Küresel piyasalarda Rusya-Ukrayna savaşı etkisi

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Küresel pay piyasaları, Rusya-Ukrayna savaşı ve ABD Merkez Bankası (Fed) BaÅŸkanı Jerome Powell’ın ÅŸahin açıklamalarıyla sert satıcılı seyrederken, artan belirsizlikler özellikle enerji emtia fiyatlarını rekor seviyelere çıkardı.

Bu hafta oynaklığın had safhaya çıktığı varlık fiyatlarında Rusya-Ukrayna savaşıyla artan jeopolitik riskler ve Fed BaÅŸkanı Powell’ın açıklamaları baÅŸ rolü oynadı.

Buna göre, Avrupa borsalarında kayıplar yüzde 10’ları aÅŸarken, Brent petrol, doÄŸal gaz ve buÄŸday baÅŸta olmak üzere birçok emtia rekor seviyelere çıktı.

Hafta boyunca bölgeden gelen haber akışı pay piyasalarının yönü üzerinde etkili olurken, dün Avrupa’nın en büyük santrali Zaporijya Nükleer Santrali sahasındaki çatışmalar pay piyasalarındaki satışları derinleştirdi.

Rus ve Ukraynalı yetkililer hafta boyunca iki kez görüşse de bu görüşmelerden sonuç alınamazken, iki taraf arasındaki savaş şiddetini artırarak devam ediyor.

Batılı ülkeler Rusya Merkez Bankası ve ülkenin önemli bankalarının SWIFT sisteminden çıkarılması konusunda anlaşırken, dünya genelinde Rusya’ya ve Rus ÅŸirketlerine karşın birçok yaptırım kararı alındı.

Rusya’nın 9 Mart’ta MSCI geliÅŸmekte olan ülkeler endeksinden çıkarılacağı duyurulurken, Avrupa Merkez Bankası da Sberbank Europe’nın kapatılması talimatı verdi.

Bu kararlar neticesinde yurt dışı piyasalarda iÅŸlem gören Rus ÅŸirketleri yüzde 99’a yakın deÄŸer kaybederken, S&P, ABD’de iÅŸlem gören bütün Rus ÅŸirketlerinin endeksten çıkarılacağını duyurdu.

Rusya Merkez Bankası söz konusu yaptırımlara karşılık politika faizini yüzde 9,5’ten yüzde 20’ye yükseltirken, Moskova borsasını da hafta boyunca iÅŸleme kapattı.

Rusya Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin’in imzaladığı kararnameyle, Rusya vatandaÅŸlarının döviz cinsinden dış borç vermeleri ve ülke dışındaki banka hesaplarına döviz yatırmaları ise yasaklandı.

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluÅŸu Fitch Ratings, Rusya’nın kredi notunu “BBB”den “B”ye, Moody’s,”Baa3″ten “B3″e ve Standard & Poor’s (S&P) Rusya’nın uzun vadeli döviz cinsinden “BB+” ve yerel para cinsinden “BBB-” olan kredi notlarını “CCC-“ye indirdi.

Dolar/Ruble paritesi bu geliÅŸmelerle haftayı 48,24 deÄŸer kazancıyla rekor seviye olan 124’ten tamamlarken, Rusya’nın 5 yıllık CDS risk primi de 1.131 baz puan artarak 1.672 ile tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı.

Öte yandan, hafta içinde yarı yıllık Para Politikası Raporu’na iliÅŸkin sunumun yapan Fed BaÅŸkanı Powell, bankanın mart ayı toplantısında 25 baz puanlık faiz artışını destekleme eÄŸiliminde olduÄŸunu, enflasyonun beklendiÄŸi gibi düşmemesi halinde daha agresif hareket etmeye hazır olduklarını söyledi.

Şimdiye kadar emtia ve enerji fiyatlarının önemli ölçüde arttığını kaydeden Powell, bu durumun enflasyonu yukarı yönlü baskılayacağına işaret ederek risk iştahının da azalabileceğini ve bunun yatırımlar ile harcamaların düşmesine neden olabileceğini anlattı.

Analistler, Rusya-Ukrayna savaşındaki seyrin varlık fiyatları üzerinde etkili olmayı sürdürmesinin beklendiğini kaydederek, konuyla ilgili haber akışının gelecek hafta da yatırımcıların odağında söyledi.

Emtia fiyatları zirvelere yol aldı

Söz konusu gelişmeler emtia fiyatlarında olağanüstü oynaklığın yaşanmasına sebep oldu.

ABD’nin Rusya petrolü, sıvılaÅŸtırılmış doÄŸalgazı ve petro kimya ürünlerini de yasaklayacağına yönelik yasa tasarısının oluÅŸturulması ve tedarik endiÅŸeleriyle Åžubat 2013’ten bu yana en yüksek seviye olan 118,4 dolara seviyesine kadar çıkan Brent petrolün varil fiyatı, haftayı yüzde 23,8 deÄŸer kazancıyla 116,7 dolardan tamamladı.

Avrupa’da nisan vadeli doÄŸal gaz kontratları 25 Åžubat haftasında yüzde 27,8 deÄŸer kazanmasının ardından, bu hafta da yükseliÅŸini sürdürerek yüzde 106,8 artışla 192,55 avroya çıktı.

Dünya buÄŸdayının yaklaşık yüzde 14’ünü üreten ve küresel buÄŸday ihracatının neredeyse 3’te 1’ini gerçekleÅŸtiren Rusya ve Ukrayna’nın savaÅŸmasıyla birlikte mayıs vadeli buÄŸday kontratları hafta boyunca tavan fiyattan kapanış gerçekleÅŸtirerek geçen hafta yüzde 40,6 artışla 1.209 dolara yükseldi.

Altının ons fiyatı da bu hafta yüzde 4,26 deÄŸer kazancıyla 1968,8 dolara çıkarken, 24 AÄŸustos 2020’den bu yana en yüksek haftalık kapanışını yaptı.

ABD’de artan enflasyon endiÅŸeleri Fed’in ÅŸahinleÅŸen tutumuna karşın artan jeopolitik riskler tahvil piyasasında alış ağırlıklı seyri desteklerken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi haftayı yaklaşık 20 baz puan düşüşle yüzde 1,75’ten tamamladı.

Dolar endeksi de haftalık yüzde 2 yükselerek 98,5’le 25 Mayıs 2020 haftasından bu yana en yüksek haftalık kapanışını yaptı.

ABD’de fiyatlamalar zorlaşıyor

ABD’de pay piyasaları bu hafta Rusya-Ukrayna savaşı ve Fed BaÅŸkanı Powell’ın açıklamalarıyla deÄŸer kaybederken, gelecek hafta gözler enflasyon verilerine çevrilerine çevrildi.

ABD’de açıklanan verilerde istihdam piyasasının güçlenmeye devam ettiÄŸi görülürken, artan jeopolitik risklere karşın devam eden enflasyon baskısı fiyatlamaları zorlaÅŸtırıyor.

Tahvil piyasalarında bu sene yapılacak faiz artışı beklentisi 7’den 6’ya gerilerken, Rusya-Ukrayna arasındaki gerilim para politikası üzerinde belirsizlik oluÅŸturmaya devam ediyor.

Fed’in hafta içi açıklanan “Bej Kitap” raporunda ise fiyatların ülke genelinde güçlü bir hızla arttığını, ÅŸirketlerin gelecek birkaç ay içinde ek fiyat artışları beklediÄŸi bildirildi.

ABD’nin Rusya’ya karşı aldığı önlemler de yatırımcıların odağında olmayı sürdürürken, son olarak ABD Ticaret Bakanlığı, Rusya’nın petrol rafinasyon sektörünü hedef alan ihracat kontrollerini sıkılaÅŸtırdığını duyurdu. Beyaz Saray’dan yapılan bir baÅŸka açıklamada da Rus petrolüne ithalat yasağı getirilebileceÄŸi ifade edildi.

ABD’de bu hafta açıklanan makroekonomik verilere göre ise iÅŸsizlik yüzde 3,8′ gerilerken tarım dışı istihdam beklentileri aÅŸarak 678 bin seviyesinde gerçekleÅŸti.

Söz konusu gelişmelerle S&P 500 endeksi haftalık bazda yüzde 1,27, Nasdaq endeksi yüzde 2,78 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,30 değer kaybetti.

7 Mart ile başlayan haftanın veri takviminde, salı toptan stoklar ve dış ticaret dengesi, perşembe Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), haftalık işsizlik maaşı başvuruları ve hazine bütçe dengesi ile cuma Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi verileri takip edilecek.

Avrupa’da 2020 Mart’ın bu yana en kötü hafta geride kaldı

Rusya-Ukrayna savaşının en sert Avrupa borsalarında fiyatlanırken, gelecek hafta da konuya iliÅŸkin geliÅŸmeler ile çarÅŸamba günkü Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) faiz kararı ve ECB BaÅŸkanı Christine Lagarde’ın konuÅŸması yatırımcıların odağında olacak.

DoÄŸu Avrupa’da baÅŸlayan savaÅŸ enerji tedarikinden, insani krize birçok sıkıntıya yol açarken, Avrupa devletleri hafta boyunca Rusya’ya yeni yaptırımlar açıkladı.

Avrupa ülkelerinin Rus gazına bağımlılığı alınana bazı kararları etkileyerek tartışmaları beraberinde getirse de Almanya Ekonomi ve Ä°klimi Koruma Bakanı Robert Habeck hafta içinde, Almanya’nın Rus doÄŸal gazına bağımlı olduÄŸunu belirterek, Rusya’dan petrol, gaz ve taÅŸ kömürü ithalatının yasaklanması düşüncesine karşı olduÄŸunu söyledi.

Gelecek hafta ise jeopolitik geliÅŸmelerle beraber ECB’nin para politikası kararları yatırımcıların odağına yerleÅŸirken, ECB’nin politika faizini deÄŸiÅŸtirmesi beklenmiyor.

Bununla birlikte ECB’nin bu sene iki faiz artışı yapacağına yönelik beklentiler ise 1 faiz artışına gerilerken, Almanya Merkez Bankası (Bundesbank) BaÅŸkanı Joachim Nagel, artan enerji fiyatlarının enflasyonu besleyeceÄŸini belirterek, ECB’nin para politikasını normalleÅŸtirmeye odaklanması gerektiÄŸini ifade etti.

Analistler, Rusya ile Ukrayna arasındaki gelişmelerin varlık fiyatlarını etkilemeyi sürdürmesinin beklendiğini kaydederek, özellikle emtia fiyatlarındaki oynaklığın riskli varlıklar üzerindeki satış baskısını güçlendirebileceğini ifade etti.

Bölgede açıklanan makroekonomik verilere göre Almanya’da ve Avro Bölgesi’nde TÃœFE aylık yüzde 0,9 artarak beklentileri geride bıraktı.

Bu geliÅŸmelerle bu hafta Ä°ngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 6,71, Almanya’da DAX endeksi yüzde 10,11, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 10,23 ve Ä°talya’da MIB 30 endeksi yüzde 12,84 deÄŸer kaybetti.

Gelecek hafta pazartesi Almanya’da fabrika sipariÅŸleri, Avro Bölgesi’nde Gayrisafi Yurt içi Hasıla (GSYH) ve cuma Ä°ngiltere’de sanayi üretimi verileri takip edilecek.

Asya’da düşüşler sınırlı kalmayı baÅŸardı

Asya pay piyasaları da artan jeopolitik risklerle satış ağırlıklı bir seyir izlese de, bölgedeki düşüşler Avrupa’ya göre sınırlı kaldı.

Japonya, Rusya’ya uygulanan yaptırımlarda ABD ve AB ülkelerine katılırken, Çin temkinli duruÅŸunu koruyor. Buna karşın Çinli iki banka Rusya’ya kredi kanallarını kapattıklarını duyururken, Çin yönetimi Rusya ve Ukrayna’ya sorunu diyalog yoluyla çözmeleri önerisini sürdürdü.

Artan emtia fiyatlarının Çin’in ekonomik toparlanmasını olumsuz etkileyebileceÄŸi endiÅŸesi güçlenirken, Çin’in likidite enjeksiyonları ve ekonomiyi destekleme adımları pay piyasalarındaki aÅŸağı yönlü baskıyı hafifletti.

Japonya’da hafta içinde açıklanan verilere göre, iÅŸsizlik yüzde 2,8’e çıkarken, imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) Çin’de 50,4, Japonya’da ise 52,7 seviyesinde gerçekleÅŸti.

Söz konusu geliÅŸmelerle haftalık bazda Çin’de Åžangay bileÅŸik endeksi yüzde 0,11, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,85, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 3,79 deÄŸer kaybederken, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,38 deÄŸer kazandı.

Rusya’da RTS endeksinde cuma günü yüzde 26,1 deÄŸer kazansa da, haftayı yüzde 32,7 azalışla tamamladı.

28 Åžubat ile baÅŸlayan haftanın veri takviminde, pazartesi Japonya’da perakende satışlar ve sanayi üretimi, salı Çin’de imalat sanayi PMI ve perÅŸembe Çin’de hizmet sektörü PMI ile cuma Japonya’da iÅŸsizlik oranı verileri takip edilecek.

Yurt içinde gözler Borsa İstanbul pozitif ayrışmayı başardı

Yurt içinde, Borsa Ä°stanbul’da BIST 100 endeksi küresel pay piyasalarında düşüşe karşın pozitif ayrışmayı baÅŸarırken, gelecek hafta Rusya ile Ukrayna arasındaki geliÅŸmelerle birlikte cuma günü açıklanacak ödemeler dengesi ve sanayi üretimi verileri takip edilecek.

Rusya ile Ukrayna arasındaki savaÅŸ yurt içinde de gündemin odağında yer alırken, CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan, hafta içinde konuya iliÅŸkin açıklamalarında, “Rusya’nın Ukrayna topraklarına yönelik saldırısını kabul edilemez görüyor, Ukrayna yönetiminin ve halkının verdiÄŸi mücadeleyi takdir ediyoruz. Montrö SözleÅŸmesi’nin boÄŸazlardaki gemi trafiÄŸi konusunda ülkemize verdiÄŸi yetkiyi, krizin tırmanmasının önüne geçecek ÅŸekilde kullanma kararındayız.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Yurt içinde bu hafta açıklanan verilere göre TÜFE, aylık yüzde 4,81, yıllık yüzde 54,44 arttı.

Öte yandan, CumhurbaÅŸkanı Kararı ile görevden af talebi kabul edilen Bekir Pakdemirli’den boÅŸalan Tarım ve Orman Bakanlığına Vahit Kirişçi atandı.

Borsa Ä°stanbul’da BIST 100 endeksi sanayi hisselerindeki alıcılı seyirle haftayı yüzde 1,96 artışla 1.990,75’ten puandan tamamlarken, Dolar/TL yüzde 3,03 yükselerek 14,2141’e çıktı.

Analistler, BIST 100 endeksinde teknik açıdan 2.040 puanın direnç, 1.870 puanın destek konumunda olduğunu kaydeden analistler, Rusya ile Ukrayna arasındaki gelişmelerin pay piyasaları üzerinde etkili olmayı sürdürdüğünü, artan oynaklık sebebiyle temkinli hareket etmelerinin faydalı olacağını söyledi.

Gelecek hafta yurt içinde ayrıca, pazartesi hazine nakit dengesi, perşembe işsizlik oranı ve cuma Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Piyasa Katılımcıları Anketi verileri takip edilecek.

AA