Gölyazı’daki kazılar Antik Kent tarihine ışık tutacak

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Avrupa’nın en güzel kasabaları arasında gösterilen ve “Küçük Venedik” olarak nitelendirilen Bursa’nın Nilüfer ilçesindeki turistik Gölyazı Mahallesi’nde, bölgenin Helenistik dönem yerleÅŸmesine ışık tutması beklenen Apollonia ad Rhyndacum Antik Kenti kazıları devam ediyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle, Bursa Müze Müdürlüğünün baÅŸkanlığında ve Nilüfer Belediyesinin sponsorluÄŸunda nekropol ve kutsal alanın ardından 16 AÄŸustos’ta baÅŸlayan tiyatro alanındaki kazılar, Bursa UludaÄŸ Ãœniversitesinin (BUÃœ) bilimsel danışmanlığında yürütülüyor.

Milattan önce 3. yüzyılın sonları, 2. yüzyılın baÅŸlarında Zambaktepe’nin yamacına inÅŸa edilen tiyatronun 10 bine yakın kiÅŸiyi ağırlayacak büyüklükte olduÄŸu sanılıyor.

BUÃœ Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Ãœyesi ve kazının bilimsel danışmanı Prof. Dr. Derya Åžahin, AA muhabirine, Apollonia ad Rhyndacum’un önemli bir kent olduÄŸunu söyledi.

“Kentte özellikle Helenistik dönemde önemli bayındırlık iÅŸlerinin olduÄŸunu öngörüyoruz”

Kentin kuruluş tarihi hakkında çok farklı bilgiler olduğunu belirten Şahin, şunları kaydetti:

“Milattan önce 5. yüzyıldan 3. yüzyıla kadar kurulduÄŸu konusunda bilgiler var. Kentin kurucuları konusunda da farklı fikirler var. Kyzikos yani Erdekliler ya da Pergamonlular yani Bergamalılar tarafından ve bir ihtimal Milet kolonisi olarak kurulduÄŸu belirtiliyor. Biz kentte özellikle Helenistik dönemde önemli bayındırlık iÅŸlerinin olduÄŸunu öngörüyoruz. Kentin etrafı sur duvarlarıyla çevriliyor ve kentler için önemli olan tiyatrolar, stadyumlar, tapınaklar, kamu yapıları ve özel yapılar inÅŸa edilmeye baÅŸlanıyor.”

Åžahin, “TaÅŸ Kapı” adı verilen dar bir giriÅŸe sahip, solda stadyum, biraz yukarı çıkıldığında tiyatronun yer aldığı kentin birbirine yakın iki adadan oluÅŸtuÄŸunu anlattı.

Nekropol alanında ve Kybele ya da Demeter’e adanmış olduÄŸu düşünülen “kutsal alan”da 2016’da BUÃœ Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Ãœyesi Prof. Dr. Mustafa Åžahin’in bilimsel danışmanlığında kazı yapıldığını dile getiren Åžahin, “Kız Adası’nda büyük bir Apollon tapınağı bulunuyor. Bu nedenle kentin adının, kent için önemli olan tanrı Apollon’dan gelmiÅŸ olacağı konusunda birtakım öneriler var. Kentin antik sikkelerinde, iki sütunlu bir tapınak arasında, hemen ortasına yerleÅŸtirilmiÅŸ bir mitolojik tanrı Apollon figürü karşımıza çıkıyor. Dolayısıyla kentin Apollon için kurulmuÅŸ önemli bir kent olması, fikirlerimizi netleÅŸtiriyor.” diye konuÅŸtu.

Tiyatronun oturma sıralarında Orta ÇaÄŸ’dan kalma tahribat mevcut

Orta ÇaÄŸ’da tiyatronun oturma sıralarının üst tarafında büyük bir kısmın tahribata uÄŸradığını kaydeden Åžahin, yapının bir bölümünün de kentin sur duvarlarının inÅŸası için sonradan kullanıldığını bildirdi.

Prof. Dr. Şahin, şöyle devam etti:

“Tiyatronun özellikle giriÅŸ kısmının, sahne kısmının saÄŸlam olabileceÄŸi konusunda öngörülerimiz var. Bu konuda çalışmalara hızlı bir ÅŸekilde baÅŸladık ve tiyatronun saÄŸlam kalan kısımlarını bir an önce açığa çıkarmak ve hizmete sunmak istiyoruz. Bugüne kadar tiyatronun ‘parados’ adı verilen kuzey giriÅŸ kısmını, bu kısmın duvarlarını ve tiyatroyu dışarıdan çeviren duvarların büyük bölümünü bulduk, payandalarını açığa çıkardık. Tiyatronun aÅŸağı yukarı çapının ne olabileceÄŸi konusunda birtakım öngörülere sahip olabildik. Tiyatronun ana oturma sıralarının olduÄŸu yerde iki küçük sondaj açtık ancak burada tahribatın yoÄŸun olduÄŸunu gözlemledik. Burası, süreç içinde farklı ÅŸekillerde, amaçlarda kullanılmış. Etrafa yayılmış tiyatronun oturma basamaklarını ve tiyatro mimarisini oluÅŸturan blokları görmek mümkün. Tiyatroyla çaÄŸdaÅŸ, Helenistik döneme tarihlenen ‘megara kaseleri’ adını verdiÄŸimiz kabartmalı kase parçaları tespit ettik.”

Åžahin, tiyatronun önce Apollon’a övgü niteliÄŸinde ÅŸarkıların söylendiÄŸi bir yer olduÄŸu, daha sonra ise bir gösteri merkezi haline geldiÄŸi bilgisini verdi.

“Tiyatronun Zambaktepe yamacına yaslanır ÅŸekilde planlanmış olması hem görsel olarak çok güzel bir panoramik manzara sunuyor hem de akustik açıdan çok önemli, sahnede konuÅŸan kiÅŸilerin seslerinin yukarı duyulmasını saÄŸlıyor.” diyen Åžahin, iki gezi alanı bulunan tiyatronun 10 bine yakın kiÅŸiyi ağırlayacak büyüklükte olduÄŸunu tahmin ettiklerini belirtti.

Kazıda birer yüksek lisans öğrencisi, doktora öğrencisi, araÅŸtırma görevlisi ve müze uzmanı ile 6 işçinin görev aldığını ifade eden Åžahin, lisans öğrencilerinin de alanda staj yaptığını dile getirdi. Åžahin, 2022’den itibaren daha büyük bir ekiple kazılara devam etmeyi planladıklarını, 50-60 işçiyle çalışılması durumunda 3-5 yıl içinde tiyatronun tamamının açığa çıkartılabileceÄŸini sözlerine ekledi.

AA