“Kara Fatma” vefatının 67. yıl dönümünde anılıyor

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Sivas Kongresi devam ederken Atatürk ile görüşmek için Ä°stanbul’dan vapurla Samsun’a, oradan da Sivas’a geçen Erden, savaÅŸa katılma arzusunu dile getirmesi üzerine Gazi’nin izniyle KurtuluÅŸ Savaşı Batı Cephesi’nde mücadele verdi. Milli Mücadele döneminde Rum ve Ermeni çetelerine karşı savaÅŸan Fatma Seher Hanım, toplam 350 kiÅŸilik müfrezeyi yönetti.

Nüfus kayıtlarındaki ismi “Mahi” olan Fatma Hanım’ın asker eÅŸi Sarıkamış’ta ÅŸehit oldu. Fatma Seher Hanım, cesaretinden dolayı gözü kara olduÄŸu için Atatürk tarafından “Kara Fatma” diye anılır.

SavaÅŸta kazandığı baÅŸarılardan dolayı yerli ve yabancı birçok kaynakta anılan Fatma Seher, Amerikan New York Times gazetesinin manÅŸetinde “Orduda SavaÅŸan Türk Kadını TeÄŸmenliÄŸe Yükseldi” baÅŸlığıyla yer aldı.

Sovyet Rusya’nın Türkiye’de bulunan diplomatları arasında yer alan Semyon Ivanoviç Aralov’un da dikkatini çeken Kara Fatma’dan Aralov’un “Bir Sovyet Diplomatının Türkiye Anıları, 1922-1923” adlı kitabında şöyle bahsedildi:

“Birkaç sefer elçiliÄŸimize savaşçı kadınlardan çeteci Fatma ÇavuÅŸ da gelmiÅŸti. Fatma ÇavuÅŸ, bir çetenin başında bulunuyordu. Yunanlarla ve asilerle dövüşmüştü. Fatma ÇavuÅŸ, kısa boylu, zayıf, enerjik yüzlü, kara gözlü, yaÅŸlıca bir kadındı. Bir defasında yine bir çeteci olan ve annesiyle birlikte savaÅŸlara katılan oÄŸlu ile elçiliÄŸe geldi. Fatma’nın sırtında siyah uzun bir ceket, ayağında çizgili bir eteklik vardı. Belindeki geniÅŸ kuÅŸağında tüfek mermileri, kama, omzunda da kayış görünüyordu. ElçiliÄŸimize uzun boylu, düzgün vücutlu bir çeteci de gelirdi. O sıralarda misafirimiz bulunan ünlü Rus resim sanatçısı Y. Y. Lansere’den bu çeteci ile Fatma ÇavuÅŸ’un portrelerini yapmasını rica ettim. Resimlerinin yapılmalarına razı oldular.”

Maaş bağlanması için kanun teklifi

Askerliğe onbaşı olarak başlayan Fatma Seher Erden, üsteğmen rütbesiyle emekli oldu ancak maddi zorluklar yaşamaya başladı.

Yeni Gün dergisinde 1933’te “Kara Fatma Rus Manastırı’nda” röportajı yer alırken, Kadın Gazetesi’nde 1950’de “Kara Fatma Yardım Bekliyor” haberi yayımlandı.

Ekonomik sorunlarla mücadele eden Fatma Hanım, BaÅŸvekalet Yüksek Makamına bir dilekçe yazarak maddi durumunun iyi olmadığını anlattı. Bu dilekçeden 10 yıl sonra 1954’te Kars mebusu Tezer TaÅŸkıran ve Rize mebusu Ä°zzet Akçal’ın Fatma Hanım’a vatani hizmet tertibinden ötürü aylık baÄŸlanması için kanun teklifinde bulunması üzerine maaÅŸ baÄŸlandı.

TBMM tutanaklarında yer alan bilgilerde sunulan teklif şöyle yer aldı:

“Mucip Sebepler: Milli Mücadele’ye 350 mücahit akıncı ile iÅŸtirak ederek 18’inci fırkanın 20’nci Hücum Taburu Süvari Bölüğü kumandanlığını yapmış ve bu hizmet mukabili kendisine ‘milis subayı’ unvanı verilmiÅŸ olan Erzurumlu Milis Kara Fatma’ya yaşının 70’i aÅŸması, kendisine bakacak hiç kimsesi bulunmaması, dolayısıyla halen Ä°stanbul’da bir kulübede yaÅŸamakta ve büyük bir sefalet içinde kıvranmaktadır. Bu kahraman kadın, vatani hizmet tertibinden maaÅŸ tahsis için Büyük Millet Meclisinin atıfetine sığınmıştır. Bütçe Komisyonuna tevdi buyrulmak üzere Yüksek ReisliÄŸe sunulur.”

KasımpaÅŸa Gülhan Sokak 13 numarada ikamet ettiÄŸi belirtilen tutanakta, Bütçe Komisyonunun onayıyla Kara Fatma’ya hayatta bulunduÄŸu müddetçe vatani hizmet tertibinden ayda 170 lira aylık baÄŸlandığı aktarıldı.

Hayatının son günlerini Darülaceze’de geçiren Kara Fatma, 11 günlük yaÅŸam mücadelesinin ardından 2 Temmuz 1955’te hayata gözlerini yumdu.

“Düşmana büyük kayıplar verdirdi”

Kocaeli Ãœniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Öğretim Ãœyesi Doç. Dr. Esma Torun, AA muhabirine, “Kara Fatma” adıyla tanınan Fatma Seher Hanım’ın asıl soyadının “Savaşır” olduÄŸunu söyledi.

Bazı kaynaklarda Fatma Seher Hanım’ın soyadının “Erden” diye geçtiÄŸini dile getiren Torun, “Fatma Seher Hanım’ın milli mücadeleye katılma isteÄŸinin nedeni vatanın iÅŸgal edilmiÅŸ olmasının verdiÄŸi büyük acıdır. Ä°ÅŸgal edilen ve parçalanmaya çalışılan Anadolu halkının içinden çıkan Fatma Seher Hanım, kurmuÅŸ olduÄŸu çetesiyle Kuvayımilliye güçlerine katılmıştır. Özellikle Kara Fatma çetesi Bolu, Kocaeli, Bursa bölgelerinde hem silahlı güçleriyle düşmana ağır kayıplar verdirmiÅŸ, Ä°zmit’in kurtuluÅŸuna önemli destek verdikten sonra, Sakarya ve Büyük Taarruz’a katılmıştır. Önemli katkılar saÄŸlamıştır.” dedi.

Fatma Seher Hanım’ın sadece korkusuz vatansever Türk kadını olmadığını, aynı zamanda maaşını Kızılaya bağışlayacak kadar da yüce gönüllü bir insan olduÄŸunu ifade eden Torun, Fatma Seher Hanım’ın Gazi Mustafa Kemal Atatürk ile görüşmesini ise şöyle aktardı:

“SavaÅŸa bir an önce katılmaya karar veren Fatma Seher, Sivas’ta Mustafa Kemal ile görüşebilmek için tam 3 gün boyunca çeÅŸitli kılıklara girerek devamlı onu takip etmiÅŸtir. Üçüncü gün Mustafa Kemal’i bir davete giderken yakalamış ve Ä°stanbul’dan buraya onunla konuÅŸmak için geldiÄŸini ve bir dakika bile olsa kendisini dinlemesini istemiÅŸtir. Bu ısrar karşısında Mustafa Kemal, yolu üzerindeki küçük bir lokantaya oturtmuÅŸ ve onun ne istediÄŸini anlamaya çalışmıştır. Fatma Seher Hanım gözlerinden akan kanlı yaÅŸlara aldırmayarak, Mustafa Kemal’in ayaklarına kapanmış ve ‘Bu aziz vatanı kurtaracak sensin, bütün millet senin emrini bekliyor’ demiÅŸtir. Mustafa Kemal, onu ellerini tutup yerden kaldırmış, adını, ata binip binmediÄŸini, silah kullanıp kullanmadığını, savaÅŸtan korkup korkmadığını sormuÅŸtur. O da adının Fatma olduÄŸunu, ata binip silah kullanabildiÄŸini anlatıp ‘Muharebe bana düğündür PaÅŸam’ demiÅŸtir. Mustafa Kemal vatan için her ÅŸeyi göze alan Fatma Seher Hanım’ı tarihteki kadın kahramanlara benzeterek ‘Åžu dakikada bütün kadınlarımız senin gibi olsa idi Kara Fatma’ diyerek, alnından öpmüştür. Fatma Seher Hanım, bu andan itibaren adının ‘Kara Fatma’ olarak deÄŸiÅŸtiÄŸini, Mustafa Kemal’in kendisine ‘sıkışık vaziyette iÅŸine yarar’ diye yazılı bir belge verdiÄŸini, ‘bir an evvel Ä°stanbul’a git ve hemen iÅŸe baÅŸla’ dediÄŸini anlatmaktadır. Sevincinden deliye dönmüş ama kimseye bir ÅŸey söylemeden hemen Ä°stanbul’a hareket etmiÅŸtir. Ä°stanbul’a gelince etrafında güvendiÄŸi delikanlıları toplayarak 15 kiÅŸilik bir çete kurmuÅŸtur.”​​​​​​​

AA