“Yapay zeka iÅŸimi elimden alacak mı?”

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Uluslararası Para Fonu (IMF), 14 Ocak’ta yayımlanan “Yapay Zeka ve Ä°ÅŸin GeleceÄŸi” baÅŸlıklı raporunda, yapay zekanın küresel istihdamın yüzde 40’ını etkileyeceÄŸi ve bu eÄŸilimin ülkeler arasındaki gelir eÅŸitsizliÄŸini daha da kötüleÅŸtirebileceÄŸi uyarısında bulundu.

Söz konusu oranın, geliÅŸmiÅŸ ekonomilerde yüzde 60’a çıkabileceÄŸine iÅŸaret edilen raporda, yapay zekanın küresel ekonomiyi derinden deÄŸiÅŸtirmeye hazırlandığı ve bu durumun yeni bir sanayi devrimine benzetildiÄŸi aktarıldı.

Oxford Ãœniversitesinden akademisyenlerin hazırladığı ve 4 Ocak’ta yayımlanan “Yapay Zekada Ä°lerlemeye Ä°liÅŸkin Uzman AraÅŸtırması 2023” baÅŸlıklı raporda, yapay zekanın 2116 yılına kadar insanların çalıştığı tüm meslekleri yapabilecek duruma geleceÄŸi öngörüsüne yer verildi.

ChatGPT‘nin kullanıma sunulmasıyla üretici yapay zekanın (GenAI) dünya çapında yaygınlaÅŸması hız kazanırken, Google’a ait Bard’la birlikte metin veya kod yazımı gibi alanlarda, profesyoneller, söz konusu araçları günlük iÅŸlerinde daha fazla kullanmaya baÅŸladı.

Etkilenmesi beklenen başlıca sektörler arasında bulunan finans sektöründe, yapay zeka piyasa analiz süreçlerini insanlara göre çok daha hızlı bir şekilde gerçekleştirebilirken, grafik tasarımcıları da yapay zeka tarafından üretilen sanatla doğrudan rekabete girdi.

Yapay zekanın küresel ekonomiye ve iş gücü piyasasına olası etkilerine ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtlayan uluslararası uzmanlar, yapay zekadan en çok ofis işlerinde çalışan insanların etkileneceği, insan teması gerektiren mesleklerin yanı sıra yüksek vasıflı kol işçilerinin ise en az etkilenecek grup olacağı görüşünde birleşiyor.

“Yapay zekadan en çok korunacak meslekler yüksek vasıflı kol işçileri”

Oxford Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Profesörü Philip Torr, orta vadede insanların içerik oluşturmaktan, yapay zeka içeriğinin küratörlüğüne veya takibine geçiş yapılacağını söyledi.

Söz konusu süreçten en çok ofis iÅŸlerinin etkileneceÄŸine iÅŸaret eden Torr, “Bu deÄŸiÅŸime hazırlanmak için insanların yapay zeka konusunda becerilerini geliÅŸtirmeleri gerekecek. Bunun okul seviyesinden üniversiteye kadar yapılması gerekiyor ve hükümetin ücretsiz yeniden eÄŸitim saÄŸlaması gerekiyor.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Torr, yapay zeka değişiminden en az etkilenecek mesleklerin ise bakıcılık ve kuaförlük gibi insan temasını gerektiren işler olacağını söyledi.

Yapay zekanın küresel istihdama etkisine iliÅŸkin uzun vade öngörülerini de paylaÅŸan Torr, “Genel yapay zekaya gelirsek makineler bizden daha akıllı olacak, eÄŸer robotları insan düzeyinde performansa göre geliÅŸtirirsek o zaman makineler insanların yaptığı tüm iÅŸleri yapabilecek. Elon Musk, zaten herkesi iÅŸsiz bırakacağıyla övünmeye baÅŸladı.” diye konuÅŸtu.

Torr, söz konusu geliÅŸmelerin gerçekleÅŸmesi halinde, yapay zekaya kimin sahip olduÄŸunun tekrar düşünülmesi gerektiÄŸini belirterek, “Bu noktada yapay zekanın kamuya ait olması ve herkesin mülkiyetinde olması gerekecek ve biz de insanların istemedikleri takdirde çalışmak zorunda kalmayacağı bir ütopyaya ulaÅŸabiliriz. Ben buna yapay zeka ütopyası diyorum, ancak bu, yararlılığını yitirmiÅŸ olacağı için kapitalizmi de terk etmeyi gerektirecek.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

ING Uluslararası Başekonomisti James Knightley de yüksek vasıflı kol işçilerinin yapay zekadan en fazla korunacak meslek grubu olacağını söyledi.

Yapay zekanın, söz konusu meslekleri bile kısmen savunmasız hale getirebilecek optimizasyon stratejilerini kullanabileceÄŸini ve geliÅŸtirebileceÄŸini dile getiren Knightley, “Herkesin iÅŸlerinin bir ÅŸekilde deÄŸiÅŸeceÄŸini kabul etmesi gerektiÄŸini düşünüyorum ve bu gerçeÄŸi benimseyen ve bu gerçeÄŸi benimsemeye ve bunu nasıl etkili bir ÅŸekilde kullanacağını öğrenmeye istekli olanlar elbette en çok fayda saÄŸlayacak veya en azından daha az etkilenecek.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

“Yapay zeka en fazla beyaz yaka iÅŸleri etkiliyor”

Surrey Ãœniversitesi Ä°nsan Odaklı Yapay Zeka Enstitüsünden Dr. Andrew Rogoyski ise, ChatGPT’nin kullanıma sunulmasıyla üretken yapay zekanın erken potansiyelinin görüldüğünü belirterek, gazetecilik, senaristlik, yöneticilik, avukatlık, grafik tasarımcılığı ve sanatçılık gibi çok çeÅŸitli mesleklerin ÅŸimdiden etkilendiÄŸini söyledi.

Ãœretken yapay zekanın gelecekteki etkisini kimsenin tam anlamıyla bilmediÄŸini anlatan Rogoyski, “Bazı kariyerler birkaç yıl içerisinde yok olacak. Artık ömür boyu çalışacağımız iÅŸler arayamayız, bunun yerine yeni beceriler öğrenmemiz ve teknolojiler iÅŸ dünyasını deÄŸiÅŸtirdikçe uyum saÄŸlamamız gerekecek.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Rogoyski, üretici yapay zekanın etkileyeceği mesleklere değinerek, beklentilerin aksine düşük vasıflıların yerine beyaz yaka mesleklerinin etkilendiğini vurguladı.

Söz konusu durumun ÅŸaşırtıcı olduÄŸunu kaydeden Rogoyski, “Önce düşük vasıflı iÅŸlerin etkileneceÄŸini, profesyonel beyaz yaka meslekleri ise güvenli görüyorduk. Ancak bunun tam tersi doÄŸruymuÅŸ gibi görünüyor, fiziksel ve zanaatkarlık gerektiren iÅŸler en güvenli olduklarını kanıtlanıyor.” ifadelerini kullandı.

Rogoyski, yapay zekanın uzun süredir insanların hayatında olduğunu ve sağlık, ilaç, lojistik ve internet aramaları gibi alanlarda ilerlemeler sağlandığını anlatarak, yapay zekanın etkisinin hızla arttığını söyledi.

“Yapay zeka büyük ölçüde bir avuç ABD’li ÅŸirket tarafından yönlendiriliyor”

Andrew Rogoyski, üretici yapay zekanın daha çok ABD’de geliÅŸtirildiÄŸini ifade ederek, “Yapay zekayı kullanırken belki de üretici yapay zekanın büyük ölçüde bir avuç büyük ABD ÅŸirketi tarafından yönlendirildiÄŸi gerçeÄŸini düşünmeliyiz. Ne geliÅŸtirdiklerini veya teknolojiyi nasıl uyguladığını kontrol etmiyoruz. Bu, dijital ekosistemlerinin egemenliÄŸini korumak isteyen birçok hükümet için endiÅŸe kaynağı olacaktır.” yorumunda bulundu.

EÄŸitimin de üretici yapay zeka tarafından deÄŸiÅŸtirileceÄŸini anlatan Rogoyski, “Yapay zeka, insanların bilgilerini ve yeteneklerini geliÅŸtirmek için önemli bir araç haline geldikçe, neyi, neden öğrendiÄŸimizin yanı sıra, öğrenme ÅŸeklimiz gibi eÄŸitimi deÄŸiÅŸtirecek.” diye konuÅŸtu.

“Yapay zeka elinizden iÅŸinizi almayacak”

Northeastern Üniversitesi Deneyimsel Yapay Zeka Enstitüsü Genel Müdürü Usama Fayyad da, dünya dijitalleştikçe, yapay zeka ve algoritmaların çeşitli alanlarda rol alma olasılığının giderek arttığını ve kolaylaştığını söyledi.

Yapay zeka ile ilgili yaÅŸanan geliÅŸmeleri elektriÄŸin keÅŸfiyle kıyaslayan Fayyad, “Elektrik ilk ortaya çıktığında insanlar onun belirli kullanım alanlarını biliyorlardı ve belirli ÅŸekillerde kullanıldığını düşünüyorlardı. Ancak zamanla insanlar kimsenin kullanmadığı diÄŸer yolları keÅŸfettiler.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Fayyad, benzer bir sürecin cep telefonlarında da yaÅŸandığına iÅŸaret ederek, “Ä°ÅŸ dünyası arasındaki temaslar ve çok önemli görüşmeler hedeflenmiÅŸti. Ancak tahmin edin ne oldu? Söylentileri, sosyal medyayı ve daha önce kimsenin düşünmediÄŸi her türlü ÅŸeyi yaymak için harika araçlar haline geldiler. Dolayısıyla burada da benzer bir etki göreceÄŸimizi düşünüyorum. Ä°nsanlar teknolojiye ve yeteneklere alıştıkça, daha önce hayal bile edilemeyen yeni yollar bulunacak.” ifadelerini kullandı.

Teknolojideki gelişimin istihdamı nasıl etkileyebileceğine yönelik geçmişten bir örnek veren Fayyad, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Muhasebecilerin 60 yıl önce güzel bir el yazısı, kafadan hesap yapabilme gibi yeteneklere ihtiyaçları vardı. Günümüzde artık bunların hiçbir önemi yok. Bugünkü muhasebeci sayısı daha mı az daha mı fazla? Bugün insanların uygarlık tarihinde sahip olduÄŸumuzdan daha fazla muhasebecimiz var. Yani otomasyon, fonksiyonun demokratikleÅŸtirilmesini saÄŸladı ve onu birçok küçük iÅŸletme için daha uygun hale getirdi. Daha küçük birimler, daha küçük organizasyonlar; artık herkes muhasebeyi kullanabiliyor.”

Fayyad, insanların kendisine sıklıkla “Yapay zeka iÅŸimi elimden alacak mı?” sorusunu yönelttiklerini belirterek, “Cevabım hemen ‘kesinlikle hayır’ oluyor. Yapay zeka iÅŸinizi almayacak. Ancak yapay zekayı kullanan bir insan, siz onu kullanmıyorsanız iÅŸinizi elinizden alacaktır.” dedi.

“Yapay zeka monoton iÅŸleri üstleniyor”

Yapay zeka stüdyosu Fokina.AI’nın Ãœst Yöneticisi (CEO) Dariya Fokina ise IMF raporunda yer alan bulgulara deÄŸinerek, küresel istihdamın yüzde 40’ının etkilenmesinin, yapay zekanın tüm bu iÅŸlerde insanların yerini alacağı anlamına gelmediÄŸine iÅŸaret etti.

Yapay zekanın meslekleri yok etmediÄŸini ancak onları deÄŸiÅŸtirdiÄŸini vurgulayan Fokina, “Çalışanlar rutin görevleri sinir aÄŸlarına devrediyor ancak yaratıcılık ve kararların sorumluluÄŸunu almak hala insanlara ait bir ayrıcalık. Yapay zeka, ağır monoton emeÄŸin yerini alarak iÅŸ yerinde ve günlük yaÅŸamda giderek daha fazla insanların yardımcısı haline geliyor.” diye konuÅŸtu.

Fokina, metin yazımı, evrak hazırlanması ve büyük veri analizi gibi bazı alanların yapay zekaya karşı hassas bir durumda olduÄŸunu kaydederek, “Önümüzdeki 5-10 yıl içinde kuryelik, taksi ÅŸoförlüğü ve satış alanlarında kısmi iÅŸten çıkarmalar beklenebilir. Ancak teknoloji ve onun yasal düzenlemeleri, insan emeÄŸinin kısmen ikame edilmesi için doÄŸru seviyeye ulaÅŸsa bile, bu onun tamamen reddedilmesi anlamına gelmemektedir.” açıklamasında bulundu.

Hiçbir mesleÄŸin yapay zekaya karşı korunaklı olamayacağını vurgulayan Fokina, “Benzetme yaparak ÅŸu soruyu sorabiliriz: Hangi meslekler bilgisayardan veya internetten korunabilir? Yapay zeka her ÅŸeyden önce çalışanları daha önemli görevleri çözmek için rutin iÅŸlerden kurtaran bir araçtır.” ifadelerini kullandı.

Muhabir: Emre Gürkan Abay

AA