UludaÄŸ, Ä°stanbul’dan görüldü

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Kovid-19 tedbirleri kapsamında uygulanan tam kapanma sürecinde Ä°stanbul’dan UludaÄŸ manzarası izlendi.

Kovid-19 salgınının yayılmasını önlemek için geçen yıl “Evde kal” mottosuyla uygulanan sokaÄŸa çıkma kısıtlaması döneminde İstanbul’dan görülebilen UludaÄŸ, bir yıl sonra aynı noktadan fotoÄŸraflandı.

Açık havada Ä°stanbul’un yüksek kesimlerinde izlenebilen UludaÄŸ manzarası, tam kapanma sürecinin Marmara Bölgesi’nde hava kirliliÄŸine olumlu yansımasının ardından kentin bazı noktalarından görülmeye baÅŸladı.

Yaz ve bahar aylarında UludaÄŸ’ın görülme ihtimali artıyor

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Deniz Demirhan, optik sorun yoksa bir cismin görülebilmesindeki önemli etkenin mesafe olduğunu söyledi.

Mesafelerde atmosferik katmanların belirleyici olduğunu anlatan Demirhan, bu katmanların cisimden kişiye gelen radyasyonu kırabildiğini, yön değiştirmesine olanak sağladığını ya da hiç ulaştırmadığını ifade etti.

Bu durumda optik parametrelerin işin içine girdiğine dikkati çeken Demirhan, şöyle konuştu:

“Bu atmosferik katmanın içerisinde neler var ki bu optik parametreler iÅŸin içerisine giriyor? Öncelikli atmosferik katman içerisinde kirleticiler olabilir. Ne gibi kirleticiler? Biz ÅŸehir merkezinden bahsettiÄŸimiz için öncelikli olarak kükürtdioksit, azotdioksit, ozon ve partiküller madde dediÄŸimiz, 2,5 mikrometre boyutundaki küçük partiküller maddeler ya da PM10 dediÄŸimiz 10 mikrometre çapındaki küçük partiküller maddeler olabilir. Tabii bir de meteorolojik parametreler söz konusu, yani sıcaklık deÄŸiÅŸimi. Çünkü sıcaklık deÄŸiÅŸimi de o görüntünün size ulaşıp ulaÅŸmamasını etkiler. Tabii ki nem de buradaki en önemli parametrelerden bir tanesi. DiÄŸeri rüzgar. EÄŸer rüzgar oradaki kirleticileri baÅŸka bir yöne hızlı bir ÅŸekilde taşıyorsa meteorolojik ve bölgesel koÅŸullar sebebiyle oradaki atmosferde kirletici daha az olur. Ya da nem baÅŸka bir yere hızlıca taşındığı için bu bölgede atmosferdeki kırıcılığı etkileyen parametreler baÅŸka bir yöne taşınmış olur. Bu da sizin görüşünüzü arttırabilir.”

“Görüş mesafemizi etkileyen en önemli parametre hava kirliliÄŸi deÄŸil”

Bu konuda Polonya’da yapılan bir araÅŸtırmadan örnek veren Demirhan, “Kükürtdioksit, azotdioksit, ozon, PM10 üzerine çalışmışlar. Sıcaklığın etkisini bununla iliÅŸkilendirmeye çalışmışlar. Yani yaz aylarını ve kış aylarını ayrı ayrı incelemiÅŸler. Burada demek ki yaz ya da kış aylarında mıyız buna da bakmamız gerekli. Çünkü bu da optik bir parametre ve bizim görüşümüzü etkileyen bir parametre.” deÄŸerlendirmesini yaptı.

Araştırmanın yapıldığı bölgede görüş mesafesi ile kirleticiler arasındaki ilişkinin yüzde 62 olduğunun saptandığına değinen Demirhan, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Yani kış aylarında kirleticilerin varlığı ya da yokluÄŸu görüş mesafesini çok ciddi oranda etkiliyor, yüzde 62 oranında etkiliyor. Ozonla iliÅŸki biraz daha yüksek. Troposferik ozonla iliÅŸkisi yüzde 75. Nemle iliÅŸkisi de yüzde 84’e kadar çıkıyor. Yani atmosferdeki nem, asıl kırıcılığı etkileyen parametre olarak karşımıza çıkıyor bu noktada. Peki yaz ayına gelirsek ne olur? Yaz ayındaki sonuç bizi gerçekten ÅŸaşırtıyor aslında. Yaz aylarındaki iliÅŸki yüzde 20’lere düşüyor. Kirleticilerle sıcak yaz mevsimindeki görüş mesafesi iliÅŸkisi ozon ile yüzde 32. En yüksek bu. DiÄŸer kirleticiler PM10, azotdioksit ve kükürtdioksit ile olan iliÅŸki de yüzde 28’e düşüyor. Asıl önemli parametre burada yine su buharı oluyor. Yani aslında ÅŸu aylarda bizim görüş mesafemizi etkileyen en önemli parametre hava kirliliÄŸi deÄŸil, atmosferdeki nem ve o bölgedeki meteorolojik koÅŸullar. Sıcaklık deÄŸiÅŸiklikleri veya o bölgedeki rüzgar koÅŸulları, atmosferdeki kırıcılığı etkileyen ve UludaÄŸ’daki görüntünün yaz aylarında ve bahar aylarında bize ulaÅŸmasını saÄŸlayan parametrelerdir.”

Kışın görüş mesafesinin azalabildiÄŸinin altını çizen Demirhan, “Kışın partiküller maddeler ya da atmosferdeki kirleticiler bizim görüş mesafemizi daha fazla azaltır. Kış aylarında hava kirliliÄŸi varsa bizim UludaÄŸ’ı görme ihtimalimiz biraz daha azalır. Fakat yaz ayında aynı koÅŸullarda hava kirliliÄŸi varsa bizim UludaÄŸ’ı görme ihtimalimiz partiküller madde miktarına baÄŸlı olarak daha fazladır. Çünkü atmosferdeki partiküller madde ne kadar çok olursa olsun görüş mesafesiyle iliÅŸkisi oldukça düşük. Kirleticilerin görüş mesafesini yaz aylarında etkileme ihtimali biraz daha düşük. Yani yaz ayında UludaÄŸ’ı görüyorsak burada bakmamız gereken asıl parametre ‘kirleticiler azaldı’ noktası deÄŸil, buradaki meteorolojik parametreler. Sıcaklıkta bir deÄŸiÅŸim yok, UludaÄŸ ile bizim aramızdaki mesafede önemli bir deÄŸiÅŸim yok. Rüzgar koÅŸulları iyi, çünkü kirleticileri baÅŸka bir yere taşıyor. Nem çok yüksek deÄŸil. Öncelikli olarak kirleticilerden önce bizim meteorolojik koÅŸullara bakmamız gerek.” diye konuÅŸtu.

Kovid-19 salgını kapsamında uygulanan kısıtlama ve tam kapanma süreçlerinin kentlerin hava kalitesini önceki dönemlere oranla olumlu etkilediÄŸini aktaran Demirhan, “Pandemi döneminde endüstriyel faaliyetler geçmiÅŸ dönemlere oranla azaldı. TrafiÄŸe çıkan araç sayısı azaldı. Ä°nsanlar daha az seyahat ettikleri için özel otomobilleriyle çıkanların sayısı da nispeten azaldı. Toplu taşımayla olan ulaşım azaldı. Dolayısıyla atmosfere salınan kirleticilerde de önemli bir azalma oldu. Bu tabii ki atmosferdeki görüş mesafesini ya da kirletici miktarını etkileyecektir.” dedi.

AA