La Nina, emtia piyasasında yeni endişe kaynağı olabilir

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

El Nino döneminin sona ermesinin ardından yaz sonundan itibaren La Nina hava olayının etkili olması bekleniyor.

Pasifik Okyanusu’nda meydana gelen El Nino hava olayı, öncelikle okyanuslara kıyısı olan bölgelerde ardından dünya genelinde sıcaklık artışına neden olurken, bunun tersi ÅŸeklinde nitelendirilebilecek La Nina, dünya için daha soÄŸuk hava koÅŸulları anlamına geliyor.

Okyanusların yüzeyindeki hava sıcaklığının 3 ay boyunca eksi 0,5 derecenin altında kalması durumu, La Nina hava etkisi olarak tanımlanıyor.

Genellikle 9-12 ay etkili olan El Nino ve La Nina, bazı yıllar daha uzun sürebiliyor. 2 ila 7 yılda bir meydana gelen ve geçen yıl haziranda baÅŸlayıp bu yılın nisan ayında sona eren El Nino’nun ardından ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Ä°daresinin (NOAA) tahminlerine göre, yaz sonuna doÄŸru La Nina hava olayının etkili olması bekleniyor.

La Nina hava olayının emtia piyasasını meşgul edecek yeni bir gündem olması öngörülürken, bunun geri dönüşünün küresel emtia piyasasında yeni bir bozulma ve oynaklığa yol açabileceğine dair endişeler öne çıkıyor.

En belirgin etkinin tarım grubunda olacağı tahmin ediliyor

Hava olayının öngörüldüğü gibi gelişmesi halinde en belirgin etkisinin tarım grubunda olacağı tahmin ediliyor.

Analistler, daha fazla yağış nedeniyle Brezilya’da soya fasulyesi üretiminin artabileceÄŸini, ihracatın yükselebileceÄŸini, bu ürünlerin fiyatlarının düşebileceÄŸini belirtti.

Ancak aşırı yağışların aynı zamanda su baskınlarına, mahsullere zarar vermeye ve lojistiği aksatmaya neden olabilme riski de bulunuyor.

Endonezya ve Malezya’da da pirinç ve palm yağı üretiminin artmasının bu ürünlerin fiyatlarını aÅŸağı yönlü etkileyebileceÄŸi öngörülüyor.

Bu arada, ABD’nin güneyinde muhtemelen daha kurak koÅŸulların hakim olabileceÄŸi ve bunun da buÄŸday ve pamuk üretimini olumsuz etkileyeceÄŸi tahmin edilirken, buna karşılık ülkenin orta batısında soya fasulyesi üretiminin artabileceÄŸi deÄŸerlendiriliyor.

La Nina’nın küresel metal piyasaları üzerindeki olası etkilerine bakıldığında ise GüneydoÄŸu Asya, Afrika ve Avustralya’daki madencilik ve taşımacılık faaliyetlerinin yoÄŸun yağış ve selden kaynaklanan aksaklıklarla karşı karşıya kalabileceÄŸi öngörülüyor.

“La Nina’nın dünyadaki etkileri farklı olacak”

Vadeli iÅŸlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, AA muhabirine yaptığı deÄŸerlendirmede, La Nina’nın normalden biraz daha soÄŸuk hava koÅŸullarını temsil ettiÄŸini belirtti.

Geçen bir sene boyunca El Nino etkisinin olduğunu hatırlatan Ergezen, La Nina ile artık biraz daha ılıman bir iklim görülmeye başlanacağını söyledi.

Ergezen, La Nina etkisiyle hava sıcaklıklarının bir miktar düşeceğini ancak bu durumun dünyadaki etkilerinin farklı olacağını dile getirerek, şu değerlendirmede bulundu:

“ÖrneÄŸin ABD’nin kuzeyinde daha ılıman ve yağışlı bir hava görecekken, orta ve güney tarafında nispeten daha kurak bir hava göreceÄŸiz. Keza yine Brezilya’nın kuzeyinde nispeten daha yağışlı bir hava olurken, güney tarafında nispeten daha sıcak havalar görüyor olacağız. Avrupa’da Kuzey Avrupa tarafı nispeten yine daha ılıman olacak diyebiliriz. Bu açılardan baktığımız zaman aslında emtialar üzerindeki etkisini daha net anlayabiliriz.”

La Nina hava olayının Uzak DoÄŸu’daki olası etkilerine deÄŸinen Ergezen, özellikle Endonezya, Filipinler tarafında daha yağışlı bir hava görüleceÄŸini, böylece özellikle tarım emtia grubu tarafında nispeten rekoltenin daha artacağı bir dönem olabileceÄŸini söyledi.

Hindistan’da muson yağışlarının artacağını aktaran Ergezen, Brezilya, Çin ve Uzak DoÄŸu’nun da emtia piyasasında iÅŸlem gören ürünler için önemli olduÄŸunu kaydetti.

“Kahve ve ÅŸeker fiyatlarında dalgalı hareketler görülebilir”

Ergezen, Brezilya’nın farklı bölgelerinde bir taraftan sıcak diÄŸer taraftan yağışlı hava durumlarının meydana gelecek olmasının kahve ve ÅŸeker fiyatlarında hem aÅŸağı hem de yukarı yönlü dalgalı hareketlere yol açabileceÄŸini anlattı.

ABD’nin de kuzeyinde yağışlı, güneyinde ise kurak hava durumlarının olmasıyla buÄŸday ve mısır üretiminin azalabileceÄŸini söyleyen Ergezen, “Vietnam kahve, Hindistan ÅŸeker, pamuk ve pirinç üretiminde önemli ülkeler. La Nina hava olayı bu ülkelerde nispeten rekoltenin artacağı bir dönemi iÅŸaret ediyor. Yani bu ürünlerde fiyatlar üzerinde baskı bir süre devam edebilir.” dedi.

Bu sene son 10 yılın hatta belki 20 yılın en büyük kasırgalarının görülmesinin beklenebileceğini dile getiren Ergezen, şunları kaydetti:

“Brezilya’nın kuzeyinde nispeten daha yağışlı, Orta Amerika’da nispeten daha kurak bir hava olacak. Burası tam kesiÅŸme yeri. Kasırgaların, tayfunların boyutunun artacağını söyleyebiliriz. Burada çok daha ÅŸiddetli kasırgalar görülebilecek. Peki bunun etkisi ne olacak? Petrol fiyatları üzerinde etkisini görebileceÄŸiz. Panama Kanalı’ndan geçiÅŸler nispeten sıkıntılı olacak. Bu tabii navlun fiyatlarını konteyner ücretlerini de yükseltebilir.”

AA