Van Gölü kuruyor!

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Van Gölü havzası ve çevresindeki su kaynakları ile akarsu ve göl seviyesinde küresel ısınmaya bağlı yaşanan düşüş ciddi boyutlara ulaştı.

Geçen yıllara oranla sıcaklığın yükselmesine bağlı buharlaşmanın artması Van Gölü havzasında başta göl olmak üzere birçok baraj, akarsu ve su kaynaklarının seviyesinde düşüşe neden oldu.

Suyun sığ olduğu noktalarda yer yer 2 kilometreye kadar çekilmenin yaşandığı Erciş ve Muradiye ilçelerindeki kıyılarda birçok iskele, kale ve tarihi kalıntı gün yüzüne çıktı.

Kuraklıktan yaban hayatının da olumsuz etkilendiği havzada, göl kıyısında her yıl koloniler halinde görüntülenen başta flamingo olmak üzere suna, kılıçgaga, cılıbıt, angut ve dikkuyruk gibi kuş türleri, yaşam alanlarının çoraklaşması nedeniyle gölü terk etti.

Yaklaşık 15 bin kiÅŸinin balıkçılıkla geçimini saÄŸladığı Van Gölü’nde su seviyesinin giderek azalması, teknelerin liman, iskele ve barınaklara yanaÅŸmasını da zorlaÅŸtırıyor.

Aşırı kuraklık nedeniyle suyun taban seviyesine indiği Sarımemet, Zernek ve Koçköprü barajlarında balık ölümleri yaşanıyor.

“Yüzeye düşen su ihtiyacı karşılamıyor”

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, tüm dünyada olduğu gibi bölgede de küresel ısınmanın olumsuz etkileriyle karşı karşıya kalındığını söyledi.

Van Gölü’nde çekilmeye baÄŸlı mekansal deÄŸiÅŸiklerin görüldüğünü anlatan AlaeddinoÄŸlu, “Dünya ısınıyor, iklim deÄŸiÅŸiyor ve dünya üzerinde yaÅŸayan bütün canlılar bu süreçten olumsuz etkileniyor. Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸi konusunda en dezavantajlı bölgelerinden biri Van Gölü havzası. Çünkü kapalı bir havza. Yüzeye düşen su, bu ihtiyacı karşılamıyor. Sıcaklıklar artıyor, yağışlar azalıyor, buharlaÅŸma artıyor. Dolayısıyla her ÅŸey havzanın aleyhine geliÅŸiyor. Düşen yağışın dört katı bir buharlaÅŸma söz konusu. Daha önce iki katıydı ve buharlaÅŸma sürekli artıyor.” dedi.

Van Gölü’nü besleyen akarsuların debilerinde de önemli derecede düşüş yaÅŸandığına dikkati çeken AlaeddinoÄŸlu, ÅŸunları kaydetti:

“Ãœzülerek söylüyorum, bundan 5-10 yıl önce flamingoların ve birçok kuÅŸ türünün yaÅŸam alanı olan göllerimizin birçoÄŸu bugün kurudu. Akarsular kurudu, dolayısıyla akarsuların besleyemediÄŸi Van Gölü de gittikçe kan kaybederek çekiliyor. Bu süreç son 10 yıldır baÅŸladı, yeni deÄŸil. Son 40 yıldır her 10 yıl, bir önceki 10 yıldan daha sıcak. Yani her yıl gittikçe daha sıcak oluyor. Isınma artmaya devam edecek ve bu da beraberinde su sorununu getirecek. Van Gölü’nde suyun sığ olduÄŸu yerlerde çekilme çok daha dramatik, çok daha korkunç boyutlarda. Özellikle dikeydeki çekilme çok yüksek. Geçen yıl su altında olan bölgeler yüzeye çıktı. Gölün kıyısında yüz yıllar önce bu alanlarda yerleÅŸmeler vardı. Göl çekilince bu yerleÅŸim yerleri, kalıntılar ortaya çıktı. Buna benzer tablolarla daha çok karşılaÅŸacağız. Dolayısıyla su yönetimine ihtiyaç var.”

“Balıkçı tekneleri limanlara giremez oldu”

YYÜ Su Ürünleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş da küresel ısınma nedeniyle mevsim sürelerinin değiştiğini ifade etti.

Kuraklık nedeniyle Van Gölü’nde önemli deÄŸiÅŸikliklerin yaÅŸandığına iÅŸaret eden AkkuÅŸ, “Van Gölü’nde özellikle eÄŸimin, derinliÄŸin az olduÄŸu bölgelerde 1,5-2 kilometrelik devasa çekilmenin olduÄŸunu görüyoruz. Ekim ayıyla beraber yağışların gelmesini ümit ediyoruz. Bu ÅŸekilde sıcaklık devam ederse önümüzdeki yıllarda gölün çok daha büyük oranda çekildiÄŸine ÅŸahitlik edeceÄŸiz.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Az su isteyen alternatif bitkilerin ekilmesine ihtiyaç olduğunu ve gölü besleyen suyun bilinçli kullanılması gerektiğini anlatan Akkuş, şöyle devam etti:

“Van Gölü’nde yaÅŸayan inci kefalleri yaz aylarında üremek için akarsulara doÄŸru göç ediyor. Fakat yaz aylarında akarsuların da debileri çok ciddi oranda düşüyor. Bu kuraklık inci kefalini olumsuz etkileyecek. Ä°nci kefalinin üreme habitatları azalıyor. Buna ek olarak da tarımdaki sulama sebebiyle su kesintileri yaÅŸanacak ve toplu balık ölümleriyle karşılaÅŸabiliriz. Ä°nci kefalinin bıraktıkları yumurtalardan yavru çıkışları azalabilir. Öte yandan inci kefali bölgede 15 bin insanın geçim kaynağını oluÅŸturuyor. Birçok balıkçı limanı, barınağı var. Bunlar balıkçılar için hayati öneme sahip. Gölde çekilme nedeniyle balıkçı tekneleri birçok noktada limanlara giremez oldu. Limanlarda giriÅŸ ve çıkışlarda ciddi sıkıntılar var. Bu trendler devam ederse birçok yer karaya çıkacak ve yeni barınaklar inÅŸa etmek zorunda kalacağız.”

AA