29 Mart 2024 itibariyle Covid-19 ile mücadelede aşılanan sayısı kişiye ulaştı.

1xbetbetpasmariobet
a
en iyi rulet siteleri

MB’den ‘sıkılaÅŸtırma devam edecek’ mesajı

Son faiz toplantısına ilişkin notları paylaşan TCMB, "Likidite yönetimi kapsamında atılan sıkılaştırma adımları önümüzdeki dönemde ağırlıklı ortalama fonlama maliyetini yukarı yönlü etkilemeye devam edecek" ifadelerine yer verdi.

20 AÄŸustos’taki Para Politikası Kurulu Toplantısını Özeti

Enflasyon GeliÅŸmeleri

1. Temmuz ayında tüketici fiyatları yüzde 0,58 oranında artmış, yıllık enflasyon 0,86 puan gerileyerek yüzde 11,76 olmuÅŸtur. Yıllık enflasyondaki düÅŸüÅŸ bir önceki yılın aynı ayındaki vergi ayarlamalarının oluÅŸturduÄŸu baz etkilerinden kaynaklanırken, döviz kuru ve ithalat fiyatları gibi maliyet unsurlarının yanı sıra kredilerdeki güçlü ivme neticesinde enflasyon eÄŸilimindeki artış devam etmiÅŸtir.

2.  Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu Temmuz ayında 0,20 puan düÅŸerek yüzde 12,73’e gerilemiÅŸtir. Meyve grubu kaynaklı olarak iÅŸlenmemiÅŸ gıda yıllık enflasyonu 1,56 puan artarak yüzde 13,85 olmuÅŸtur. DiÄŸer iÅŸlenmemiÅŸ gıda fiyatları yatay seyrederken, bu grupta yumurta fiyatlarındaki yükseliÅŸ öne çıkmış, yılın ilk yarısında belirgin bir artış eÄŸilimi sergileyen bakliyat fiyatları ise gerilemiÅŸtir. Ä°ÅŸlenmiÅŸ gıda fiyatları Temmuz ayında ılımlı seyretmiÅŸ ve baz etkisinin de desteÄŸiyle grup yıllık enflasyonu 1,77 puan düÅŸüÅŸle yüzde 11,64’e gerilemiÅŸtir. 

3.    Enerji fiyatları Temmuz ayında yüzde 2,50 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 0,55 puan gerileyerek yüzde 8,57 olmuÅŸtur. Uluslararası petrol fiyatlarındaki toparlanma enerji fiyatlarını yukarı çeken temel unsur olurken, ÅŸebeke suyu fiyatlarında da artış gözlenmiÅŸtir. Aylık fiyat artışına raÄŸmen, yönetilen kalemlerden elektrik fiyatlarında önceki yıl yapılan ayarlamaya baÄŸlı baz etkisiyle grup yıllık enflasyonu düÅŸmüÅŸtür. 

4.    Temel mal yıllık enflasyonu Temmuz ayında 2,81 puan azalarak yüzde 8,58’e gerilemiÅŸtir. Bu düÅŸüÅŸte dayanıklı mal grubu belirleyici olmuÅŸtur. Bu grupta, özellikle mobilya, otomobil ve elektrikli-elektriksiz ev aletlerindeki fiyat artışlarına raÄŸmen, önceki yıldaki vergi ayarlamalarının oluÅŸturduÄŸu baz etkisi nedeniyle yıllık enflasyon 5,56 puan azalarak yüzde 9,98’e gerilemiÅŸtir. Öte yandan, giyim ve ayakkabı grubunda mevsimsel ortalamalara yakın fiyat düÅŸüÅŸleri gözlenmiÅŸ, diÄŸer temel mal grubunda ise ılımlı fiyat artışları gerçekleÅŸmiÅŸtir. 

5.    Hizmet fiyatları Temmuz ayında yüzde 1,06 oranında artmış, yıllık enflasyon 0,04 puan yükseliÅŸle yüzde 11,80 olmuÅŸtur. Yıllık enflasyon kira, lokanta-otel ve ulaÅŸtırmada gerilerken, haberleÅŸme ve diÄŸer hizmetlerde artmıştır. Salgına baÄŸlı birim maliyet artışları azalarak da olsa etkisini sürdürmüÅŸtür. Bu kapsamda lokanta-otel grubunda fiyatlar geçtiÄŸimiz aya kıyasla bir miktar yavaÅŸlasa da yüksek bir artış kaydetmiÅŸtir. UlaÅŸtırma hizmetleri fiyatları aylık bazda gerilemiÅŸtir. 

6.    AÄŸustos ayında, kısa ve orta vadeli enflasyon beklentileri artışını sürdürmüÅŸtür. TCMB Beklenti Anketi sonuçlarına göre enflasyon beklentisi yıl sonu için yüzde 10,22’den yüzde 10,82’ye, gelecek on iki ay için yüzde 9,33’ten yüzde 9,70’e güncellenmiÅŸtir. Beklentilere iliÅŸkin ankete dayalı göstergelerin yanı sıra tahvil getirilerinden elde edilen enflasyon telafileri de artış kaydetmiÅŸtir.

Enflasyonu Etkileyen Unsurlar 

7.    Ä°ktisadi faaliyette kademeli normalleÅŸme adımlarıyla birlikte Mayıs ayında baÅŸlayan toparlanma güç kazanmaktadır. Sanayi üretim endeksi Haziran ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış olarak bir önceki aya göre yüzde 17,6 oranında artmıştır. Ciro endeksleri toparlanmanın sektörel yayılımının artmaya baÅŸladığına iÅŸaret etmiÅŸ, hizmet sektöründe sanayi sektörüne kıyasla daha gecikmeli gerçekleÅŸen iyileÅŸmeye dair olumlu sinyaller artmıştır. 

8.    Üçüncü çeyreÄŸe iliÅŸkin anket göstergeleri ve yüksek frekanslı veriler ikinci çeyrekteki sert daralmanın ardından ekonomide belirgin bir toparlanmaya iÅŸaret etmektedir. Salgın hastalığa baÄŸlı geliÅŸmelerin Türkiye ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerinin sınırlandırılması amacıyla yakın dönemde uygulamaya konulan parasal ve mali tedbirler, ekonominin üretim potansiyelini destekleyerek finansal istikrara ve iktisadi faaliyetteki toparlanma sürecine katkıda bulunmuÅŸtur. Son dönemde ticari kredilerde normalleÅŸme eÄŸilimi gözlenirken, bireysel krediler güçlü seyretmiÅŸ ve yurt içi talebi desteklemiÅŸtir. Finansman koÅŸullarına duyarlılığı yüksek ve talebi ertelenmiÅŸ kalemlere yönelik harcamalar güçlü seyrederken, elektrik tüketimi de istikrarlı bir artış göstermektedir. DiÄŸer taraftan, ulaÅŸtırma, konaklama, yiyecek ve içecek hizmetleri gibi salgından en çok etkilenen hizmet gruplarında iyileÅŸme devam etmekle birlikte görece zayıf seyir sürmektedir.

9.    Yüksek frekanslı veriler ihracattaki toparlanmanın sürdüÄŸünü gösterirken, ithalatın belirgin bir ivme kazandığına iÅŸaret etmektedir. ErtelenmiÅŸ talebe ve salgın tedbirleri kapsamında uygulanan likidite ve kredi politikalarına baÄŸlı olarak ithalatta gözlenen canlanmanın, bu politika tedbirlerinin kademeli olarak azaltılmasıyla dengelenmesi beklenmektedir. Turizm gelirlerinde salgın hastalığa baÄŸlı olarak gözlenen düÅŸüÅŸe raÄŸmen seyahat kısıtlamalarının hafifletilmesiyle kısmi bir iyileÅŸme baÅŸlamıştır. Mal ihracatındaki toparlanma, emtia fiyatlarının görece düÅŸük seviyeleri ve reel kur düzeyi önümüzdeki dönemde cari iÅŸlemler dengesini destekleyecektir. Kurul, iktisadi faaliyetteki toparlanmanın sürekliliÄŸi ve makrofinansal istikrar açısından cari iÅŸlemler dengesindeki seyrin önemine dikkat çekmiÅŸtir. Bu kapsamda, yakın dönemde alınan tedbirlerin kredi büyümesi ve kompozisyonu ile dış dengeye yansımaları yakından takip edilmektedir.

10.    Ekonomideki toparlanmanın ve alınan tedbirlerin etkisiyle iÅŸgücü piyasasında kısmi iyileÅŸme sinyalleri alınmakla birlikte, Mayıs döneminde iÅŸsizlik oranları yükselmeye devam etmiÅŸtir. Bu dönemde tarım dışı istihdam hizmetler sektörü kaynaklı olarak gerilemeye devam ederken, inÅŸaat istihdamı artış kaydetmiÅŸtir. Bir süredir düÅŸüÅŸ eÄŸiliminde olan iÅŸgücüne katılım oranı ise yatay seyretmiÅŸtir. Öncü göstergeler, iktisadi faaliyetteki toparlanmayla yeni iÅŸ ilanlarının arttığını ve istihdam imkânlarının iyileÅŸmeye devam ettiÄŸini göstermektedir. Kurul, kısa çalışma ödeneÄŸi baÅŸta olmak üzere iÅŸsizlik sigorta fonu ve cari transferler aracılığıyla saÄŸlanan desteklerin, hanehalkı gelir kayıplarının sınırlanması ve istihdamın korunması açısından kritik rol oynadığı deÄŸerlendirmesinde bulunmuÅŸtur.

Para Politikası ve Riskler

11.    Küresel ekonomide, ülkelerin attığı normalleÅŸme adımlarıyla üçüncü çeyrekte kısmi toparlanma sinyalleri gözlenmekle beraber, salgının yayılımını devam ettirmesi ve ikinci bir dalga yaÅŸanma olasılığına baÄŸlı olarak toparlanmaya iliÅŸkin belirsizlikler yüksek seyretmektedir. Salgının ve saÄŸlık önlemlerinin tüketim alışkanlıkları ve genel harcama davranışına olası etkilerine yönelik belirsizlikler devam etmektedir. NormalleÅŸmenin uzun sürmesi veya önümüzdeki dönemde salgında ikinci bir dalga görülmesi durumunda küresel ekonomide iÅŸaretleri görülmeye baÅŸlanan toparlanma sekteye uÄŸrayabilecek, küresel risk iÅŸtahında dalgalanmalar gözlenebilecektir.  

12.    Temmuz PPK toplantısını takip eden dönemde, küresel faaliyetteki toparlanmaya baÄŸlı olarak ham petrol fiyatları ılımlı artışını sürdürmüÅŸtür. Ancak petrol fiyatlarının bulunduÄŸu seviye küresel salgın öncesi dönemde görülen seviyelerinin altındadır. DiÄŸer taraftan, küresel iktisadi faaliyete dair belirsizlikler baÅŸta olmak üzere emtia fiyatlarına iliÅŸkin aÅŸağı yönlü riskler canlılığını korumakta olup, küresel enflasyon oranlarının 2020 yılında ılımlı bir görünüm sergilemesi beklenmektedir.  

13.    GeliÅŸmiÅŸ ve geliÅŸmekte olan ülkeler geniÅŸleyici parasal ve mali duruÅŸlarını sürdürmektedir. GeliÅŸmiÅŸ ülkelerde uzun vadeli faiz oranları tarihsel düÅŸük seviyelerde seyrini sürdürürken, gerek merkez bankalarının açıklamaları gerekse piyasa beklentileri, düÅŸük faiz ortamının uzun bir süre devam edeceÄŸine iÅŸaret etmektedir. Uygulanan politikaların finansal piyasalar, büyüme ve istihdam üzerindeki etkinliÄŸi, ülkeler itibarıyla salgının seyri ile politika alanının büyüklüÄŸüne göre farklılaÅŸabilecektir.

14.    GeliÅŸmekte olan ülkelere yönelik portföy akımları bir önceki aya göre daha olumlu bir görünüm izlemiÅŸtir. AÄŸustos ayında borçlanma senedi piyasalarına giriÅŸler ölçülü ÅŸekilde devam etmiÅŸ, hisse senedi piyasalarında ise çıkışlar önceki aylara göre azalarak sürmüÅŸtür. Buna karşın, küresel iktisadi faaliyet görünümüne iliÅŸkin belirsizliklerin sürmesi, önümüzdeki dönemde küresel risk iÅŸtahı ve geliÅŸmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarının dalgalı seyretmesine neden olabilecektir. Nitekim Türkiye’nin risk primi salgın kaynaklı küresel belirsizliklerin ve ülkeye özgü faktörlerin etkisiyle dalgalı bir seyir izlemektedir. Belirsizliklerin yüksek seyrettiÄŸi bu süreçte, salgın hastalığın sermaye akımları, finansal koÅŸullar, dış ticaret ve emtia fiyatları kanalıyla oluÅŸturmakta olduÄŸu küresel etkiler yakından takip edilmektedir. Bu kapsamda Merkez Bankası, salgının Türkiye ekonomisine etkilerini izleyerek elindeki araçları fiyat istikrarı ve finansal istikrar amaçları doÄŸrultusunda kullanmaya devam edecektir.

15.    Parasal, finansal ve mali tedbirlerin yanı sıra kamu bankalarının öncülüÄŸünde ivme kazanan kredi geniÅŸlemesi, reel sektöre kredi akışının kesintisiz devamına ve iktisadi faaliyetteki toparlanma sürecine önemli katkı saÄŸlamıştır. Böylelikle ekonominin üretim potansiyeli desteklenmiÅŸ ve iktisadi faaliyet Mayıs ayından baÅŸlayarak belirgin bir toparlanma eÄŸilimine girmiÅŸtir. Kurul, ekonomideki toparlanma ve bunun makro dengelere yansımalarını da gözeterek, gelinen aÅŸamada salgın dönemine özgü destekleyici makro politika adımlarının kademeli olarak geri alınmasına yönelik uygun zeminin oluÅŸtuÄŸu deÄŸerlendirmesinde bulunmuÅŸtur. 

16.    Bu doÄŸrultuda alınan likidite tedbirleri kapsamında, hedefli ilave likidite imkânları kademeli olarak azaltılmaya baÅŸlanmıştır. Bununla birlikte, 7 AÄŸustos tarihinden itibaren haftalık repo ihalelerine ara verilmiÅŸ; piyasa yapıcı bankalara tanınan likidite imkân limitleri önce yarıya indirilmiÅŸ, sonrasında ise sıfırlanmış; TCMB bünyesinde faaliyette bulunan Bankalararası Para Piyasası’nda bankaların borç alabilme limitleri gecelik vadede yapılan iÅŸlemler için yarıya düÅŸürülmüÅŸtür. Likidite yönetimi kapsamında atılan sıkılaÅŸtırma adımları çerçevesinde 13 AÄŸustos tarihinden itibaren geleneksel repo ihalelerine baÅŸlanmıştır. Söz konusu adımlar, önümüzdeki dönemde ağırlıklı ortalama fonlama maliyetini yukarı yönlü etkilemeye devam edecektir. 

17.    Parasal sıkılaÅŸma adımlarıyla uyumlu olacak ÅŸekilde, reel kredi büyümesi koÅŸullarını saÄŸlayan bankaların Türk lirası ve yabancı para zorunlu karşılık oranlarının arttırılmasına karar verilmiÅŸtir. Bu kapsamda, kıymetli maden depo hesaplarına uygulanan zorunlu karşılık oranları daha yüksek belirlenmiÅŸtir. Alınan bu kararlarla Mart ayından itibaren uygulamaya konulan destekleyici adımlar aracılığıyla saÄŸlanan likiditenin önemli bir kısmı geri çekilecektir. Salgının olumsuz etkilerinin sınırlandırılması amacıyla alınan tedbirlerin normalleÅŸtirilmesi ve likidite politikalarında atılan sıkılaÅŸma adımlarının etkisiyle kredi ve mevduat faizlerinde artış görülmüÅŸ ve kredi büyümesi yavaÅŸlamaya baÅŸlamıştır. Kredi büyümesi ve kompozisyonunun, iç ve dış dengeye yansımaları izlenmeye devam edilmektedir.

18.    Salgına baÄŸlı birim maliyet artışlarına ilave olarak döviz kuru ve kredilerde yaÅŸanan geliÅŸmeler talep yönlü dezenflasyonist etkileri sınırlamakta ve çekirdek enflasyon göstergelerinin eÄŸilimlerinde yükseliÅŸ gözlenmektedir. AÄŸustos ayına iliÅŸkin öncü veriler, enflasyon eÄŸilimindeki artışın devam ettiÄŸine iÅŸaret etmektedir. Salgına baÄŸlı tedbirlerle kısa vadede etkili olan arz yönlü unsurların, normalleÅŸme sürecinin devamıyla kademeli olarak ortadan kalkacağı öngörülmekle birlikte yakın dönemdeki geliÅŸmeler fiyatlama davranışlarına dair risk oluÅŸturmaktadır. Bu kapsamda salgın dönemine özgü finansal düzenlemelerin kademeli olarak normalleÅŸtirilmesi ve son dönemde likidite yönetimi kapsamında atılan sıkılaÅŸtırma adımlarının, makrofinansal istikrarı destekleyeceÄŸi deÄŸerlendirilmektedir. Bununla birlikte, salgının ilerleyiÅŸine baÄŸlı olarak iç ve dış talep koÅŸullarının seyrine dair belirsizlikler önemini korumaktadır. Bu çerçevede Kurul politika faizinin sabit tutulmasıyla birlikte likidite tedbirlerinin sürdürülmesine karar vermiÅŸtir.

19.    Kurul, enflasyondaki düÅŸüÅŸ sürecinin devamlılığının, ülke risk priminin gerilemesi, uzun vadeli faizlerin aÅŸağı gelmesi ve ekonomideki toparlanmanın güç kazanması açısından büyük önem taşıdığını deÄŸerlendirmektedir. Enflasyondaki düÅŸüÅŸün hedeflenen patika ile uyumlu ÅŸekilde gerçekleÅŸmesi için para politikasındaki temkinli duruÅŸun sürdürülmesi gerekmektedir. Bu çerçevede, parasal duruÅŸ ana eÄŸilime dair göstergeler dikkate alınarak enflasyondaki düÅŸüÅŸün sürekliliÄŸini saÄŸlayacak ÅŸekilde belirlenecektir. Merkez Bankası fiyat istikrarı ve finansal istikrar amaçları doÄŸrultusunda elindeki bütün araçları kullanmaya devam edecektir. 

20.    Salgın sonrası dönemde uygulanan maliye politikası tedbirleri parasal ve finansal diÄŸer tedbirlerle birlikte salgına baÄŸlı iktisadi risklerin sınırlanarak ekonominin üretim potansiyelinin desteklenmesine ve toparlanmanın baÅŸlamasına önemli katkı saÄŸlamıştır. Ekonominin toparlanma sürecinde para ve maliye politikaları arasındaki eÅŸgüdümün sürdürülerek, makro politika bileÅŸiminin enflasyondaki düÅŸüÅŸün devamını saÄŸlayacak ve cari dengeyi destekleyecek ÅŸekilde belirlenmesi, büyümenin saÄŸlıklı ve istikrarlı bir ÅŸekilde sürdürülebilmesi açısından büyük önem arz etmektedir. Önümüzdeki dönemde, salgına baÄŸlı etkiler nedeniyle toparlanması daha uzun sürebilecek sektörlerin desteklenmesi için geçici ve hedefe yönelik maliye ve benzeri politika uygulamalarının kritik önemde olduÄŸu deÄŸerlendirilmektedir. 

21.    Açıklanacak her türlü yeni verinin ve haberin Kurul’un geleceÄŸe yönelik politika duruÅŸunu deÄŸiÅŸtirmesine neden olabileceÄŸi önemle vurgulanmalıdır.

YORUMLAR

s

En az 10 karakter gerekli

Sıradaki haber:

Bakan Varank’tan Ukrayna’ya “birlikte teknoloji üretme” çaÄŸrısı:

HIZLI YORUM YAP



Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.