Zaferle taçlanan destan: 30 Ağustos

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

1919 yılında Birinci Dünya Savaşı sonrası Ä°tilaf Devletleri, Mondros AteÅŸkes AntlaÅŸması hükümlerine dayanarak türlü bahanelerle Anadolu’yu iÅŸgale baÅŸladı, ordusunun cephanesi elinden alınan Türk milleti, zor durumda bırakılmaya çalışılıyordu.

15 Mayıs 1919’da Ä°tilaf devletlerinin izniyle Yunan Ordusu Ä°zmir’e çıkarma yaptı.

Bu durum karşısında Türk milleti, tarih boyunca gösterdiÄŸi “millet olma bilinci” içerisinde iÅŸgallere karşı kuvayımilliye hareketini baÅŸlattı. Ä°ki seçenek vardı, ya iÅŸgal güçlerine teslim olunacak ya da yıkılan yakılan bir ülke yeniden ayaÄŸa kalkacak ve küllerinden doÄŸacaktı.

1920’de TBMM’nin açılması üzerine iÅŸgal güçleri tüm baskıcı politikalarını Atatürk ve silah arkadaÅŸları üzerine yoÄŸunlaÅŸtırdı, özellikle Batı Cephesi’nde hareketlilik baÅŸladı. Yunan ordusu 1921’de Polatlı’ya kadar geldi. Polatlı’da dünyanın en uzun sürecek meydan muharebesinin hazırlıkları yapılıyordu.

Sakarya’da 22 gün 22 gece süren kanlı çarpışmaların ardından durdurulan düşman ordusunu tamamen yurttan atmak amacıyla bir yıl kadar süren hazırlık döneminden sonra 26 AÄŸustos 1922’de BaÅŸkomutan Mustafa Kemal PaÅŸa, Büyük Taarruz’u baÅŸlatan harekat emrini verdi.

26 AÄŸustos’ta Kocatepe’de ÅŸafak sökerken…

BaÅŸkomutan Mustafa Kemal, 26 AÄŸustos sabahı Genelkurmay BaÅŸkanı Fevzi PaÅŸa (Çakmak), Batı Cephesi Komutanı Ä°smet PaÅŸa (Ä°nönü) ile muharebeyi yönetmek üzere Afyonkarahisar sınırlarında kalan Kocatepe’de yerini aldı.

Topçu ateÅŸleriyle ÅŸafak vakti baÅŸlayan harekatın devamında Türk askeri, sabahın ilk ışıklarıyla hücuma geçip Tınaztepe’yi ele geçirdi ve Belentepe ile Kalecik Sivrisi’nden düşmanı uzaklaÅŸtırdı.

Taarruzun ilk gününde 1. Ordu birlikleri, Büyük Kaleciktepe ile ÇiÄŸiltepe arasındaki 15 kilometrelik alanda, düşmanın birinci hat mevzilerini ele geçirdi. 5’inci Süvari Kolordusu, düşman gerilerindeki ulaÅŸtırma kollarına baÅŸarılı taarruzlarda bulundu, 2’nci Ordu ise cephede tespit görevini aksatmadan sürdürdü.

Türk ordusu, 27 AÄŸustos sabahı bütün cephelerde yeniden taarruza geçti ve aynı gün Afyonkarahisar, 8’inci Tümen tarafından düşman iÅŸgalinden kurtarıldı. 28 ve 29 AÄŸustos’ta baÅŸarıyla sürdürülen taarruz, düşmanın 5’inci tümeninin etkisiz kılınmasıyla neticelendi.

29 AÄŸustos gecesi durum deÄŸerlendirmesi yapan komutanlar, hemen harekete geçilip taarruzun kısa sürede sonuçlandırılmasında hemfikir oldu ve planın 30 AÄŸustos’ta aksamadan uygulanması için gerekli önlemler alındı.

Büyük Zafer ve bir kırık kağnı

BaÅŸkomutan Mustafa Kemal PaÅŸa, Türk Ordusu’nun KurtuluÅŸ Savaşı’nda kazandığı en önemli zaferin arifesinde, 30 AÄŸustos sabahında ÅŸimdi belde olan Kütahya’nın AltıntaÅŸ ilçesine baÄŸlı Zafertepe Çalköy’de birliklere taarruz emrini verdi.

Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk komutasındaki Türk ordusunun, 26 AÄŸustos’ta baÅŸlayan Meydan Muharebesi’nde Dumlupınar’da Yunan birliklerini Allıören, Keçiler, KızıltaÅŸ deresi yolunun iki yanında tamamen sarıp imha etmesiyle zafere ulaşıldı. KızıltaÅŸ deresi bölgesinde açık kalan alandan bazı Yunan birlikleri, General Trikopis, General Diyenis ve birçok Yunan komutanı kaçtı.

Büyük Zafer’in ertesi günü, 31 AÄŸustos’ta Zafertepe Çalköy’de bir evin bahçesindeki kırık kaÄŸnının üzerine muharebe alanlarının haritasını koyan BaÅŸkomutan Mustafa Kemal, Fevzi PaÅŸa ve Ä°smet PaÅŸa ile durum deÄŸerlendirmesi yaparak Yunanlıların yeniden savunma düzenine geçmesini önlemek ve onları maÄŸlup etmek için Ä°zmir’e girme görüşünde birleÅŸti.

“Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri!”

Mustafa Kemal PaÅŸa, Büyük Zafer sonrası 1 Eylül’de Dumlupınar’da, Batı Cephesi’ndeki tüm subay ve erlere okunmak üzere yayımladığı bildiride, ÅŸu ifadelere yer verdi:

“Türkiye Büyük Millet Meclisi Orduları, Afyonkarahisar-Dumlupınar Büyük Meydan Muharebesi’nde, zalim ve maÄŸrur bir ordunun temel varlığını, inanılmayacak kadar az bir zamanda yok ettiniz. Büyük ve seçkin ulusumuzun fedakarlıklarına layık olduÄŸunuzu kanıtladınız. Sahibimiz olan büyük Türk ulusu, geleceÄŸine güvenmekte haklıdır. SavaÅŸ alanlarındaki baÅŸarı ve fedakarlıklarınızı yakından görüp izliyorum. Ulusumuzun size olan övgülerinin iletilmesine aracılık etme görevinin arkasını bırakmayacak, sürekli olarak yerine getireceÄŸim. Ödüllendirme için BaÅŸkumandanlığa öneride bulunulmasını, Cephe Kumandanlığına buyurdum. Bütün arkadaÅŸlarımın, Anadolu’da daha baÅŸka meydan muharebeleri de verileceÄŸini göz önünde bulundurarak ilerlemesini ve herkesin akıl gücünü ve yurtseverliÄŸinin kaynaklarını kullanarak, yarışmayı bütün gücüyle sürdürmesini talep ederim. Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri!”

27 AÄŸustos’ta Afyonkarahisar, 30 AÄŸustos’ta Kütahya’nın kurtuluÅŸunu 1 Eylül’de Gediz, 3 Eylül’de Emet ve TavÅŸanlı’nın kurtuluÅŸları izledi, 9 Eylül’de Ä°zmir’de Yunan Ordusunu denize döken Türk ordusu, Mustafa Kemal PaÅŸa’nın emrini büyük bir baÅŸarıyla yerine getirdi.

Verdiği sözü yerine getiremediği için

Büyük Taarruz’dan akıllarda kalan en önemli olaylardan biri, 57’nci Tümen Komutanı Albay ReÅŸat Bey’in, 27 AÄŸustos’ta ÇiÄŸiltepe’nin alınmasının yarım saat gecikmesi üzerine, görevini yerine getirememenin üzüntüsü ile kendisini vurarak intihar etmesiydi.

Mustafa Kemal PaÅŸa’ya, ÇiÄŸiltepe sırtlarında çarpışan 57’nci Tümen Komutanlığını yeniden telefonla aradığında Albay ReÅŸat Bey’in intihar ettiÄŸi söylendi ve yazdığı “Yarım saat zarfında o mevkiyi almaya size söz verdiÄŸim halde, sözümü yapamamış olduÄŸumdan dolayı yaÅŸayamam.” notu okundu.

ÇiÄŸiltepe, Albay ReÅŸat Bey’in ölümünün 15 dakika sonrasında düşman askerlerinden kurtarıldı.

“Türk Cumhuriyeti’nin temeli burada saÄŸlamlaÅŸtırıldı”

Büyük Önder Atatürk, Büyük Zafer’den tam iki yıl sonra, 30 AÄŸustos 1924’te, Åžehit Sancaktar Mehmetçik Anıtı’nın temel atma törenine katılmak üzere Zafertepe Çalköy’e geldi.

Törene katılanlara iki yıl öncesini hatırlatan Atatürk, Büyük Zafer’i ÅŸu cümlelerle anlattı:

“Afyonkarahisar-Dumlupınar Meydan Savaşı ve onun son parçası olan 30 AÄŸustos Zaferi, Türk tarihinin en önemli dönüm noktasıdır. Ulusal tarihimiz çok büyük, çok parlak zaferlerle doludur ama Türk ulusunun burada kazandığı zafer kadar kesin sonuçlu, yalnız bizim tarihimize deÄŸil, dünya tarihine yeni bir adım vermekte kesin etkili bir meydan savaşı hatırlamıyorum. Besbellidir ki yeni Türk devletinin, genç Türk Cumhuriyeti’nin temeli burada saÄŸlamlaÅŸtırıldı, ölümsüz yaÅŸayışı burada taçlandırıldı. Bu alanda akan Türk kanları, bu göklerde uçuÅŸan ÅŸehit ruhları, devletimizin, cumhuriyetimizin ölümsüz koruyucularıdır. Türk ulusu burada kazandığı zaferle, açığa vurduÄŸu gücü ve istemiyle, bu belli gerçeÄŸi bir kere daha tarihin baÄŸrına çelik kalemle koymuÅŸ bulunuyor.”