“CumhurbaÅŸkanı’nın rektör ataması anayasaya aykırı”

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Anayasa Mahkemesi (AYM), üniversite rektörlerinin CumhurbaÅŸkanı tarafından atanmasına iliÅŸkin düzenlemeyi Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti. Mahkeme,  rektör atamalarının kanun hükmünde kararname ile yapılamayacağına iÅŸaret ederek, yeni bir düzenleme için bugünden itibaren bir yıl süre tanıdı.

12 AY SONRA YÜRÜRLÜĞE GİRECEK

CHP’nin 703 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin (KHK) bazı maddelerinin iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle açtığı davaya iliÅŸkin Anayasa Mahkemesi’nin gerekçeli kararı, Resmi Gazete’de yayımlandı.

Anayasa Mahkemesi, rektör atamalarına ilişkin KHK hükmünün iptaline karar verdi ve iptal kararın bugünden itibaren 12 ay sonra yürürlüğe girmesine de karar verdi. Mahkemenin iptal gerekçesinde, şu değerlendirme yapıldı:

YAPILAN ATAMALAR GEÇERLİ

– Dava konusu kuralla YÖK’ün rektör atama sürecinde; devlet üniversiteleri yönünden aday gösterme, vakıf üniversiteleri yönünden mütevelli heyetinin teklifine olumlu görüş verme ÅŸeklindeki rolüne son verilmek suretiyle rektör atama usulü deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ ayrıca atanma ÅŸartları, görev süresi gibi rektör atanmasına iliÅŸkin hükümler madde metninden çıkarılmıştır.

Devlet üniversitelerine rektör atanma şartlarında değişiklik öngören kural, Anayasa’nın İkinci Kısmı’nın Dördüncü Bölümü’nde yer alan kamu hizmetlerine girme hakkına ilişkin düzenleme içerdiğinden Anayasa’nın mülga 91. maddesi uyarınca KHK ile düzenlenemeyecek yasak alanda kalmaktadır.

Bu karar doÄŸrultusunda yasama organının yeni bir yasal düzenleme yapması gerekiyor. CumhurbaÅŸkanı’nın iptal edilen hükme dayanarak yaptığı atamalar geçerliliÄŸini koruyacak.

112’YE ASILSIZ Ä°HBARA VERÄ°LEN CEZAYA Ä°PTAL 

Öte yandan düzenlemenin tümünün iptal edilmesi istemini reddeden Yüksek Mahkeme, düzenlemede yer alan bazı hükümlerin ise iptalini kararlaştırdı.

Buna göre, AYM, “BüyükÅŸehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçe kaymakamlıklarında ayrıca dernekler birimi oluÅŸturulamayacağı” yönündeki düzenlemeyi, Anayasa’da yapılan deÄŸiÅŸikliklere uyum saÄŸlamak amacı taşımadığından iptal etti.

– Yüksek Mahkeme, 112 Acil ÇaÄŸrı Merkezi’ni arayarak asılsız ihbarda bulunanlara valilikler tarafından 250 lira ceza verilmesi, eylemin tekrarlanması halinde cezanın iki katı kadar uygulanması düzenlemesinin de iptaline karar verdi. Düzenlemenin KHK ile düzenlenemeyecek konular kapsamında olduÄŸunu tespit eden AYM, iptal kararının 12 ay sonra yürürlüğe girmesini kararlaÅŸtırdı.

– Milli Mayın Faaliyet Merkezi BaÅŸkanlığınca mayın faaliyetlerine iliÅŸkin yapılacak mal ve hizmet alımlarına iliÅŸkin düzenleme ve bu kapsamdaki her türlü araç, makine, teçhizat ve mayın aramak üzere eÄŸitilmiÅŸ hayvanların alımında gümrük vergilerinden muafiyet getiren düzenleme de KHK ile düzenlenemeyecek konular kapsamında olduÄŸu gerekçesiyle Anayasa’ya aykırı bulundu.

– “CumhurbaÅŸkanınca atanan Ä°dari Ä°ÅŸler BaÅŸkanlığı personeli hakkında kamu görevine atanma için yaÅŸ haddini 65 yaÅŸ olarak düzenleyen 5434 sayılı Kanun’un 40. maddesinin uygulanmayacağı”na iliÅŸkin düzenleme de iptal edildi.

Anayasa’nın 70. maddesinde, her vatandaşın kamu hizmetlerine girme hakkına sahip olduÄŸu, hizmete alınmada görevin gerektirdiÄŸi niteliklerden baÅŸka hiçbir ayrım gözetilemeyeceÄŸinin kurala baÄŸlandığı anlatılan gerekçede, kamu hizmetine girme hakkına iliÅŸkin KHK ile düzenleme yapılmasının mümkün olmadığı vurgulandı.

CumhurbaÅŸkanı tarafından atanan Ä°dari Ä°ÅŸler BaÅŸkanlığı personeli için belirtilen yaÅŸ sınırını ortadan kaldıran kuralın, kamu hizmetlerine girme hakkına iliÅŸkin bir düzenleme öngördüğünden Anayasa’nın mülga 91. maddesi uyarınca KHK ile düzenlenemeyecek yasak alan içinde kaldığı belirtildi.

TRT GENEL MÃœDÃœRÃœ’NÃœN MAAÅž DÃœZENLEMESÄ° Ä°PTAL

– TRT Genel Müdürüne en yüksek devlet memuru aylık ve sözleÅŸme ücreti ödenmesine iliÅŸkin düzenleme, 9 ay sonra yürürlüğe girmek üzere iptal edildi. Mali ve sosyal haklara iliÅŸkin düzenlemelerin, Anayasa’da yer alan “mülkiyet hakkına iliÅŸkin” olduÄŸu ifade edilen kararda, bu konuda KHK ile düzenleneme yapılamayacağı kaydedildi.

– Subayların terfiye hak kazanabilmek için her rütbede beklenecek sürelerinin CumhurbaÅŸkanı tarafından uzatılabilmesi ve kısaltılabilmesine iliÅŸkin düzenleme de KHK çıkarma yetkisinin amaç ve kapsamı içinde deÄŸerlendirilmeyerek, 12 ay sonra yürürlüğe girmek üzere iptal edildi.

– Yüksek Mahkeme, “vali yardımcılarının en az 6 yıl kaymakamlık görevinde bulunmuÅŸ ve bu hizmetin 2 yılını DoÄŸuda geçirmiÅŸ olanlardan atanabileceÄŸi”ne iliÅŸkin düzenleme ile “Valilerin İçiÅŸleri Bakanlığının inhası, Bakanlar Kurulunun kararı ve CumhurbaÅŸkanı’nın tasdiki ile tayin olunacağı” yönündeki düzenlemenin, 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile yürürlükten kaldırılmasını da Anayasa’ya aykırı buldu.

Gerekçede, kuralların, Anayasa’da yapılan deÄŸiÅŸikliklere uyum saÄŸlamak amacı taşımadığından Anayasa’nın mülga 91. maddesi uyarınca verilen KHK çıkarma yetkisinin amaç ve kapsamı içinde deÄŸerlendirilemeyeceÄŸi bildirildi.