05 Kasım 2024 itibariyle Covid-19 ile mücadelede aşılanan sayısı kişiye ulaştı.
Küresel pay piyasaları, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) para politikası kararları sonrasında yılın geri kalanında bankanın bir faiz artışına daha gidebileceÄŸinin sinyalini vermesiyle negatif bir seyir izlerken, gelecek hafta gözler ABD’de büyüme baÅŸta olmak üzere yoÄŸun veri gündemine çevrildi.
Hafta genelinde, küresel çapta merkez bankalarının para politikası kararları açıklanırken, gelecek döneme dair alınan sinyallerle faizlerin uzun bir süre yüksek seviyelerde tutulabileceği beklentisi arttı.
Fed, politika faizini beklentiler dahilinde değiştirmeyerek 22 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 5,25-5,50 aralığında bıraktı.
Karar sonrası açıklamalarda bulunan Fed Başkanı Jerome Powell, uygun olması halinde faiz oranlarını daha da artırmaya hazır olduklarını belirterek, enflasyonun sürdürülebilir şekilde hedefe doğru indiğinden emin olana kadar para politikalarını kısıtlayıcı seviyede tutma niyetinde olduklarını söyledi.
Bu toplantıda aldıkları politika faizini sabit tutma kararlarının para politikasında istedikleri duruşa ulaştıkları anlamına gelmediğini ifade eden Powell, Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) üyelerinin çoğunun bu yıl kalan 2 toplantıda faiz oranlarını bir kez daha artırmanın uygun olacağını öngördüğünü aktardı.
Powell, ekonomide “yumuÅŸak iniÅŸin” öncelikli hedefleri olduÄŸunu vurgulayarak, bunca zamandır bunu baÅŸarmaya çalıştıklarını kaydetti. Toplantının ardından yayımlanan Fed’in ekonomiye iliÅŸkin projeksiyonları ve politika faizine iliÅŸkin üyelerin beklentilerinin yer aldığı “dot plot” grafiÄŸinde federal fon oranına iliÅŸkin tahmin, bu yıl sonu için yüzde 5,6 olarak korunarak bir faiz artışının daha sinyalini verdi.
Fed’in federal fon oranına iliÅŸkin 2024 yılı için tahmini yüzde 4,6’dan 5,1’e, 2025 yılı için de yüzde 3,4’ten 3,9’a yükseltildi. Fed’in 2026 yılına iliÅŸkin faiz öngörüsü ise yüzde 2,9 oldu. Uzun dönem ortalama faiz beklentisi ise yüzde 2,5’te tutuldu.
Banka’nın enflasyon tahminleri ise bu yıl için yüzde 3,2’den 3,3’e yükseltildi, 2024 için yüzde 2,5 olarak korunurken, 2025 yılı için yüzde 2,1’den 2,2’ye çıkarıldı. Enflasyon tahmini 2026 için yüzde 2 oldu.
Analistler, Fed’in beklenenden daha uzun süre faizleri yüksek seviyelerde tutacağına iliÅŸkin sinyallerin projeksiyonda verildiÄŸini söyledi.
“Åžahin” sözle yönlendirmeleriyle bilinen eski St. Louis Fed BaÅŸkanı James Bullard, bankanın faizleri daha da artırması ve o seviyelerde bir süre sabit tutması gerekebileceÄŸini dile getirerek, enflasyonun yeniden hızlanma riskine karşı para politikasının bu ÅŸekilde olması gerektiÄŸini vurguladı.
Fed Yönetim Kurulu Ãœyesi Michelle Bowman ile Boston Fed BaÅŸkanı Susan Collins, Banka’nın devam eden enflasyonla mücadelesinde faiz oranlarının yüksek tutulmasını desteklediklerini belirtti.
Öte yandan Ekonomik Ä°ÅŸbirliÄŸi ve Kalkınma Örgütü (OECD), haziranda 2023 yılı için yüzde 2,7 olarak açıkladığı küresel ekonomide büyüme tahminini yüzde 3’e revize ederken, 2024 için ise büyüme tahmini yüzde 2,9’dan 2,7’ye indirildi.
OECD raporunda, “Küresel ekonomi, 2023’ün ilk yarısında beklenenden daha dirençli kaldı. Ancak büyüme görünümü zayıf kalmaya devam ediyor. Para politikasının giderek daha görünür hale gelmesi ve Çin ekonomisinden beklenenden daha zayıf bir toparlanma ile 2024 yılında küresel büyümenin 2023’e göre daha düşük olacağı tahmin edilmektedir.” denildi.
Söz konusu geliÅŸmelerle ABD’nin 10 yıllık hazine tahvil faizi yüzde 4,51 ile Ekim 2007’den bu yana en yüksek seviyesini, 2 yıllık tahvil faizi de yüzde 5,20’yi aÅŸarak Temmuz 2006’dan bu yana en yüksek seviyesini test etti.
Dolar endeksi haftayı yüzde 0,2 artışla 105,6 seviyesinden tamamladı.
Fed’in faiz kararıyla birlikte doların deÄŸer kazanması ve hisse senedi piyasalarında deÄŸer kayıplarının görülmesiyle yatırımcıların güvenli limanlara yöneldi ve haftayı altının onsu yüzde 0,1 artışla 1.925 seviyesinden tamamladı.
Brent petrol ise haftayı yüzde 1,4 azalışla 92,3 dolar seviyesinden kapattı.
Analistler, Brent petrolde Fed’in ÅŸahin duruÅŸuna devam edeceÄŸine yönelik endiÅŸelerin arz endiÅŸelerine daha ağır bastığını söyledi.
ABD’de pay piyasaları, Fed kararı sonrasında haftayı satış ağırlıklı seyirle tamamladı.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, yaptığı açıklamalarda, ABD ekonomisinin bir gerileme sürecine girdiÄŸine iliÅŸkin herhangi bir iÅŸaret görmediÄŸini ifade ederek, Kongre’nin hükümeti ayakta tutacak yasaları geçirmekte zorluk yaÅŸamasının ekonomideki ivmeyi yavaÅŸlatma riski taşıdığını kaydetti.
ABD’nin uzun vadeli mali zorluklarını ele almaya yönelik çalışmalar yürüten Peter G. Peterson Vakfı Ãœst Yöneticisi Michael Peterson ise kanun yapıcıların kısa vadeli bir mali krizden diÄŸerine sürüklenirken, ABD’nin milli borcunun trilyonlarca dolar artmaya devam ettiÄŸini hatırlattı.
Ãœlkede haziranda yaÅŸanan borç limiti “hesaplaÅŸmasının” ardından 32 trilyon dolarlık borç sınırının aşıldığını aktaran Peterson, politika yapıcıların, Amerikalıların gerçek mali problemlerine çözüm getirmeyen partizan kavgalar yerine temel sorun olan borcun kendisine odaklanmasını istediÄŸini ifade etti.
ABD Hazine Bakanlığı verilerine göre, ülkenin milli borcu, ilk kez 33 trilyon doların üzerine çıktı.
ABD’de BirleÅŸik Otomotiv İşçileri Sendikası (UAW), ülkede 3 büyük otomobil üreticisine karşı baÅŸlattıkları grevi, yeni sözleÅŸme görüşmelerinde ilerleme kaydedilmemesi nedeniyle General Motors (GM) ve Stellantis’e karşı geniÅŸleteceklerini duyurdu.
Analistler, grevin ülkede ekonomik aktiviteyi olumsuz etkileyebileceğine dair endişeleri tetikleyebileceğini vurguladı.
ABD’de açıklanan verilere göre, haftalık iÅŸsizlik maaşı baÅŸvurusunda bulunanların sayısı 201 bin ile mart ayından bu yana en düşük seviyeye gerilerken, bu durum iÅŸ gücü piyasasının saÄŸlamlığını koruduÄŸuna iÅŸaret etti.
Ãœlkede, konut baÅŸlangıçları, aÄŸustosta yüzde 11,3 azalarak 1 milyon 283 bine gerilerken, Haziran 2020’den bu yana en düşük seviyesine inerken, Ä°nÅŸaat izinleri ise aÄŸustosta aylık bazda yüzde 6,9 artışla 1 milyon 543 bine çıkarken 10 ayın en yüksek seviyesini kaydetti.
ABD’de ikinci el konut satışları, aÄŸustosta yüzde 0,7 azalarak ocak ayından bu yana en düşük seviyesini kaydetti.
ABD’de imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), eylülde aylık 1 puan artarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleÅŸti. Ãœlkede, hizmet sektörü PMI ise eylülde geçen aya göre 0,3 puan azalarak 50,2 deÄŸerine geriledi.
Söz konusu gelişmelerle New York borsasında S&P 500 endeksi yüzde 2,91, Nasdaq endeksi de yüzde 3,62, Dow Jones endeksi yüzde 1,89 düşüşle haftayı tamamladı.
25 Eylül ile başlayan haftada, pazartesi Chicago Fed ulusal aktivite endeksi, Dallas Fed imalat aktivite endeksi, salı günü yeni konut satışları, Conference Board tüketici güven endeksi, Richmond Fed sanayi endeksi, çarşamba dayanıklı mal siparişleri, perşembe büyüme, haftalık işsizlik başvuruları, bekleyen konut satışları, cuma günü toptan stoklar, kişisel gelir ve harcamalar, Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi takip edilecek.
Avrupa borsalarında da geçen hafta negatif bir seyir izlendi.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) yetkililerinin gelecek dönem politikalara iliÅŸkin sözle yönlendirmeleri de yatırımcıların odağında bulunurken, Fransa Merkez Bankası BaÅŸkanı Francois Villeroy de Galhau, ECB’nin, faizi bu seviyelerde yeterince uzun süre koruyacağını belirtti.
Enflasyonun bir hastalık, faiz oranlarının ise bir ilaç olduÄŸunu belirten Francois Villeroy de Galhau, “Enflasyon yüzde 2’ye doÄŸru geldiÄŸinde, ECB faizi düşürebilir.” ifadesini kullandı.
İngiltere Merkez Bankası (BoE) politika faizin yüzde 5,25 seviyesinde sabit tutulmasına karar verdi.
Politika faizi kararının dörde karşı beÅŸ üyenin oyu ile alındığı belirtilen açıklamada, Kurul’un dört üyesinin, Banka’nın faiz oranını 25 baz puan artırarak yüzde 5,5’e yükseltmesi yönünde oy kullandığı belirtildi.
Kararın ardından açıklamalarda bulunan BoE BaÅŸkanı Andrew Bailey, bu yıl ülkede enflasyonun daha da azalmasını beklediklerini ifade ederek, “Faiz oranları, iÅŸimiz tamamlayabilmek için yeterli yükseklikte ve uzun süreli olarak tutmaya devam edeceÄŸiz” deÄŸerlendirmesinde bulundu.
Bölgede diğer merkez bankalarının da para politikası kararları yatırımcıların odağında bulunurken, İsviçre Merkez Bankası (SNB) art arda 5 faiz artırımının ardından politika faizini yüzde 1,75’te sabit tuttu. İsveç Merkez Bankası politika faizinin 25 baz puan artırarak yüzde 4’e yükseltildiğini duyururken, Norveç Merkez Bankası da politika faizinin 25 baz puan artırarak yüzde 4,25’e çıkarma kararı aldı.
Avro Bölgesi’nde, aÄŸustos ayına iliÅŸkin Tüketici Fiyat Endeksi (TÃœFE), aylık yüzde 0,5, yıllık yüzde 5,2 artarak beklentilerin altında gerçekleÅŸti.
Ä°ngiltere’de ise enflasyon, aÄŸustos ayında yıllık bazda hız keserek yüzde 6,7 düzeyinde gerçekleÅŸti. Bir önceki ay Tüketici Fiyat Endeksi (TÃœFE) yıllık bazda yüzde 6,8 artış gösterirken, piyasaların beklentisi bu ay yüzde 7 artış olacağı yönündeydi.
Söz konusu geliÅŸmelerle geçen hafta Almanya’da DAX endeksi de yüzde 2,12, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 2,63, Ä°talya’da MIB 30 endeksi yüzde 1,1, Ä°ngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,36 azalış kaydetti.
Gelecek hafta pazartesi Almanya’da Ifo Ä°ÅŸ Dünyası Güven Endeksi, perÅŸembe Avro Bölgesinde güven endeksi, Almanya’da TÃœFE, cuma Ä°ngiltere’de büyüme, Almanya’da iÅŸsizlik oranı, Avro Bölgesinde TÃœFE, ECB BaÅŸkanı Christine Lagarde’ın açıklamaları takip edilecek.
Asya borsalarında da Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) faiz kararı sonrasında satış ağırlıklı bir seyir izlendi.
BoJ politika faizini deÄŸiÅŸtirmeyerek yüzde eksi 0,1’de sabit bırakırken, getiri eÄŸrisi hedef aralığını da artı/eksi yüzde 0,5 düzeyinde korudu.
Banka, artan fiyatlar, yurt içi ve küresel büyüme görünümüne ilişkin yüksek belirsizlikleri dikkate alarak ultra gevşek para politikasında bir değişikliğe gitmediğini duyurdu.
Söz konusu kararı oy birliÄŸiyle alan BoJ, “tereddüt etmeden ek geniÅŸleme önlemleri alma” taahhüdünü devam ettirerek ileriye yönelik yönlendirmesinde herhangi bir deÄŸiÅŸiklik yapmadı.
Son zamanlarda BoJ’ın onlarca yıldır uygulanan aşırı gevşek seyrini değiştirebileceğine dair spekülasyonlar ortaya atılmıştı. Öte yandan ülkede açıklanan verilere göre, ağustosta Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 3,2 artış gösterdi.
Ülkede dış ticaret açığı, ağustosta 930,5 milyar yen oldu.
Öte yandan, ABD Hazine Bakanı Yellen, ABD’nin Japonya’nın yene bir müdahalede bulunmasına anlayış gösterip göstermeyeceÄŸi sorusuna, “ayrıntılara baÄŸlı” cevabını verdi.
Çin Merkez Bankası’nın (PBoC) krediler için referans kabul edilen gösterge faiz oranlarını sabit bırakması da risk iÅŸtahını düşürdü. Banka, bir yıl vadeli ana kredi faiz oranını yüzde 3,45 ve 5 yıllık kredi faiz oranını da yüzde 4,2’de sabit bıraktı.
Analistler, “PBoC için ekonomiye mi yoksa yuanın desteklenmesine mi öncelik verileceÄŸi konusundaki ikilem devam ediyor.” ifadesini kullandı.
Asya Kalkınma Bankası (ADB), Çin emlak sektöründeki zayıflık ve El Nino iklim olayı ile baÄŸlantılı risklerin bölgesel beklentileri olumsuz etkilemesi nedeniyle bu yıl geliÅŸmekte olan Asya’daki ekonomik büyümenin beklenenden biraz daha düşük olacağını bildirdi.
Söz konusu geliÅŸmelerle haftalık bazda Çin’de Åžanghay bileÅŸik endeksi yüzde 0,47 deÄŸer kazanırken, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 3,58, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 3,37, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,69 deÄŸer kaybetti.
Gelecek hafta çarÅŸamba BoJ toplantı tutanakları, cuma Japonya’da iÅŸsizlik oranı, perakende satışlar, sanayi üreitimi, Çin’de Caixin hizmet sektörü ve imalat sanayi PMI takip edilecek.
Yurt içinde geçen hafta dalgalı seyreden Borsa Ä°stanbul’da BIST 100 endeksi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz kararı sonrasında haftayı yüzde 0,97 artışla 8.039,18 puandan tamamladı.
TCMB Para Politikası Kurulu (PPK), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını piyasa beklentileri doÄŸrultusunda 500 baz puan artırarak yüzde 30’a çıkardı.
PPK karar metninde, Kurul’un; dezenflasyonun en kısa sürede tesisi, enflasyon beklentilerinin çıpalanması ve fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın kontrol altına alınması için parasal sıkılaÅŸtırma sürecinin devamına karar verdiÄŸi belirtildi.
Duyuruda, “DoÄŸrudan yabancı yatırımlar, dış finansman koÅŸullarındaki iyileÅŸme, rezervlerde süregelen artış, turizm gelirlerinin cari iÅŸlemler hesabına desteÄŸi ve Türk lirası varlıklara yurt içi ve yurt dışı talebin artmaya baÅŸlaması fiyat istikrarına güçlü katkıda bulunacaktır.” ifadeleri dikkati çekti.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), sosyal medya hesaplarından gerçekleştirilen paylaşımlarda piyasa dolandırıcılığına ilişkin makul şüphe bulunması nedeniyle, 10 kişi hakkında borsalarda 6 ay süreyle geçici işlem yasağı uygulanmasına karar verdiğini bildirdi.
SPK, ayrıca 5 ÅŸirketin sermaye artırımına onay verdi. Kurul, Kalekim Kimyevi Maddeler’in 345 milyon liralık, Mercan Kimya Sanayi ve Ticaret’in 127 milyon liralık ve Çimsa Çimento’nun 810,5 milyon liralık bedelsiz sermaye artırımı baÅŸvurusunu onayladı.
Ä°zmir Fırça Sanayi ve Ticaret AÅž ile Kuvva Gıda Ticaret ve Sanayi Yatırımları AÅž’nin tahsisli sermaye artırımı baÅŸvurusuna onay verildi. Ä°zmir Fırça’nın sermayesini tahsisli olarak 50 milyon TL satış bedeli karşılığı nominal tutarda artırması talebi ile Kuvva Gıda’nın 287,1 milyon TL satış bedeli karşılığı nominal tutarda sermaye artırımı talebi onaylandı.
Öte yandan geçen hafta Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet ÅžimÅŸek, New York’ta yatırımcılarla yaptığı görüşmelere iliÅŸkin, “Bu görüşmelerimizin Türkiye’ye fon akışında katkısının olacağına inanıyorum.” ifadesini kullandı.
OECD, Türkiye ekonomisine yönelik haziranda 2023 yılı için yüzde 3,6 olarak açıklanan büyüme tahminini dün yayımlanan raporda yüzde 4,3’e yükseltti.
Raporda, Türk ekonomisinin gelecek yıla iliÅŸkin büyüme tahmini yüzde 3,7’den 2,6’ya çekilirken, 2023 yılı enflasyon beklentisi ise yüzde 44,8’den 52,1’e yükseltildi. Enflasyonun 2024’te ise yüzde 39,2’ye ineceÄŸi öngörüldü.
Alibaba Grup BaÅŸkanı Michael Evans, Türkiye’nin, dünyanın lider e-ihracat ülkesi olma potansiyeline sahip olduÄŸunu belirterek, gelecek dönemde burada 2 milyar dolarlık yatırım planları olduÄŸunu bildirdi.
Resmi Gazete’de yayımlanan TCMB tebliÄŸleri ile gerçek kiÅŸi dönüşüm hesaplarının tarih koÅŸulunda teknik deÄŸiÅŸikliÄŸe gidilerek tarih, 30 Haziran 2023’ten 31 AÄŸustos 2023’e alındı.
Buna göre, yurt içi yerleÅŸik gerçek kiÅŸiler, 31 AÄŸustos 2023 tarihi itibarıyla bankalarda mevcut olan altın, dolar, avro ve Ä°ngiliz sterlini cinsinden mevduat ve katılım fonu hesaplarını TL’ye çevirebilecek.
Dolar/TL, haftayı bir önceki kapanışın yüzde 0,6 üzerinde 27,1678 seviyesinden tamamladı.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 8.100 ve 8.200 seviyelerinin direnç, 8.000 ve 7.900 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.
AA
EK MTV’de kritik tarih belli oldu
TÜPRAŞ Rafinerisi’nde patlama
Engelli (ÖTV’siz) araç limiti ne kadar olacak?
Bahçeli Öcalan’a Meclis çaÄŸrısını yineledi
Trafik cezalarına büyük zam
Ankaralı Turgut’tan üzen haber
Türk iÅŸ insanı Miami’de tutuklandı
ABD başkanını seçiyor
2025 LGS tarihi belli oldu
“Hazır giyim, inÅŸaat, mobilya, makine ve otomotiv zorda”
Green Card başvurusu için son gün
TÜPRAŞ Rafinerisi’nde patlama
Engelli (ÖTV’siz) araç limiti ne kadar olacak?
Bahçeli Öcalan’a Meclis çaÄŸrısını yineledi
Trafik cezalarına büyük zam
Ankaralı Turgut’tan üzen haber
Türk iÅŸ insanı Miami’de tutuklandı
ABD başkanını seçiyor
2025 LGS tarihi belli oldu
“Hazır giyim, inÅŸaat, mobilya, makine ve otomotiv zorda”
Green Card başvurusu için son gün