NeÅŸet ErtaÅŸ’ı ölümünün 8.yılında saygıyla anıyoruz

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

KırÅŸehir’in Çiçekdağı ilçesine baÄŸlı Abdallar (Kırtıllar) köyünde 1938’de dünyaya gelen ErtaÅŸ, müzik hayatına kendisi gibi saz üstadı babası Muharrem ErtaÅŸ sayesinde baÅŸladı. ErtaÅŸ’ın ilk çalgısı ise annesi Döne Hanım’ın çamaşır tokacına tel takmak suretiyle yaptığı oyuncak baÄŸlama oldu.

Bozlak türkülerini “feryat” olarak nitelendiren ErtaÅŸ, müzikle tanışmasını bir röportajında ÅŸu sözlerle anlatmıştı:

“Beni 6 yaşındayken zille baÅŸlattı babam. Hem köçeklik yapardım, hem zil çalardım. Darbuka da çalardım. Babam saz çalardı, ben onun yanında saz çalamazdım. Abim keman çalıyordu, ben de cümbüÅŸe baÅŸladım.”

ErtaÅŸ, çok küçük yaÅŸta baÄŸlama ve keman çalmayı öÄŸrenirken babasıyla 8 sene boyunca KırÅŸehir’in ilçeleri, NevÅŸehir, NiÄŸde, Kırıkkale, Yozgat ve Kayseri’de köy köy gezerek kendi deyimiyle düÄŸünlere ÅŸenlik kattı.

Daha sonra KırÅŸehir’de kendisi gibi yetenekli diÄŸer müzisyenlerle Abdallar TopluluÄŸu’nu kurarak düÄŸünlerde sazını çalmaya devam eden sanatçı, bu yüzden okula gidemedi ve okumayı aÄŸabeyi Necati ErtaÅŸ’tan öÄŸrendi.

NeÅŸet ErtaÅŸ, 1957’nin sonunda Ä°stanbul’a gelerek, “Neden Garip Garip Ötersin Bülbül” isimli ilk plağını babasıyla birlikte seslendirdi.

Sözleri “aynı ruhun insanıyız” dediÄŸi babası tarafından yazılan ve Ä°stanbul Åžen Çalar Plak’tan çıkan bu çalışmasıyla halk tarafından çok beÄŸenilen ErtaÅŸ, geniÅŸ kitlelere ulaÅŸmayı baÅŸararak, tüm Anadolu’da dinlenilen bir halk ozanı haline geldi.

“Garip” mahlasıyla yazdığı ÅŸiirlerinde kendi hayatını anlattı

NeÅŸet ErtaÅŸ, o tarihten sonra yeni plaklar ve kasetler çıkararak sanat hayatını sürdürdü, Ä°stanbul’da 2 yıl boyunca çalıştıktan sonra Ankara’ya yerleÅŸti ve burada sahne almaya baÅŸladı.

Musiki çevrelerinde de hayranlıkla dinlenilen usta müzisyen “Garip” mahlasıyla yazdığı ÅŸiirlerinde kendi hayatını anlattı.

ErtaÅŸ, “mahalli sanatçı” unvanıyla Ankara Radyosu’nda programlar yaparken, o yıllarda çalıştığı bir gazinoda Leyla Hanım’la tanışıp evlendi ve 3 çocuk sahibi oldu.

EÅŸinden 7 yıl sonra ayrılan ErtaÅŸ, parmaklarındaki felç nedeniyle Almanya’ya giderek bir süre burada tedavi gördü, bu nedenle ara verdiÄŸi sanat hayatına 2000’de Ä°stanbul konseriyle geri döndü.

Usta sanatçı Türkiye’de çıkardığı plaklar, yaptığı radyo programları, konserler ve düÄŸün performanslarının getirdiÄŸi ün sayesinde Almanya’daki birinci kuÅŸak Türk göçmenlerin de gönlünü kazandı.

UNESCO tarafından “yaÅŸayan insan hazinesi” kabul edildi

NeÅŸet ErtaÅŸ, UNESCO tarafından Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması SözleÅŸmesi kapsamında YaÅŸayan Ä°nsan Hazineleri Türkiye Ulusal Envanteri’ne alınarak “yaÅŸayan insan hazinesi” kabul edildi.

Süleyman Demirel’in cumhurbaÅŸkanlığı döneminde kendisine teklif edilen “Devlet Sanatçısı” unvanını reddeden ErtaÅŸ, bunun sebebini bir röportajında “Ne demek devlet sanatçılığı? Hepimiz bu devletin vatandaşıyız, bu memleketin sanatçısıyız. Ayrıca bir ‘devlet sanatçısı’ ne demek? Ben burada bir ‘ayrım’ gördüÄŸüm için kabul etmedim.” sözleriyle anlatmıştı.

Eserlerinde Anadolu insanının acı ve kederini dile getirdiÄŸini ifade eden ErtaÅŸ’a, Ä°stanbul Teknik Üniversitesi Devlet Konservatuvarı tarafından 2011’de fahri doktora unvanı verildi. Aynı zamanda sanatçının baÄŸlamadaki tavrı ve türküleri konservatuvarlarda ders olarak okutuldu.

400’ten fazla plak çıkardı

YaÅŸamı boyunca yaklaşık 400 plak, birçok kaset ve “long play”e imza atan ErtaÅŸ, 25 Eylül 2012’de prostat kanserine yenik düÅŸerek, Ä°zmir’de 74 yaşında vefat etti.

Babası Muharrem ErtaÅŸ’la birlikte KırÅŸehir’de bir de anıtı bulunan usta sanatçının hayatı ve eserleri, Prof. Dr. Erol Parlak tarafından iki ciltlik bir kitap halinde yayımlandı.

ErtaÅŸ, dünyada robot heykeli yapılmış ilk saz sanatçısı olurken, Adil Çelik’in tasarladığı “android” heykel, KırÅŸehir NeÅŸet ErtaÅŸ Gönül Sultanları Kültür Evi’nde bağışlandı.

Türkülerinin hikayeleri

Külliyatının önemli bir kısmı “Kalan Müzik Yapım” tarafından 16 CD halinde piyasaya sunulan ErtaÅŸ, “Zahidem” türküsünün hikayesini bir röportajında, “Biz dedelerimizden beri düÄŸünlerde çalıp söyleriz. 13-14 yaşındayken bizim KırÅŸehir’in Çiçekdağı kazasının bir köyündeki düÄŸünde elime bir ÅŸiir yazılı kağıt verdiler. Sonradan öÄŸrendiÄŸime göre öksüz bir çocuk yazmış bu ÅŸiiri. Bu öksüz çocuÄŸu bir aile evine almış, o da o evin kızına aşık olmuÅŸ. Kızın adı Zahide imiÅŸ. Çocuk askere gidince kızı baÅŸkasına vermiÅŸler. Ben bu dörtlükleri düzelttim, 45 yıl önce plaÄŸa okudum.” ifadeleriyle anlatmıştı.

Usta isim, “Neredesin Sen?”in hikayesi hakkında ise ÅŸunları ifade etmiÅŸti:

“1960’lı yıllarda TRT sanatçılarıyla Almanya’ya gitmiÅŸtim. Otomobilim vardı ama ne ehliyetim vardı, ne de kullanmayı biliyordum. Bazıları dönünce mecburen ben kullandım otomobili. DönüÅŸte kaza yaptık. Beni cezaevine koydular. Üç ay hapis yattım. Kağıt-kalem de vermiyorlardı. Bu türkünün sözlerini sigara kağıtlarının üzerine kibrit çöpünün barutlu kısmını tükürükle ıslatarak yazdım.”

Türkülerinde yoÄŸunlukla aÅŸk temasını ele alan sanatçının bazı albümleri ÅŸöyle:

“Gönül Ne Gezersin Seyran Yerinde”, “Kendim Ettim Kendim Buldum”, “Kibar Kız”, “Gel Gayri Gel”, “Türküler Yolcu”, “Gitme Leylam”, “Kova Kova Ä°ndirdiler Yazıya”, “Seher Vakti”, “Polis Lojmanları”, “Benim Yurdum”, “Gönül Yarası”, “Zülüf DökülmüÅŸ Yüze”, “Zahidem”, “Gönül Dağı”, “Ölmeyen Türküler 2”, “Ölmeyen Türküler 3”, “Sazlı Sözlü Oyun Havaları”, “Niye Çattın KaÅŸlarını”, “Yar Gönlünü Bilenlere”, “Garibin Dünyada Yüzü Gülemez”, “Altın Ezgiler”, “Gurban OlduÄŸum”, “AÄŸla Sazım”, “Hata Benim”, “Mühür Gözlüm.”

AA