Avrupa BirliÄŸi’nden Türkiye’ye kırmızı ışık

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Avrupa BirliÄŸi (AB) Komisyonunun 2024 GeniÅŸleme Paketi kapsamında yer alan “Türkiye Raporu” kamuoyuyla paylaşıldı.

AB Komisyonunun Türkiye, Sırbistan, Arnavutluk, KaradaÄŸ, Kuzey Makedonya, Bosna Hersek, Kosova, Ukrayna ve Moldova’ya iliÅŸkin son deÄŸerlendirmelerinin yer aldığı 2024 GeniÅŸleme Paketi, AB Komisyonunun KomÅŸuluk ve GeniÅŸlemeden Sorumlu Ãœyesi Oliver Varhelyi ve AB Dış Ä°liÅŸkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell tarafından Brüksel’de düzenlenen basın toplantısında duyuruldu.

“Türkiye, AB için kilit bir ortak ve aday ülkedir.” ifadeleriyle giriÅŸ yapılan raporda, Türkiye ile iÅŸ birliÄŸine dayalı ve karşılıklı fayda saÄŸlayan bir iliÅŸkinin geliÅŸtirilmesinin AB’nin stratejik çıkarına olduÄŸu belirtildi.

Raporda, AB’nin Türkiye ile işbirliğini daha da artırmak için Kıbrıs sorununda çözüme yönelik ilerlemeye önem atfettiği ifade edildi.

AB-Türkiye iliÅŸkileri hakkında 23 Kasım 2023 tarihli ortak bildiri ve AB Konseyi önerileri doÄŸrultusunda hem AB hem de Türkiye’nin karşılıklı çıkar alanlarında yeniden adımlar attığı anımsatılan raporda, “AB, belirlenmiÅŸ ÅŸartlara tabi olarak, aÅŸamalı, orantılı ve geri döndürülebilir bir ÅŸekilde Türkiye ile yapıcı bir ÅŸekilde yeniden angajman kurmaktadır. Ortak çıkar alanlarında üst düzey görüşmeler devam etmektedir.” deÄŸerlendirmesinde bulunuldu.

Raporda, katılım müzakerelerinin 2018’den bu yana durma noktasında olduÄŸu anımsatılarak, demokratik standartlar, hukukun üstünlüğü, yargının bağımsızlığı ve temel haklarla ilgili ciddi endiÅŸeler olduÄŸu iddia edildi.

Türkiye ile AB arasında 18 Mart 2016’da yapılan mutabakatın sonuç vermeye devam ettiği ve göç konusunda işbirliğinin temel çerçeve olmayı sürdürdüğü kaydedilen raporda, Türkiye’nin Suriye ve diğer ülkelerden 3,6 milyon sığınmacıya ev sahipliği yapma konusundaki olağanüstü çabaları takdir edildi ve AB’nin 2011 yılından bu yana mültecileri desteklemek için 10 milyar avro kaynak sağladığı belirtildi.

Ekonomideki durum

Raporda, “Türkiye iÅŸleyen bir piyasa ekonomisi konusunda oldukça ileri bir noktadadır ve raporlama döneminde bazı ilerlemeler kaydetmiÅŸtir.” ifadesi kullanıldı.

Daha sıkı bir para politikası duruşuna doğru geçişin hoş karşılandığı, bunun dış dengesizlikleri azaltmaya yardımcı olduğu ve iç talebi makulleştirdiği belirtilen raporda, halen yüksek olmakla birlikte enflasyon ve enflasyonist baskıların azaldığı bildirildi.

Raporda, “Ä°stihdam arttı, ancak iÅŸgücü piyasası hala büyük yapısal zorluklarla karşı karşıya.” deÄŸerlendirmesi yapıldı.

Bütçe açığının kısmen deprem sonrası yapılanma harcamaları nedeniyle arttığı hatırlatılan raporda, “Bankacılık sektörü deÄŸiÅŸen politika ortamına nispeten sorunsuz bir ÅŸekilde uyum saÄŸladı.” ifadesi yer aldı.

Raporda, iş ortamını iyileştirmek için adımlar atıldığı ancak şeffaflık ve öngörülebilirliğin endişe kaynağı olmaya devam ettiği kaydedildi.

Türkiye’nin AB içindeki rekabet baskısı ve piyasa güçleriyle başa çıkma kapasitesi açısından iyi düzeyde olduğuna işaret edilen raporda, ekonominin gelişmiş hizmet sektörü, güçlü imalat ve tarım sektörleri ile çeşitlendirildiği belirtildi.

Raporda, Türkiye’de yatırım faaliyetinin 2023’te önemli ölçüde arttığı, dijitalleÅŸme ve ekonominin yeÅŸil dönüşümünde adımlar atıldığı anımsatıldı.

“Türkiye, Gümrük BirliÄŸi için iyi bir hazırlık seviyesini sürdürüyor. Bu alanda bazı ilerlemeler kaydetti. Türkiye, uzun süredir devam eden birkaç ticaret engelini ele aldı ve bazı ithalat ve ihracat kısıtlamalarını kısmen kaldırdı.” ifadesi yer alan raporda, Rusya’ya yönelik AB yaptırımları konusunda iÅŸ birliÄŸinin devam ettiÄŸi ve bazı olumlu sonuçlar alındığı bildirildi.

Demokrasi, insan hakları, yargı, organize suçlarla mücadele

Ä°nsan hakları ve temel haklarla ilgili Türkiye’ye eleÅŸtiriler yöneltilen raporda “Türk yasal çerçevesi, insan haklarına ve temel haklara saygı konusunda genel güvenceler içeriyor ancak mevzuatın ve uygulamanın Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅŸmesi (AÄ°HS) ve Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesi (AÄ°HM) içtihatlarıyla uyumlu hale getirilmesi gerekiyor.” deÄŸerlendirmesi yapıldı.

Mart 2024’te düzenlenen yerel seçimlerin “iyi organize edildiÄŸi ve halkın iradesine saygı gösterildiÄŸi” belirtilen raporda AB-Türkiye arasındaki entegrasyon sürecinden sorumlu kurumların iÅŸlevsel olduÄŸu ve ikili iliÅŸkilerin sürdüğü ifade edildi.

Raporda Türkiye’nin organize suçlarla mücadeleye iliÅŸkin yasal çerçevesini AB müktesebatıyla uyumlu hale getirmeye devam ettiÄŸi aktarılarak, Türk kolluk kuvvetlerinin operasyonları sayesinde geçen yıl yasaklı maddelerin ele geçirilmesinde artış yaÅŸandığına iÅŸaret edildi ve Türkiye’nin Mali Eylem Görev Gücü’nün (FATF) “gri listesinden” çıkarıldığı hatırlatıldı.

Terörle mücadele

Raporda AB tarafından da terör örgütü olarak listelenen PKK’nın saldırıları nedeniyle sınır bölgelerinin güvenlik riskiyle karşı karşıya kaldığı belirtilerek, “Sınır bölgelerindeki güvenlik durumu, PKK’nın devam eden terör saldırıları nedeniyle istikrarsız olmaya devam etmiÅŸtir.” ifadesi kullanıldı.

Türkiye’nin “çeÅŸitli terörist gruplardan gelen tehditlerle karşı karşıya kalmaya devam ettiÄŸi” kaydedilerek, terör örgütleri PKK, DEAÅž ve FETÖ’nün yurt içinde tasfiye edilmesine öncelik verildiÄŸi aktarıldı.

Raporda Türkiye’nin terörle mücadele konusunda meÅŸru bir hakkı ve sorumluluÄŸu olduÄŸu bildirilerek, “Türkiye, terörle mücadeleye yönelik mevzuata ve terör tehditleriyle baÅŸa çıkmak için güçlü kurumsal yapılara sahiptir.” deÄŸerlendirmesi yapıldı.

Göç ve sığınma politikası, vize serbestisi diyaloğu

Türkiye’nin dünyadaki “en büyük mülteci nüfuslarından birine ev sahipliÄŸi yaptığının” ifade edildiÄŸi raporda, resmi kaynaklara göre 2023’te bir önceki yıla göre daha az sayıda Suriyeliye Türk vatandaÅŸlığı verildiÄŸi ve gönüllü geri dönüşlerin hızlandığı belirtildi.

Raporda, AB-Türkiye Göç Mutabakatı’nın iÅŸbirliÄŸinin ana çerçevesi olmaya devam ettiÄŸi belirtilerek, düzensiz göçle mücadelede iÅŸbirliÄŸinin “verimli ve sonuç getirici” olduÄŸu ifade edildi.

Raporda, AB-Türkiye arasındaki vize serbestisi diyaloÄŸuna da deÄŸinilerek, “Vize serbestisi yol haritası kapsamında öne çıkan hiçbir kriter yerine getirilmedi. Türkiye’nin hala mevzuatını vize politikasına iliÅŸkin AB müktesebatıyla daha fazla uyumlu hale getirmesi gerekmektedir.” görüşü savunuldu.

Türkiye’nin stratejik özerkliÄŸine vurgu

Raporda, “Türkiye, dış politika alanında aktif ve önemli bir aktördür, bu da AB-Türkiye iliÅŸkileri açısından önemli bir unsurdur.” ifadesi yer aldı.

Türkiye’nin Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası (OGSP) kapsamında, AB kriz yönetimi misyonlarına ve operasyonlarına aktif olarak katılmaya ve önemli ölçüde katkıda bulunmaya devam ettiÄŸinin aktarıldığı raporda öte yandan AB ile Türkiye’nin Rusya ve Hamas’a yönelik tutum ve politikalarında farklılıklar olduÄŸu belirtildi.

Raporda Türkiye’nin dış politikada “360 derecelik stratejik bakış açısını” sürdürdüğü kaydedilerek, “Türkiye, AB üyeliÄŸine baÄŸlılığını sürdürdüğünü bildirerek, diplomatik, ekonomik, güvenlik ve savunma alanlarında kapsamlı bir vizyon benimseyerek ortaklıklarını çeÅŸitlendirmiÅŸ ve stratejik özerkliÄŸini ortaya koymuÅŸtur.” denildi.

Türkiye’nin Afrika, Asya, Körfez ve Latin Amerika ülkeleriyle iliÅŸkilerini yoÄŸunlaÅŸtırdığı, Arap ülkeleri ve Ermenistan ile normalleÅŸme çabalarını artırdığına iÅŸaret edilen raporda, Ankara’nın Ukrayna-Rusya savaşında ise her iki tarafla da siyasi, ekonomik ve diplomatik iliÅŸkilerine devam ettiÄŸi kaydedildi.

Raporda, Türkiye’nin Ukrayna ile Rusya arasındaki görüşmeleri kolaylaÅŸtırmayı, gerilimi azaltma ve ateÅŸkes saÄŸlamayı hedeflediÄŸi ve Ukrayna tahılının ihracatını kolaylaÅŸtırmak için diplomatik giriÅŸimde bulunarak, tahıl anlaÅŸmasını mümkün kıldığı ifade edildi.

ABD, Ä°srail, Filistin

Türkiye’nin ABD için de “hem önemli hem de zorlu bir ortak olmaya devam ettiÄŸi” görüşünün paylaşıldığı raporda, “ABD-Türkiye Stratejik Mekanizması da dâhil olmak üzere bir dizi üst düzey toplantı gerçekleÅŸtirilmiÅŸ ve terörle mücadele konusunda üst düzey istiÅŸareler yeniden baÅŸlatılmıştır. Türkiye ve ABD, Ukrayna, Orta DoÄŸu Barış Süreci, Afganistan ve Suriye’ye insani eriÅŸim gibi bölgesel konularda temaslarda bulunmaya devam etmiÅŸtir.” ifadeleri yer aldı.

Raporda Türkiye-Ä°srail iliÅŸkilerinin 7 Ekim 2023’te Gazze Åžeridi’ne yönelik saldırıların baÅŸlamasından bu yana “belirgin ÅŸekilde bozulduÄŸu” ifade edilerek, Mayıs 2024’te Ä°srail’le ticaret iliÅŸkilerinin sona erdirildiÄŸi anımsatıldı.

Raporda, Hamas konusunda Türkiye ve AB’nin farklı politikalar izlese de “iki devletli çözüm ve ateÅŸkes çaÄŸrısında bulunan tüm BM kararlarının uygulanması” hususlarında ortak anlayışa sahip olunduÄŸu belirtildi.

Türkiye’nin Uluslararası Adalet Divanında (UAD) Ä°srail’e karşı açılan “soykırım” davasına da müdahil olduÄŸunun hatırlatıldığı raporda, “Türkiye, Filistinlilere önemli ölçüde insani yardım saÄŸlayarak bölgede etkili bir oyuncu olmaya devam etmektedir ve aynı zamanda Ad Hoc Ä°rtibat Komitesi’nin bir üyesidir. Orta DoÄŸu Barış Süreci konusunda Türkiye, iki devletli çözümün hayata geçirilmesi amacıyla siyasi sürecin yeniden baÅŸlatılması gerektiÄŸi konusunda AB’nin tutumuyla uyum içindedir.” görüşüne yer verildi.

Libya, Orta Asya, Afrika, Yunanistan

Raporda Türkiye’nin Libya’da “önemli ve aktif bir rol üstlenmeye devam ettiÄŸi” aktarılarak, “Ankara istikrarı savunmaya devam etmiÅŸtir.” ifadesi kullanıldı.

Türkiye’nin Orta Asya’daki varlığını “giderek güçlendirdiÄŸi ve jeopolitik iddiaya sahip olduÄŸu” deÄŸerlendirmesine yer verilen raporda, bölge ülkeleriyle iliÅŸki ve iÅŸbirliÄŸinin geliÅŸtirilmesine önem verildiÄŸi ve Türk Devletleri TeÅŸkilatı’nın daha güçlü bir siyasi rol oynaması için çaba harcandığı belirtildi.

Raporda, Türkiye’nin Afrika’daki varlığının da güçlendiÄŸine deÄŸinilerek Ankara’nın, Somali ve Sudan’daki çatışmalarda taraflar arasında “dengeli” pozisyon aldığı ve arabuluculuk rolü üstlendiÄŸine dikkat çekildi.

Türkiye ile Yunanistan arasındaki iliÅŸkilerin 2023’ten bu yana giderek iyileÅŸtiÄŸi, hava sahası ihlalleri, DoÄŸu Akdeniz’de izinsiz sondaj faaliyetleri gibi hususların kayda geçmediÄŸi raporda vurgulandı.

Raporda, Kıbrıs sorunuyla ilgili Türkiye’nin Rum kesimini tanımayı reddetmeyi sürdürdüğü ve ilgili BM Güvenlik Konseyi Kararlarına aykırı olarak Kıbrıs’ta defalarca iki devletli çözümü savunduÄŸu belirtilerek bunun AB’nin politikası ile uyumsuz olduÄŸu savunuldu.

DoÄŸu Akdeniz bölgesinde AB-Türkiye arasında iliÅŸkilerin geliÅŸtirilmesine önem verildiÄŸinin aktarıldığı raporda, “Nisan 2024’te AB Konseyi, AB’nin DoÄŸu Akdeniz’de istikrarlı ve güvenli bir ortama ve Türkiye ile iÅŸbirliÄŸine dayalı ve karşılıklı yarar saÄŸlayan iliÅŸki geliÅŸtirmeye yönelik stratejik ilgisini yinelemiÅŸtir.” ifadesine yer verildi.