Küresel piyasalarda doğal gaz fiyatları artıyor

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Bilkent Üniversitesi Enerji Politikaları Araştırma Merkezi Misafir Öğretim Üyesi Sohbet Karbuz, doğal gaz piyasasında zor bir dönemden geçildiğini ifade etti.

Asya ve Avrupa’daki doÄŸal gaz stoklarının soÄŸuk kış ÅŸartları ve baharda sıcaklıkların beklenenden düşük olması nedeniyle hızla tükendiÄŸini aktaran Karbuz, şöyle konuÅŸtu:

“Sadece hava ÅŸartları deÄŸil, salgın tedbirleri kapsamında uygulanan kapanmaların yerini açılmalara bırakmasıyla sanayi, elektrik üretimi gibi etkenler gaz talebini artırdı. Ancak fiyatların artmasını sadece talebe baÄŸlamak doÄŸru olmaz. DoÄŸal gaz fiyatlarının yükseliÅŸinde Avrupa’da karbon fiyatlarının artışı da önemli rol oynadı. Söz konusu fiyatlar kasımda ton başına 25 dolar civarındaydı, ÅŸimdi 50 doları geçti. Böyle olunca kömürden gaza geçiÅŸ hızlandı. Avrupa’da elektrik üretiminde rüzgar ve güneÅŸ de bekleneni veremedi. Bu nedenle gaza yüklenme oldu ve gaz fiyatlarını bir ÅŸekilde etkiledi.”

DoÄŸal gaz talebinin sadece Avrupa’da deÄŸil, Asya’da da ciddi ÅŸekilde arttığını dile getiren Karbuz, Çin’in geçen 6 ayda dünyanın en büyük LNG ithalatçısı Japonya’yı geride bıraktığını vurguladı.

Karbuz, Tokyo Olimpiyatları’nın 23 Temmuz’da baÅŸlayacağını anımsatarak, “Olimpiyatlar nedeniyle Japonya’nın gaz stoklama durumu da söz konusu. Ne fiyattan olursa olsun alıyorlar. Böyle olunca ithalatçılar arasında da rekabet görüyorsunuz. Fiyata bakmadan LNG ithal eder duruma gelince spot LNG fiyatları otomatik artıyor.” ifadelerini kullandı.

Asya’da ABD’den gelen talep fazlası LNG’nin genelde Avrupa’ya gittiÄŸini belirten Karbuz, bu yıl Asya’ya ciddi oranda yönelim olduÄŸunu ve Avrupa’ya beklendiÄŸi kadar uygun fiyatlı LNG gelmediÄŸini belirterek, şöyle devam etti:

“Avrupa fiyat açısından zor durumda. LNG fiyatları artıyor. Son tedarikçi olarak bakılan Avrupa’daki bazı LNG tesislerinde bakım ve arızalar nedeniyle LNG giriÅŸ kapasitesinde azalma oldu. Bu durumda normalde boru gazına yüklenilir ama Norveç’ten daha fazla boru gazı gelemiyor. Rusya hem Kuzey Akım hem Yamal’dan neredeyse tam kapasite gaz gönderiyordu, Ukrayna üzerinden akışı artırabilirdi fakat Ukrayna’ya koz vermek, normal kontrat miktarının üzerine çıkmak istemiyor. Rusya ve Ukrayna arasında ‘Kuzey Akım-2’yi önlemeye çalışıyor ama benden ekstra gaz istiyorsunuz’ durumu söz konusu. Jeopolitik bir savaÅŸ var. Öte yandan Libya’dan Ä°talya’ya gaz ithalatında haziranda üst üste problemler yaÅŸandı. Boru gazında ve LNG çekme kapasitesinde bir daralma var, diÄŸer taraftan da LNG fiyatları arttı. Durum böyle olunca bu hub fiyatlarına yansıyor. Hollanda’da TTF fiyatları geçtiÄŸimiz günlerde tarihi rekorlara çıktı.”

Fiyatlar 2 dolardan 14 dolara çıktı

Fiyatlamaların gerçekleÅŸtiÄŸi merkezler olarak bilinen hublardaki fiyatlara iliÅŸkin de bilgi veren Karbuz, doÄŸal gaz birim fiyatının 7 Temmuz itibarıyla BirleÅŸik Krallık’ın NBP merkezinde 10,92 dolar, TTF’te 11,19 dolar ve Asya spot LNG piyasasının göstergesi olarak kullanılan JKM’de 12,69 dolar olduÄŸunu söyledi.

Karbuz, bu merkezlerde fiyatların Haziran 2020’de 2 doların altında olduÄŸunu, bu yıl ise 14 dolara kadar çıkarak satıcılara çok yüksek kar bıraktığını anlattı.

Avrupa’daki gaz stoklarının haziran sonu itibarıyla son 10 yılın aynı dönemine kıyasla en düşük seviyede olduÄŸunu kaydeden Karbuz, “Bu fiyatlardan kimsenin depolara gaz doldurmaya eli varmıyor ki son derece haklılar. Normalde yaz aylarında fiyatların düşmesi lazımdı. Åžimdi ‘kışın ne yapacağız, depolardan gaz çekme durumuna geldiÄŸimizde hava durumu ne olacak’ diye düşünülüyor. EÄŸer havalar kötüyse ve depolarda yeteri kadar gaz yoksa o zaman gaz fiyatlarında yeni bir ÅŸenlik olacak. Fiyatlardaki volatilite çok fazla.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

AA