Rus doğal gaz devinden Türkiye pazarı için kritik hamle

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Rus ÅŸirketi Gazprom Export, Türkiye’ye doÄŸal gaz satışında ilk defa Elektronik Satış Platformu (ESP) üzerinden spot boru gazı için ihale düzenledi. Geçen hafta tamamlanan ihaleler sonucunda Rusya ilk kez Türkiye’ye spot fiyatlarla doÄŸal gaz satacak. 

Son yıllarda doÄŸal gaz piyasalarında uzun dönemli ve petrol fiyatına endeksli doÄŸal gaz kontratlarının yerini kısa dönemli ve esnek koÅŸullara sahip spot kontratlar almaya baÅŸladı. DoÄŸal gaz piyasalarında borsa fiyatlarına endeksli spot ticaretin ağırlığı artarken, buna baÄŸlı olarak küresel doÄŸal gaz fiyatlarında ciddi düÅŸüÅŸler yaÅŸandı.

Bu fiyat düÅŸüÅŸlerinde sıvılaÅŸtırılmış doÄŸal gazın (LNG) da önemli etkisi oldu. Türkiye, bu dönemde ucuz LNG ithalatına ağırlık verirken, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) geçen yıl daha uygun fiyatlı ve esnek koÅŸullarda tedarik edilebilecek spot boru gazı ithalatının önünü açtı.

Bu kapsamda, EPDK tarafından iÅŸletilen elektronik platform üzerinden ilk kapasite tahsisatı eylül ayında yapıldı ve Türkiye-Bulgaristan sınırındaki Malkoçlar giriÅŸ noktasından Türkiye’ye ilk fiili spot boru gazı ithalatı gerçekleÅŸtirildi. 

Türkiye’nin bu ihaleyi gerçekleÅŸtirmesinin ardından Rus ÅŸirketi Gazprom Export da Türkiye’ye ilk kez ESP üzerinden gaz satmak için 5 ayrı ihale düzenledi. Ä°haleler sonucunda Gazprom Export, teklif veren bir ÅŸirketle aralıkta Türkiye’ye 700 bin metreküp doÄŸal gaz satmak üzere elektronik platformda anlaÅŸmaya vardı. 

Böylece, Rusya ilk kez Türkiye’ye spot fiyatlarla doÄŸal gaz satacak. Ä°hale kapsamında tahsis edilen 700 bin metreküplük gaz kapasitesi aralıkta Malkoçlar-Strandhza giriÅŸ noktasından temin edilecek. 

Rusya’dan ithalatta sert düÅŸüÅŸ yaÅŸanmıştı

Türkiye’nin LNG ithalatını artırması ve kaynak çeÅŸitliliÄŸi saÄŸlamasıyla Rusya’dan ithal ettiÄŸi gaz miktarında düÅŸüÅŸ oldu. 

Yılın ilk yarısında Rusya’dan alınan gaz miktarı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 41,5 azalışla 4 milyar 678 milyon 66 bin metreküpe geriledi. Geçen yılın aynı döneminde Rusya’dan 7 milyar 993 milyon 86 bin metreküp gaz ithal edilmiÅŸ ve Rusya en fazla ithalat yapılan ülke olmuÅŸtu.

EPDK, yeni spot boru gazı kapasitesi tahsis edecek

Bu yılın başından itibaren her ay spot boru gazı ithalatı için talep çaÄŸrıları ilan eden EPDK de aralıkta Malkoçlar giriÅŸ noktasından temin edilmek üzere spot boru gazı ithalatı için talep çaÄŸrısını duyurdu. 

EPDK’nin ilanı kapsamında spot boru gazı ithalatı ihalesine katılmak isteyenler, 19 Kasım’a kadar baÅŸvuru yapabilecek. Ä°hale için teklifler 24 Kasım’da elektronik ortamda alınacak. 

“Türkiye’nin adımları bölgesel piyasayı ÅŸekillendiriyor”

EPDK BaÅŸkanı Mustafa Yılmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, en büyük gaz tedarikçilerinden Rusya’nın Türkiye’yi bu platforma dahil etmesinin ülkenin bölgedeki rolü açısından önem taşıdığını belirtti.

“Bu geliÅŸme, Türkiye’nin bölgesel ticaret merkezi olma hedefinin gerçekleÅŸme yolunda hızla ilerlediÄŸinin önemli bir sinyalidir.” diyen Yılmaz, ÅŸöyle devam etti:

“Rusya’nın Malkoçlar giriÅŸ noktasını da dahil etmesinin, özellikle Türkiye’de ilk spot boru gazı ithalatının gerçekleÅŸtirildiÄŸi döneme rastlamış olması dikkat çekici. Bu bizlere satıcı ülkelerin Türkiye’de yapılan düzenlemelere göre pozisyon aldığını gösteriyor. Türkiye güçlü, güvenilir ve rekabetçi bir doÄŸal gaz piyasası oluÅŸturma yolunda atmış olduÄŸu adımlarla bölgesel piyasayı da ÅŸekillendiriyor.”

Yılmaz, Türkiye’nin 45 milyar metreküp seviyesindeki tüketimle Avrupa’nın en büyük 5 pazarı arasında yer aldığına iÅŸaret ederek, satıcı ülkelerle imzalanan ve birkaç yıl içinde kademeli olarak sona erecek uzun dönemli kontratların yeniden müzakere edilmesi sürecinde bu hamlelerin çok önemli olduÄŸunu vurguladı. 

Spot gaz ticaretindeki geliÅŸmelerle birlikte Karadeniz’deki doÄŸal gaz keÅŸfinin de kontratların yeniden müzakere edilmesi sürecinde Türkiye’nin elini güçlendireceÄŸine dikkati çeken Yılmaz, 2021’de devreye almayı planladıkları Vadeli DoÄŸal Gaz Piyasası’nın da Türkiye’nin rekabetçi bir piyasaya kavuÅŸması açısından büyük önem taşıdığını kaydetti. 

Muhabir: Nuran Erkul Kaya

AA