Gayrimenkul ve otomotiv satışında yeni dönem

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Bolat, Kayseri’de gazetecilerle bir araya geldiÄŸi toplantıda, 3 Haziran 2023’te göreve atandıktan sonra 2028 vizyon programını açıkladıklarını, bu program kapsamında mal ihracatında 375 milyar dolar, hizmet ihracatında 200 milyar dolar hedeflediklerini, bu 5 yıllık programın altını çeÅŸitli destekleme programı ve stratejilerle doldurduklarını anlattı.

14 aylık görev süresi boyunca 1300’e yakın heyet kabul ettiÄŸini, sektörel sorunlar ve kuruluÅŸların dile getirdiÄŸi konuları dinleyip çözüm aradıklarını ifade eden Bolat, 2022’de ithalatın 376 milyar dolara çıktığını, geçen yıl ise ithalatı 362 milyar dolara indirmeyi baÅŸardıklarını söyledi.

Hem dünya hem Türkiye için çalkantılı dönemde artık yeni bir dengeleme, konsolidasyon döneminin başladığını, yeni bir OVP ile somut hedeflerin ortaya konulduğunu dile getiren Bolat, şunları kaydetti:

“Türkiye’de de yerli ve milli sanayinin korunması için dampingli eylemden, sübvansiyonlu ithalattan, dampingli ithalattan, menÅŸe saptırmasıyla içeriye giren veya girmeye çalışan ithalattan gümrük tarife pozisyonu deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ ithalat kalemlerine yönelik yasal tedbirler aldık. Yani gümrük rejimimizin ve dış ticaret politikamızın bize emrettiÄŸi kuralları, kanunları uygulamak… Dampingli ithalat varsa antidamping soruÅŸturması, sübvansiyonlu ithalat tespit ettiÄŸimizde fark giderici vergi soruÅŸturması, korunma önlemi soruÅŸturması ve kepenk kapatan, zor duruma düşen, işçilerini çıkarmak zorunda kalan sektörlerle alakalı da bu tür tedbirleri almak durumunda kaldık. Zaten bunun somut sonuçlarını da görüyoruz.

Åžu anda yıllıklandırılmış ithalatımız 343 milyar dolara kadar geriledi. Böylece döviz rezervlerimiz yükselmeye baÅŸladı. Döviz arzımız artmaya baÅŸladı. Bu anlamda dövizde bir stabilite oldu. Fiyatlar, son 2-3 aydır dengeye geldi. FahiÅŸ artışların yaÅŸanmadığı bir 2-3 ay yaşıyoruz. Dezenflasyon süreci hazirandan itibaren ekonomide ve piyasalarda etkisini gösteriyor. Dolayısıyla dış ticarette bu tedbirleri etkin bir ÅŸekilde uyguluyoruz. Sadece bize kanunların ve dış ticaret rejiminin emrettiÄŸi görevleri yapıyoruz. Haklı, adil ticarete evet. Zorunlu, yasal, haklı ithalata evet. Ama bunun dışındaki yanlış uygulamalara da biz ‘dur’ diyoruz. Birçok sektörde yerli, milli üretimin, istihdamın arttığını görüyoruz. Zaten toplam istihdam rakamındaki artış da bunu gösteriyor.”

“Enflasyonun yüzde 50 ve altına düştüğünü gördükçe kredi maliyetlerinde de aÅŸağı doÄŸru iniÅŸleri göreceÄŸiz”

Ömer Bolat, hükümet olarak görevlerinin ihracatçıların rahatlaması için girdi maliyetlerinin düşmesi ve ellerindeki bütçe imkanlarıyla, Bakanlıklarına tahsis edilen mali bütçeyle gerekli destekleri, destek programlarını hazırlayıp ihracatçıların arkasında, yanında yer almak olduÄŸunu vurgulayarak, “Yeni destek programı da bu çerçevede açıklandı. Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Merkez Bankamızla da koordineli olarak finansmana ulaşım, finansman maliyetlerinin düşürülmesi gibi çabalar içindeyiz. Zaten inÅŸallah eylül sonrası, ekim gibi enflasyonun yüzde 50 ve altına yıllıklandırılmış olarak düştüğünü gördükçe kredi maliyetlerinde de aÅŸağı doÄŸru iniÅŸleri hep birlikte göreceÄŸiz. Hatta piyasa, politika faizinden daha önde o anlamda hareket edecektir diye gözlemliyoruz. Piyasalardan aldığımız gözlemler ve sinyaller de bu yönde.” diye konuÅŸtu.

Ä°srail’e ihracatta ciddi bir düşüş olduÄŸunu bildiren Bolat, bu konuda hükümetin aldığı kararı tereddütsüz uyguladıklarını söyledi. Bolat, “Ama Allah bereketini veriyor. BaÅŸka pazarlarda yeni imkanlar, açılımlar oldu. Oralardan bu eksiÄŸi kapatmaya gayret ediyoruz. Oradaki açık bizim için kayıp olmadı. Ä°nÅŸallah da olmayacak. Önemli olan orada dünyaya ve Ä°srail’in soykırımcı yönetimine bir mesaj vermekti ve dünyada da bunu yapan tek ülke Türkiye oldu. Türkiye, öncü ve lider ülke oldu.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Bolat, hükümetin bu kararının bütün dünyada büyük yankı uyandırdığını, ardından Batı dünyasında birçok yerde vicdanların haykırdığını gördüklerini, birçok Batılı ülkenin Filistin devletini resmen tanıdığını anlattı.

Ekonomideki bu dezenflasyonist politikayla, yani enflasyonu düşürme politikasıyla somut sonuçların görülmeye başlandığını ifade eden Bolat, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Bu salgın, depremler ve Rus-Ukrayna savaşı döneminde insanlar iÅŸsiz kalmasın, istihdam artsın, piyasada mal kıtlığı olmasın, halkın satın alma gücü düşmesin yaklaşımıyla hem üreten ve ihracatçı kesime oldukça elveriÅŸli maliyetlerle finansal kaynak saÄŸlandı hem de çalışan ve emekli kesime de enflasyon oranının üzerinde ücret artışları verildi. Bu noktada tüketimin canlı olması, turizmin 2022, 2023 ve bu yıl canlı olması, üreten ve satan üretici ve satıcı kesim açısından yüksek talep fırsatı getirdi. Ama ÅŸimdi gerek kredi imkanlarının sıkılaÅŸması, daralması ve özellikle de iç pazarda vatandaşımızın bugün ve önümüzdeki süreçle alakalı ve yüksek fiyatlara yönelik de bir tepki ortaya koyması karşısında tüketimin kısmen azalmaya baÅŸladığını görüyoruz.

Bunu sanayiciler bize bildiriyorlar. Dolayısıyla fiyat artırma eÄŸilimi törpülenmiÅŸ oluyor. Bu kararlar kolay verilemiyor. Enflasyon düştükçe ihracata yöneliÅŸ de artacaktır. İç pazardaki talep azalması satıcılarımızı, üreticilerimizi dış pazarlarda yeni ihracat fırsatları, imkanları kovalamaya sevk edecektir. Bu açıdan da inÅŸallah bu etkileri önümüzdeki aylarda birlikte göreceÄŸiz.”

“(Ä°hracatta) Åžu anda aÅŸağı doÄŸru gidiÅŸ öngörmüyoruz”

Ticaret Bakanı Bolat, OVP’nin geçen yıl 7 Eylül’de açıklandığını hatırlatarak, Strateji Bütçe BaÅŸkanlığının OVP’yi hazırladığını ve programda ihracatla ilgili ÅŸu ana kadar herhangi bir güncelleme yapmadığını dile getirdi.

Bolat, şöyle devam etti:

“11 ay hedefe sadık kaldık. Bu çok önemli. Neden önemli? Geçen yıl dünya mal ihracatı yüzde 5, dünya ticareti yüzde 1,2 azaldı. Dünya hizmet ihracatı yüzde 10 arttı. 2024’ün 7 ayı geride kaldı. Dünya ekonomisinde, dünya ticaretinde beklenen sıçrama henüz görülmedi. Temmuz ayı itibarıyla 261,5 milyar dolar ihracatı yakalamamız aslında aÅŸağı doÄŸru bir geliÅŸme deÄŸil. ‘Hedefin yarıdan fazlasını baÅŸarmış olmak’ anlamına geliyor. Geçen yıl 255,4 milyar dolardı. 6 milyar dolar artıdayız. OVP hedefine göre 5,5 milyar dolar kaldı. O açıdan kalan 5,5 milyar dolar için biz tabii çalışacağız ama sonucu o aylar bittiÄŸi zaman, rakamlar ortaya çıkınca göreceÄŸiz. Åžu anda aÅŸağı doÄŸru gidiÅŸ öngörmüyoruz. Sonbahar her zaman için ihracat döneminde canlı bir dönemdir. Önemli olan doÄŸru istikamette olmak. Yani rakam 1 milyar dolar, 2 milyar dolar az olmuÅŸ, çok olmuÅŸ. O kadar önemli deÄŸil. Geçen yılı aÅŸtık mı? AÅŸtık. Hedefin yarıdan fazlasını gerçekleÅŸtirdik mi? GerçekleÅŸtirdik.

Hizmet ihracatı 101 milyar dolardı. Åžu anda yıllıklandırılmış rakamımız 106,5 milyar dolar. Yıl sonu hedefimiz neydi? 110 milyar dolar. Ä°nÅŸallah onu da baÅŸaracağız. Temmuz, aÄŸustos, eylül turizmin yoÄŸun olduÄŸu aylar… Sonbahar taşımacılık gelirlerinin artacağı dönem… Hedeflerimize baÄŸlıyız.”

Finansman konusunda birçok olumlu adımlar atıldığını, tedbirler alındığına iÅŸaret eden Bolat, “Allah’ın izniyle sonbaharda enflasyondaki düşüşü gördüğümüz zaman Türkiye’de de finansman açısından ÅŸartların daha iyiye doÄŸru gittiÄŸini, aÅŸağı doÄŸru gideceÄŸini hep birlikte göreceÄŸiz.” dedi.

Finansmana erişimle ilgili avantajları daha da artırmaya çalışacaklarını, yeni enstrümanlar geliştireceklerini ifade eden Bolat, bir soru üzerine, enflasyonun yüksek olduğu bir ülkede girdi maliyetinin de yüksek olabileceğini ancak fiyatların maliyetlerden daha hızlı arttığını söyledi.

“Çalışanların enflasyon karşısında satın alma gücünü korumak zorundayız”

Ömer Bolat, çalışanların enflasyon karşısında satın alma gücünü korumak zorunda olduklarına dikkati çekerek, “Girdi maliyetlerini stabil hale getirmek, finansman maliyeti, enflasyon ve döviz kurunun istikrarlı, stabil olduÄŸu bir ekonomik ortamı meydana getirme gayreti içindeyiz. Bu çabalarımızın da koordinasyonu ekonomi yönetimi tarafından saÄŸlanıyor ve bir OVP çerçevesinde makro göstergeler noktasında hedeflerimize ulaşıyoruz.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Kur noktasında, hükümetin sabit bir kur politikası olmadığını vurgulayan Bolat, döviz rezervlerinde son 1 yılda büyük artış kaydedildiÄŸini, sadece 31 Mart seçimlerinden bu yana 85 milyar dolardan fazla döviz kaynağı giriÅŸi bulunduÄŸunu, bunun küçük bir miktarının yurt dışı kaynaklı olduÄŸunu, diÄŸer bölümünün ise vatandaÅŸların ve ÅŸirketlerin dövizden TL’ye dönmesinden kaynaklandığını bildirdi.

“Enflasyon düştükçe girdi maliyetleri de stabil hale gelecek”

Girdi maliyetlerinin artışına karşı döviz kurunun önemli bir enstrüman olduğuna işaret eden Bolat, enflasyon düştükçe girdi maliyetlerinin de stabil hale geleceğini dile getirdi.

Bolat, “Kaldı ki ihracatta kullanılan ithal girdilerin TL karşılığı da bugünkü kurda maliyetlerin artmasını engellemiÅŸ oluyor. Böyle de bir avantajı var. Ama şöyle bir gerçek var; döviz kuru, kontrolsüz ve hızlı bir ÅŸekilde arttığında 24 saat geçmeden fiyatları arttırıyor. Åžimdi siyasal iktidar ve ekonomi yönetimi bu yüksek enflasyon hassasiyetine dikkat ediyor. Aynı ÅŸey bu sefer ihracatçılarımız ve tüm sanayicilerimiz için risk oluÅŸturuyor. Hem girdi maliyetleri artmış oluyor. Önemli olan bu iÅŸi dengeli götürmek. Ä°ÅŸte bunun gayreti içindeyiz.” ifadelerine yer verdi.

“(Çin’deki bazı internet sitelerinden ucuza ürün getirilip satılması) Gerekli kararları aldık, yakında göreceksiniz”

Ticaret Bakanı Bolat, Çin’deki bazı internet sitelerinden ucuza ürün getirilip satılması konusuna iliÅŸkin soru üzerine, “Konunun çok yakın takipçisiyiz. Gerekli kararları da aldık, yakında göreceksiniz.” dedi.

Otomotiv ve emlak sektörüne ilişkin düzenlemelere değinen Bolat, otomotivdeki kuralları sıkı bir şekilde denetlediklerini, her 2 sektördeki manipülasyonları tespit edip ağır cezalar uyguladıklarını, şu anda otomotiv ve emlak piyasasının istikrarlı olduğunu vurguladı.

Bolat, 600 bin tane stoklanmış sıfır aracın ortaya çıkmasıyla piyasanın rahatladığını kaydederek, gayrimenkulde de gerekli düzenlemelerin yapıldığını anlattı.

“Hazirandan bu yana fiyatlarda bir duraÄŸanlaÅŸma var”

Ömer Bolat, fahiÅŸ fiyat denetimlerine iliÅŸkin son çalışmaların sorulması üzerine, “Bu konuda olayın bir arz-talep dengesi boyutu var, bir tamahkarlık, bir açgözlülük boyutu var, talebin doyması boyutu var. Bir de denetimler ve cezai uygulamalar boyutu var.” deÄŸerlendirmesini paylaÅŸtı.

Hizmet de dahil şu anda birçok sektörde talebin geri çekildiğini, hizmet sektöründe gerek restoran, lokanta işletmeleri gerekse otelcilik noktasında bunun sinyallerini aldıklarını belirten Bolat, her gün çarşı, market ürünlerini kontrol ettiklerini söyledi.

Bolat, “Haziran ayından bu yana fiyatlarda bir duraÄŸanlaÅŸma var. Allah’a şükür stabil bir durum var. Bu, kırmızı et, tavuk eti, süt ürünleri de dahil olmak üzere temel ürünler olarak birçok üründe var. Biz denetimlerimizi yapıyoruz. Tarım ve Orman Bakanlığı gıda sektöründe denetimlerini yapıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı da vergisel boyut itibarıyla bazı sektörlere denetim yapıyor.” dedi.

2023’te 56 bin firmaya fahiÅŸ fiyat, stokçuluk, kara borsacılık, kasa-raf fiyat farklılığı, aldatıcı reklamlar dahil olmak üzere 1,5 milyar lira idari para cezası uygulandığını, bu yılın 7 ayında ise 71 bin firmaya 960 milyon lira idari para cezası kesildiÄŸini bildiren Bolat, rekabetin korunması, tüketicinin korunması ve perakende ticaret kanununda yapılan deÄŸiÅŸikliklerle bu cezaların katmerli bir ÅŸekilde arttırıldığını ifade etti.

“(Yeni yatırımlar) Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımız birkaç firma ile görüşme halinde”

Ticaret Bakanı Bolat, BYD’nin Türkiye yatırımına iliÅŸkin soru üzerine, Türkiye’ye yatırım getiren, yatırım yapmak isteyenlere kapılarının açık olduÄŸunu söyledi. Bolat, “Yeni yatırımlar Avrupa’dan, Amerika’dan, Asya’dan, baÅŸka taraftan da gelirse Sanayi Bakanlığımız yatırım teÅŸviklerini ilgili firmalarla zaten görüşüyor, müzakere ediyor. O çerçevede de Ticaret Bakanlığımız ile de koordineli hareket ediyor. Bu yatırım inÅŸallah hayırlı olsun. Arkasından yeni yatırımları tetiklemesini ümit ediyoruz. (Yeni yatırımlar) Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımız birkaç firma ile görüşme halinde.” diye konuÅŸtu.

Bolat, Türkiye’nin Tunus ile serbest ticaret anlaÅŸması olduÄŸunu, Türkiye’nin sanayi rekabetinde üstünlüğü olunca Tunus’un yaklaşık 250 kalem üründe anlaÅŸmadan 5 yıl için muafiyet istediÄŸini ifade etti.

Aldıkları tedbir ve düzenlemelerle Türkiye’nin ithalatının 40 milyar dolara yakın azalış kaydettiÄŸini bildiren Bolat, bir soru üzerine, e-ticarete iliÅŸkin kanunun deÄŸiÅŸtirilmesinin ihtiyaçtan kaynaklandığını, Türkiye’nin e-ihracatının yüzde 10 hedefine yükselmesi ve dünyadaki e-ihracat rekabetinde Türk firmalarının yarışabilmesi adına ihracatı desteklemeyi amaçladıklarını kaydetti.

Bolat, bir soru üzerine, “20 milyar (TL) silinmiÅŸ gibi bahsediliyor ama ÅŸu anda çıkmış bir lisans bedeli yok. Yani o lisans bedeli önümüzdeki mart ayındaki rakamlara göre nisan ayında belirlenecek. Hiçbir firma da 9 milyar net cirosu varken o bahsettiÄŸiniz rakamlarda bir lisans bedeliyle karşı karşıya kalmayacak. 2 yıl önce kanun çıkarılırken tek firmaya yönelik eleÅŸtiriler var mıydı? Vardı. Åžimdi de tersinden aynı eleÅŸtiriler getirilmeye çalışılıyor. Bu haklı bir eleÅŸtiri yöntemi deÄŸil. Kanunlar bütün firmalar, bütün herkes için uygulanır. X, Y, Z o sektörde yurt içi, yurt dışı firmalar açısından eÅŸittir. Bu düzenlemeler, ülkemizdeki pazar yerleri ve e-ticaret firmalarının yurt dışı rakiplerine kıyasla güçlü kalabilmeleri için çıkarılıyor. Zaman içinde pazar paylarında deÄŸiÅŸiklik olabilecektir.” ifadelerini kullandı.

“Vizenin iÅŸ adamlarımız önünde engel olmaması için gayretlerimizi artırarak devam ettiriyoruz”

Avrupa BirliÄŸi vizesinin sürekli gündemlerinde olduÄŸunu, ikili temaslarda da bu konuda kolaylık ve hızlanma taleplerini ilettiklerini vurgulayan Bolat, “Bu konu biraz da AB içindeki aşırı sağın yükseliÅŸi… Son Avrupa Parlamentosu seçimlerinde de ortaya çıktı. Oradaki hükümetlerin de çekingenliÄŸiyle alakalı bir konu. Bizim bu konuda kendilerinden isteÄŸimiz çok uzun süreli, çok giriÅŸli ve özellikle iÅŸ dünyası, mühendislik isteyen, akademisyen, öğrenci, nakliyeci ve ÅŸoför gibi meslektekilerin acil vize ihtiyacının hızlı baÅŸvuru ve proseslerinin halledilmesidir. Bu konudaki giriÅŸimlerimiz devam ediyor. Ama bu konu, aynı zamanda DışiÅŸleri Bakanlığımızı ilgilendiren bir konu. Biz ticaretin artması için uÄŸraÅŸtığımız için bu noktada vizenin iÅŸ adamlarımızın önünde bir engel olmaması için gayretlerimizi artırarak devam ettiriyoruz.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Gayrimenkul ve otomotiv satışında yeni dönem başlıyor

Ömer Bolat, bir soru üzerine, “Ä°nÅŸallah 15 Eylül’de yeni bir düzenleme baÅŸlayacak. Emlakta, ilan sitelerinde doÄŸrulanmış ilan dönemine geçilecek. Böylece ilan sitelerinde gördüğünüz ilanların hiçbiri katakulli ya da tüketiciyi aldatmaya yönelik olmayacak. Konut satacak kiÅŸi, e-devlet üzerinde gayrimenkulünü seçerek emlakçıyı yetkilendirecek. YetkilendirilmiÅŸ emlakçılar, bu satışlara aracılık edecek. Otomotivde de aynı sistemi getireceÄŸiz. Önce emlak ile ilgili olanı yayınlayacağız. Kısa bir süre sonra, 1-2 hafta sonra da bunu otomotiv sektöründe uygulayacağız.” dedi.

Önümüzdeki süreçte dezenflasyon politikasının hızlı sonuç vermesiyle finansman oranları aÅŸağı doÄŸru çekilmeye baÅŸladığında konut arzının da artacağı dönemin geleceÄŸini belirten Bolat, “Yani ÅŸu anda konut yapılıyor. Ä°nÅŸaat sektörü büyümeye katkı veriyor. Ama daha çok deprem bölgesinde yapılıyor. Ä°kinci el piyasasında satışlar oluyor.” ifadelerini kullandı.

“Bu aslında bir yerde kiraların da düşmesine sebebiyet verecek”

Ticaret Bakan Yardımcısı Mahmut Gürcan da emlaktaki yeni düzenlemeye ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu:

“GetireceÄŸimiz ürün ile sadece ilan sitelerindeki ilanların verilmesindeki aÅŸamaları resmiyete baÄŸlıyoruz. VatandaÅŸ, e-devleti üzerinden girerek kendisine ait olan gayrimenkulü seçip orada açılacak pencereden yetkili ilan satıcısının, emlakçının kodunu girerek orada emlakçıyı yetkilendirecek. Kendisi de ilan sitesine girip satabilir. Ama emlakçıya verecek olanlar emlakçıyı yetkilendirecek. Böylece emlakçı almış olduÄŸu yetkiyle bu ilanı siteye girebilecek. Biz bunu 15 Eylül’de baÅŸlatacağız. Ä°lk etapta hibrit olacak. Onlar da ‘doÄŸrulanmış ilan’ diye çıkacak. Ama yılbaşı itibarıyla tamamı doÄŸrulanmış ilan olarak çıkmaya mecbur olacak. Böylece siz bir sabah kalktığınızda kendi evinizi ilan sitesinde satılırken görmeyeceksiniz. Yani ÅŸu anda hiç kimse ilan vermediÄŸi halde bazı kiÅŸiler emlak sitelerine girerek bu evleri satıyor. Ama sorduÄŸunuzda ‘yok’ diyorlar, ‘biz onu sattık’ diyorlar. ‘Size baÅŸka ilan, baÅŸka evi gösterelim’ diye böyle fake ilanlar veriliyordu. Amacımız, manipülasyonu önleyerek daha doÄŸru bir piyasa iÅŸleyiÅŸini getirmek. Bu sistem 15 Eylül’de gelecek.

Arkasından aynı ÅŸekilde otomobille ilgili sistemi devreye sokacağız. KiÅŸi, birinci derece akrabası, hanımı, annesi, babası ve çocuklarının da üzerine olan emlakla ilgili ilan koyabilir. O zaten kimlik doÄŸrulama sisteminde ÅŸu anda uygulanıyor. Bu aÅŸamayla yaptığımızda ilan sistemindeki manipülasyonun önüne geçmeye çalışacağız. Bu aslında bir yerde kiraların da düşmesine sebebiyet verecek. Çünkü (internet) sitelerde, kirada olmayan dairelere sanki kiradaymış gibi fiyatları ÅŸiÅŸirme ve spekülasyon yapılıyordu. Aynı aracı 10 kiÅŸi veya aynı evi 10 kiÅŸi, siteye girerek fiyatları yukarı çekerek sanki piyasada böyle bir fiyat artışı varmış gibi gösteriyordu. Bunun önüne geçmeye çalışıyoruz. Gerçek ilanlarla fiyatının doÄŸrulanmasını saÄŸlamaya çalışıyoruz.”

AA