Türkiye’de 2023’te gelir eÅŸitsizliÄŸi daha da arttı

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Türkiye Ä°statistik Kurumu (TÜİK) 2022’ye iliÅŸkin Gelir Dağılımı Ä°statistiklerini açıkladı.

Son yapılan araÅŸtırma sonuçlarına göre; en yüksek eÅŸdeÄŸer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip yüzde 20’lik grubun toplam gelirden aldığı pay bir önceki yıla göre 1,8 puan artarak yüzde 49,8’e çıkarken, en düşük gelire sahip yüzde 20’lik grubun aldığı pay 0,1 puan azalarak yüzde 5,9 oldu.

En son yapılan araştırma sonuçlarına göre Gini katsayısı bir önceki yıla göre 0,018 puan artış ile 0,433 olarak tahmin edildi. Tüm sosyal transferler hariç tutulduğunda Gini katsayısı 0,520, emekli ve dul yetim maaşı dahil diğer tüm sosyal transfer gelirleri hariç tutulduğunda ise 0,445 olarak tahmin edildi.

Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade ediyor.

Toplumun en yüksek gelir elde eden yüzde 20’sinin elde ettiÄŸi payın en düşük gelir elde eden yüzde 20’sinin elde ettiÄŸi paya oranı (P80/P20) 7,9’dan 8,4’e, gelirden en fazla pay alan yüzde 10’unun elde ettiÄŸi gelirin en az pay alan yüzde 10’unun elde ettiÄŸi gelire oranı ise 14,2’den 15,0’a yükseldi.

YILLIK ORTALAMA HANEHALKI KULLANILABÄ°LÄ°R GELÄ°RÄ°

Türkiye’de yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri 2023 yılı anket sonuçlarına göre yüzde 70,7 artarak 167 bin 983 TL oldu.

Türkiye’de yıllık ortalama eÅŸdeÄŸer hanehalkı kullanılabilir fert geliri bir önceki yıla göre yüzde 72,3 artarak 48 bin 642 TL’den 83 bin 808 TL’ye yükseldi.

Yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirlerinde en yüksek gelir, geçen yıla göre 37 bin 522 TL artarak 100 bin 76 TL ile tek kişilik hanehalklarının oldu.

Çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarının yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri 99 bin 916 TL iken tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarında bu değer 85 bin 758 TL oldu.

En düşük yıllık ortalama eşdeğer kullanılabilir hanehalkı fert gelirine sahip hanehalkı tipi ise 66 bin 001 TL ile en az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanehalkları oldu.

TOPLAM GELÄ°RDEN EN YÃœKSEK PAYI MAAÅž VE ÃœCRET GELÄ°RÄ° ALDI

Toplam gelir içerisinde en yüksek payı, yüzde 48,5 ile bir önceki yıla göre 2,3 puan artan maaş ve ücret geliri aldı. İkinci sırayı yüzde 22,1 ile önceki yıla göre 1,1 puan artan müteşebbis geliri alırken üçüncü sırayı yüzde 17,6 ile önceki yıla göre 2,6 puanlık azalış gösteren sosyal transfer geliri oluşturdu.

Tarım gelirinin müteşebbis geliri içindeki payı yüzde 20,5 olurken, emekli ve dul-yetim aylıklarının sosyal transferler içindeki payı ise yüzde 88,4 olarak gerçekleşti.

EN YÜKSEK YILLIK ORTALAMA ESAS İŞ GELİRİ YÜKSEKÖĞRETİM MEZUNLARININ

Yıllık ortalama esas iş gelirleri sırasıyla yükseköğretim mezunlarında 157 bin 851 TL, lise ve dengi okul mezunlarında 114 bin 374 TL, lise altı eğitimlilerde 89 bin 012 TL, bir okul bitirmeyenlerde 63 bin 425 TL ve okur-yazar olmayan fertlerde 45 bin 637 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla göre yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış yüzde 89,7 ile lise altı eğitimli, en düşük artış ise yüzde 79,6 ile okur-yazar olmayan fertlerde oldu.

Esas iş gelirleri sektörel ayrımda incelendiğinde; en yüksek yıllık ortalama gelirin 121 bin 013 TL ile hizmet sektöründe, en düşük yıllık ortalama gelirin ise 92 bin 632 TL ile tarım sektöründe olduğu görüldü. Bir önceki yıla göre; yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış yüzde 100,9 ile tarım sektöründe gözlenirken, bunu yüzde 86,7 ile sanayi sektörü izledi. Diğer taraftan hizmet sektöründe yüzde 83,2, inşaat sektöründe ise yüzde 74,3 artış gözlendi.

Yıllık ortalama esas iş gelirleri sırasıyla işverenlerde 408 bin 174 TL, kendi hesabına çalışanlarda 115 bin 622 TL, ücretli maaşlılarda 102 bin 821 TL ve yevmiyelilerde 53 bin 334 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla göre en yüksek artış yüzde 108,1 ile yevmiyelilerde, en düşük artış ise yüzde 80,7 ile ücretli maaşlılarda oldu.

EN DÜŞÜK GELİR VAN, MUŞ, BİTLİS, HAKKARİ BÖLGESİNDE

AraÅŸtırma sonuçlarına göre, Türkiye’de yıllık ortalama eÅŸdeÄŸer hanehalkı kullanılabilir fert geliri 2023 yılında 83 bin 808 TL iken, Ä°BBS 2. Düzey bölgeleri itibarıyla en yüksek olduÄŸu bölge 114 bin 634 TL ile TR10 (Ä°stanbul) bölgesi oldu. Bu bölgeyi, 108 bin 036 TL ile TR51 (Ankara) bölgesi ve 101 bin 372 TL ile TR21 (TekirdaÄŸ, Edirne, Kırklareli) bölgesi izledi. En düşük yıllık ortalama eÅŸdeÄŸer hanehalkı kullanılabilir fert geliri ise 39 bin 173 TL ile TRB2 (Van, MuÅŸ, Bitlis, Hakkari) bölgesinde gerçekleÅŸti.

Son yapılan araÅŸtırma sonuçlarına göre P80/P20 oranı Türkiye’de 8,4 iken, bu deÄŸerin en düşük olduÄŸu Ä°BBS 2. Düzey bölgesi 5,3 ile TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) olurken bu bölgeyi 5,4 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) ve 5,5 ile TRB2 (Van, MuÅŸ, Bitlis, Hakkari) bölgeleri izledi.

P80/P20 oranının en yüksek olduğu İBBS 2. Düzey bölgeleri ise 9,4 ile TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan), 8,4 ile TR10 (İstanbul) ve TR51 (Ankara) oldu.

EÅŸdeÄŸer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine göre sıralı yüzde 10’luk gelir grupları itibarıyla fertlerin bir önceki yıla göre yüzdelik geçiÅŸleri incelendiÄŸinde; bir önceki yılda birinci yüzde 10’luk grupta olan fertlerin 2023 yılında yüzde 49,2’sinin, son yüzde 10’luk grupta olan fertlerin ise yüzde 66,5’inin gelir grubu deÄŸiÅŸmedi. Ayrıca 2022 yılında birinci yüzde 10’luk grupta olan fertlerin yüzde 29,9’unun 2023 yılında gelir grubu birden fazla yükseldi. Son yüzde 10’luk grupta olan fertlerin ise yüzde 13,1’inin gelir grubu birden fazla düştü.

Ä°ÅžSÄ°ZLERÄ°N YÃœZDE 42,4’Ãœ ÇALIÅžMAYA BAÅžLADI

Gelir ve YaÅŸam KoÅŸulları AraÅŸtırması panel veriden elde edilen sonuçlara göre 2022 yılında iÅŸsiz olan fertlerin yüzde 42,4’ü 2023 yılında çalışmaya baÅŸladı. Faaliyet durumu 2022 yılında çalışan olarak belirlenen fertlerin 2023 yılında yüzde 90,5’i çalışma hayatına devam etti. Bir önceki yıl iÅŸgücüne dahil olmayan fertlerin ise yüzde 10,1’i iÅŸgücüne katıldı.