Kira sözleşmelerinde nelere dikkat edilmeli?

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Ölçme, Seçme ve YerleÅŸtirme Merkezi (ÖSYM) tarafından Yükseköğretim Kurumları Sınavı (2024-YKS) yerleÅŸtirme sonuçları açıklandı. Buna göre, Türkiye’deki üniversitelerin lisans ve ön lisans programlarına 987 bini aÅŸkın aday yerleÅŸti.

Üniversiteye yerleşen öğrencilerin bir kısmı ev ve yurt arayışına başladı. Bunun yanı sıra temmuz-ağustos ayları, yıl içerisinde en çok kiralık konut anlaşması yapılan dönemler arasında gösteriliyor.

Gayrimenkul hukuku uzmanları ve tüketici dernek temsilcileri, AA muhabirine yaptığı açıklamada, öğrenciler ve ailelerin kira ve yurt sözleşmesi imzalarken dikkat etmeleri gereken noktalar konusunda uyarılarda bulundu.

“Faturaları kendi üzerinize yapın”

Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz, son yıllarda anlaşmazlıkların artması nedeniyle sulh hukuk ve icra mahkemelerinin kiracı ve ev sahibi arasındaki davalarla dolduğunu belirterek, bu davalar için zorunlu arabuluculuk düzenlemesinin getirildiğini anımsattı.

Gelinen noktada ev sahiplerinin, yeni kiracıyı istedikleri zaman çıkarabilmek için boÅŸ veya tarihli tahliye taahhüdü istediÄŸini dile getiren Kiraz, “Hatta bazı mal sahiplerinin ileride istediÄŸi zaman kapattırabilmek ve kiracıyı caydırabilmek için su, elektrik ve doÄŸal gaz faturasını kendi üzerine yaptığını görebiliyoruz.” dedi.

Kiraz, DASK poliçesi veya herhangi bir sözleşme olmadığı için kiracının abonelikleri üzerine alamadığını ve olumsuz bir durumda hak talep edemediğini anlattı.

Kira sözleşmesi imzalarken dikkat edilmesi gereken 7 husus

Ali Güvenç Kiraz, ev sahibi ile kira sözleşmesi yaparken kiracıların dikkat etmesi gereken 7 hususu şu şekilde sıraladı:

“Birincisi, kiracı mutlaka ve mutlaka yazılı kira sözleÅŸmesi yapmalı. Sözlü kira sözleÅŸmesine itibar edilmemeli. Ä°kincisi, kiracı, kira sözleÅŸmesiyle birlikte imza attığı tarihte meskenin DASK poliçesini mutlaka almalı. Üçüncüsü, taşınmaza iliÅŸkin elektrik, su ve doÄŸal gaz gibi tüm genel abonelik hizmetleri kiracı üzerinden yapılmalı. Dördüncüsü, kiracı asla boÅŸ tahliye taahhüdü düzenlememeli. EÄŸer böyle bir ÅŸey düzenlenecekse tahliye tarihi net olmalı. BeÅŸincisi, kiracı, kira bedeli ve kullanım kaynaklı vergiler dışında hiçbir verginin ve yan giderlerin kendisine ödetilmesini kabul etmemeli. Emlak vergisi, ecrimisil ödemesi ve taşınmazın aynından kaynaklanan vergileri mal sahibi ödemelidir. Kiracı sadece kullanım kaynaklı ödemeleri yapmalıdır.”

Kiraz, dikkat edilmesi gereken 6’ncı konuya iliÅŸkin, “Kiracıdan en fazla 3 aylık depozito talep edilebilir. Bu bedel taşınmazda hasar olmaması ve aidatların ödenmesi halinde iade edilecektir. Depozito, sözleÅŸmeye aksi bir durum yazılmaması halinde son güncel kira bedeli üzerinden ödenir.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Paylaşımlı konutlara deÄŸinen Kiraz, “Dikkat edilmesi gereken 7’nci konu, ‘öğrenci evi gibi paylaşımlı kullanılacak konutlarda tüm kiracıların sözleÅŸmeye imza atması’ gerekiyor. Tüm taraflar imza atmazlarsa mal sahibi alt kiralama iddiasıyla tahliye talep edebilir. Paylaşımlı sözleÅŸmeye imza koyan taraf diÄŸer kiracıların taşınmazdan tahliyesini saÄŸlatabilir.” ifadelerini kullandı.

Ev sahibinin ya da kiracının ödeyeceği kalemler

Kiraz, kira sözleÅŸmesine “taşınmazın mülkünden kaynaklı yatırım bütçesinin tüm kalemlerinin mal sahibince ödenmesi” hususunun eklenmesi gerektiÄŸini vurguladı.

Burada zaman zaman kiracı ile mülk sahibi arasında sorun yaÅŸanabildiÄŸine dikkati çeken Kiraz, “Mesela asansörün deÄŸiÅŸtirilmesi mülk sahibinin, bakım ücreti kiracının, kombi deÄŸiÅŸtirilmesi mülk sahibinin, bakımı kiracının sorumluluÄŸundadır. Binanın boyanması ve güçlendirilmesi mal sahibine aitken, bahçe ve çevre bakımı ücretlerini kiracı öder. Apartman görevlisinin maaşı kiracıya, kıdem tazminatı mal sahibine aittir. Örnekleri çoÄŸaltabiliriz.” diye konuÅŸtu.

SözleÅŸmelerde bu hususların açıkça belirlenmesi durumunda kiracının, kira tespit davasına maruz kalmadan yasal artışı uygulayarak 5 yıl boyunca oturmaya devam edebileceÄŸini bildiren Kiraz, “Ayrıca 1+10+1 yani 12 yıl boyunca doÄŸrudan tahliye tehdidiyle karşı karşıya kalmayacaktır. Burada kirasını zamanında ödemesi ve yasal artışı doÄŸru ÅŸekilde yapması önemli.” açıklamasında bulundu.

Kiraz, mal sahibinin konuta ihtiyacı olduğunu belgelemesi, mülkün satılması, kiracının borcunu ödemeyip iki defa ihtara maruz kalması ve temerrüde düşmesi, taşınmazı kullanılamayacak şekle sokması ve sözleşmeye esaslı şekilde aykırılıklar yapması halinde tahliyenin mal sahibinin hakkı olduğunu vurguladı.

“Yurt ile öğrenci arasındaki anlaÅŸma tüketici sözleÅŸmesidir”

Ali Güvenç Kiraz, yurtta kalacak öğrencilerin dikkat etmesi gereken konulara işaret ederek, öğrenciler ile yurt işletmeleri arasındaki anlaşmanın kira sözleşmesi değil, tüketici sözleşmesi olduğunu söyledi.

Yargıtayın yurt sözleÅŸmelerindeki öğrenciyi tüketici olarak kabul ettiÄŸini belirten Kiraz, “Yurt, yönetmelikte belirlenen disiplin durumları oluÅŸtuÄŸunda ve haklı sebeplerin varlığı halinde öğrencinin sözleÅŸmesini feshedebilir. Öğrenci de yine haklı sebepler varsa veya aldığı hizmet ayıplı ise (yurt sözleÅŸmesinde yazılı olan oda niteliklerinin gerçekleÅŸmemesi, yemeklerin saÄŸlıklı, hijyenik ve temiz olmaması gibi) sözleÅŸmeyi feshedebilir.” ifadelerini kullandı.

“Aile dışında evde kalacak varsa sözleÅŸmede belirtilmeli”

Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü BaÅŸkanı Ali Yüksel de konutun satılması halinde yeni malikin kiracıyı tahliye etmesi hakkı bulunduÄŸunu vurgulayarak, “Bu riski kaldırmak için, kira sözleÅŸmesinin tapuya ÅŸerh edilmesinde yarar vardır. Åžerh, kiracıyı koruyacaktır.” dedi.

Konut sahibinin kendisinin veya çocuklarının ihtiyacı için talepte bulunmayacağının madde olarak yazılabileceÄŸini kaydeden Yüksel, “SözleÅŸmede, kira artışına iliÅŸkin yıllık oran belirtmek yerine ‘devletin kira oranında artış yapılacaktır’ ifadesi artışla ilgili ileride yaÅŸanacak tartışma ve davaları engelleyecektir.” diye konuÅŸtu.

Yüksel, kira sözleÅŸmesinde, aidat kavramının içine nelerin dahil olduÄŸunun açıkça belirtilmesi gerektiÄŸini ifade ederek, “Evde sözleÅŸmeye imza atan kimse ve ailesi dışında kalacak kiÅŸi varsa bunlar belirtilmeli. Aksi takdirde tahliye davası açılabilir.” uyarısında bulundu.

En fazla 3 aylık kira bedeli kadar alınabilecek depozitonun vadeli bir hesapta tutulmasının zorunlu olduğuna işaret eden Yüksel, kiracının erken tahliye halinde evi tutanakla teslim etmesinde fayda olduğunu söyledi.

Yüksel, “Tahliye taahhütnamesi vermeden kiraya vermeyen mülk sahipleri için bu taahhüt, kontratla aynı anda veya önce verilirse geçersiz olacaktır. Böyle bir durumda kontrattan sonra hemen ihtar çekilerek geçersizlik ileri sürülmesi faydalı olacaktır.” ifadelerine yer verdi.

Özel yurt sözleşmesi imzalarken dikkat edilmesi gerekenler

Tüketiciler DerneÄŸi Genel BaÅŸkanı Levent Küçük de öğrencilerin üniversitelerine en yakın yurtları tercih etmesi gerektiÄŸini belirterek, “Özel yurtlara gidip görmeden, fiziksel ve yeme-içme imkanlarını, kalınacak odaları, etüt salonlarını görmeden anlaÅŸma yapmasınlar.” diye konuÅŸtu.

Yurt sözleşmesinin iyi incelenmesi gerektiğini vurgulayan Küçük, şu uyarılarda bulundu:

“Özellikle yurt deÄŸiÅŸtirirken, yani özel yurttan devlet yurduna geçme hakkı kazanıldığında veya kiralık eve geçme halinde cezai ÅŸartların ne olduÄŸu ve ne tür yaptırımlar uygulanacağı mutlaka öğrenilmeli, bu durum sözleÅŸmede hüküm altına alınmalı. Çünkü öğrenci sözleÅŸmesi devam ederken kamu yurtlarına veya kiralık eve geçerek sözleÅŸmesini feshederse iÅŸletme öğrenciden geri kalan hizmet bedelini tahsil edebilir. Bu maddelere dikkat edilmelidir. EÄŸer sözleÅŸmede kendilerine zorla imzalatılmak istenen maddeler varsa ‘yasal haklarım saklı kalmak ÅŸartıyla imzalıyorum’ yazarak ve sözleÅŸmeye ÅŸerh düşerek imza atsınlar.”

Küçük, yurdun aylık ve yıllık ücretleri ile yapılacak artışların açıkça belirtilmesi gerektiğini ifade ederek, ödeme sonrası mutlaka fatura alınması gerektiğinin altını çizdi.

Herhangi bir sorunla karşılaşılması halinde Ticaret Bakanlığının il müdürlükleri ve tüketici derneklerinden bilgi alınabileceğini anlatan Küçük, yasal hak arayışında tüketici hakem heyetlerine başvurulabileceğini sözlerine ekledi.

“GörmediÄŸiniz ev için kapora göndermeyin”

Gayrimenkul Pazarlama ve Satış Profesyonelleri DerneÄŸi (GAPAS) BaÅŸkanı Ä°smail Özcan ise öğrencilerin heyecanından istifade etmek isteyen kötü niyetli kimselerin olabileceÄŸini belirterek, “Evleri mutlaka taşınmaz ticareti yetki belgesi olan emlakçılar vasıtasıyla kiralasınlar. Görmedikleri daire için kapora göndermesinler.” dedi.

Kiralık konut arzının kısıtlı ancak bugünlerde talebin canlı olduÄŸunu dile getiren Özcan, “Bu nedenle kiracı adaylarının hızlı olması gerekiyor. Tüm alternatiflere bakılmalı, iskanı alınmış ve toplu taşıma akslarına yakın konutlar tercih edilmeli, tadilat yapılacaksa kiradan düşülüp düşülmeyeceÄŸi ve aidat rakamları öğrenilmeli.” ifadelerini kullandı.

AA