OSB’de “rezerv alan” tartışması sürüyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Ekonomi gazetesinde yer alan habere göre; Türkiye sanayisinin can damarı OSB’lerde, sanayicilere ağır yaptırımlar getirdiği öne sürülen ‘yönetmelik’ krizi aşılamıyor. Kaynaklar, bakanlığın “iyileştirme” adımını memnuniyetle karşılamakla birlikte, yapılan son değişikliğin gerçek sanayiciye sıkıntı yaratan asıl sorunları gidermediğine işaret ediyor. Bakanlığın yönetmelikte yaptığı iyileştirmelerin asıl sorunlu maddeleri ortadan kaldırmadığını dile getiren sanayiciler, rant amaçlı al-sat yapanlar ile üretim sahasını büyütmek için boş parsel tutan gerçek sanayicinin birbirinden ayrı tutulmasını talep ediyor. Sanayiciler, harç ve yaptırımların muhatabının, sadece arsa spekülatörleriyle sınırlı tutulması gerektiğini belirtiyor.

Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) Uygulama Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, 5 Eylül 2024’te Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş, önemli değişikliklerin yapıldığı yönetmeliğin ana amacı, OSB’lerde arsa alıp satarak fırsatçılık yapanları engellemek ve boş tutulan parsellerin hızlı bir şekilde üretime kazandırılmasını sağlamak olarak açıklanmıştı. Ancak sanayiciler, yeni yönetmeliğin uygulamada birçok soruna yol açtığını ve OSB’lerde işleyişi engellediğini iddia etmişti. 400 OSB’nin bulunduğu Türkiye’de, Kocaeli’den Denizli ve Gaziantep’e kadar aralarında dev holdinglerin de yer aldığı binlerce firmanın yeni yönetmelikten dolayı büyük mağduriyet yaşadığı belirtilmişti. Sanayiciler, iyi niyetle çıkarıldığı düşünülen yönetmeliğin OSB’lere faydadan çok zarar verdiğinden yakınmıştı.

“10 bin parsel için çözüm arayışı sürüyor”

EKONOMİ Gazetesi’nin konuyu gündeme taşımasının ardından sanayicilerin itirazları kısmen karşılık buldu ve bakanlık yönetmelikte bazı maddeleri değiştirdi. Geçtiğimiz haftalarda yapılan Marmara Bölgesi Organize Sanayi Bölgeleri İstişare Toplantısı’nda sanayicilere müjdeyi veren bakanlık yetkilileri, kira ve devir sözleşmeleri konularında düzenlemeye gidileceğini söyledi. Ancak, sanayiciler bakanlığın “iyileştirme” adımını memnuniyetle karşılamakla birlikte yeni yönetmelikte sıkıntı yaratan asıl sorunların giderilmediğine işaret ediyor. OSB’lerde yaklaşık 60 bin civarında sanayi parseli bulunuyor. Yönetmeliğin ilk halinin bu sanayi parsellerinin yarısında sorun yarattığını belirten sanayiciler, bakanlığın üç ay içerisinde yönetmelikte üç kez büyük değişiklik yaparak sorunların sayısını azalttığını belirtti. Yapılan iyileştirmelerle sorunlu olan parsel sayısı 10 bine indi.

“Gerçek” sanayici, “al-satçı”dan ayrılmalı

OSB’lerde sorunlu görülen arsaların, sanayi şirketleri yerine şahıslar ya da gayrimenkul şirketlerinin mülkiyetinde olduğunu belirten sanayiciler, “gerçek sanayici” tanımı yapılmasını istiyor. Bu sanayicilerin rant amaçlı al-sat yapanlardan ayrılmasını, harç ve yaptırımların, yalnızca spekülatif amaçlı arsa sahiplerine uygulanması talep ediliyor. Sanayicilerin en somut önerilerinden biri de OSB’lerde faal olan sanayi tesislerinin mevcut kapalı alanlarının yüzde 100’ü kadar büyüme alanı ayırmasına izin verilmesi, Türkiye’de sanayicilerin şehirlerin içinde kalan tesislerini büyük emek ve masrafla OSB’lere taşıdığını anlatan firma sahipleri, “OSB’lerde fabrika kurarken bir daha taşınmamak, bir daha aynı zorluklarla ve maliyetlerle karşılaşmamak için mevcut tesislerinin yanında büyüme alanları satın aldık. Bu alanların parasını son kuruşuna kadar ödedik. Ve yıllar içinde imkan buldukça mevcut fabrikalarının yanındaki arsalarını kullanarak yatırımları sürdürdük. Sanayicilerin mevcut fabrikalarının yanında büyüme alanları tutmaları aslında Türk Sanayi için önemli bir güvence” yorumunu yapıyor. Kent içinden OSB’lere taşınmış ve yıllar içinde 3-4 kat büyümüş bazı sanayiciler de bakanlığın bu kararda ısrar etmesinin sanayicilerin büyümesini engelleyeceği endişesini taşıyor. Görüştüğümüz bir sanayici “Fabrikamızın yanında yeni yatırımlar için arsa tuttuğumuzdan için cezalandırılıyoruz. Oysaki turistik yerlerde vs. arsa alıp, rantiyeci olarak para kazansaydık, kimsenin umurunda olmayacaktı. Sanayici gibi tedbirli olduğumuzdan, büyümeyi, istihdamı düşündüğümüzden dolayı bakanlık bizi pişman etti” diye konuştu.

“Stoklama alanları korunmalı”

Birçok sektörün, üretim gereği hammaddelerini veya yarı mamullerini açık arazilerde stoklamak zorunda olduğunu vurgulayan yetkililer, bakanlığın bu alanlar için kapalı bina yapılmasını şart koşmasının büyük sıkıntı yarattığını dile getiriliyor. Açık stoklama alanlarına ihtiyaç duyan sanayi tesislerine, mevcut kapalı alanlarının yüzde 20- 30’u kadar bir açık arazi kullanma izni verilmesi isteniyor. Bu uygulamanın, üretim maliyetlerini düşürerek, sanayicinin rekabet gücünü de artıracağına dikkat çekiliyor.

“Sanayici kredi çekip harç mı ödesin, yatırım mı yapsın?”

Ekonomik göstergelerin çok iyi olmadığı bu dönemde, bakanlığın daha önce hiç gündemde olmayan harç uygulamasını zorunlu tutmaya başladığını hatırlatan bir diğer sanayici ise “Dev yatırımları olan, ülke ekonomisine önemli katkılar sunan bazı firmalardan durup dururken 10, 20, 30 milyon TL peşin harç ödemesi talep ediliyor. Yatırım için para bulamayan sanayici harç ödemek için -bu yüksek faiz ortamında- kredi mi çekmeli? Dünyanın neresinde sanayicinin yatırım yapması için bu yükseklikte bir harç ödemesi gerekiyor? Gerçek sanayicilerden harç alma uygulaması derhal kaldırılmalı” yorumunda bulundu.

■ “Yönetmelik durdurulmalı ya da tarihi ertelenmeli”

Sanayiciler, yayımlandığı kısa süre içerisinde üç büyük revizyon geçiren yeni yönetmeliğin iç tutarlılığını kaybettiğini öne sürüyor. Bu kapsamda “Yönetmelik ilk çıktığında kesinlikle yasakladığı birçok konuya, gelen itirazlar sebebiyle izin verdi. İzin verdiği birçok konuyu ise öngörülmeyen sorunlar sebebi ile kısıtladı. Dolayısıyla bu yönetmelik kendi içinde bir kaos yaşıyor. Haftalık mevzuat değişimleri ile durum kurtarılmaya çalışılıyor. Bu kafa karıştırıyor. Uygulamacı bürokratların endişe ile hiçbir adım atmamalarına, çözüm üretmemelerine sebep oluyor. Bu nedenle yönetmelik dondurulmalı. Bir süre üzerinde çalışılmalı ve iç tutarlılığı olacak bir hale getirildikten sonra, uygulamaya alınmalı veya bakanlığın son tarih diye verdiği 31 Ocak günü en az 6 ay ertelenmeli. Bu sayede herkes yeniden hesabını yapsın, şartlarını gözden geçirsin ve rasyonel kararlar alsın” açıklamasını yaptı.