Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Patara’da bulunan telsiz telgraf istasyonunun bakanlığı tarafından restore edileceğini belirterek, “Kuzey Afrika’daki son toprağımız Trablusgarp ile bağlantımızı sağlayan telsiz telgraf istasyonunu aslına uygun olarak restore ediyoruz. Hem ecdadımızın sembol anıtlarından birini kazanacak hem de bu yapıyı turizme ve bilim insanlarımızın çalışmalarına açacağız.” ifadelerini kullandı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuzey Afrika’daki son toprağı Trablusgarp ile tek bağlantısı olan Anadolu’nun ilk telsiz telgraf istasyonunu 114 yıl sonra restore edecek.
Patara Ören Yeri’nde bulunan istasyon, müzeye dönüştürülerek turizme kazandırılacak.
2’nci Abdülhamit’in emriyle kurulan istasyon, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2020’yi “Patara Yılı” ilan etmesinin ardından Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına bağlı Batı Akdeniz Kalkınma Ajansının (BAKA) desteğiyle yeniden ayağa kaldırılarak bölgesel kalkınmaya da katkı sağlayacak.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank, çalışmayı sosyal medya hesabından duyururken, “Kuzey Afrika’daki son toprağımız Trablusgarp ile bağlantımızı sağlayan telsiz telgraf istasyonunu aslına uygun olarak restore ediyoruz. Hem ecdadımızın sembol anıtlarından birini kazanacak hem de bu yapıyı turizme ve bilim insanlarımızın çalışmalarına açacağız.” değerlendirmesinde bulundu.
Proje 24 ayda tamamlanacak
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasına dair mutabakat muhtırası ile diplomatik, siyasi, ekonomik ve askeri birçok alanda iş birliğini derinleştiren Türkiye ve Libya, tarihten gelen köklü bağlarını yeniden keşfetmeye başladı. Türkiye, Osmanlı İmparatorluğu toprakları içinde bulunan Libya ile olan sıkı ilişkilerini kültürel bir boyuta da taşıyor.
Antalya’nın Kaş ilçesinde yer alan ve Likya Birliği’nin başkenti olarak bilinen Patara’daki Osmanlı’nın ilk ve devrinin en ileri telsiz telgraf istasyonu, restorasyonu yapılarak müzeye dönüştürülecek. Başvurusu Antalya Valiliği Yatırım, İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından yapılan ve BAKA tarafından belirlenen iştirakçilerden Kaş Kaymakamlığı, Kaş Belediye Başkanlığı, Antalya İl Kültür Turizm Müdürlüğü, Patara Kazı Başkanlığının katıldığı proje, 24 ayda sonuçlandırılacak. Projeyle Patara Telsiz Telgraf İstasyonu Külliyesi restorasyonu kapsamında telsiz ana istasyonu, tesisat binası, lojman binası, telsiz kulesi tekrar ayağa kaldırılacak. Bölgenin mekanik ve elektrik tesisat kurulumları ile çevre düzenlemesi yapılacak.
Trablusgarp ile iletişim için kuruldu
2’nci Abdülhamit, Osmanlı ile kara bağlantısı kalmayan Trablusgarp ile daha hızlı iletişim sağlamak amacıyla 1906 yılında biri Patara’da diğeri Derne’de iki istasyon yaptırdı. Döneminin en teknolojik cihazlarıyla donatılan istasyonlar için devlet bütçesinden önemli bir miktar olan 12 bin Osmanlı lirası harcandı.
Patara ile Derne arasındaki mesafe, kuş uçuşu 850 kilometreyi bulurken, o dönemde bu mesafede iletişim sağlayan başka bir sistem yoktu. İki istasyon arasında günde 4 bin kelimenin aktarılması hedeflenmişti.
Patara’daki istasyonun açılışı, 2’nci Abdülhamit’in tahta çıkışının yıl dönümünde gerçekleştirildi. İstasyon, sadece Derne ile iletişimi sağlamakla kalmıyor, Akdeniz’de seferde olan askeri gemiler ile ticari gemiler de istasyondan, başta meteorolojik bilgiler olmak üzere faydalanıyordu.
İtalyanların 1911’de Derne’deki istasyonu bombalamasıyla Patara-Derne irtibatı kesildi. İtalyanlar daha sonra Patara’yı da bombaladı.
Mustafa Kemal Atatürk de Libya’daki istasyonun bulunduğu Derne’de yerel halkı teşkilatlandırarak İtalyanlara karşı savaştı.
Ardından gelen Birinci Dünya ve Kurtuluş savaşları sonrasında harabeye dönen Patara’daki istasyon, 114 yıl sonra bu kez müze olarak turistlere ve bilim insanlarına hizmet verecek.
“2’nci Abdülhamit’in vizyon projesi”
Açıklamada görüşlerine yer verilen Patara Antik Kenti Kazı Başkanı ve Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Havva İşkan Işık, istasyonun 2’nci Abdülhamit’in vizyon projesi ve son derece önemli bir teknoloji mirası olduğunu bildirdi.
İstasyonun Alman Siemens Halske firmasına yaptırıldığını belirten Işık, “Bu istasyon, 850 kilometreyi kesintisiz aşarak Akdeniz’den Libya’ya ulaşmaktadır. Trablusgarp’ın doğusunda Derne kentinde konuşlanan karşı istasyonumuzla bir haberleşme sağlanmış ve Osmanlı’nın Kuzey Afrika’da kalan son toprakları da böylece güvence altına alınmak istenmiştir.” değerlendirmesinde bulundu.
Işık, 1911 yılında Trablusgarp Savaşı’nın ilanından kısa süre sonra İtalyanların Derne’deki istasyonu bombaladığını hatırlatarak, “Buradaki istasyonumuz da İtalyan donanması Anadolu kıyılarına geldikten sonra bombalandı. O bombalamada Patara Antik Tiyatrosu da büyük hasar gördü.” ifadelerini kullandı.
Osmanlı’nın Kuzey Afrika’da kalan son toprağı için verdiği mücadelede asla unutulmaması gereken bir diğer ismin Mustafa Kemal Atatürk olduğunu vurgulayan Işık, “O gönüllü bir Osmanlı subayı olarak Derne’de göreve gitmiş ve orada İtalyanlar ile mücadeleyi yürütmüştür. Gözündeki rahatsızlığın nedeni de Derne’deki şarapnel yarasıdır. Dolayısıyla Patara’daki telsiz telgraf istasyonu, Osmanlı’nın son mücadelelerinin ve Türkiye’nin yeniden inşası azminin adeta bir simgesi niteliğindedir. Bu teknoloji mirasımızın ayağa kaldırılması nedeniyle Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan, Kültür ve Turizm Bakanımız Mehmet Nuri Ersoy ile Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Mustafa Varank’a teşekkür ediyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
“Kazı çalışmaları tamamlandı”
BAKA Genel Sekreteri Volkan Güler de istasyon ile ilgili kazı çalışmalarının tamamlandığını ve restorasyona ilişkin ihalenin yapıldığını bildirdi. Güler, şu bilgileri verdi:
“Restorasyon çalışması neticesinde ana istasyon binası, lojman binası, depo alanı ve 4 kuleden bir tanesini ayağa kaldıracağız. İstasyon, tarihi, kültürel, diplomatik, teknolojik açıdan önemli. Aynı zamanda o dönemden bugüne ayakta kalan muhtemelen tek eser olduğu için yapıyı bilim insanlarının çalışmalarına sunacağız. Bu projeyle, Libya ile güçlü bir şekilde devam eden tarihi bağlarımızın en önemli sembol anıtlarından birini de inşa etmiş olacağız.”
Patara Antik Kenti’nin önemi
Patara Antik Kenti, Fethiye-Kalkan bölgesinde Ovagelemiş Köyü yakınlarında bulunuyor. Antik dönemde Likya’nın en önemli ve en eski şehirlerinden olan Patara, tarihte bilinen ilk demokratik federasyon niteliğindeki Likya Birliği’nin de önemli bir üyesiydi. ABD Anayasası’na ilham kaynağı olan Likya’nın federatif sisteminde bir meclis bulunuyor. Patara’daki Likya Birliği’nin Meclis Binası, tarihi önemine atıfla TBMM Başkanlığı tarafından restore edildi.
Anadolu’da antik dönemden bugüne ulaşan tek deniz feneri Patara’da bulunuyor. Şehir kapısından suyollarına kadar daha pek çok özelliğe sahip Patara’da 1988 yılından bu yana kazılar sürdürülüyor. “Caretta caretta”ların milyonlarca yıldır yumurtalarını bırakıp yavruladıkları ender sahillerden birine sahip Patara, Noel Baba olarak bilinen Aziz Nikolaos’un da memleketi olarak kabul ediliyor. Patara, aynı zamanda Anadolu’dan Roma’ya nakledilen tahılların depolandığı ve saklandığı önemli bir limana da ev sahipliği yapıyor.
AA
News
Gündem
Gündem
Gündem
Gündem
Gündem
Gündem
GENEL
GENEL
GENEL
GENEL
GENEL