Prof. Dr. Adnan Gerçek yazdı…

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Genel Olarak DeÄŸerli Konut Vergisi

7 Aralık 2019 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 7194 Sayılı Kanunla ”DeÄŸerli Konut Vergisi” adı altında yeni bir vergi hayatımıza girmiÅŸtir.

Buna göre; Türkiye sınırları içinde bulunan mesken nitelikli taşınmazlardan bina vergi deÄŸeri veya Tapu ve Kadastro Genel MüdürlüÄŸü’nce belirlenen deÄŸeri 5 Milyon TL ve üzerinde olanlar deÄŸerli konut vergisine tabidir. Vergiyi taşınmazların malikleri veya intifa hakkı sahipleri her ikisi de yoksa malik gibi tasarruf edenler ödeyecektir.

Tapu ve Kadastro Genel MüdürlüÄŸünce tespit edilen deÄŸeri 5 Milyon TL ile 7,5 Milyon TL arasında olan taşınmazlar için vergi oranı binde 3’tür. DeÄŸeri 7.500.001 TL ile 10 Milyon TL arasında olan taşınmazlar için vergi oranı binde 6, deÄŸeri 10.000.001 TL ve üzeri olan taşınmazlar için ise binde 10’dur.

Türkiye sınırları içinde mesken nitelikli tek taşınmazı olan kiÅŸilerden hiçbir geliri olmadığını belgeleyenler (on sekiz yaşını doldurmamış çocuklar hariç) ile gelirleri kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret olanlar deÄŸerli konut vergisinden muaftır.

DeÄŸerli Konut Vergisi, taşınmazın bulunduÄŸu yerdeki vergi dairesine, gayrimenkulün 5 Milyon TL asgari deÄŸeri aÅŸtığının belirlendiÄŸi yılı takip eden yılın Åžubat ayının 20. günü sonuna kadar bir beyanname ile beyan edilir. Tahakkuk eden vergi aynı yılın Åžubat ve AÄŸustos aylarının sonuna kadar iki taksitle ödenir. Dolayısıyla 2020 yılında gayrimenkulün deÄŸerinin 5 Milyon TL ve üzerinde olduÄŸunun idari itiraz süreci sonucunda kesinleÅŸen gayrimenkuller için 2021 yılı Åžubat ayında beyanname verilecek ve çıkan vergiler ödenecektir.

Vergiye Yönelik EleÅŸtiriler

Değerli Konut Vergisi, daha uygulamaya girmeden hemen eleştirilmeye başlanmıştır. Eleştiriler şu noktalarda yoğunlaşmaktadır:

1. DeÄŸeri 4.990.000 TL olan bir gayrimenkul için hiç vergi ödenmezken, deÄŸeri 5.000.001 TL olan bir gayrimenkul için 15.000 TL vergi ödenmektedir. Aynı ÅŸekilde deÄŸeri 7.500.000 TL olan bir gayrimenkul için 22.500 TL vergi ödenirken 7.510.000 TL olan bir gayrimenkul için 45.060 TL vergi ödenmektedir. Bu vergi adaletsizliÄŸini gidermek için bütün gayrimenkullerin deÄŸerinden belli bir tutarda vergi indirimi yapılabilir.
2. Gayrimenkullerin deÄŸerinin tespitinde Tapu ve Kadastro MüdürlüÄŸü’ne tanınan yetkinin bir sınırı bulunmamaktadır. Gayrimenkul deÄŸerlemesinin neye göre yapıldığı belirsizdir. Keyfi ve fahiÅŸ deÄŸer tespiti riskini bünyesinde barındıran bu uygulama vergi adaletine aykırıdır. Tapu ve Kadastro Genel MüdürlüÄŸü’nce takdir edilen deÄŸerlere karşı 15 gün içinde yine Tapu ve Kadastro Genel MüdürlüÄŸüne itiraz hakkı tanınması ve bu itiraz süreci sonunda gayrimenkul deÄŸerinin kesinleÅŸmesi de eleÅŸtirilmesi gereken baÅŸka bir konudur.
3. Tapu Kadastro Genel MüdürlüÄŸü deÄŸerli konutları deÄŸerleme çalışmasını yasanın yürürlük tarihinden önce 1 Aralık 2019 tarihinde yapmıştır. Bu durumda Tapu Kadastro Genel MüdürlüÄŸü daha yasal bir yetkiye sahip deÄŸilken gayrimenkulleri deÄŸerleme iÅŸlemine tabi tutması hukuka aykırıdır.
4. BilindiÄŸi üzere Emlak Vergisi Kanunu’na göre Türkiye sınırları içinde bulunan binalar Emlak Vergisine tabidir ve ilgili belediyeye ödenmektedir. Emlak vergisi belediyelere ödenirken, deÄŸerli konut vergisi merkezi yönetime ödenmektedir. Aynı vergi konusu üzerinden önce yerel idare, sonra merkezi idare tarafından iki defa mükerrer vergi almak vergi adaletine aykırıdır.
5. Bir defa deÄŸerli konut vergisi mükellefiyetine giren bir gayrimenkul yanmadığı, yıkılmadığı veya tamamen kullanılmaz hale gelmediÄŸi sürece sürekli olarak bu vergiye konu olacaktır. Hâlbuki gayrimenkullerin deÄŸeri yıllar içinde deÄŸiÅŸebilmekte, gerçek deÄŸerini yakalamak için belirli aralıklarla deÄŸerleme çalışmasının yenilenmesi gerekmektedir. Gerçekte deÄŸeri düÅŸen gayrimenkulleri yıllar boyunca deÄŸerli konut vergisine konu etmek vergi adaletine aykırıdır.
6. DeÄŸerli konut vergisi bir servet vergisi olup, gayrimenkullerin güncel deÄŸeri üzerinden oldukça ağır bir vergilendirme yapmaktadır. Buna karşın ÅŸehir merkezlerindeki çok deÄŸerli iÅŸyerlerinden yüksek tutarlı kira geliri elde eden kiÅŸilerden bir kuruÅŸ deÄŸerli konut vergisi alınmaması vergi adaletine aykırıdır.

Yukarıda belirtilen eleÅŸtiriler gibi birçok eleÅŸtirinin gündeme gelmesiyle birlikte daha yürürlüÄŸe girer girmez bu verginin bir yıl ertelenmesi ve yöneltilen eleÅŸtirileri azaltacak bazı düzenlemelerin yapılması gerektiÄŸi bizzat CumhurbaÅŸkanımız tarafından dile getirilmiÅŸtir.

Arkadan Acaba “Çömlekçi Katırı Mı Geliyor”: Emlakların Gerçek DeÄŸer Tespiti

DeÄŸerli Konut Vergisi ile birlikte bir baÅŸka soru da akıllara gelmektedir. Acaba deÄŸerli konutlar için yapılan gerçek deÄŸer tespitinden sonra Emlak Vergisine tabi tüm bina, arsa ve araziler için de gerçek deÄŸer tespiti mi yapılacak? Devletin acil vergi ihtiyacının bulunduÄŸu günümüzde böyle bir düzenleme belediyelere çok ciddi gelir saÄŸlayacaktır. Ancak bir o kadar da tepki çekecektir. YaÅŸayıp göreceÄŸiz.

Prof. Dr Adnan GERÇEK