Türk bilim insanı göz hastalıkları alanındaki çalışmalarıyla 6 buluşa imza attı

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Ä°stanbul Üniversitesi-CerrahpaÅŸa (Ä°ÜC) CerrahpaÅŸa Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı ÖÄŸretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Yetik, hipokrat yeminini ettiÄŸi günden itibaren sadece hastalarının dertlerine deva olmak için deÄŸil göz hastalıkları alanına yenilikler getirmek için de çalışıyor. 

Muayene ve ameliyat esnasında kullandığı teknik malzemelerin eksik yönlerini fark eden Yetik, bu eksikliklerin giderilmesi ve meslektaÅŸlarının hayatının kolaylaÅŸması adına fikirler geliÅŸtiriyor.

Ä°lk buluÅŸunun tohumlarını uzmanlık yıllarında yenidoÄŸan ve prematüre bebeklerin göz muayenelerini kayıt altına almayı saÄŸlayacak bir ürün geliÅŸtirme isteÄŸiyle atan Yetik, bu fikrini “Vücut alanlarının görüntülenmesi için bir sistem” adını verdiÄŸi buluÅŸuyla gerçekleÅŸtirdi ve ilk uluslararası patentini 2017’de elde etti. 

Prof. Dr. Yetik, ayrıca “Vitreoretinal cerrahide bıçak makas yapılanması”, “Makula deliÄŸi onarıcı enstrüman”, “Göz içi yabancı cisim ekstraktörü”, “Ä°llüminasyonlu vitrektomi lensi” ve son olarak Nisan 2020’de patent belgesini aldığı “Göz cerrahilerinde nemlendirilmiÅŸ kontrollü yüksek basınçlı hava uygulama sistemi” adlı icatlara da imza atarak, 8 yıl içerisinde uluslararası patentli 6 buluÅŸun mucidi oldu.

Validasyon tarihleri dolan ilk iki buluÅŸu Türkiye ve Avrupa BirliÄŸi ülkelerinin yanı sıra, ABD, Ä°ngiltere, Ä°rlanda, Ä°zlanda, Arnavutluk, Hırvatistan, Monako, Norveç, San Marino, Hindistan ve Çin gibi ülkelerde de tescil edilen ve 76 tescil belgesine sahip olan Yetik, diÄŸer patentlerinin de validasyonlarını tamamlaması ve ülkeler bazında tescillenmesi sonucunda toplamda 200’ü aÅŸkın tescil belgesine sahip olacak.

Prof. Dr. Yetik’in tüm patentlerinin fikri mülkiyetleri aynı zamanda mensubu olduÄŸu Ä°ÜC CerrahpaÅŸa Tıp Fakültesine ait sayılıyor.

“Bir sorun yaÅŸarken, ‘Çözümü kendim bulayım’ demek mizaç iÅŸi”

Prof. Dr. Yetik, AA muhabirine, mucitlik sevdasının çocukluk yıllarından geldiÄŸini söyledi.

Çocukken kendi oyuncaklarını yaptığını anlatan Yetik, “4-5 yaÅŸlarındayken üzerinde desenleri olan mutfak fayanslarımızdan birini özenle kırarak kendime yapboz yapmıştım. Ä°lkokuldan liseye kadar kesintisiz TÜBÄ°TAK Bilim Teknik Dergisi abonesiydim. Çapa’da öÄŸrenciliÄŸe baÅŸladığımda Scientific American abonesi oldum. Yani, bilim ve teknolojiye hep meraklıydım. Bir ÅŸeylere çözüm üretmeye, bir cihaz arızalandığında kendi başıma tamir etmeye ilgiliydim. Bir sorun yaÅŸarken, ‘Çözümü kendim bulayım’ demek biraz mizaç biraz da yetiÅŸme iÅŸi.” dedi.

BuluÅŸun hayata geçirileceÄŸi iÅŸ alanında çalışan biri olmanın da ihtiyaçları birebir tespit etmede önemli bir avantaj saÄŸladığını dile getiren Yetik, bir buluÅŸ ortaya koyabilmek için ihtiyacı saptamak, bu ihtiyacı çözmek için fikir üretmek ve üretilen fikrin bir baÅŸka örneÄŸinin bulunmadığını teyit etmek gerektiÄŸini söyledi.

Prof. Dr. Yetik, patent için müracaat etmenin baÅŸka bir ÅŸey, müracaatın patent belgesine hak kazanmasının ise baÅŸka bir ÅŸey olduÄŸunu vurgulayarak, ÅŸu deÄŸerlendirmelerde bulundu:

“Bir görüÅŸ ya da ürünün patentlenebilirliÄŸinin ön araÅŸtırmasının yapılması gerekir. EÄŸer ön araÅŸtırma raporlarında olumluluk varsa yola çıkılmalıdır. Aksi halde sadece ‘Patent müracaatım var.’ demek için müracaat edilecekse bu çok anlamsızdır. Zira eninde sonunda o müracaatın yeni bir fikir olmadığı anlaşılır ve red olunur. Öte yandan, bir buluÅŸa ABD Patent Ofisi ve Avrupa Patent Ofisi (EPO) gibi uluslararası patent merkezlerinden patent belgesi alabilmek ayrı ÅŸey, o patent belgesini tek tek ülkeler bazında geçerli kılabilmek yani o ülke için validasyonunu saÄŸlayabilmek ayrı bir ÅŸeydir. Patentin ticari bir deÄŸere dönüÅŸebilmesi için pazar bulabilecek her ülkeye ayrı ayrı giriÅŸi, orada valide edilmesi, yıllık aidatlarının ödenmesi gerekir. Bunların hepsi baÅŸlı başına öÄŸrenilmesi gereken aÅŸamalar ve tecrübelerin en fazla önem kazandığı sahalardır.”

“Bir buluÅŸun sanayiye uygulanabilirliÄŸi patentlenebilmesi için ÅŸarttır”

“BuluÅŸlarım henüz pazarlanan ürünlere dönüÅŸmedi, prototiplerini de yalnızca kendim kullanıyorum. Fikirlerimin somutlaÅŸması ve bir ürün haline dönüÅŸmesi için firmaların desteÄŸine ihtiyaç duyuyorum.” diyen Yetik, konuÅŸmasını ÅŸöyle sürdürdü:

“Ben bir fikir üretir, bunun yeni ve sanayiye uygulanabilir olduÄŸunu gösterebildiÄŸi için patentini alabilirim. Bir buluÅŸun sanayiye uygulanabilirliÄŸi patentlenebilmesi için ÅŸarttır. Dolayısıyla patent almış bir buluÅŸun ürüne dönüÅŸmesi için sanayici ve teknoloji üreten firmalarla buluÅŸması gerekir. Brezilya, Ä°srail gibi yabancı ülke vatandaÅŸlarından patentlerimi son ürünlere dönüÅŸtürme talebini iletenler oldu. Patentlerin ticarileÅŸtirilmesi apayrı bir konudur ancak biz buradan üniversitemize önemli kaynaklar oluÅŸturmak istiyoruz ki bu benim için en büyük gururlardan biri olacaktır. TÜBÄ°TAK bu alanda ciddi bir proje destek fonu duyurdu. Üniversitelere patentlerinizi, yatırımcınızı getirin maliyetlerinizin hatta yüzde 85’ine kadar varacak kısmını ben karşılayayım, yeter ki bizim de ülke olarak uluslararası alanda patentli ürünlerimiz olsun diyor. Bunlar gerçekten çok kıymetli adımlar. AÄŸustos’un 17’sine kadar süremiz var. Ä°nÅŸallah biz de bu destekten faydalanmak istiyoruz. ÖrneÄŸin, Vestel’in dijital altyapısı çok güçlü, özellikle vücut alanlarının görüntülenme sistemini çok iyi ve güzel bir ürüne dönüÅŸtürebilirler.”

“BaÅŸkaları cesaretinizi kırmak isteyebilir. Cesaretli olalım”

Prof. Dr. Hüseyin Yetik, göz hastalıkları alanına kazandırmak istediÄŸi 3 yeni buluÅŸu daha olduÄŸunu ancak içinde bulunulan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınından dolayı henüz patent baÅŸvurularını yapamadığını belirtti.

Getirilen yeni düzenleme kapsamında bundan sonraki müracaatlarını üniversitenin paydaşı sıfatıyla yapacağını anlatan Yetik, “ABD’ye, Avrupa’ya bakın, MIT, UCLA, Heidelberg gibi sayamayacağımız kadar çok teknoloji ürünleri üreten üniversiteler görürsünüz. Bizim bunlardan ne eksiÄŸimiz var? Dünyadan ciddi paralara satın aldığımız birçok teknolojik ürünü, milyon dolarlık tıbbi cihazları kendimiz üretebiliriz. Dünyaya yeni teknolojiler satan, tıbbi cihazlar üreten bir ülke olabiliriz. Bizim insan kaynağımız çok iyidir. Özellikle saÄŸlık alanında çok iyiyiz ki bu son olaylar da bunu gösterdi.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Üniversite yönetiminin kendisine verdiÄŸi destekten memnuniyet duyduÄŸunu dile getiren Yetik, sözlerini ÅŸöyle tamamladı:

“Bir öÄŸretim üyesinin Danimarka’dan ABD’ye Çin’den Hindistan’a kadar patent alması sonraki nesillere örnek olması, onları da özendirmesi adına önem taşıyor. Ä°nsan ‘bunu baÅŸarırım’ diye yola çıkmasını bilmelidir. ‘Sen de icat çıkarma’ diye bir laf vardır. Oysa cesaretli olmak gerekir. Her bir bireyin bu dünyada var oluÅŸ gerekçesini bulması ve o gerekçe üzerine yaÅŸaması aslında o bireyin ibadetidir. Ä°badet, kulluk eylemi demektir. Herkes kendi tanımını bulur da ardında güzel eserler bırakma kaygısıyla yaÅŸarsa bu dünyada var oluÅŸunun anlamını da bulmuÅŸ olur. Ben hep böyle yaÅŸamaya gayret ettim. BaÅŸkaları cesaretinizi kırmak isteyebilir. Cesaretli olalım. Biz de baÅŸarabiliriz.”

AA