24 Kasım 2024 itibariyle Covid-19 ile mücadelede aşılanan sayısı kişiye ulaştı.
Küresel piyasalarda, geçen hafta Fed yetkililerinin enflasyonla mücadelenin henüz bitmediğine ilişkin vurguları öne çıktı. Bu mücadelenin faiz artırımına gerek kalmadan olabileceğine dair mesajların da gelmesiyle pay piyasaları alış ağırlıklı seyretti.
Dünya genelinde enflasyonla mücadelede gerektiği kadar adım atılıp atılmadığı sorgulanmaya devam ederken, varlık fiyatlarında oynaklık güçlü kalmayı sürdürüyor. Merkez bankalarının enflasyonla ilgili endişelerinin hala devam etmesi piyasalarda belirsizliklerin güçlü kalmasına neden oluyor.
Dünya ekonomileri enflasyon mücadelesinde önemli yol kat etmiş olsa da zafer ilan etmek için daha alınacak mesafe bulunduğuna yönelik açıklamalar piyasalarda belirsizlikleri güçlendiriyor.
Fed BaÅŸkanı Jerome Powell’ın açıklamalarındaki ton da öngörülenden daha “ÅŸahin” oldu.
Powell, yaptığı açıklamalarda, enflasyonu yüzde 2 hedefine düşürecek kadar kısıtlayıcı bir para politikası duruşuna ulaşıldığından emin olmadıklarını belirterek, gerekmesi halinde para politikasını daha da sıkılaştırmakta tereddüt etmeyeceklerini söyledi.
Enflasyonun sürdürülebilir bir ÅŸekilde yüzde 2’ye düşürülmesi sürecinde daha kat edilmesi gereken uzun bir yol olduÄŸunu aktaran Powell, üçüncü çeyrekte ekonomik büyümenin güçlü olduÄŸunu ancak gelecek çeyreklerde yavaÅŸlamasını beklediklerini kaydetti.
Powell, daha güçlü büyümenin iş gücü piyasasında dengenin yeniden sağlanmasına ve enflasyonun düşürülmesine yönelik ilerlemeye zarar verebileceği ve bunun da para politikası tepkisi gerektirebileceği riskine karşı dikkatli olduklarını aktardı.
DiÄŸer Fed yetkililerinin açıklamaları da takip edilirken, Richmond Fed BaÅŸkanı Thomas Barkin, faiz artırımlarının tam etkisinin henüz görülmediÄŸine iÅŸaret ederek, enflasyonun yüzde 2’ye doÄŸru düzgün bir ÅŸekilde ilerlediÄŸine henüz ikna olmadığını kaydetti.
Atlanta Fed BaÅŸkanı Raphael Bostic de para politikasının muhtemelen yeterince kısıtlayıcı olduÄŸunu ifade ederek, Fed’in, yüzde 2 hedefine ulaÅŸtığına emin olana kadar kısıtlayıcı kalacağına dikkati çekti.
Bostic ayrıca enflasyonun hedefe düşürülmesi için daha fazla zamana ihtiyaç olduğunu belirtti. Bostic, faiz oranlarını daha fazla artırmaya gerek kalmadan enflasyonun hedefe düşürülebileceğini düşündüğünü kaydetti.
St. Louis Fed BaÅŸkanı Kathleen O’Neill Paese, daha sıkı mali koÅŸulların gerekli kısıtlamayı saÄŸlayıp saÄŸlayamayacağının henüz belli olmadığını söyledi. Fed Yönetim Kurulu Ãœyesi Lisa Cook da dünya genelinde jeopolitik gerilimlerdeki artışın Avrupa ve Çin’de halihazırda zayıf olan büyümeyi daha da kötüleÅŸtirebileceÄŸini ve etkilerinin ABD ekonomisinin gidiÅŸatını deÄŸiÅŸtirebileceÄŸini belirtti.
Fed Yönetim Kurulu Ãœyesi Michelle Bowman, gelen verilerin enflasyondaki ilerlemenin durduÄŸunu veya enflasyonu zamanında yüzde 2’ye düşürmek için yetersiz olduÄŸunu göstermesi durumunda daha fazla faiz artırımını desteklemeye açık olduÄŸunu belirtti.
Bowman, tahvil faizlerinde eylül ayından bu yana yaşanan artışın, finansal koşulların sıkılaşmasına yol açtığını kaydetti.
Fed Yönetim Kurulu Ãœyesi Christopher Waller da tahvil faizlerinde son haftalarda görülen artışın, tahvil piyasası için “depremden” baÅŸka bir ÅŸey olmadığını aktardı. Waller, ABD ekonomisinin üçüncü çeyrekteki yüzde 4,9’luk büyümesinin ise Fed’in bir sonraki politika hamlesini deÄŸerlendirirken izlenmesi gereken bir performans olduÄŸunu dile getirdi.
Dallas Fed Başkanı Lorie Logan ise finansal koşulların enflasyonu düşürmek için yeterince sıkı olup olmadığını değerlendirmek için bankanın geçen haftaki toplantısında politika faizinin sabit tutulmasını desteklediğini ancak mücadelenin henüz kazanılmadığını ifade etti.
Öte yandan ABD Hazinesi tarafından gerçekleÅŸtirilen tahvil ihracında talebin beklentilerin altında kalmasıyla ABD’nin 30 yıllık tahvil faizi, yaklaşık 7 baz puan yükselerek yüzde 4,76’ya çıktı. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi de yakÅŸalık 9 baz puan yükselerek yüzde 4,60’a çıktı.
Emtia fiyatlarında ise oynaklık devam ederken, Brent petrolün varil fiyatı, haftayı yüzde 4,2 düşüşle 81,4 dolardan tamamladı. Altının ons fiyatı ise yüzde 2,8 düşüşle haftayı 1.938 dolardan tamamladı.
Kripto para birimi Bitcoin, 37 bin 972 dolarla son 18 ayın zirvesini test etti.
New York borsasında, Fed’in enflasyonun düşürülebilmesi için daha fazla adım atılabileceÄŸine dair beklentilerine karşın bankanın ileriki aylarda faiz artırım ihtimalinin hala düşük seviyelerde bulunmasıyla geçen hafta pozitif bir seyir izlendi.
ABD’de açıklanan verilere göre, ülkede toptan stoklar aylık yüzde 0,2 yükseliÅŸle beklentileri aÅŸarken, makroekonomik verilerin ülke ekonomisine iliÅŸkin sinyalleri yakından takip ediliyor.
Ãœlkede açıklanan makroekonomik veriler, iÅŸ gücü piyasasının güçlü kaldığına iÅŸaret ederken, ABD’de ilk kez iÅŸsizlik maaşı talebinde bulunanların sayısı, 4 Kasım ile biten haftada önceki haftaya kıyasla 3 bin kiÅŸilik düşüşle 217 bine indi. Süregelen iÅŸsizlik maaşı baÅŸvuru sayısı ise 22 bin kiÅŸi artış gösterdi.
Michigan Ãœniversitesince ölçülen tüketici güven endeksi, kasımda aylık bazda 3,4 puan azalışla 60,4’e düşerek piyasa beklentilerinin altında gerçekleÅŸti ve 6 ayın en düşük seviyesine indi.
Öte yandan uluslararası kredi derecelendirme kuruluÅŸu Moody’s, ABD’nin “Aaa” olan kredi notunu teyit ederken duraÄŸan olan not görünümünü “negatif” olarak revize etti.
Analistler, Fed’in para politikasının seyrine iliÅŸkin daha fazla ipucu için gelecek hafta açıklanacak enflasyon verilerinin yatırımcıların odağında olduÄŸunu belirtti.
Söz konusu gelişmelerle geçen hafta, New York borsasında haftayı Nasdaq endeksi yüzde 2,20, S&P 500 endeksi yüzde 1,13 Dow Jones endeksi ise yüzde 0,5 yükselişle tamamladı.
13 Kasım ile başlayan haftada salı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), çarşamba perakende satışlar, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), New York Fed sanayi endeksi, perşembe haftalık işsizlik maaşı başvuruları, Philadelphia Fed imalat endeksi, sanayi üretimi, kapasite kullanımı, cuma konut başlangıçları ve inşaat izinleri takip edilecek.
Avrupa borsalarında, geçen hafta satış ağırlıklı bir seyir görülürken, bölgede makroekonomik veriler de karışık sinyaller vermeye devam ediyor.
Bölgede açıklanan verilere göre, Avro Bölgesi’nde Ãœretici Fiyat Endeksi (ÃœFE), eylülde aylık bazda yüzde 0,5 artarken, yıllık bazda yüzde 12,4 düştü. Almanya’da sanayi üretimi eylülde aylık yüzde 1,4 geriledi.
Avro Bölgesi’nde ayrıca hizmet sektörü ve bileÅŸik Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) sırasıyla 47,8 ve 46,5 ÅŸeklinde gerçekleÅŸerek daralmanın devam ettiÄŸine iÅŸaret ederken, Almanya’da fabrika sipariÅŸleri eylülde beklentilerin aksine yüzde 0,2 arttı.
Bölgede, perakende satışlar, eylülde bir önceki aya göre yüzde 0,3 düşerken, Almanya’da enflasyon ekim ayında yüzde 3,8 ile AÄŸustos 2021’den bu yana en düşük seviyesine geriledi.
Avrupa Merkez Bankasının (ECB) Tüketici Beklentileri Anketi’ne göre, tüketicilerin gelecek 12 ay için enflasyon beklentisi yüzde 3,5’ten yüzde 4’e çıktı.
ECB üyeleri de sözle yönlendirmelerini sürdürürken, Avrupa basınında çıkan haberlere göre ECB üyesi Robert Holzmann ECB’nin gerekmesi halinde tekrar faiz artırmaya hazır olması gerektiÄŸini dile getirdi.
ECB BaÅŸekonomisti Philip Lane, ECB’nin politika faizlerini bir süre burada tutmaya odaklandığını söyledi. Uluslararası Para Fonu (IMF) da yaptığı açıklamada, ECB’nin politika faizini gelecek yıl boyunca yüzde 4 seviyesinde tutmak zorunda kalabileceÄŸini bildirdi.
İngiliz ekonomisi üçüncü çeyrekte (temmuz-eylül) büyüme göstermezken, bu durum, ekonominin bu yılki en zayıf çeyreklik performansı olarak kayda geçti.
Öte yandan, Ä°ngiltere Merkez Bankası BaÅŸkanı Andrew Bailey, Ä°rlanda Merkez Bankasının Dublin’de düzenlediÄŸi “Finansal Sistem Konferansı 2023″te yaptığı konuÅŸmada, ülkede para politikasının sıkı olduÄŸunu ve enflasyonun hedeflenen yüzde 2 seviyesine düşene kadar uzun süre sıkı kalacağını belirterek, “Faiz indiriminden bahsetmek için gerçekten çok erken. Çok netiz, bu konuda henüz konuÅŸmuyoruz.” ifadelerini kullandı.
Söz konusu geliÅŸmelerle geçen hafta Almanya’da DAX endeksi de yüzde 0,30 deÄŸer kazanırken, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,03 Ä°talya’da MIB 30 endeksi yüzde 0,65 ve Ä°ngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,77 deÄŸer kaybetti.
Gelecek hafta pazartesi Almanya’da cari denge, salı Almanya’da ZEW ekonomik güven endeksi, Avro Bölgesinde büyüme, çarÅŸamba Ä°ngiltere’de TÃœFE, perÅŸembe Avrupa Merkez Bankası (ECB) BaÅŸkanı Christine Lagarde’ın konuÅŸması, cuma Avro Bölgesinde TÃœFE takip edilecek.
Asya piyasalarında ise geçen hafta Hong Kong hariç alış ağırlıklı bir seyir öne çıktı.
Çin’de gayrimenkul ÅŸirketlerine iliÅŸkin endiÅŸeler devam etse de birkaç ÅŸirkete yönelik haber akışı varlık fiyatlarını olumlu etkiliyor. Güney Kore’de pay piyasalarında açığa satışın haziran 2024’e kadar kaldırılması ülke piyasalarını destekledi.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, ultra gevşek para politikalarını sonlandırmak için reel ücret artışlarının pozitife dönmesini beklemek zorunda olmadıklarını dile getirdi. Analistler, bu durumda bankanın güvercin politikaları terk ederken beklenenden biraz daha erken adım atabileceğini aktardı.
BoJ’un yayınlanan toplantı özetinde ise bazı yetkililerin düşük faiz politikasını terk etmek için gerekli mesajların verilmeye baÅŸlanılması önerisinde bulunduÄŸu görüldü.
Öte yandan Japonya’da ödemeler dengesi eylülde 2 trilyon 723,6 milyar yen fazla verirken, öngörüleri karşılayamadı.
Geçen hafta Asya piyasalarındaki pozitif seyre karşın Çin’de açıklanan veriler dünya ekonomisinin yavaÅŸladığına yönelik endiÅŸeleri beslemeye devam etti.
Çin’in ihracatı geçen ay yüzde 6,4 azalarak beklentileri karşılamazken, ithalatı yüzde 3 artışla öngörüleri geride bıraktı. Hong Kong’daki bir finans zirvesinde konuÅŸan, Çin Merkez Bankası BaÅŸkan Yardımcısı Zhang Qingsong, bankanın Çin ekonomisi için iyice düzenlenmiÅŸ ekonomi programlarının olduÄŸunu ifade etti.
Çin’de ayrıca TÃœFE ekimde aylık yüzde 0,2, yıllık yüzde 2,7 gerilerken, deflasyon endiÅŸeleri yeniden ön plana çıktı.
Analistler, ülkedeki ekonomik aktiviteye yönelik endiÅŸelerin arttığını kaydederek, bu durumun Çin Merkez Bankasını (PBoC) para politikasında güvercin adımlar atmaya zorlayabileceÄŸinin öngörüldüğünü ifade etti. Analistler piyasalarda, gelecek hafta yapılacak toplantıda PBoC’nin 1 yıllık borçlanma faizini 10 baz puan indireceÄŸine yönelik tahminlerin güç kazandığını aktardı.
Öte yandan, ülkede açıklanan verilere göre ödemeler dengesi eylülde 2 trilyon 723,6 milyar yen fazla verirken, öngörüleri karşılayamadı.
IMF, Çin ekonomisine iliÅŸkin büyüme tahminini bu yıl için yüzde 5,4’e, gelecek yıl için de yüzde 4,6’ya yükseltse de gelecek 5 yıl içinde Çin büyümesine yönelik beklentilerin zayıf olması dikkati çekti.
IMF’nin açıklamasında, “Orta vadede, üretkenlikteki zayıflık ve nüfusun yaÅŸlanmasından kaynaklanan ters rüzgarlar nedeniyle büyümenin 2028 yılına kadar kademeli olarak yaklaşık yüzde 3,5’e düşeceÄŸi öngörülüyor.” ifadelerine yer verildi.
Analistler, Çin’de açıklanan enflasyon verilerinin ardından hükümetin atacağı olası adımların piyasalarda oynaklığı artırmasının beklendiÄŸini kaydetti.
Öte yandan, Avustralya Merkez Bankası (RBA) 4 toplantının ardından politika faizini 25 baz puan artırarak yüzde 4,35’e çıkardı. Bankadan yapılan açıklamada yüksek enflasyonun beklenenden daha uzun süre yüksek seyredebileceÄŸi endiÅŸesine vurgu yapıldı.
Söz konusu geliÅŸmelerle haftalık bazda Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 2,61 deÄŸer kaybederken, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,74, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,93, Çin’de Åžanghay bileÅŸik endeksi yüzde 0,27 deÄŸer kazandı.
Gelecek hafta pazartesi Japonya’da ÃœFE, çarÅŸamba Japonya’da büyüme, sanayi üretimi, kapasite kullanım oranı, Çin’de sanayi üretimi, perakende satışlar, perÅŸembe Japonya’da dış ticaret dengesi takip edilecek.
Yurt içinde geçen hafta Borsa Ä°stanbul’da BIST 100 endeksi yüzde 0,85 deÄŸer kazanarak 7.771,34 puandan tamamladı.
Dolar/TL, haftayı bir önceki kapanışın yüzde 0,54 üzerinde 28,5446’dan tamamladı.
Öte yandan, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Özet Döviz Pozisyon Raporlaması’nı kaldırırken, Sistemik Risk Veri Takip Sistemi’nin (SRVTS) kapsamını firma kapsamı ve firmaların ülke ekonomisindeki temsil düzeyini artırmak amacıyla güncelledi.
Türkiye Ä°statistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, sanayi üretim endeksi, eylülde aylık bazda yüzde 0,1 azaldı, yıllık bazda yüzde 4 artış gösterdi. Türkiye’de iÅŸsizlik oranı ise eylülde bir önceki aya göre 0,1 puan azalışla yüzde 9,1’e düştü.
Gelecek hafta yurt içi veri gündeminde pazartesi ödemeler dengesi, çarşamba bütçe dengesi, perşembe konut satışları, konut fiyat endeksi, cuma TCMB piyasa katılımcıları anketi takip edilecek.
AA Finans Ödemeler Dengesi Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, cari iÅŸlemler hesabının eylül ayında 1 milyar 529 milyon dolar fazla vermesini bekliyor. Ankete katılan ekonomistlerin 2023 yıl sonu cari iÅŸlemler açığı beklentisi 43,4 ile 49,4 milyar dolar arasında yer aldı.
AA
Moody’s ABD’nin kredi notunu düşürdü
Kars’ta korkutan deprem
20 bin sözleşmeli öğretmenin ataması yapıldı
Anıtkabir’de kartpostallık görüntü
81 ilden gelen öğretmenler Anıtkabir’i ziyaret etti
UludaÄŸ’da kar kalınlığı 10 santimetreyi geçti
Ä°stanbul’da saÄŸanak, rüzgar ve kar hayatı olumsuz etkiliyor
Bursa’da fırtına sahil kenarını vurdu
Bursa’da şehir merkezine ilk kar düştü
Piyasalarda gözler ABD’nin büyüme verisinde
“YenidoÄŸan çetesi” davasında kritik gün
Kars’ta korkutan deprem
20 bin sözleşmeli öğretmenin ataması yapıldı
Anıtkabir’de kartpostallık görüntü
81 ilden gelen öğretmenler Anıtkabir’i ziyaret etti
UludaÄŸ’da kar kalınlığı 10 santimetreyi geçti
Ä°stanbul’da saÄŸanak, rüzgar ve kar hayatı olumsuz etkiliyor
Bursa’da fırtına sahil kenarını vurdu
Bursa’da şehir merkezine ilk kar düştü
Piyasalarda gözler ABD’nin büyüme verisinde
“YenidoÄŸan çetesi” davasında kritik gün