Prof. Dr. Adnan Gerçek yazdı…

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Genel Olarak Değerli Konut Vergisi

7 Aralık 2019 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 7194 Sayılı Kanunla ”Değerli Konut Vergisi” adı altında yeni bir vergi hayatımıza girmiştir.

Buna göre; Türkiye sınırları içinde bulunan mesken nitelikli taşınmazlardan bina vergi değeri veya Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nce belirlenen değeri 5 Milyon TL ve üzerinde olanlar değerli konut vergisine tabidir. Vergiyi taşınmazların malikleri veya intifa hakkı sahipleri her ikisi de yoksa malik gibi tasarruf edenler ödeyecektir.

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce tespit edilen değeri 5 Milyon TL ile 7,5 Milyon TL arasında olan taşınmazlar için vergi oranı binde 3’tür. Değeri 7.500.001 TL ile 10 Milyon TL arasında olan taşınmazlar için vergi oranı binde 6, değeri 10.000.001 TL ve üzeri olan taşınmazlar için ise binde 10’dur.

Türkiye sınırları içinde mesken nitelikli tek taşınmazı olan kişilerden hiçbir geliri olmadığını belgeleyenler (on sekiz yaşını doldurmamış çocuklar hariç) ile gelirleri kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret olanlar değerli konut vergisinden muaftır.

Değerli Konut Vergisi, taşınmazın bulunduğu yerdeki vergi dairesine, gayrimenkulün 5 Milyon TL asgari değeri aştığının belirlendiği yılı takip eden yılın Şubat ayının 20. günü sonuna kadar bir beyanname ile beyan edilir. Tahakkuk eden vergi aynı yılın Şubat ve Ağustos aylarının sonuna kadar iki taksitle ödenir. Dolayısıyla 2020 yılında gayrimenkulün değerinin 5 Milyon TL ve üzerinde olduğunun idari itiraz süreci sonucunda kesinleşen gayrimenkuller için 2021 yılı Şubat ayında beyanname verilecek ve çıkan vergiler ödenecektir.

Vergiye Yönelik Eleştiriler

Değerli Konut Vergisi, daha uygulamaya girmeden hemen eleştirilmeye başlanmıştır. Eleştiriler şu noktalarda yoğunlaşmaktadır:

1. Değeri 4.990.000 TL olan bir gayrimenkul için hiç vergi ödenmezken, değeri 5.000.001 TL olan bir gayrimenkul için 15.000 TL vergi ödenmektedir. Aynı şekilde değeri 7.500.000 TL olan bir gayrimenkul için 22.500 TL vergi ödenirken 7.510.000 TL olan bir gayrimenkul için 45.060 TL vergi ödenmektedir. Bu vergi adaletsizliğini gidermek için bütün gayrimenkullerin değerinden belli bir tutarda vergi indirimi yapılabilir.
2. Gayrimenkullerin değerinin tespitinde Tapu ve Kadastro Müdürlüğü’ne tanınan yetkinin bir sınırı bulunmamaktadır. Gayrimenkul değerlemesinin neye göre yapıldığı belirsizdir. Keyfi ve fahiş değer tespiti riskini bünyesinde barındıran bu uygulama vergi adaletine aykırıdır. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nce takdir edilen değerlere karşı 15 gün içinde yine Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne itiraz hakkı tanınması ve bu itiraz süreci sonunda gayrimenkul değerinin kesinleşmesi de eleştirilmesi gereken başka bir konudur.
3. Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü değerli konutları değerleme çalışmasını yasanın yürürlük tarihinden önce 1 Aralık 2019 tarihinde yapmıştır. Bu durumda Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü daha yasal bir yetkiye sahip değilken gayrimenkulleri değerleme işlemine tabi tutması hukuka aykırıdır.
4. Bilindiği üzere Emlak Vergisi Kanunu’na göre Türkiye sınırları içinde bulunan binalar Emlak Vergisine tabidir ve ilgili belediyeye ödenmektedir. Emlak vergisi belediyelere ödenirken, değerli konut vergisi merkezi yönetime ödenmektedir. Aynı vergi konusu üzerinden önce yerel idare, sonra merkezi idare tarafından iki defa mükerrer vergi almak vergi adaletine aykırıdır.
5. Bir defa değerli konut vergisi mükellefiyetine giren bir gayrimenkul yanmadığı, yıkılmadığı veya tamamen kullanılmaz hale gelmediği sürece sürekli olarak bu vergiye konu olacaktır. Hâlbuki gayrimenkullerin değeri yıllar içinde değişebilmekte, gerçek değerini yakalamak için belirli aralıklarla değerleme çalışmasının yenilenmesi gerekmektedir. Gerçekte değeri düşen gayrimenkulleri yıllar boyunca değerli konut vergisine konu etmek vergi adaletine aykırıdır.
6. Değerli konut vergisi bir servet vergisi olup, gayrimenkullerin güncel değeri üzerinden oldukça ağır bir vergilendirme yapmaktadır. Buna karşın şehir merkezlerindeki çok değerli işyerlerinden yüksek tutarlı kira geliri elde eden kişilerden bir kuruş değerli konut vergisi alınmaması vergi adaletine aykırıdır.

Yukarıda belirtilen eleştiriler gibi birçok eleştirinin gündeme gelmesiyle birlikte daha yürürlüğe girer girmez bu verginin bir yıl ertelenmesi ve yöneltilen eleştirileri azaltacak bazı düzenlemelerin yapılması gerektiği bizzat Cumhurbaşkanımız tarafından dile getirilmiştir.

Arkadan Acaba “Çömlekçi Katırı Mı Geliyor”: Emlakların Gerçek Değer Tespiti

Değerli Konut Vergisi ile birlikte bir başka soru da akıllara gelmektedir. Acaba değerli konutlar için yapılan gerçek değer tespitinden sonra Emlak Vergisine tabi tüm bina, arsa ve araziler için de gerçek değer tespiti mi yapılacak? Devletin acil vergi ihtiyacının bulunduğu günümüzde böyle bir düzenleme belediyelere çok ciddi gelir sağlayacaktır. Ancak bir o kadar da tepki çekecektir. Yaşayıp göreceğiz.

Prof. Dr Adnan GERÇEK