, Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Ekonomik Kalkınma ve Ä°ÅŸbirliÄŸi Örgütü’nün (OECD) küresel ekonomiye dair beklentilerini düÅŸürmesi risk iÅŸtahını azaltırken, ABD BaÅŸkanı Donald Trump’ın sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımlar da pay piyasalarında dalgalanmaya yol açtı.
Trump’ın, 22 Mart’ta, “52 yılın ardından ABD için Ä°srail’in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliÄŸini tam olarak tanımanın zamanı geldi” açıklamasını yapmasının ardından Türkiye baÅŸta olmak üzere Avrupa BirliÄŸi (AB), Arap BirliÄŸi ve BirleÅŸmiÅŸ Milletler (BM) buna tepki gösterirken, söz konusu geliÅŸmeler jeopolitik risklere iliÅŸkin endiÅŸeleri artırdı.
Bu geliÅŸmenin ardından Londra swap piyasasında Türk lirası gecelik faizlerinde hızlı artış yaÅŸandı. TCMB ise bu geliÅŸme karşısında swap iÅŸlem limitini artırarak sıkılaÅŸma yönünde adım attı.
Söz konusu geliÅŸmelerle Borsa Ä°stanbul’da BIST 100 endeksi, ilk çeyrekte dalgalı bir seyir izledi. Endeks, yıla baÅŸladığı 90.986,13 puandan yükseliÅŸe geçerek 106.000 seviyelerini test ederken, küresel geliÅŸmeler paralelinde kazançlarını geri verdiÄŸi mart ayını 93.784,18 puandan tamamladı. Bu dönemde dolar/TL ise yıla baÅŸladığı 5,30 seviyelerinden yükseliÅŸe geçerek mart ayını 5,56 civarından kapattı.
Mart ayında artan jeopolitik riskler karşısında yatırımcıların tahvil piyasasına yönelmesi ile ABD 10 yıllık tahvil faizleri, yüzde 2,72’den yüzde 2,40 seviyesine geriledi. Türkiye’de uzun vadeli tahvil faizleri ilk çeyrekte yüzde 14,3’e kadar gerilemesine karşın mart ayında yüzde 19,3’ü gördükten sonra ilk çeyreÄŸi yüzde 17,92’den tamamladı. Altının onsu ilk çeyrekte yüzde 0,8’lik artışla 1.292,05 dolara yükseldi, gram altın ise yıla baÅŸladığı 203,3 lira seviyelerinden kademeli yükselerek mart ayını 225,5 liradan kapattı.
Yılın ilk çeyreÄŸinde finansal piyasalar açısından öne çıkan olaylar ÅŸöyle:
2 Ocak:
ABD BaÅŸkanı Trump, “Kürtleri korumak istiyoruz ama Suriye’de kalmak istemiyoruz” diyerek Suriye’den çekileceklerinin sinyalini verdi.
4 Ocak:
Fed BaÅŸkanı Jerome Powell’ın, Fed’in sabırlı olacağını belirtmesinin ardından piyasalarda, 2019’a iliÅŸkin faiz artırım beklentileri neredeyse sıfırlandı.
7 Ocak:
ABD, Pekin’de Çinli yetkililerle ticaret görüÅŸmelerine baÅŸlandığını duyurdu.
8 Ocak:
Dünya Bankası, Türkiye için büyüme tahminini 2019 için yüzde 4’ten yüzde 1,6’ya, 2020 için yüzde 4’ten yüzde 3’e düÅŸürdü.
Dünya Bankası, küresel ekonomiye yönelik 2019 ve 2020 büyüme öngörülerini 0,1 puan düÅŸürerek sırasıyla yüzde 2,9 ve yüzde 2,8 olarak belirledi. Avro Bölgesi’ne yönelik büyüme beklentisini ise 2019 için yüzde 1,7’den yüzde 1,6’ya düÅŸüren banka, bölge ekonomisinin 2020’de yüzde 1,5 büyüyeceÄŸi öngörüsünü ise korudu.
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, ABD Genelkurmay BaÅŸkanı Orgeneral Joseph Dunford’u kabul etti. Kabulde, Suriye’nin kuzeyindeki geliÅŸmeler, ABD’nin bölgeden çekilmesi, terör örgütü PKK/YPG’ye verilen silahların geri alınması ve DEAÅž dahil terör örgütleriyle mücadele konularında görüÅŸ alışveriÅŸinde bulunulurken, Türkiye’nin, sınırlarının güvenliÄŸi ve bölgenin istikrarı için gereken her türlü tedbiri almakta kararlı olduÄŸu vurgulandı.
9 Ocak:
Fed’in 18-19 Aralık 2018’de gerçekleÅŸtirdiÄŸi toplantı tutanakları “güvercin” olarak deÄŸerlendirilirken, piyasalarda 2019’da faiz artışı yapılmayacağı fiyatlamaları güçlendi.
11 Ocak:
Ödemeler dengesi Kasım 2018’de 986 milyon dolar fazla verirken, 12 aylık cari açık ise 33 milyar 932 milyon dolar oldu.
BDDK, fiyatı 3 bin liraya kadar olan televizyon alımlarında 3 ay olan taksit sınırını 9 aya çıkardı.
14 Ocak:
Trump, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Uzun zamandır gerçekleÅŸmesi gereken Suriye’den çekilmeye baÅŸlıyoruz. Kürtlere saldırırlarsa Türkiye’yi ekonomik olarak mahvedeceÄŸiz. 20 millik güvenli bölge kuracağız. Aynı ÅŸekilde Kürtlerin de Türkiye’yi provoke etmesini istemiyoruz.” ifadelerini kullandı.
CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan ile Trump’ın telefon görüÅŸmesinin ardından tarafların verdiÄŸi mesajlar, ikili ekonomik iliÅŸkilerin ileri seviyelere yükseltilmesi hususunda mutabık kalındığını ortaya koydu.
15 Ocak:
Ä°ÅŸsizlik oranı, Ekim 2018’de bir önceki yılın aynı ayına göre 1,3 puan artarak yüzde 11,6 oldu.
Ä°ngiltere Parlamentosu’nda Brexit anlaÅŸması reddedilirken, 29 Mart’ta anlaÅŸmasız ayrılığın gerçekleÅŸmemesini öngören teklif kabul edildi.
Almanya ekonomisi, 2018’de yüzde 1,5 büyüdü.
16 Ocak:
TCMB, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 24 düzeyinde sabit tuttu.
18 Ocak:
TCMB tarafından resmi kuruluÅŸlar mevduatı ve katılım fonu, zorunlu karşılığa tabi yükümlülüklerden hariç tutuldu.
TCMB Genel Kurulu’nun nisan yerine her yıl hesap dönemi sonundan itibaren 3 ay içinde, banka meclisinin belirleyeceÄŸi günde toplanması kararlaÅŸtırıldı. Ayrıca, TCMB’nin 2018 yılı kesinleÅŸmemiÅŸ hesap dönemi sonu finansal tablolarında yer alan kar üzerinden hesaplanan tutarın yüzde 90’ının avans olarak dağıtılmasına karar verilirken, bu çerçevede 33,7 milyar TL’nin hissedarlara dağıtımına baÅŸlandı.
21 Ocak:
IMF, küresel ekonomik büyüme beklentisini 2019 için yüzde 3,7’den yüzde 3,5’e, 2020 için yüzde 3,7’den yüzde 3,6’ya düÅŸürdü. Avro Bölgesi’ne yönelik büyüme beklentisini 2019 için yüzde 1,9’dan yüzde 1,6’ya çeken IMF, 2020 için ise yüzde 1,6’da bıraktı.
IMF, Çin’e yönelik 2019 ve 2020 büyüme beklentisini deÄŸiÅŸtirmeyerek yüzde 6,2’de bıraktı.
Çin ekonomisinin 2018’de yüzde 6,6 ile 1990’dan bu yana en zayıf büyümesini kaydettiÄŸi açıklandı.
22 Ocak:
Ä°sviçre’nin Davos kasabasındaki 49. Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) ilk gününde gerçekleÅŸen oturumlarda, ABD, Avrupa ve Çin’de bu yıl yavaÅŸlayacak büyümenin küresel ekonomi için oluÅŸturduÄŸu riskler gündemin odağına yerleÅŸti.
23 Ocak:
Japonya Merkez Bankası (BoJ), beklentiler doÄŸrultusunda yüzde eksi 0,1 olan politika faizinde deÄŸiÅŸikliÄŸe gitmezken, enflasyon beklentilerini düÅŸürdü.
24 Ocak:
Avrupa Merkez Bankası (ECB), politika faizini deÄŸiÅŸtirmeyerek yüzde 0’da, mevduat faizini yüzde eksi 0,40’ta ve marjinal fonlama faizini yüzde 0,25’te bıraktı. ECB BaÅŸkanı Mario Draghi, faiz kararının ardından “güvercin” açıklamalarda bulunurken, Avro Bölgesi ekonomisine yönelik aÅŸağı yönlü risklere iÅŸaret etti.
28 Ocak:
ABD BaÅŸkanı Trump, 22 Aralık’ta kısmi olarak kapanan hükümetin 5 haftalığına açılmasına olanak veren anlaÅŸmayı, Kongre üyelerinden talep ettiÄŸi Meksika duvarı fonunu alamamasına raÄŸmen imzaladı. Böylece 35 günle rekor süre kapalı kalan hükümet geçici bir süre için açıldı.
ABD Adalet Bakanlığı, Çinli telekomünikasyon ÅŸirketi Huawei’yi ABD’li ÅŸirkete ait ticari sırları çalmak ve bankaları dolandırmakla suçladı. Bu geliÅŸme, ABD ile Çin arasında devam eden ticaret müzakerelerine iliÅŸkin iyimserliÄŸi sonlandırırken, teknoloji hisselerinde yoÄŸunlaÅŸan satışlarla pay piyasalarının tamamında düÅŸüÅŸler görüldü.
29 Ocak:
Ä°ngiltere’de parlamentodaki Brexit oylamalarında BaÅŸbakan Theresa May’in yeni bir anlaÅŸma için AB ile görüÅŸmeye baÅŸlaması kararı çıktı.
30 Ocak:
TCMB BaÅŸkanı Murat Çetinkaya, yılın ilk Enflasyon Raporu Toplantısı’nda, enflasyonun 2019 sonunda yüzde 14,6 olarak gerçekleÅŸeceÄŸinin, 2020 sonunda yüzde 8,2’ye, 2021 sonunda yüzde 5,4’e geriledikten sonra orta vadede yüzde 5 düzeyinde istikrar kazanacağının tahmin edildiÄŸini bildirdi.
Fed, politika faizini yüzde 2,25-2,50 aralığında sabit tutarken, karar metninde gelecek dönem faiz kararlarında “sabırlı” olacağı vurgulandı. Fed BaÅŸkanı Powell da toplantı sonrası yaptığı açıklamada, son dönemde faiz artışı ihtimalinin zayıfladığını, ekonomiyi desteklemek için sabırlı olmak gerektiÄŸini söyledi.
31 Ocak:
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) BaÅŸkanı Mehmet Ali Akben, 3 bin 500 TL’nin üzeri cep telefonu alımı amacıyla kullandırılan kredilerde 12 aylık taksit imkanının nisan sonuna kadar süreceÄŸini bildirdi.
Trump, Çin Devlet BaÅŸkanı Yardımcısı Liu He ile Beyaz Saray’da görüÅŸmesinin ardından Pekin ile büyük bir ticaret anlaÅŸması yapmaya hazır olduklarını, anlaÅŸmanın saÄŸlanabilmesi için Çin’in, piyasalarını Amerikan ÅŸirketlerine açması gerektiÄŸini söyledi.
4 Åžubat:
Enflasyon, ocakta aylık yüzde 1,06, yıllık yüzde 20,35’lik artış kaydetti.
6 Åžubat:
Fed BaÅŸkanı Powell, ekonominin beklentileri doÄŸrultusunda iyi yönde ilerlediÄŸini belirterek, enflasyonun hedefe yakın, istihdam piyasasının güçlü olduÄŸunu vurguladı.
7 Åžubat:
ABD’de, yetkililerin Çin ile yürütülen ticaret müzakerelerinde çok fazla ilerleme kaydedilemediÄŸine iÅŸaret eden açıklamaları ve BaÅŸkan Donald Trump’ın ek gümrük tarifelerinin baÅŸlayacağı 1 Mart’tan önce Çin Devlet BaÅŸkanı Åži Cinping ile görüÅŸmeyeceÄŸini söylemesi ticaret savaşı tedirginliÄŸini artırdı.
Ä°ngiltere Merkez Bankası (BoE), para politikasında deÄŸiÅŸikliÄŸe gitmeyerek yüzde 0,75 düzeyindeki faiz oranını ve 435 milyar sterlinlik varlık alım programını korudu. Banka ayrıca, Brexit sürecinde belirsizliklerin yüksek seyretmesi nedeniyle büyüme beklentisini 2019 için yüzde 1,7’den yüzde 1,2’ye, 2020 için yüzde 1,7’den yüzde 1,5’e düÅŸürdü.
11 Åžubat:
Ä°ngiltere ekonomisi, 2018’in son çeyreÄŸinde yüzde 1,3 ile beklentilerin altında büyüdü.
ABD’de Demokrat ve Cumhuriyetçiler, hükümet kapanmasın diye prensipte anlaÅŸtı.
ABD yetkilileri, ticaret müzakerelerinde bulunmak için Çin’e gitti.
12 Åžubat:
Trump, Çin ile 1 Mart’ta dolacak ateÅŸkese iliÅŸkin “Çin’e ek süre verebilirim.” açıklamasını yaptı.
Ä°ngiltere BaÅŸbakanı May, AB ile varılan Brexit anlaÅŸmasında parlamentonun talep ettiÄŸi deÄŸiÅŸiklikleri gerçekleÅŸtirmek için milletvekillerinden zaman istedi.
14 Åžubat:
Cari açık, 2018’de 27 milyar 633 milyon dolarla son 9 yılın en düÅŸük seviyesinde gerçekleÅŸti.
ErdoÄŸan, Rusya Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin ve Ä°ran CumhurbaÅŸkanı Hasan Ruhani, Soçi Zirvesi’nde görüÅŸtü.
Beyaz Saray, Trump’ın bütçe yasasını imzalayarak hükümetin açık kalmasını saÄŸlayacağını ancak sınır güvenliÄŸi konusunda “ulusal acil durum” ilan edeceÄŸini açıkladı.
Ä°ngiliz parlamentosunda, hükümetin Brexit yaklaşımına ve AB ile varılan anlaÅŸmayı yeniden müzakere çabasına destek veren önerge, 258’e karşı 303 oyla reddedildi. Önergenin reddedilmesi ile Ä°ngiltere BaÅŸbakanı May’in Kuzey Ä°rlanda sınırına iliÅŸkin ”tedbir maddesinin” AB ile yeniden müzakeresinin önü kapandı.
Almanya ekonomisi, 2018’in 4’üncü çeyreÄŸinde yüzde 0,9 büyüdü.
AB, 2018’in son çeyreÄŸinde yüzde 1,2 büyüme kaydetti.
Japonya ekonomisi, 2018’in son çeyreÄŸinde beklentiler doÄŸrultusunda yüzde 1,4 büyüdü.
15 Åžubat:
Ä°ÅŸsizlik oranı, Kasım 2018’de bir önceki yılın aynı ayına göre 2 puan artarak yüzde 12,3 oldu.
ECB Yönetim Kurulu Üyesi Benoit Coeure’nin yeni Uzun Vadeli Refinansman Ä°ÅŸlemleri’nin (TLTRO) muhtemel olduÄŸu ve tartışıldığını açıklamasının ardından avro düÅŸtü, borsalar yükseldi.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluÅŸu S&P, Türkiye’nin “B+” olan kredi notunu teyit etti, not görünümünü “duraÄŸan”da bıraktı.
16 Åžubat:
Türk lirası zorunlu karşılık oranları, 1 yıla kadar vadeli mevduat ya da katılım fonları ile 3 yıla kadar vadeli diÄŸer yükümlülüklerde 100 baz puan, diÄŸer vade gruplarında 50 baz puan indirildi.
Türk lirası zorunlu karşılıklar, yurt içi yerleÅŸiklerden toplanan iÅŸlenmiÅŸ veya hurda altın kaynaklı standart altın cinsinden tesis edilmesi imkanı üst sınırı yüzde 5’ten yüzde 10’a yükseltildi.
20 Åžubat:
Fed’in faiz artırımları konusunda “sabırlı olacağız” ifadesini ilk kez kullandığı 29-30 Ocak tarihli toplantısının tutanaklarında “güvercin” duruÅŸ sürdürülürken, kısa ve orta vadede Fed’den önemli bir deÄŸiÅŸiklik beklenmemesi gerektiÄŸine iÅŸaret edildi.
21 Åžubat:
AB Komisyonu BaÅŸkanı Jean-Claude Juncker, Brexit’te anlaÅŸmalı ayrılık ihtimalinin düÅŸük olduÄŸunu belirterek, “Ä°ngiltere’nin AB’den anlaÅŸmasız biçimde ayrılmasının ekonomik ve sosyal sonuçları korkunç olur.” dedi.
Almanya ekonomisi, 2018’in son çeyreÄŸinde yüzde 0,9 büyüdü.
22 Åžubat:
BDDK BaÅŸkanı Akben, kredi kartlarında taksit sınırı ve bireysel tüketici kredilerinde vade uzatımı yönünde çalışma yaptıklarını aktararak, “Ä°htiyaç kredilerinde vade 36 aydan 60 aya çıkacak. Fiyatı 120 bin TL’ye kadar olan taşıt alımı amacıyla kullandırılacak kredilerde vade 48 aydan 60 aya yükselecek. Seyahat acenteleri ile ilgili yurt içi harcamalarda taksit sınırı 9 aydan 12 aya çıkacak.” dedi.
24 Åžubat:
Ä°ngiltere BaÅŸbakanı May, parlamentoya sunma sözü verdiÄŸi Brexit anlaÅŸmasının revize edilmiÅŸ halinin oylamasının ertelendiÄŸini açıkladı.
26 Åžubat:
Fed BaÅŸkanı Powell, ABD Senatosu’nda yaptığı sunumda, gelecek dönem para politikasına iliÅŸkin yeni bir ipucu vermezken, faiz adımları konusunda “sabırlı olacağız.” ifadesini yineledi.
ABD’de Temsilciler Meclisi, BaÅŸkan Donald Trump’ın sınır güvenliÄŸi gerekçesiyle ilan ettiÄŸi “ulusal acil durumun” iptal edilmesini öngören tasarıyı onayladı.
Ä°ngiltere BaÅŸbakanı May, revize edilmiÅŸ Brexit anlaÅŸmasının parlamentoda reddedilmesi durumunda milletvekillerine “anlaÅŸmasız ayrılık” ve “Brexit’in ertelenmesi”’ seçeneklerini oylama imkanı verileceÄŸini açıkladı.
ABD BaÅŸkanı Trump ile Kuzey Kore lideri Kim Jong-un arasındaki görüÅŸme Vietnam’ın baÅŸkenti Hanoi’de baÅŸladı.
27 Åžubat:
BDDK tarafından Türkiye Emlak Katılım Bankası’na faaliyet izni verildi.
BM, Hindistan ve Pakistan’a, KeÅŸmir’de zirve yapan gerilimin düÅŸürülmesine yönelik derhal adım atılması çaÄŸrısı yaptı.
Pakistan ordusu, hava sahalarına giren iki Hint savaÅŸ uçağını düÅŸürdü. Hindistan ise hava sahasına giren 3 Pakistan savaÅŸ uçağına önleme yaptı. Pakistan, Hindistan’la yaÅŸanan çatışmaların ardından tüm hava sahasını kapattı.
Ä°ngiliz hükümeti tarafından hazırlanan “Ä°ngiltere’nin AB’den çıkışının iÅŸ dünyası ve ticaret üzerindeki etkileri” raporunda, ülkenin 29 Mart’ta AB’den anlaÅŸma olmaksızın ayrılması halinde uygulanacak gümrük kontrollerinin iÅŸ dünyasına yıllık yaklaşık 13 milyar sterlin deÄŸerinde ek maliyet getirebileceÄŸi belirtildi.
28 Åžubat:
ABD ekonomisi, 2018’in son çeyreÄŸinde yüzde 2,6 büyüyerek yüzde 0,4 düzeyindeki piyasa beklentilerini aÅŸtı.
ABD BaÅŸkanı Trump ile Kuzey Kore lideri Kim Jong-un arasında Vietnam’da gerçekleÅŸtirilen görüÅŸme aniden bitti ve bir anlaÅŸma gerçekleÅŸmedi.
Hindistan Silahlı Kuvvetleri’nden yetkililer, Pakistan’daki “terör kamplarını” hedef almaya devam edeceklerini bildirdi.
4 Mart:
Enflasyon, ÅŸubatta aylık yüzde 0,16, yıllık yüzde 19,67’lik artış kaydetti.
5 Mart:
Trump, Türkiye ve Hindistan’ı gümrük avantajı saÄŸlayan GenelleÅŸtirilmiÅŸ Tercihler Sistemi’nden (GTS) çıkaracağını duyurdu.
ABD DışiÅŸleri Bakanlığı, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri alması durumunda çeÅŸitli yaptırımlar uygulanabileceÄŸini açıkladı.
6 Mart:
TCMB, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 24 düzeyinde sabit tuttu.
OECD, küresel ekonomik büyüme tahminini 2019 için yüzde 3,5’ten yüzde 3,3’e, 2020 için de yüzde 3,5’ten yüzde 3,4’e düÅŸürdü.
7 Mart:
ECB, 2019’a iliÅŸkin büyüme beklentisini yüzde 1,7’den yüzde 1,1’e düÅŸürdü.
ECB, politika faizini deÄŸiÅŸtirmeyerek yüzde 0’da, mevduat faizini yüzde eksi 0,40’ta ve marjinal fonlama faizini yüzde 0,25’te bırakırken, eylülde yeni varlık alım programına baÅŸlayacağını ve programın Mart 2021’de sona ereceÄŸini duyurdu.
8 Mart:
Japonya ekonomisi, 2018’in son çeyreÄŸinde yüzde 0,4 büyüdü.
10 Mart:
Ä°ngiltere ve AB, Brexit ile ilgili sorunlu maddelerde anlaÅŸmaya vardıklarını açıkladı.
11 Mart:
Cari iÅŸlemler hesabı ocakta 813 milyon dolar açık verirken, 12 aylık cari açık 21 milyar 592 milyon dolar oldu.
Türkiye ekonomisi, 2018’de yüzde 2,6 büyüdü.
İngiltere parlamentosu, AB ile sorunlu maddelerde anlaşmaya varılmasının ardından Brexit anlaşmasının yeni halini oyladı. Oylama sonucunda Brexit anlaşmasının revize edilmiş hali reddedildi.
Venezuela’da elektrik kesintilerinin petrol üretimini etkilemeye baÅŸlaması ve Suudi Arabistan’ın üretim kesintisine devam edileceÄŸini açıklaması, Brent petrolün varil fiyatının yüzde 1,6 yükselmesine neden oldu.
13 Mart:
AP, Türkiye ile müzakerelerin durdurulmasını isteyen raporu kabul etti.
Ä°ngiliz parlamentosu, Brexit oylamasında “anlaÅŸmasız ayrılık” seçeneÄŸini reddederken, Brexit’in 30 Haziran’a ertelenmesini kabul etti.
ABD’de ham petrol stoklarındaki düÅŸüÅŸ ve Suudi Arabistan’ın üretim kısıtlamasına devam edeceÄŸi açıklamalarının etkisiyle Brent petrolün varil fiyatı, 68,1 dolarla yaklaşık 4 ayın zirvesini gördü.
ABD yönetimi, 2018 Ä°nsan Hakları Raporu’nun Ä°srail bölümünde, daha önce “iÅŸgal altında” ÅŸeklinde tanımladığı Golan Tepeleri için ilk kez “Ä°srail kontrolündeki” ifadesini kullandı.
15 Mart:
Türkiye’de iÅŸsizlik oranı, Aralık 2018’de bir önceki yılın aynı ayına göre 3,1 puan artarak yüzde 13,5’e yükseldi.
Yeni Zelanda’da camiye terör saldırısı düzenlendi, 50 kiÅŸi hayatını kaybetti.
BoJ, politika faizini deÄŸiÅŸtirmeyerek yüzde eksi 0,1’de bırakırken, parasal tabanın yıllık 80 trilyon yen artırılması programını sabit tuttu.
20 Mart:
Fed politika faizini yüzde 2,25-2,50 aralığında sabit tutarken, üyelerin faiz patikasına iliÅŸkin beklentilerini gösteren dot plot grafiÄŸinde, 2019 için faiz artırımı öngörülmedi ve 2020 sonuna kadar da bir kez faiz artışı tahminine yer verildi.
21 Mart:
BoE, para politikasını ve yüzde 0,75 düzeyindeki faiz oranını deÄŸiÅŸtirmedi.
AB Liderler Zirvesi’nde Brexit için ek süre verildi.
22 Mart:
Trump, “52 yılın ardından ABD için Ä°srail’in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliÄŸini tam olarak tanımanın zamanı geldi.” ifadesini kullandı. Trump’ın açıklamasını Türkiye ve Arap BirliÄŸi sert bir ÅŸekilde kınarken, BM de Ä°srail’in Golan Tepelerini iÅŸgaline karşı çıkan ve Ä°srail’i BM kararlarına uymaya çağıran karar tasarısını kabul etti.
AB, “Tutumumuz deÄŸiÅŸmedi. Golan Tepeleri dahil Ä°srail’in 1967’den beri iÅŸgalinde olan topraklar üzerindeki egemenliÄŸini tanımıyoruz.” açıklamasını yaptı.
TCMB, finansal piyasalarda yaÅŸanan geliÅŸmeler dikkate alınarak, 1 hafta vadeli repo ihalelerine bir süreliÄŸine ara verilmesinin kararlaÅŸtırıldığını bildirdi.
BDDK ile Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), bazı bankaların müÅŸterilerini döviz piyasalarına iliÅŸkin olarak yanıltıcı ve manipülatif bir ÅŸekilde döviz alımına yönlendirdiklerine dair yoÄŸun ÅŸikayetler üzerine soruÅŸturma baÅŸlattı.
25 Mart:
TCMB, piyasaya sözlü müdahalede bulunarak, “Finansal piyasalarda gözlenen oynaklıklar ve saÄŸlıksız fiyat oluÅŸumları yakından takip edilmekte olup para politikası ve likidite yönetimine iliÅŸkin tüm araçlar, fiyat istikrarını saÄŸlamak ve finansal istikrarı desteklemek amacıyla kullanılmaya devam edilecektir.” açıklamasını yaptı.
TCMB, döviz karşılığı TL swap piyasasında vadesi gelmemiÅŸ toplam swap iÅŸlem miktarını, döviz ve efektif piyasaları iÅŸlem limitlerinin yüzde 10’undan yüzde 20’sine çıkardı.
ABD BaÅŸkanı Trump, “Golan Tepeleri üzerinde Ä°srail’in egemenliÄŸini ABD’nin resmen tanıdığını” ilan eden baÅŸkanlık kararını imzaladı.
Ä°ngiliz parlamentosu, parlamento gündemini belirleme yetkisini hükümetten bir günlüÄŸüne alırken, oylamada hükümete karşı oy kullanan Orta DoÄŸu’dan Sorumlu Devlet Bakanı Alistair Burt ile Ekonomi ve Sanayiden Sorumlu Devlet Bakanı Richard Harrington istifa etti.
Ä°ngiliz parlamentosunda, hükümetin deÄŸiÅŸikliÄŸe uÄŸrayan önergesi 300’e karşı 327 oyla kabul edildi. Teklife göre, milletvekilleri, Brexit konusunda farklı senaryoları oya sunacak. Herhangi bir seçeneÄŸin önemli bir çoÄŸunluÄŸu arkasına alması durumunda hükümet üzerinde siyasi baskının artması öngörülüyor.
27 Mart:
TCMB, döviz karşılığı TL swap piyasasında vadesi gelmemiÅŸ toplam swap iÅŸlem miktarını, döviz ve efektif piyasaları iÅŸlem limitlerinin yüzde 20’sinden yüzde 30’una çıkardı.
BDDK BaÅŸkanı Akben, kuyumculukta iÅŸçilik gerektiren ziynet, takı ve mücevherat ürünlerinde kredi kartına 4 taksit düzenlemesi yapacaklarını belirterek, “Çeyrek altın, gram altın, külçe altın gibi ürünlerde taksit yapılamayacak.” dedi.
Ä°ngiliz Parlamentosu, Brexit sürecinin geleceÄŸine iliÅŸkin 8 senaryoyu oylarken, hiçbir seçenek arkasında çoÄŸunluk desteÄŸi oluÅŸmadı.
Londra piyasasında swap gecelik TL faizleri yüzde 100’e kadar çıktı.
28 Mart:
Ä°ngiliz parlamentosunun alt kanadı Avam Kamarası’nın BaÅŸkanı John Bercow, daha önce iki kez reddedilen Brexit anlaÅŸmasının yeniden oylanmasına izin verdi.
ABD ekonomisi, 2018’in son çeyreÄŸinde yüzde 2,2 büyüdü.
Fed üyeleri, tahvil piyasasında kısa vadeli faizlerin uzun vadeli faizlerin üzerine çıkması ÅŸeklinde açıklanabilecek “getiri eÄŸrisinin terse dönmesinin” resesyonu deÄŸil, daha yavaÅŸ bir büyümeye iÅŸaret ettiÄŸini belirtti.
29 Mart:
Ä°ngiliz parlamentosu, Brexit anlaÅŸmasını 3’üncü kez veto etti.
31 Mart:
Yerel seçimler sonucunda AK Parti yüzde 44,42, MHP yüzde 7,25, CHP yüzde 30,07, Ä°YÄ° Parti yüzde 7,46, HDP yüzde 4,22 ve diÄŸerleri yüzde 6,58 oy aldı.
Türkiye’de finansal piyasalar, ikinci çeyrekte iç ve dış politikaya dair geliÅŸmeler paralelinde yön bulurken, bu dönemde ekonomi yönetiminin açıkladığı teÅŸvik paketleri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) adımları ile hem döviz ve pay piyasalarında hem de faiz cephesinde dengelenme sürecine girildi.
Yılın ikinci çeyreÄŸinde Brexit çıkmazının devam etmesine neden olan bir süreçten geçildi. Ticaret müzakerelerinde anlaÅŸma saÄŸlayamayan ABD ile Çin’in ise misillemeleri hız kazandı.
Bu dönemde ABD BaÅŸkanı Donald Trump, Çin’in müzakere sürecini uzattığını öne sürerek 200 milyar dolarlık Çin ürününe uygulanan yüzde 10’luk gümrük vergisi oranının yüzde 25’e çıkarılacağını duyurdu. Çin ise ABD’nin bu hamlesi karşılığında 60 milyar dolarlık ABD menÅŸeli ürünlere gümrük tarifesini yüzde 5 ila yüzde 25 oranında artırdı.
Trump’ın, son olarak, Amerikan ÅŸirketlerinin Huawei dahil Çinli teknoloji ÅŸirketleri ile iÅŸ birliÄŸi yapmasının önünü kesmeyi amaçlayan baÅŸkanlık kararnamesini imzalaması ise teknoloji sektöründe ciddi sarsıntıya neden oldu.
Jeopolitik riskler ikinci çeyrekte de gündemden düÅŸmezken, ABD’nin, Ä°ran Devrim Muhafızları Ordusu’nu (DMO) ABD’nin yabancı terör örgütleri listesine eklendiÄŸini duyurması ve Ä°ran’ın buna karşılık ABD Merkez Kuvvetleri’ni (CENTCOM) terör örgütleri listesine alması, iki ülke arasındaki gerilimin baÅŸlangıcı olarak tarihe geçti.
ABD’nin küresel çapta jeopolitik risklerdeki artışta baÅŸrol oynaması, ülke ekonomisinde etkilerini gösterirken, ABD Merkez Bankası (Fed), ikinci çeyrek itibarıyla yılın ilk faiz indiriminin sinyalini vererek 2008 küresel ekonomik krizi sonrası uyguladığı gevÅŸeyici politikalara geri döneceÄŸine iÅŸaret etti.
Yurt içinde ise 31 Mart yerel seçimleri kapsamında AK Parti’nin Büyükçekmece ve tüm Ä°stanbul için seçim sonuçlarına itiraz etmesi, iç siyasi geliÅŸmelerin gündemde kalmasını saÄŸladı.
Öte yandan, Trump’ın Golan Tepeleri konusundaki açıklamasının ardından ABD’yle bozulan ikili iliÅŸkiler, ABD’nin Türkiye’ye kasım ayında gönderilmesi planlanan iki F-35 için hazırlık faaliyetlerinin ve sevkiyatların durdurulduÄŸunu açıklamasıyla daha da gerildi.
Jeopolitik risklerin ortasında iç piyasayı canlandırmaya yönelik ekonomi yönetiminin açıkladığı teÅŸvik paketleri, BDDK hamleleri ve TCMB’nin piyasaya hem sözle hem de repo ihaleleri yoluyla müdahaleleri sonucunda mart-mayıs döneminde pay piyasalarında görülen düÅŸüÅŸ haziran ayında telafi edildi.
Söz konusu geliÅŸmelerle Borsa Ä°stanbul’da BIST 100 endeksi, mayıs ayında 83.535,32 puanla yılın en düÅŸük seviyesine gerilerken, haziranda kayıplarını telafi ederek ikinci çeyreÄŸi 96.485,32 puandan tamamladı. Aynı dönemde dolar/TL ise 6,25 seviyelerinden düÅŸüÅŸe geçerek haziran sonunda 5,84’e geriledi.
ABD 10 yıllık tahvil faizleri, ilk çeyrekteki düÅŸüÅŸünü sürdürerek yüzde 2 psikolojik sınırının altına indi ve yüzde 1,97’yi gördü. Türkiye’de uzun vadeli tahvil faizleri, mayıs ayında yüzde 21,53 ile yılın en yüksek seviyesini görmesinin ardından haziran sonunda yüzde 16,7 oldu. Altının onsu ise risk algısı artan yatırımcının güvenli limanlara yönelmesiyle ikinci çeyreÄŸi yüzde 9,1’lik artışla 1.409,60’tan tamamladı. Gram altın ise kademeli yükseliÅŸini sürdürerek haziran ayını 262,5 liradan kapattı.
Yılın ikinci çeyreÄŸinde finansal piyasalar açısından öne çıkan olaylar ÅŸöyle:
1 Nisan:
Ä°ngiliz parlamentosunun alt kanadı Avam Kamarası’nda 4 Brexit senaryosuna iliÅŸkin yapılan oylamada hiçbir seçenek çoÄŸunluk desteÄŸi bulamadı.
2 Nisan:
ABD, Türkiye’ye kasım ayında gönderilmesi planlanan iki F-35 uçağı için hazırlık faaliyetlerinin ve uçakla ilgili sevkiyatların durdurulduÄŸunu açıkladı.
3 Nisan:
Enflasyon, martta aylık yüzde 1,03, yıllık yüzde 19,71’lik artış kaydetti.
İngiliz Parlamentosu, anlaşmasız Brexit tasarısını reddetti.
4 Nisan:
TCMB, döviz karşılığı TL swap piyasasında vadesi gelmemiÅŸ toplam swap iÅŸlem miktarını, döviz ve efektif piyasaları iÅŸlem limitlerinin yüzde 30’undan yüzde 40’ına çıkardı.
S&P, geliÅŸmekte olan ülkelerle ilgili analistlerle gerçekleÅŸtirdiÄŸi toplantıda, Türkiye’de borç çevirme konusunda kısa vadede önemli bir risk görülmediÄŸini kaydetti.
Avrupa Ä°mar ve Kalkınma Bankası (EBRD), Türkiye’de sorunlu krediler alanındaki çalışmalarını derinleÅŸtireceÄŸini belirtti.
8 Nisan:
TCMB, döviz karşılığı TL swap piyasası için TL faiz oranını yüzde 25,5’ten yüzde 24’e indirdi.
TCMB, 22 Mart’ta ara verdiÄŸi bir hafta vadeli repo ihalelerine tekrar baÅŸladı.
ABD BaÅŸkanı Trump, DMO’nun, ABD’nin yabancı terör örgütleri listesine eklendiÄŸini duyurdu. Ä°ran Milli Güvenlik Yüksek Konseyi, buna karşılık CENTCOM’u terör örgütleri listesine aldığını açıkladı.
9 Nisan:
IMF, ekonomik aktivitedeki azalış ve artan risklere iÅŸaret ederek, küresel büyüme tahminini 2019 için yüzde 3,5’ten yüzde 3,3’e çekti, 2020 için ise 3,6’da bıraktı.
IMF, Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 2,5 daralacağı, 2020’de ise yüzde 2,5 büyüyeceÄŸi öngörüsünde bulundu.
IMF, Avro Bölgesi’ne yönelik büyüme beklentisini 2019 için yüzde 1,6’dan yüzde 1,3’e, 2020 için yüzde 1,7’den yüzde 1,5’e revize etti. Çin ekonomisine iliÅŸkin büyüme beklentisini 2019 için yüzde 6,2’den 6,3’e yükselten IMF, 2020 için ise 6,2’den 6,1’e çekti.
AK Parti Büyükçekmece ve tüm Ä°stanbul için seçim sonuçlarına itiraz etti.
10 Nisan:
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Yeni Ekonomi Programı kapsamında “Yapısal DönüÅŸüm Adımları” paketini açıkladı.
ECB, politika faizini deÄŸiÅŸtirmeyerek yüzde 0’da, mevduat faizini yüzde eksi 0,40’ta ve marjinal fonlama faizini yüzde 0,25’te bıraktı.
Fed’in 19-20 Mart’ta gerçekleÅŸtirdiÄŸi toplantıya iliÅŸkin tutanaklarda, ekonomik aktiviteye iliÅŸkin önemli belirsizlikler bulunduÄŸu, bu nedenle faiz adımları konusunda esnek olunması gerektiÄŸi vurgulandı.
Brüksel’de gerçekleÅŸtirilen Liderler Zirvesi’nde, Brexit’in ertelenmesi yönünde anlaÅŸmaya varıldı. Avrupa BirliÄŸi (AB) üyesi ülkelerin liderlerini, Ä°ngiltere’nin birlikten ayrılış tarihinin ertelenmesini görüÅŸmek üzere bir araya getiren zirvenin sonuç bildirgesinde, Ä°ngiltere BaÅŸbakanı Theresa May’in Brexit tarihini erteleme talebine AB Konseyi’nin olumlu yanıt verdiÄŸi belirtilerek, “31 Ekim 2019’a kadar geçerli olacak erteleme, sadece gerekli olduÄŸu kadar uzatılmalıdır. EÄŸer ayrılık anlaÅŸması taraflarca bu tarihten önce onaylanırsa Brexit bir sonraki ayın ilk gününde gerçekleÅŸir.” ifadelerine yer verildi.
11 Nisan:
Cari iÅŸlemler hesabı ÅŸubatta 718 milyon dolar açık verirken, 12 aylık cari açık 17 milyar 44 milyon dolar oldu.
Ä°ngiltere BaÅŸbakanı May, Brexit anlaÅŸmasını mayısta parlamentodan geçirip 1 Haziran’da AB’den resmen ayrılmak istediÄŸini söyledi.
15 Nisan:
TCMB, bir hafta vadeli repo ihalelerine ve TL depoları karşılığı döviz depoları ihalelerine ara verdi.
TCMB, döviz karşılığı TL swap piyasasında vadesi gelmemiÅŸ toplam swap iÅŸlem miktarını, döviz ve efektif piyasaları iÅŸlem limitlerinin yüzde 10’undan yüzde 20’sine çıkarırken, söz konusu piyasada TL faiz oranını yüzde 24’ten yüzde 25,50’ye yükseltti. Banka ayrıca, bu piyasada aynı gün valörlü iÅŸlemler için iÅŸlem saatlerini 10.00-10.45’ten 10.00-12.00’ye uzattı.
Türkiye’de iÅŸsizlik oranı, ocakta geçen yılın aynı ayına göre 3,9 puan artarak yüzde 14,7’ye yükseldi.
16 Nisan:
CumhurbaÅŸkanlığı Sözcüsü Ä°brahim Kalın, S-400 konusunda ABD Kongresi’ne sunulan yaptırım teklifinin kabul edilse dahi Trump’ın muafiyet yetkisini kullanmasını beklediklerini bildirdi.
AK Parti, Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediye BaÅŸkanlığı seçimlerinin iptali ve yenilenmesi için Yüksek Seçim Kurulu’na olaÄŸanüstü itiraz dilekçesini sundu.
17 Nisan:
Çin ekonomisi, 2019’un ilk çeyreÄŸinde yıllık yüzde 6,4 büyüdü.
AB, Boeing’e saÄŸlanan destekler nedeniyle ABD’ye 20 milyar dolarlık ticari misilleme hazırlığı yapıldığını açıkladı.
22 Nisan:
ABD, Ä°ran’dan petrol ithalatına muafiyetin kaldırılacağını duyurdu. ABD yönetiminin kararıyla ABD’nin Ä°ran’dan petrol alımına yaptırım getiren kararından 2 Mayıs’a kadar 180 günlüÄŸüne muaf tutulan Çin, Hindistan, Japonya, Güney Kore, Tayvan, Türkiye, Ä°talya ve Yunanistan’ın muafiyetleri sona erecek.
25 Nisan:
Japonya Merkez Bankası (BoJ), para politikasında deÄŸiÅŸikliÄŸe gitmezken, faizi yüzde eksi 0,1 düzeyinde bıraktı.
TCMB, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 24 düzeyinde sabit tuttu.
26 Nisan:
ABD ekonomisi, 2019’un ilk çeyreÄŸinde yüzde 3,2 büyüdü.
Trump, OPEC ile görüÅŸerek petrol fiyatlarının düÅŸürülmesi gerektiÄŸini söyledi.
28 Nisan:
Ä°spanya’da gerçekleÅŸtirilen erken genel seçimi, mevcut durumdaki azınlık hükümeti ile iktidarda olan Sosyalist Ä°ÅŸçi Partisi (PSOE) kazandı. Buna karşın PSOE, tek başına iktidara gelecek çoÄŸunluÄŸu elde edemedi.
29 Nisan:
CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan ile Trump arasında gerçekleÅŸtirilen görüÅŸmede, Rusya Federasyonu’ndan S-400 savunma sisteminin tedariki konusunda çalışma grubu kurulması teklifi gündeme getirildi. Ä°kili ve bölgesel meselelerin ele alındığı görüÅŸmede, 75 milyar dolarlık ticaret hedefi yeniden teyit edildi ve atılacak adımlar deÄŸerlendirildi.
30 Nisan:
TCMB BaÅŸkanı Murat Çetinkaya, yılın ikinci Enflasyon Raporu Toplantısı’nda, enflasyonun 2019 sonunda yüzde 14,6 olarak gerçekleÅŸeceÄŸini, 2020 sonunda yüzde 8,2’ye, 2021 sonunda yüzde 5,4’e geriledikten sonra orta vadede yüzde 5 düzeyinde istikrar kazanacağının tahmin edildiÄŸini bildirdi.
AB ekonomisi, 2019’un ilk çeyreÄŸinde yüzde 1,2 büyüdü.
1 Mayıs:
Fed, politika faizini yüzde 2,25-2,50 aralığında sabit tuttu. Karar sonrası Fed BaÅŸkanı Jerome Powell’ın enflasyonun ısrarcı ÅŸekilde düÅŸük kalması halinde para politikasına, bunu hesaba katarak yön vereceklerini belirtmesi “ÅŸahin” bir duruÅŸ olarak algılandı.
2 Mayıs:
TCMB bünyesinde TL karşılığı altın swap piyasası açılırken, söz konusu piyasada vadesi gelmemiÅŸ toplam altın swap miktarı 100 ton olarak belirlendi.
Ä°ngiltere Merkez Bankası (BoE), politika faizini deÄŸiÅŸtirmeyerek yüzde 0,75’te bırakırken, 435 milyar sterlinlik varlık alım hedefini korudu.
Trump, kongreden ABD-Meksika sınırındaki insani durum için ek 4,5 milyar dolarlık bütçe talebinde bulundu.
3 Mayıs:
Enflasyon, nisanda aylık yüzde 1,69, yıllık yüzde 19,50’lik artış kaydetti.
TCMB tarafından zorunlu karşılık uygulamasında resmi kuruluÅŸlar mevduatı ve katılım fonu kapsamı, Kamu Haznedarlığı YönetmeliÄŸi kapsamındaki kurumların mevduatı ve katılım fonunu da içerecek ÅŸekilde geniÅŸletildi.
Fitch Ratings, Türkiye’nin “BB” olan kredi notunu teyit etti, not görünümünü ise “negatif”te bıraktı.
Trump, Çin’in müzakere sürecini uzattığını öne sürerek, 200 milyar dolarlık Çin ürününe uygulanan yüzde 10’luk gümrük vergisi oranının yüzde 25’e çıkarılacağını duyurdu.
9 Mayıs:
TCMB, 8 Nisan’da tekrar baÅŸladığı bir hafta vadeli repo ihalelerine bir süreliÄŸine ara verirken, TL zorunlu karşılıkların döviz cinsinden tesis edilebilmesi imkanı azami oranını da yüzde 40’tan yüzde 30’a indirdi.
TCMB, yabancı para zorunlu karşılık oranlarını tüm vade dilimlerinde 100 baz puan artırdı.
Japonya’ya yük taşıyan iki petrol tankeri Umman Körfezi’nde saldırıya uÄŸrarken, ABD yönetimi saldırıdan dolayı Ä°ran’ı suçladı.
Trump, Ä°ran’ın son dönemdeki adımlarını “tehditkar” ÅŸeklinde nitelendirerek, bir yandan üstü kapalı olarak Tahran’ı tehdit etti, diÄŸer yandan yeni bir nükleer anlaÅŸma için Ä°ranlı liderlerle konuÅŸmaya açık olduÄŸunu söyledi.
10 Mayıs:
TCMB, Döviz Karşılığı TL Swap Piyasası ve TL Karşılığı Altın Swap Piyasası için TL faiz oranını yüzde 24’ten yüzde 25,5’e yükseltti.
Ä°ngiltere ekonomisi, 2019’un ilk çeyreÄŸinde beklentiler doÄŸrultusunda yüzde 1,8 büyüdü.
Çin, ABD’nin 200 milyar dolar deÄŸerindeki Çin menÅŸeli ürünlere uygulanan yüzde 10’luk vergi oranını yüzde 25’e çıkarmasına iliÅŸkin gerekli önlemleri alacağını duyururken, Washington yönetimine orta yolda buluÅŸma çaÄŸrısı yaptı.
ABD ile Çin arasında yürütülen ticaret müzakereleri, bir sonuç alınamadan sona erdi.
13 Mayıs:
Ödemeler dengesi, martta 589 milyon dolar açık verdi. 12 aylık cari açık ise 12 milyar 829 milyon dolarla Aralık 2009’dan bu yana en düÅŸük seviyesini gördü.
Trump, Çin ile müzakerelerin sonlanmasının ardından “Åži Cinping ile aramdaki iliÅŸki oldukça güçlü. GeleceÄŸe yönelik görüÅŸmeler devam edecek.” ifadelerini kullandı.
Çin, 60 milyar dolarlık ABD menÅŸeli ürünlere gümrük tarifesinin yüzde 5 ila yüzde 25 oranında artırdığını bildirdi.
14 Mayıs:
Sri Lanka’da 21 Nisan’da gerçekleÅŸen terör saldırılarının ardından Müslümanlara yönelik saldırıların artması üzerine ülkenin kuzeybatı bölgesinde sokaÄŸa çıkma yasağı ilan edildi.
Ä°ran, Trump’ı “savaÅŸa doÄŸru gidiyorsun.” ifadeleriyle uyardı.
15 Mayıs:
Türkiye’de iÅŸsizlik oranı, ÅŸubatta geçen yılın aynı ayına göre 4,1 puan artarak yüzde 14,7’ye yükseldi.
Trump, Amerikan ÅŸirketlerinin Huawei dahil Çinli teknoloji ÅŸirketleri ile iÅŸ birliÄŸi yapmasının önünü kesmeyi amaçlayan baÅŸkanlık kararnamesini imzaladı. Çin, karara tepki gösterdi.
Almanya ekonomisi, 2019’un ilk çeyreÄŸinde yüzde 0,6 büyüdü.
AB ekonomisi 2019’un ilk çeyreÄŸinde yüzde 1,2 büyüme kaydetti.
16 Mayıs:
Mehmet Ali Akben, BDDK BaÅŸkanlığı’na yeniden atandı.
17 Mayıs:
Trump, ABD’nin Türkiye’den yaptığı çelik ithalatına uyguladığı yüzde 50 oranındaki gümrük vergisinin yüzde 25’e indirildiÄŸini açıkladı.
Trump, ABD ile ticarette vergi avantajı saÄŸlayan GTS kapsamındaki ülkeler listesinden Türkiye’nin çıkarıldığını bildirdi.
20 Mayıs:
Trump, Ä°ran’ı bir kez daha tehdit ederek, “EÄŸer Ä°ran savaÅŸmak istiyorsa bu, Ä°ran’ın resmen sonu olur.” ifadesini kullandı.
Google, Çinli teknoloji ÅŸirketi Huawei’nin ABD tarafından kara listeye alınmasının ardından Huawei kullanıcılarının Google ürünlerine olan eriÅŸimini askıya aldı.
21 Mayıs:
TCMB, Döviz Karşılığı TL Swap Piyasası ve TL Karşılığı Altın Swap Piyasası için TL faiz oranını yüzde 25,5’ten yüzde 24’e indirdi.
TCMB, 9 Mayıs’ta ara verdiÄŸi bir hafta vadeli repo ihalelerine tekrar baÅŸladı.
OECD, 2019 küresel büyüme tahminini yüzde 3,3’ten yüzde 3,2’ye çekerken, 2020 için beklentisini deÄŸiÅŸtirmeyerek yüzde 3,4 düzeyinde korudu. KuruluÅŸ, Avro Bölgesi’ne yönelik beklentisini ise 2019 için yüzde 1,8 ‘den yüzde 1,2’ye, 2020 için yüzde 1,6’dan yüzde 1,4’e çekti.
OECD, Türkiye’nin büyüme tahminini 2019 için yüzde eksi 1,8’den yüzde eksi 2,6’ya, 2020 için yüzde 3,2’den yüzde 1,6’ya revize etti.
BDDK tarafından döviz alım iÅŸlemlerinde dövizin ilgili gerçek kiÅŸinin hesabına aktarılmasının ve kullanıma açılmasının bir iÅŸ günü valörlü olarak gerçekleÅŸtirilmesine karar verilirken, kararın sadece gerçek kiÅŸilerin gün içinde satın alacağı 100 bin dolar ve üzerinde döviz alım iÅŸlemlerini kapsadığı bildirildi.
23 Mayıs:
Bakan Albayrak, Ä°VME (Ä°leri, Verimli, Milli Endüstri) Finansman Paketi’ni açıkladı.
Almanya ekonomisi, ilk çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,7 büyüdü.
27 Mayıs:
TCMB, yabancı para mevduata ve katılım fonlarına uygulanan zorunlu karşılık oranlarını tüm vade dilimlerinde 200 baz puan artırdı.
31 Mayıs:
Türkiye ekonomisi, yılın ilk çeyreÄŸinde yüzde 2,6 küçüldü.
2 Haziran:
Türkiye’nin Otomobili GiriÅŸim Grubu Sanayi ve Ticaret AÅž’nin kuruluÅŸu tamamlandı ve başına Mehmet Gürcan KarakaÅŸ getirildi. “Türkiye’nin Otomobili” için kurulan ÅŸirkette Anadolu Grubu, BMC, Kök Grubu, Turkcell ve Zorlu Holding’in payları yüzde 19’ar, TOBB’un payı yüzde 5 oldu.
3 Haziran:
Enflasyon, mayısta aylık yüzde 0,95, yıllık yüzde 18,71’lik artış kaydetti.
6 Haziran:
Avro Bölgesi birinci çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,2 büyürken, bu rakam daha sonra yüzde 1,4’e revize edildi.
7 Haziran:
Ä°ngiltere BaÅŸbakanı May’in Muhafazakar Parti’nin liderliÄŸinden resmi olarak istifa ettiÄŸi bildirildi. May, Brexit referandumunun ardından istifa eden David Cameron’dan sonra Brexit sürecinin kurbanı ikinci baÅŸbakan oldu.
12 Haziran:
TCMB, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 24 düzeyinde sabit tuttu.
BDDK, mobilya alımlarında kredi kartı taksitlendirme süresini 12 aydan 18 aya çıkardı. Hava yolları ve konaklamayla ilgili yurt içine iliÅŸkin kredi kartı harcamalarında taksit sınırlamasını 9 aydan 12 aya revize eden BDDK, kurumsal kredi kartlarında 12 ay olan genel taksit sınırını 18 ay olarak deÄŸiÅŸtirdi.
13 Haziran:
BDDK, banka kartları ve kredi kartları hakkındaki yönetmeliÄŸinde deÄŸiÅŸikliÄŸe giderken, daha önce limiti 15 bin lira üzerinde bulunan kredi kartlarının yüzde 35 ve 40 olan asgari ödeme oranlarını yüzde 30’a düÅŸürdü.
14 Haziran:
Cari iÅŸlemler hesabı, nisanda 1 milyar 334 milyon dolar açık verdi. 12 aylık cari açık, 8 milyar 634 milyon dolarla Ocak 2004’ten bu yana en düÅŸük seviyeyi gördü.
TCMB, finansman ÅŸirketleri için TL ve yabancı para zorunlu karşılık oranlarını tüm vadeler için sıfır olarak belirledi.
Moody’s, Türkiye’nin kredi notunu “Ba3″ten “B1″e düÅŸürdü, not görünümünü “negatif” olarak belirledi.
17 Haziran:
Türkiye’de iÅŸsizlik oranı, martta geçen yılın aynı ayına göre 4 puan artarak yüzde 14,1’e yükseldi.
TCMB tarafından piyasa yapıcı bankalara açık piyasa iÅŸlemleri çerçevesinde gecelik vadeli repo iÅŸlemleri yoluyla politika faiz oranı olan yüzde 24’ün 100 baz puan altında faiz oranıyla likidite imkanı kullandırılmasına karar verildi.
19 Haziran:
Fed, politika faizini yüzde 2,25-2,50 aralığında sabit tutarken, ilk kez faiz indirimi sinyali verdi. Gelecek dönem faiz kararlarında “sabırlı” olunacağı ifadesi karar metninden çıkarıldı.
20 Haziran:
Ä°ran Devrim Muhafızları Ordusu Hava-Uzay Kuvvetleri, ülkenin güneyindeki Hürmüzgan eyaletinde ABD Hava Kuvvetleri’ne ait insansız hava aracını (Ä°HA) düÅŸürdüÄŸünü duyurdu. ABD Federal Havacılık Ä°daresi (FAA), olayın ardından Basra Körfezi ve Umman Körfezi’nin Ä°ran kontrolündeki hava sahasında Amerikan havacılık firmalarının uçuÅŸlarına yasak getirdiÄŸini açıkladı.
21 Haziran:
ABD BaÅŸkanı Trump, gece saatlerinde Ä°ran’da 3 farklı yere saldırı düzenleyeceklerini ancak 150 kiÅŸinin hayatını kaybedebileceÄŸi bilgisini alınca saldırıdan 10 dakika önce vazgeçtiklerini duyurdu.
24 Haziran:
Trump, Ä°ran’ın ruhani lideri Ali Hamaney’i de kapsayacak ÅŸekilde Ä°ran’a yönelik yeni yaptırımlar getiren baÅŸkanlık kararnamesine imza attı.
28 Haziran:
BDDK, Denizbank’ın Emirates NBD Bank PJSC’ye devrine iliÅŸkin yapılan baÅŸvuruyu uygun buldu.
30 Haziran:
ABD BaÅŸkanı Trump, Kuzey Kore lideri Kim Jong-un ile Kuzey ve Güney Kore arasında bulunan silahsızlandırılmış bölgede buluÅŸtu.
Türkiye’de yatırımcıların, yılın üçüncü çeyreÄŸinde risk algısındaki artışın etkisiyle güvenli limanlara yöneldiÄŸi görülürken, merkez bankalarının faiz indirimi, ABD-Ä°ran geriliminin tırmanması, Arjantin’deki ekonomik kriz ve Avrupa’daki siyasi belirsizlikler yakından takip edildi.
Üçüncü çeyreÄŸin ilk gününden itibaren Ä°ran yönetiminin, zenginleÅŸtirilmiÅŸ uranyum limitini nükleer anlaÅŸmada belirtilen 300 kilogram stok limitinin üstüne çıkarması ile artan jeopolitik riskler, pay piyasalarında sert düÅŸüÅŸler yaÅŸanmasına neden oldu.
Avrupa BirliÄŸi (AB) ve ABD’den Ä°ran’a tepkiler gelirken, ticaret müzakereleri tarafında da üçüncü çeyrek boyunca net bir aÅŸama kaydedilemedi.
ABD Ticaret TemsilciliÄŸi Ofisi’nin AB’ye uygulanabilecek ek vergileri kapsayan 4 milyar dolar deÄŸerindeki ürünlerin listesini yayımlaması, ABD’nin Çin’in yanı sıra Avrupa’yla da ticaret konusunda gerilim yaÅŸamasını beraberinde getirdi. ABD BaÅŸkanı Donald Trump, bu geliÅŸmeler sonucu Çin ve Avrupa’yı “kur manipülasyon oyunu” oynamakla suçladı. Nihayetinde Çin, ABD Ticaret Bakanlığı tarafından “kur manipülatörü” ilan edildi.
ABD’nin, üçüncü çeyrekte, Türkiye’nin DoÄŸu Akdeniz’deki sondaj faaliyetlerinden “endiÅŸe duyduÄŸunu” belirtmesi ve Rusya’dan S-400 alımı nedeniyle ortaya koyduÄŸu tutuma karşın tutuklu bulunan Hakan Atilla’yı serbest bırakması ikili iliÅŸkilerde yılbaşından bu yana gözlenen gerilimi azalttı.
YaÅŸanan geliÅŸmelerin küresel ekonomik konjonktürün daha fazla teÅŸvike ihtiyaç duyduÄŸunu ortaya koyması, ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) gibi önde gelen merkez bankalarını para politikaları açısından geriye dönmek zorunda bıraktı. Bu kapsamda Fed, 11 yıl sonra ilk kez faiz indirimine gitti ve politika faizini 25 baz puan azaltarak yüzde 2-2,25 aralığına çekti. Fed’in söz konusu kararında, Trump’ın bankaya sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı “faiz indirimi” çaÄŸrılarının etkili olduÄŸu belirtildi.
Avrupa tarafında ise gerek Ä°ngiltere gerekse de Ä°talya’da siyasi belirsizlikler bölge ekonomisindeki toparlanma sürecini geciktirirken, bu geliÅŸmeler karşısında ECB, mevduat faizini yüzde eksi 0,40’tan yüzde eksi 0,50’ye düÅŸürdü ve varlık alım programına aylık 20 milyar avro ile kasımda baÅŸlayacağını duyurdu.
SİZİN İÇİN SEÇTİKLERİMİZ
News
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
Irak’ta HaÅŸdi Åžabi karargahına hava saldırısı
Anayasa Mahkemesi’ne yeni üye
Fed: Enflasyon en büyük finansal risk
Bursa trafiÄŸine “koÅŸu” ayarı
Uludağ Üniversitesi öğrencisine acı veda
Sanayicilerin başı kendilerine ait olmayan tebligatlarla dertte!
Kamuda kemer sıkma dönemi başlıyor
Bitcoin, 60 bin doların altını gördü
Altında yeni rekor
Polyester elyaf ithalatına yönelik korunma önlemi soruşturması başlatıldı
ABD,’den Filistin’e veto
Tokat depreminde camiler ve kerpiç yapılar hasar gördü
Tokat’ta 5,6 büyüklüğünde deprem
ABD’den Ä°ran’a karşı yeni yaptırım kararı
Kırmızı ete zam