Sanayi iş gücünde lokomotif oldu

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Türkiye Ä°statistik Kurumu (TÜİK) haziran ayına iliÅŸkin iÅŸsizlik verilerini açıkladı. Buna göre, Türkiye’de iÅŸsizlik haziranda yüzde 13,1’den yüzde 10,6’ya geriledi. Aynı dönemde iÅŸsiz sayısı 823 bin kiÅŸi azalırken, tarım dışı istihdam da 2,7 puan düşüşle yüzde 12,3’e indi.

Buna karşın, iÅŸ gücüne katılım oranı 0,5 puan azalışla yüzde 50,2’ye gerilerken, istihdam oranı 0,9 puan artışla yüzde 44,9’a yükseldi.

Analistler, işsizlik verilerinin alt kalemleri incelendiğinde özellikle sanayi ve inşaat tarafının istihdama katkısının işsizlikteki gerilemede önemli rol oynadığını aktardı.

“GeniÅŸ tanımlı iÅŸsizlik oranlarında da belirgin iyileÅŸmeler gözlendi”

AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, konuya ilişkin değerlendirmesinde, Kovid-19 salgınının ilk dalgası sırasındaki istihdam kaybının tamamından fazlasının sanayi ve inşaat sektörleri sayesinde geri kazanıldığını söyledi.

Haziran’da iÅŸsizlik oranının belirgin ÅŸekilde gerilediÄŸine dikkati çeken Bürümcekçi, “Tarım dışı istihdam, Kasım 2019 ve Mayıs 2020 döneminde 2 milyon 168 bin ile rekor düzeyde gerilerken, o günden bugüne ise toplam 2 milyon 665 bin artış kaydedilerek bu kaybın tamamından fazlası geri kazanıldı.” ifadelerini kullandı.

Bürümcekçi, sektörel bazda sanayi sektörünün o dönemdeki 586 bin kayba karşılık 978 bin yeni istihdam gerçekleştirdiğini, inşaat sektörünün de 57 binlik sınırlı istihdam kaybını 384 bin artışla fazlasıyla yerine koyduğunu dile getirdi.

Hizmetler sektörünün ise 1 milyon 525 bin olan kaybının 1 milyon 303 bin ile ancak yüzde 85’ini yerine koyabildiÄŸini belirten Bürümcekçi, ÅŸunları kaydetti:

“BilindiÄŸi gibi, Türkiye ekonomisi büyümenin güçlü dönemlerinde aylık ortalama 100 bin kiÅŸilik istihdam (mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış) yaratırken, aktivitedeki yavaÅŸlama dönemlerinde ise bu 20-30 bin civarına gerilemekte, resesyonlarda ise hafif negatife dönmektedir. Kovid-19’un ilk dalgası sırasında nisanda bu deÄŸer 200 bin ortalama azalışa kadar yükselmiÅŸti. Haziran itibarıyla son 12 aylık ortalaması ise 167 bin artış olan istihdamla birlikte istihdam piyasasının hizmetler hariç Kovid-19 salgının etkilerini geride bıraktığını yansıtmıştır.”

Haluk Bürümcekçi, geniÅŸ tanımlı iÅŸsizlik oranlarında da belirgin iyileÅŸmeler gözlendiÄŸini belirterek, TÜİK’in bu yıldan itibaren geniÅŸ tanımlı iÅŸsizlik oranlarını da hesaplamaya ve yayımlamaya baÅŸladığını anımsattı.

Buna göre, zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl iş gücü oranının haziranda bir önceki aya göre 4,7 puan azalarak yüzde 22,4 olduğunu ifade eden Bürümcekçi, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Zamana baÄŸlı eksik istihdam ve iÅŸsizlerin bütünleÅŸik oranı da yüzde 14,6’ya ve potansiyel iÅŸ gücü ve iÅŸsizlerin bütünleÅŸik oranı yüzde 18,8’e geriledi. Söz konusu göstergeler arasında, ABD’de geniÅŸ tanımlı oran olarak takip edilen U6 göstergesine (iÅŸsizler yanında iÅŸ bulma ümidini kaybeden iÅŸsizleri, iÅŸ aramayan ancak çalışmaya hazır olan iÅŸsizleri, mevsimlik ve zamana baÄŸlı eksik çalışanları kapsayan alternatif iÅŸsizlik tanımı) en benzer olan Atıl Ä°ÅŸ gücü Oranı’nın öne çıktığı söylenebilir. Söz konusu gösterge oran olarak Mayıs 2020’de yüzde 29,4 ile açık ara tarihi zirvesini görürken, yüksek milli gelir büyümesi ve kısıtlamaların kaldırılması ile son durumda yüzde 22,4 ile Åžubat 2020’den beri en düşük seviyesine inmiÅŸtir. Haziran ayında, iÅŸsiz sayısı 3,4 milyon görünürken, eksik istihdamda olanların 1,27 milyon, potansiyel iÅŸ gücünde olanların 3,22 milyon olduÄŸunu hesaplıyoruz. Bunların toplamı olan atıl iÅŸ gücündeki kiÅŸi sayısı da 7,9 milyon olarak hesaplanıyor.”

Kovid-19 salgını nedeniyle uygulamada olan istihdam desteklerinin kaldırılmasının olası etkilerinin gelecek aydan itibaren gözleneceÄŸini aktaran Bürümcekçi, “Son veri, istihdamda artış eÄŸiliminin sanayi ve hizmetler istihdamında gözlenen belirgin artış ile güçlendiÄŸine iÅŸaret ederken, iÅŸ gücüne katılım oranında da düşüşün devam etmesi bu geliÅŸmenin iÅŸsizlik oranına daha belirgin yansımasını getirmiÅŸtir.” ifadelerini kullandı.

“Haziran’daki toparlanma beklentilerden iyi gerçekleÅŸti”

Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan da, manşet bazda düzeltilmiş işsizlik oranındaki gelişmelerin oldukça iyi göründüğünü, sektörel bazda bakıldığında da inşaat haricinde hemen hemen bütün sektörlerde güçlü artış gözlendiğini bildirdi.

Haziran’daki istihdam artışının hem 2021’in ilk çeyreÄŸindeki güçlü büyüme görüntüsünü, hem de mayıstaki kapanmaların ardından gelen geri dönüş etkisini yansıttığını vurgulayan Erkan, “Bununla beraber, haziranda istihdam artışı ile iÅŸgücüne katılım oranında düşüş aynı anda gerçekleÅŸmiÅŸ görünüyor. Ä°stihdam artışı, haziranda kapanma akabinde faaliyet artışı ile açıklanabilir bir durum. Ancak büyüklük açısından oluÅŸan bu etki, haziranda sona eren fesih yasağının kalkmasından sonra temmuzda istihdam artışı etkisini sınırlayabilir.”

Erkan, iÅŸsizliÄŸin geniÅŸ tanımlı göstergelerinde de, belirli oranda iyileÅŸme olduÄŸunu kaydederek, “Özellikle Kovid-19 salgını döneminde önemi daha da artan ve fiilen iÅŸ başında olmayanları da kapsayan geniÅŸ tanımlı iÅŸsizlikteki geliÅŸmeler ekonomide toparlanmanın bir yansıması ÅŸeklinde okunabilir.” dedi.

Ancak, fesih yasağının kalkması ve iÅŸsizlik teÅŸviklerinin kullanılmamasından kaynaklı iÅŸ gücünde oluÅŸacak hareketlenmeleri de hesaba katmak gerektiÄŸine dikkati çeken Erkan, “Mayıs ve haziran arasındaki dalgalanmayı da kapanma ve açılma etkisine baÄŸlamak yanlış olmaz, haziran toparlanması ve geri dönüşü beklenen doÄŸrultuda olmakla beraber, beklentiden daha hızlı gerçekleÅŸti.” deÄŸerlendirmelerinde bulundu.

AA