Ayçiçeği tehdit altında

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Ä°stanbul Teknik Ãœniversitesi (Ä°TÃœ) Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji MühendisliÄŸi Bölümü Öğretim Ãœyesi Prof. Dr. Levent Åžaylan, Prof. Dr. Levent Åžaylan’ın önderliÄŸinde, Ä°TÃœ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji MühendisliÄŸi Bölümü ile Kırklareli’nde bulunan Atatürk Toprak Su ve Tarımsal Meteoroloji AraÅŸtırma Enstitüsü Müdürlüğü iÅŸ birliÄŸiyle 2009 yılında iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin gelecekte tarıma yapabileceÄŸi etkiler ile ilgili detaylı ve uluslararası standartlarda uygulamalı araÅŸtırmalar baÅŸlatıldı.

Bu kapsamda, uluslararası standartlarda otomatik tarımsal meteoroloji istasyonları kullanılarak meteorolojik değişkenler ölçüldü. Ayrıca, bitki, toprak ve tarımsal faaliyetlerle ilgili veriler, arazi ölçümleri ve gözlemleri ile toplandı.

Yapılan araÅŸtırmada, gelecekte bazı yıllar hariç genel olarak Trakya’da buÄŸday ve ayçiçeÄŸi verimlerinde bir azalma meydana gelebileceÄŸi tespit edildi.

Prof. Dr. Şaylan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, iklim değişikliğinin etkide bulunacağı en önemli sektörlerden birinin tarım olduğunu söyledi.

Tarımsal üretimde bitkilerin verimlerinin gelecekte nasıl deÄŸiÅŸebileceÄŸinin öngörülmesinin, gelecek planlamaları açısından gerekli olduÄŸunu belirten Åžaylan, “Bu amaçla, 2009 yılında baÅŸlayan ve farklı yıllarda Trakya’da yapılan ve halen devam eden uygulamalı araÅŸtırmalarda, bölgede yaygın olarak ekilen buÄŸday, mısır ve ayçiçeÄŸi bitkilerinin geniÅŸ alanda ekilen kültür tiplerinin, gelecekte (2100 yılına kadar) olası iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinden nasıl etkilenebilecekleri, bitki geliÅŸimini benzeten modeller kullanılarak ve arazi ölçümleri ile tarafımızdan belirlenmiÅŸtir.” diye konuÅŸtu.

Çalışmada bitkilerin yansıtma özelliklerinin hem uydu hem de özel cihazlar ile bitki yüzeylerinde ölçüldüğünü anlatan Prof. Dr. Şaylan, şöyle devam etti:

“AraÅŸtırmamızda gelecekte bazı yıllar hariç, genel olarak Trakya’da buÄŸday ve ayçiçeÄŸi bitkilerinin verimlerinde bir azalma meydana gelebileceÄŸi belirlenmiÅŸtir. Bu çalışmalarda farklı modeller kullanılmıştır. Ä°yimser iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi senaryosuna göre, 2020 yılından 2100 yılına kadar olan dönemde ayçiçeÄŸi geliÅŸme döneminde Trakya’da ortalama hava sıcaklığı 4,3 derece artabilir. Aynı ÅŸekilde modellerle, Trakya’da ayçiçeÄŸi bitkisinin geliÅŸme döneminde 2100 yılına kadar yağışlarda genelde bir azalma eÄŸilimi belirlenmiÅŸtir. Kırklareli’nde yapılan arazi çalışmasından elde edilen verilere dayanarak ayçiçeÄŸi çeÅŸidi için uygulanan bir hassasiyet analizinde geliÅŸme döneminde ortalama hava sıcaklığında 1 derece artma ve günlük toplam yağışlarda da yüzde 10 azalma meydana gelmesi durumunda verimde yaklaşık yüzde 10 azalma meydana gelebileceÄŸi modellenmiÅŸtir.

Ä°yimser iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi senaryosunda dahi bitki geliÅŸimi modellerinden birinin sonuçlarına göre, 2100 yılına kadar ayçiçeÄŸinin bir kültür tipi için verim miktarı Kırklareli’nde yüzde 18’e ve Edirne’de yüzde 30’lara kadar azalabilir. Benzer ÅŸekilde mesela Kırklareli’nde buÄŸday verimi gelecekte yüzde 30’lara kadar azalabilir. Bununla birlikte gelecekte artan sıcaklıklar neticesinde bitkilerin su tüketimlerinin artacağı da belirlenmiÅŸtir. Bu tarımsal kuraklık durumunun artmasına neden olabilir.”

“Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸinden tarımsal üretimimizin nasıl etkileneceÄŸinin belirlenmesi son derece önemlidir”

Türkiye’de uzun süreli tarımsal meteorolojik uygulamalı araÅŸtırmalar yapılması gerektiÄŸini vurgulayan Prof. Dr. Åžaylan, modellerin Türkiye ÅŸartlarında kontrol edilmesi ve düzeltilmesi çalışmalarına devam edilmesi gerektiÄŸini ifade etti.

Prof. Dr. Åžaylan, Trakya’da 2100 yılına kadarki dönemde en kurak ve en sıcak geçebilecek bitki geliÅŸme dönemlerinde, modeller ile verimlerde önemli miktarda azalmalar olabileceÄŸinin altını çizerek, “Ãœlkemizde iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinden tarımsal üretimimizin nasıl etkileneceÄŸinin belirlenmesi son derece önemlidir.” dedi.

İklimde meydana gelen değişimlerin ve bunların olası etkilerinin ülkelerin mevcut tarım politikalarına yön verecek kritik faktörlerden biri olduğunu kaydeden Prof. Dr. Şaylan, sözlerini şöyle tamamladı:

“Bu noktada bitki-iklim modellerinin saÄŸlayacağı imkanlardan faydalanılması artık bir zorunluluk haline gelmiÅŸtir. Avrupa’da modeller vasıtasıyla tarım alanlarında orta ve uzun vadede yapılması gerekenler ile ilgili çalışmalara yıllar önce baÅŸlanmış ve hala devam edilmektedir. Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸi ile ilgili uluslararası organizasyon tarafından açıklanan 6. raporda belirtildiÄŸi gibi, kuraklık, sıcak hava dalgaları, ÅŸiddetli yağışlar gibi aşırı hava olayları artmaktadır. Bunların tarıma yapabileceÄŸi etkilerin belirlenmesi ile ilgili çalışmaların gerçekleÅŸtirilmesine veya arttırılmasına ihtiyaç vardır. Bu bilgiler karar vericiler için son derece önemlidir. Bu araÅŸtırmaların detaylı olarak farklı disiplinler ile beraber ülkemiz çapında yapılması faydalı olacaktır. Bu konuda bilgi birikimimiz ve tecrübemiz yeterlidir.”

AA