Son 3 yılın en düşük aralık enflasyonu görüldü

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Yıllık enflasyon, aralıkta yüzde 11,84 ile son 3 yılın en düÅŸük yıl sonu rakamı olarak kayıtlara geçti.

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aralıkta aylık bazda yüzde 0,74 ile AA Finans’ın gerçekleÅŸtirdiÄŸi ankete katılan ekonomistlerin beklentisi olan yüzde 0,45’in üzerinde artış gösterdi. Yıllık enflasyon da 1,28 puan artarak yüzde 10,56’dan yüzde 11,84’e yükseldi. Böylece son 3 yılın en düÅŸük yıl sonu enflasyonu görüldü. 2017 ve 2018’de yıl sonu enflasyonu yüzde 11,92 ve yüzde 20,30 olmuÅŸtu.

Ekonomistler, aralıkta enflasyonun piyasa beklentisinin üzerinde gerçekleÅŸmesinde gıda enflasyonunun geçmiÅŸ yıl ortalamalarının yüksek seyrinin belirleyici olduÄŸunu belirtti. Gelecek birkaç ayda enflasyonun yüksek kalabileceÄŸini tahmin eden ekonomistler, sonrasında enflasyonda kademeli düÅŸüÅŸ olabileceÄŸini dile getirdi.

AA Finans Analisti ve Ekonomist Haluk Bürümcekçi, konuya iliÅŸkin yaptığı deÄŸerlendirmede, aralık ayında TÜFE’nin yüzde 0,74 artışla piyasa beklentisinin üzerinde gerçekleÅŸti.

Aralıkta, meyve-sebze ve iÅŸlenmiÅŸ gıda fiyatlarındaki artışın gıda enflasyonunu yukarı çekerken, enerji grubunda yüzde 0,16 ile geçen yılın üzerinde bir yükseliÅŸ izlendiÄŸini ifade eden Bürümcekçi, “Kurlara hassas olan gruplarda araç satın alımında gözlenen yüzde 1’e yakın artış dışında sınırlı artışlar veya geri çekilmeler izlendi. Giyim fiyatları mevsimlik düÅŸüÅŸünün ise yüzde 1,9 ile geçen yılki düÅŸüÅŸten sınırlı olması da enflasyonu yukarı çekti. Böylece, yıllık TÜFE de önceki ayki yüzde 10,56 seviyesinden yüzde 11,84’e artış gösterdi.” dedi.

Bürümcekçi, gıda enflasyonunun iÅŸlenmiÅŸ gıda fiyatları kaynaklı yükseldiÄŸine dikkati çekti.

Gelecek dönem seyri açısından ise gıda fiyatlarının belirsizliÄŸi ve oynaklığı dışında, ham petrol ve diÄŸer emtia fiyatlarının görünümü, döviz kuru hareketleri ve kamu fiyat/vergi ayarlamalarının enflasyon üzerindeki risklerin yönünü belirleyeceÄŸini söyleyen Bürümcekçi, ÅŸöyle devam etti:

“Kısa vadede, geçen yıl ilk çeyrekte görülen düÅŸük enflasyon gerçekleÅŸmelerinin oluÅŸturduÄŸu baz etkisi hafif yukarı yönde etkide bulunacaktır. Buna ek olarak, son dönemdeki kur artışı ile beraber yıllık bazda kur sepeti deÄŸiÅŸiminin yüzde 11,5 civarına yükselmesi enflasyonu yukarı yönde etkileyen bir faktörün güçlenmeye baÅŸladığına iÅŸaret etmektedir.

Buna karşılık, mobilyada KDV oranının düÅŸürülmesi kararı eÄŸer üreticiler fiyatlara yansıtırsa 0,2 puan aÅŸağı yönde etkide bulunacaktır. Dolayısı ile, son günlerdeki deÄŸer kaybının bir kur atağına dönüÅŸmediÄŸi durumda yıllık enflasyonun yılın ilk çeyreÄŸinde geçen yılın aynı döneminin oluÅŸturduÄŸu aleyhte baz etkisi nedeniyle bir miktar daha yükselerek yüzde 12-12,5 aralığında oluÅŸması, sonrasında ise kademeli gerileyerek yılı yüzde 10-11 aralığında bitirmesi olası duruyor.”

Bürümcekçi, Merkez Bankası’nın 16 Ocak toplantısında, öncekilerden sınırlı da olsa bir faiz indiriminin daha masada olabileceÄŸini söyledi.

“Yıl sonu enflasyon tahminimizi yüzde 9,6’da koruyoruz”

Ä°ÅŸ Portföy BaÅŸekonomisti Nilüfer Sezgin de aralık ayında TÜFE’nin aylık artışının piyasa beklentisini aÅŸtığını belirtti. Yıllık TÜFE enflasyonunun yılı yüzde 11,8 seviyesinde tamamlayarak Merkez Bankası’nın son dönemdeki öngörülerinin üzerine çıktığını ifade eden Sezgin, “Bu görece yüksek seyrin gıda ile açıklanabildiÄŸi ve ana eÄŸilimin ılımlı seyrettiÄŸi görülse de, faiz indirimine ocakta ara verilme ihtimali kuvvetlendi.” dedi.

Tahmindeki sapmanın gıda enflasyonundan kaynaklandığına dikkati çeken Sezgin, ÅŸu deÄŸerlendirmelerde bulundu:

“Döviz kurlarındaki yükseliÅŸ eÄŸilimi faiz indiriminin bu defa yapılmayabileceÄŸinin bir diÄŸer gerekçesi olabilecektir. Bununla birlikte, Merkez Bankası faiz kararlarında ana eÄŸilime odaklanmaktadır. Merkez Bankası ana eÄŸilimin yüzde 10’un altındaki seyrini devam ettirdiÄŸini belirterek, orta vadede enflasyonda düÅŸüÅŸ beklentisini koruyacak ve muhtemelen faiz indirim ihtimalini masadan tamamen kaldıracak kadar ÅŸahin bir deÄŸerlendirmede bulumayacaktır.

Bizim beklentimiz, ilk çeyrekte enflasyonun yüzde 11’in üzerinde seyretmesi yönündedir. Ancak, ikinci çeyrekten itibaren enflasyondaki düÅŸüÅŸün yeniden baÅŸlaması mümkün görünmektedir. Ocak ayında faiz indirimi yapılmasa dahi, likidite koÅŸullarındaki rahatlama sayesinde para piyasasında gösterge faiz yüzde 10,5 olan Merkez Bankası borçlanma faizine kaymaktadır ve pratikte bir indirim etkisi yaratmaktadır. Åžimdilik riskleri dengeli görüyor ve yüzde 9,6 olan sene sonu enflasyon tahminimizi koruyoruz.”

“Gıda ve enerji dışı ürünlerdeki fiyat artışları enflasyondaki yükseliÅŸe katkıda bulundu”

Spinn Danışmanlık Kurucu Ortağı ve ekonomist Özlem Derici Åžengül ise TÜFE enflasyonunun bir yıl önceki yüzde 20,3 seviyesinden yüzde 11,84’e gerileyerek yılı kapattığını belirtti.

Aralıkta aylık enflasyonun yüzde 0,74 ile hem kendi hem de piyasa beklentisinden yüksek gerçekleÅŸtiÄŸini ifade eden Åžengül, “Gıda enflasyonu ve ulaÅŸtırmadaki artışlar gerçekleÅŸmenin tahminimizden sapmasına yol açtı.” dedi.

Åžengül, B ve C endeksine göre çekirdek enflasyonun bir ay önceki yüzde 9,9 ve yüzde 9,25 seviyelerinden sırasıyla yüzde 10,76 ve yüzde 9,81’e yükseldiÄŸinin altını çizdi.

Gıda ve enerji dışı ürünlerdeki fiyat artışlarının enflasyondaki yükseliÅŸe katkıda bulunduÄŸunu belirten Åžengül, “Enflasyonun önümüzdeki birkaç ay içinde çift haneli seyredeceÄŸi ve döviz kuru oynaklığının son zamanlarda bir miktar arttığı göz önüne alındığında, TCMB’nin ocak toplantısında politika faizini deÄŸiÅŸtirmeyerek beklemek yönünde karar alacaktır.” diye konuÅŸtu.

“Enflasyonda tek hane mümkün”

TSKB ekonomisti Åžakir Turan ise aralık ayında enflasyonun piyasa beklentisinin üzerinde gerçekleÅŸmesinde gıda fiyatlarının geçmiÅŸ yıl ortalamalarından yüksek olmasının etkili olduÄŸunu söyledi.

Hizmet tarafında sınırlı artışın gelecek dönem enflasyon beklentileri açısından pozitif deÄŸerlendirilebileceÄŸini belirten Turan, bunun enflasyonist baskıların sınırlı kalacağına iÅŸaret ettiÄŸini dile getirdi.

Turan, gelecek dönemde döviz kurlarının seyrinin enflasyon geliÅŸmelerin açısından son derece önemli olacağını ifade ederek, “2020’de baz etkisi kaynaklı geliÅŸmelerle yıllık enflasyon önümüzdeki birkaç ayda yüzde 13’e yükselebilir. Sonrasında enflasyonda kademeli gerileme yaÅŸanabilir. Tek hane mümkün ancak burada döviz kurunun seyri ve petrol fiyatları belirleyici olabilir.” dedi.

Murat Birinci

AA